No. 70
Zaterdag 2 September 1922
45' Jaargang
Klaar is de nood?
Nederland.
Dit blad verschijnt Woensdag ea Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes $0 cent per kwartaal,
voor buiten Goes f 1,50 per halt jaar franco per post.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 uur te bezorgen
bij N.V, Goesche Courant
en Rleeuwens Ross'
Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
Advertentien 10 ct. per regel.
Bij coatracteeren van minstens 1000 regels per jaar
zeer belangrijke reductie.
Advcrteatiën, als geboorte-, huwelijks-, verjaring*-, doodberichten ea de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, niet meer dan acht
regels beslaande, voor den prijs van f I,-—.
Toen de ministers van de gealli
eerde landen, het niet met elkander
eens konden worden over de beant
woording van de vraag, hoe men
Duitschland zou dwingen, zijn schul
den te betalen, werd de regeling
van dit zaakje geheel overgelaten
aan de zoogenaamde Commissie van
Herstel. Dit machtige lichaam zou
moeten uitmaken, of de Duitschers
zich uit onmacht, dan wel uit onwil
aan het voldoen aan hun verplich
tingen onttrokken. De Commissie
zond nu twee van haar leden, een
Engelschman, en een Franschman,
naar Berlijn, opdat dezen aldaar een
onderzoek naar den toestand zouden
instellen. In den Korten tyd, die
dezen twee heeren gegund was,
bespraken zij met verschillende
regeeringspersonen en anderen in de
Duitsche hoofdstad allerlei zaken,
die voor hen nuttig te weten konden
zyn. Na afloop dezer besprekingen
lazen we in een paar groote bladen,
dat bedoelde twee heeren het met
elkaar erover eens waren, dat
Duitschland moedwillig niet aan zijn
verplichtingen voldeed.
Maar zie, daar gebeuren een paar
dingen, die ons aan de eensgezind
heid der twee afgevaardigden toch
wel eenigermate doen twijfelen.
Nog maar juist is het tweetal te
Parijs teruggekeerd, of de Commissie
van Herstel noodigt de Duitsche
regeering uit, om voor de geheele
Commissie den toestand van Duitsch
land te komen uiteenzetten. Het
rapport van bedoeld tweetal heeft
dus niet genoeg licht doen opgaan.
In elk geval heeft het aan de
Commissie niet zulk een sterke
overtuiging gegeven, dat zij een
besluit van verre strekking zou kun
nen nemen.
Het tweede feit is ditDe heer
Bradbury, het Engelsche Commis
sielid, dat naar Berlijn is geweest,
heeft voorgesteld, om een commissie
uit de gealliëerden te benoemen, die
controle op de Duitsche financiën
zou moeten uitoefenen en zelfs het
recht zou krijgen, om elke Duitsche
uitgave, die haar niet aanstond, te
beletten. Dit voorstel is geheel van
deuzelfden geest als de meening,
dat Duitschland opzettelijk in ge
breke blijft, aan zijn verplichtingen
te voldoen Want als dit volgens
Bradbury geen opzet, maar onmacht
was, zoodat Duitschland werkelijk
deed, wat het kon, dan was in het
stelsel van Bradbury een controle
op de Duitsche begrooting ongepast.
Inmiddels komt dit voorstel stellig
niet in bespreking want er zouden
in de contróle-commissie ook Fran-
schen zitting moeten hebben, en
rijkskanselier Wirth wil er geen
Franschen in toelaten. Deze weige
ring pleit niet op een zuiver ge
weten der Duitsche regeering en is
zeker niet in staat, om de Fransche
regeering zachter te stemmen.
Maar om tot Bradbury terug te
keeren. In de „Times", het grootste
blad in Engeland, verklaart hij
„Ik heb de stellige overtuiging, dat
de toestand van Duitschland van
dien aard is, dat slechts twee wegen
mogelijk zijn. De eene is, Duitsch
land den tijd voor herstel toe te
staan. Dit zou de eenige kans zijn,
om enkele van onze vorderingen
op Duitschland voldaan te krijgen
De andere weg is, met dreigementen
te werken en ten slotte krachtig
op te treden. Dit zou zeker tot
uitslag hebben, dat aan alle hoop
op schadevergoeding de bodem zou
worden ingeslagen. Men eischt op
dit oogenblik van Duitschland be
taling in contanten of waarborgen
voor een uitgestelde betaling. Maar
Duitschland kan die (de contanten
of de waarborgen) onmogelijk ver
strekken".
Wat Bradbury hier in de „Times"
vertelt, komt volstrekt niet overeen
met zijn pas vermelde meening, dat
het in gebreke blijven van Duitsch
land met opzet geschiedt, en ook niet
met zijn voorstel tot controle op de
Duitsche financiën. Want dit voor
stel kon alleen gedaan worden in
de overtuiging, dat met Duitsch
geld kwistig wordt omgesprongen.
Maar dan is ook van onmacht geen
sprake. Wat is dan nu eigenlijk
in Bradbury's uitlatingen juistzijn
getuigenis omtrent den onwil of
omtrent de onmacht van Duitsch
land? Wij gelooven, dat hij in de
„Times" wel wat te veel in het zog
van zijn meester Lloyd George tracht
te varen en hebben dus meer ver
trouwen in zijn andere uitspraken.
De Duitschers klagen steen en
been over de ellendige toestanden
in hun land, waarbij ze telkens het
schrikaanjagend beeld van Oostenrijk
oproepen, waar binnenkort, naar
men doet gelooven, bijna niemand
meer in leven zal zijn door de
ontzettende armoe en ontbering.
Maar hoe is het dan te verklaren,
dat Weenen, de groote hoofdstad
van Oostenrijk, heel beleefd alle
hulp uit Amerika heeft afgeslagen,
omdat de stad nu zichzelve wel
kon helpen En de correspondent
van een onzer groote bladen, die
al vele jaren te Weenen woont en
Oostenrijk zeer goed kent, schrijft
deze week ,/De definitieve genezing
is hoofdzakelijk een kwestie van
binnenlandsche politiek de Oosten
rijkers zullen meer moeten werken
en minder verbruiken, dan ze nu
doen. Vóór alles moet de huidige
ambtenarij verdwijnen".
De nood in Oostenrijk schijnt dus
niet zoo groot, als men het van daar
wil doen voorkomen, en in Duitsch
land, dat nog maar op Oostenrijk
begint te gelijken, evenmin. Ter
vergelijking geven we nog het
volgende, veelzeggende bericht
„Van 1 September af mag in Frank
rijk niet anders dan bruin brood
worden gebakken.
De graanoogst van dezen zomer
j blijkt ontoereikend voor de binnen-
landsche behoefte te zijnen om
den duren invoer en verdere ver-
j laging van den franc te voorkomen,
heeft de regeering de bruin brood
verordening gemaakt".
Noodlottige stoot. Onlangs stiet
zich de 36-jarige A. ten Den Haag
zich aan den scherpen hoek van eeu
marmeren schoorsteenmantel. Hoewel
dit ongeval, buiten een oogenblik
hevige pijn, blijkbaar geen ernstige ge
volgen scheen gehad te hebbe*, tiad
langzamerhand bijna volkomen verlies
van het gezichtsvermogen in en thans
is de man aan een hersenziekte onder
hevige pijnen overleden.
Bommen-Berend.
Kwam de baos van 't Munsterlaand,
Berendje van Gaolen,
Stovvelde deur 't Drentse zaand,
Wol op Stad aanhaolen.
Berend mit zien bommen,
Wol keuonnen-brommen.
Berend bomde moord en braand,
Berendje van Gaolen,
Ons Martini dei buil staand,
Stad was vol te haoien,
Berend mit de bommen,
Berend bleef maor brommen.
Lag vaur Stad aan zuderkaant,
Bereudje van Gaolen,
„Berendje, haol op dien haand
Zeln iveerom betaolen
Berend mit dien bommen,
Hest daorvan weeromme(H)
Berendje huil op zien haand,
Berendje van Gaolen,
Maor de maot kwam maal te laand
Namraeu hom in de maolen 1
Berend kreeg ook bommen,
Mos uog haarder brommen.
Raobenhaupt zee „Oetoe, klaant
Berendje van Gaolen,
'k Schait die mit de neuz' in 't zaand
Berend was verkaolen
Berend mit de bommen,
„Oetoe, Berend Brommeu
Het maandblad Groningen heeft een
belegnummer uitgegeven, met o.a. een
drietal portretten, waaronder dat van
Bernard van Galen den bisschop van
Munster, die in 1672 tevergeefs trachtte
de stad te overmeesteren, op wien
bovenstaand versje gemaakt is.
Een fatale grap Eenige Arn-
hemsche jongelieden, onder wie de 18
jarige A. v. A. vertoefden eenige wekeD
geleden te Loosduinen. 14 Augustus
gingen zij per rijwiel stroo inkoopen
voor ligging in de tent Toen ze naar
de tent terugkeerden, meende een aan
den weg staande boerenknech' de jongens
eens bang te moeten maken en schoot
met. een tweeloops geweer geladen met
kruit en proppen papier, welk papier
hij vooraf in slootwater had gedrenkt,
iu de richting van de fietsende jongens,
met het gevolg, dat v. A. in den lin
kerarm werd getroffen. Hij stelde zich
onder geneeskundige behandelingeen
prop papier werd uit zijn arm verwij
derd, 19 Augustus werd de tweede prop
verwijderd. J 1. Woensdag trad tetanus
in en moest de jongen worden opge
nomen in het St. Elisabetlisgesticht te
Arnhem waar hij gisternacht aan de
gevolgen is overleden.
De veldwachter van Loosduinen heeft
procesverbaal tegen den boerenknecht
opgemaakt, ten eerste wegens het dragen
van een verboden vuurwapen, en ten
tweede voor het zwaar lichamelijk letsel
toebrengen door schuld.
Duitsche dienstmeisjes Volgens
de Evangelisch Frauenverein Deutsch-
lands hebben ongeveer 9000 Duitsche
dienstmeisjes een betrekking in ons land
gevonden.
Dwaze dingenTot welke dwaze
dingen de lage valuta in Oostenrijk
leiden, blijkt hetgeen een Oostenrijker
ons vertelt. In een paar Tiroolsche
dorpen, o-m hun schoone ligging bij de
toeristen welbekend, wonen een aantal
Engelsche werkeloozen, die van het
geld, dat de Engelsche schatkist hun
uitkeert, als banjers kunnen leven. En
een landgenoot wist ons mee te deelen,
dat een tijd geleden een paar loodgie
ters te Middelburg, tijdens een staking
in hun vak, voor het stakingsgeld dat
ze ontvingen met moeder de vrouw
eenige weken in Tirol zijn gaan reizen.
Zoo de gezellen. Patroons-loodgieters
behoeven vermoedelijk voor hun reizen
geen landen met lage valuta uit te
zoeken. (Vad.)
De kabinetscrisis.
Wij lezen in het Hbld.
Van doorgaans goed ingelichte zijde
vernemen wij, dat de Maandagmiddag te
's Gravenhage gehouden vergadering
der Anti-Revolutionaire Kamerclub de
oplossing van de kabinetscrisis eeu
belangrijke schrede verder heeR ge
bracht Er zal nog eeuig overleg wor
den gepleegd met de vertegenwoordi
gers der Christelijk-Historische en
Roomsch-Katbolieke f'acties. Doch het
staat thans vrijwel vast, dat overeen
stemming omtrent het werkprogram
van de op de drie rechtsche partijen
steunende regeering zal worden ver
kregen. Bezuiniging op de staatsuit
gaven en versobering in den openbaren
dienst staan in dit werkprogram op
den voorgrond.
Aan het Hbld. wordt geschreven, dat
men niet in alle kringen van de rech
terzijde een spoedigen goeden afloop
van de crisis tegemoet ziet. De crisis
geraakt, wat de feiten aangaat, thans
wel in het beslissende stadium, in dien
zin, dat de kabinets-formateur de rap-