No» 46
Zaterdag 10 Juni 1922
45* Jaargang
Te wapen
Een geheimzinnig geval
FEUILLETON
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes 5° cen* Per kwartaal,
voor buiten Goes fi,$0 per halt jaar franco per post.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 UUP te bezorgen
b0 N.V, Goesche Courant
en Kleeuwens Ross'
Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
Advertentiën IO ct. per regel.
Bij contracteeren van minstens IOOO regels per jaar
zeer belangrijke reductie.
Adv«rtcntl£n, als geboorte-, huwelijks-, verjarlngs-, doodberichten es de daarop betrekkiag hebbende dankbetuigingen, aiet meer dan acht
regels beslaande, voor des prijs van f I,
De onderwijswet van minister
Kappeyne is indertijd door den heer
Kuyper, die er verstand van had,
om scherp, of beter gezegd venijnig,
te zijn, *de scherpe resolutie" ge
noemd. Tegenwoordig bezitten we
een onderwijswet, waarbij die van
Kappeyne ten opzichte van dwinge
landij en villerij een heel klein
beestje was. Enkele krantenbe
richtjes ter illustratie.
Nummer één. Dat betaalde men
vroeger zelfDs. (ja, ja, een predi
kant Hermanides, indertijd wo
nende te Kerk-Avezaath (gemeente
Zoelen), richtte in 1921 aan het
bestuur zijner gemeente het verzoek
om tegemoetkoming in de kosten,
verbonden aan het bezoek van zijn
kinderen aan de Christelijke school
te Tiel, over het eerste halfjaar 1921.
De raad beschikte hierop afwijzend.
Ds. Hermanides ging in beroep by
Gedeputeerde Staten (van Gelder
land), welk college thans het raads
besluit voornoemd vernietigde, en
heeft bepaald, dat bedoelde ver
goeding (berustende op art. 13 der
tegenwoordige wet op het lager
onderwys) hem door de gemeente
Zoelen behoort te worden vergoed.
Ds. Hermanides heeft thans ook
(zooals een rechtgeaard dominé dat
gewoon is) over de tweede helft van
1921 vergoeding aangevraagd".
Als deze dominé veel kinderen
heeft, wat ook vaak voorkomt bij
zijn ambtgenooten, kan het zeer
plezierig worden voor de Zoelensche
belastingbetalers. Dat betaalde men
1 Roman van H. W.
I.
„Hij schijnt een buitenlander te
zijn", zeiden de buren van den
jongen schilder, die eenige jaren
geleden op een dakkamer van een
der laatste huizen eener Berlynsche
voorstad met schilderezel, schilder
doos en eenige rollen doek zijn
atelier had opgeslagen.
Op zijn deur prykte noch plaatje
noch kaart, zyn naam vermeldende
men vernam slechts, dat hy Dago-
bert heette alleen Dagobert,
zonder voornaam, tenzij dat juist
zijn voornaam was, dien hij als
artist voerde, en dien sommige
menschen uit de buurt, die veel in
het inwendige der stad verkeerden,
ook reeds 9rgens Unter den Linden,
achter een winkelraam in den hoek
van ettelyke losse schilderstukjes
in krom schrift hadden gelezen.
vroeger zelf, jawelmaar vroeger
is nu niet. En als een wet vrijheid
geeft, om voor het omschreven doel
geld uit een openbare kas te halen,
dan moet toch zeker een predikant,
een geestelijk voorganger, het goede
voorbeeld geven, om den bodem
dier openbare kas zichtbaar te
maken, opdat de belastingbetalers
der gemeente hun groote liefde voor
de kindertjes van dominé en van
anderen zouden kunnen toonen,
door de gemeentekas even dikwijls
te vullen, als die door geestelijke
en andere plukkers wordt leegge
haald.
Nummer twee. //De kostbare over
dreven scholenbouw De gemeente
Dussen heeft kort geleden voor
vijftigduizend gulden een nieuwe
school in den Polder gebouwd. Nu
schynt daar een stevige propaganda
tegen de openbare school gevoerd
te worden, waardoor zij weldra
geen leerlingen meer zal tellen. Op
een zielental van 3700 zijn er in
die gemeente 7 scholen Dit aantal
zal in de naaste toekomst waar
schijnlijk zelfs nog mot één ver
meerderd worden, daar in den
Polder ernstig geschil bestaat tus-
schen Christelyk-Historischen en
Antirevolutionnairen. Beide partyen
hebben van de overneming der
openbare school in den Polder
afgezien".
Als dns nu in den Polder twee
nieuwe scholen gebouwd zullen
worden en de bestaande openbare,
die weldra leeggeloopen is, niet
wordt afgebroken, dan zijn er te
Dussen //maar" negen scholen. Bo
ven het bericht nummer twee wordt
gesproken van kostbare overdreven
De jonge meisjes in de straat
lieten zich het meest aan hem
gelegen liggen, want hij was een
knappe jongen, nauwelijks twintig
en eenige jaren oud, slank en buig
zaam van gestalte, met een stout
moedig, ietwat gebruind gelaat,
dwepende, bruingele oogen, donker,
golvend haar tn een geniaal en
tegelijk aristocratisch voorkomen,
hoewel hij toch maar een schilder
was, die, zei men, uit Tyrol hier
heen was gekomen om zijn studiën
aan de academie te voltooien.
Hij kwam 's morgens in zijn
atelier, als het daglicht gunstig voor
hem was, bleef weken lang uit, als
licht en lust hem ontbraken, trok
in 't najaar met de zwaluwen weg
en kwam eerst in 't voorjaar weer
te voorschyn. Bezoeken ontving hij
slechts in zijn woning, in heb bin
nenste der stad, die niemand kende.
Hier buiten vroeg nooit iemand
naar hemmaar de buren beweer
den, hem op de Promenade in
voornaam gezelschap te hebben ge
zien, waaruit zich de gevolgtrekking
liet afleiden, dat hij fortuin had.
Nog meer dan voor de buren was
hij voor de bewoners van het kleine
scholenbouw. Maar zie eens aan
Als een Christelyk-Historiseh man
uit den Polder in de leegstaande
openbare school komt, ruikt hij toch,
al is er reeds veel gelucht, toch
den openbare-sehoolgeest. En in
zulk een geur kan geen Christelyk-
Historiseh onderwijs gedijen. En een
antirevolutionnair uit den Polder,
die vroeger onder aanvoering van
„zijn" Kuyper zoo venijnig geschol
den heeft op de openbare „school
paleizen," die er bijna niet waren,
heeft misschien in het Poldersche
openbare-schoolgebouw een steen
zien zitten, die wel een beetje door
vogels leek aangepikt. Dat is toch
geen gebouw Wat dunkt u, lezer
Zijn dergelijke gronden niet ge
wichtig genoeg, dat men de belas
tingbetalers van Dussen eeD slordige
honderd luizend gulden uit den zak
trommelt? Het is toch niet over
dreven. dat men twee scholen,
afdwingt, waar éèn voldoende was
Of eigenlijkdat men drie scholen
wil, waar één voldoende was! Dat
is toch geen dwang Dat is immers
„liefde", die de //huisgenooten des
geloofs samenbindt Dat werd ook
zoo schoon gezegd op den katho
liekendag te Nijmegen/-de liefde
is htt beginsel der katholieke soli
dariteit". Daarom zeide de aarts
bisschop van UtrechtffMijn ver
trouwen is, dat alle katholieken op
de offieieele candidatenlyst hun stem
zullen uitbrengen". Verstaat gij dat,
mr. Swane Verstaat gij dat, nieuw-
katholieke partij Geen dwang,
hoor
Zoo is er ook geen aasje dwinge-
iandszueht in de ziel van den mi
nister, die de wet op het lager
huis een voorwerp van nieuws
gierigheid namelijk voor de weduwe
Wallenthin, die de eerste verdieping,
en den emeritus dominee Behrend,
die als weduwnaar de tweede etage
bewoonde en die met de eerste op
vriendschappelyken voet verkeerde.
Behr.md hield zichzelf voor een
menschenkennerhy had den jonk
man in de stad met jongelui in
gezelschap gezien, die hem toe
schenen niet bijzonder fyn v.n zeden
te zijn en hij waarschuwde mevrouw
Wallenthin, want hij meende ook
opgemerkt, te hebben, dat hy Zia,
als hij haar in huis ontmoette, een
bijzondere opmerkzaamheid schonk.
Zia was weliswaar nog een kind,
maar daarom moest men te meer
op haar passen.
Dit was voor de weduwe reden
genoeg om van den beginne af den
schilder te wantrouwen en diens
volgens bleef ook liaar deur lang
voor hem gesloten, terwijl hij, vol
gens dominee's meening een zigeu
ner-leven leidde, waarnaar men
liefst geen onderzoek moest doen.
Maar Zia ontwikkelde zich met
den dagze werd nu zestien, en
"beiden, mevr. Wallenthin en de
onderwijs schiep. Kun je begrijpen
Nummer drie. „Op de vraag van
het Kamerlid van Beresteyn, of op
last van den minister op de boeken
lijst van de hoogere burgerschool
te Amersfoort boeken geschrapt zyn
alsLessings „Nathan de Wijze" en
Goethe's „Faust" heeft de minister
bevestigend geantwoord. In het
eerste wordt volgens den minister
een leer verkondigd, die met een
positief Christelijke geloofsovertui
ging kwalijk te vereenigen is, afge
zien nog van de voor katholieken
onaangename figuur van den patri
arch. Het tweede werk //Faust" is
geschrapt op grond van de wereld
beschouwing, die eraan ten grond
slag ligt".
Dus //Nathan" en „Faust", mees
terwerken van Duitsche letterkunde,
prachtig breed van grondslag, op
vatting en uitwerking, zyn by
ministerieel besluit voor de hoogere
burgerschool verboden waar. Geen
dwang, hoor! Kun je begrypen!
Een minister mag toch alleen maar
toelaten, wat in een benepenzielige
„positief Christelijke geloofsover
tuiging" past. Maarten Luther, waar
zijt ge? Mr Swane en uw volge
lingen, waar is uw geweten? Kie
zers, wilt ge niet meehelpen, om
binnen enkele weken ons land te
bevrijden van den hedendaagschen,
onduldbaren financiêelen en ge
wetensdwang? Zoo ja, stemt dan
op geen „offieieele" lijst van rechts
en ook niet op een zoogenaamde
democratische lijst van links, die
niet democratisch is, al tooit ze
zich met dien naam.
dominee, werden door t(jd en om
standigheden voor de vraag ge
plaatst, wat er van het meisje
worden moest.
Zia, of liever Lucia, was namelijk
elf jaren geleden door vreemde
handen aan de deftige weduwe ter
opvoeding overgegeven. Ze was een
slanke, bevallige verschijning, nog
niet ten volle ontwikkeld fyn van
tint met een lichten blos als van
zonneschijnhet lichtbruin haar
krulde over een blank, open voor
hoofd haar bruine oogen stonden
dikwijls ernstig en peinzend, maar
keken ook wel eens hooghartig en
stuursch boven den kleinen neus
met zyn beweeglyke vleugeltjes uit,
als ze wist, dat ze alleen was. Ze
was stil en teruggetrokken in den
omgang dit nam met de jaren toe,
en langzamerhand vermeed ze allen
omgang met haar voormalige vrien
dinnetjes, daar ze over zichzelve
begon te denken in de overtuiging
dat anderen, wier plicht het mee
bracht, verzuimden dat te doen. En
dit bewoog haar ook den schilder
een heel ander gezicht te toonen,
als ze hem ontmoette.
{Wordt vervolgd),