No 36
Zaterdag 6 Mei 1922
45" .Jaargang
TERUG UIT HET
RIJK OER D000EN
Duidelijk
FEUILLETON
•?<Ti
Dit blad verschijnt Woensdag es Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes $o ceot Per kwartaal,
voor buiten Goes f 1,50 per balt jaar franco per post.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 UUS* te bezorgen
bij N.V, Goeschc Courant
en Kleeuweos Ross'
Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
Advertentiën 10 ct. per regel.
Bij coatraeteeren van minstens 1000 regels per jaar
zeer belangrijke reductie.
Advertentiën. als geboorte-, huwelijks-, verjarlngs-, doodberichten es de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, niet «teer da* echt
regel# beslaande, voor den prijn van f 1,
Naar aanleiding van dt door
Minister Aalberse voorgestelde wijzi
gingen in de arbeidswet' werd deze
week te Utrecht een vergadering
gehouden van de Nederlandsche fa
brikantenvtreenigingen. Enkele zin
sneden uit de rede, waarmee de
voorzitter die vergadering opende,
mogen hier een plaats vinden. Hij
zette uiteen, dat de verkorting van
den arbeidstijd tot acht uur per dag
kolossale verliezen tengevolge heeft
gehad voor tal van bedrijven. Zoo
bedroegen bij de Nederlandsche
spoorwegen de meerdere kosten per
jaar ruim zeventien millioen gulden
Dan is het toch waarlijk niet te
verwonderen, dat de spoorwegbe-
sturen ten zeerste aarzeleD, om tot
verlaging der tarieven over te gaan
en evenmin, dat zooveel mogelijk
naar bezuiniging gestreefd wordt,
byv. door vermindering van perso
neel en verlaging van salaris. Evenals
bij de spoorwegen de achturendag
duur reizen tot gevolg heeft,
wordt de duurte van allerlei
andere dingen, ook van levensbe
hoeften, voor een groot deel door
dien achturendag veroorzaakt.
Er'is bij de invoering van den
verkorten werkdag gezegd, dat de
arbeider daardoor geestelijk zou
stijgen. //Maar,.zoo sprak bedoelde
voorzitter, zedelijke of geestelijke
verheffing heeft de achturendag den
arbeider niet gebracht. Integendeel,
luiheid, zelfoverschatting en eigen
waan zijn bij den arbeider, vooral
bij het jongere geslacht, aan de orde
van den dag. Zij kunnen alles, zij
97 GASTON LEROUX
Hij gaf Fanny een kus en ver
zocht haar vooral haar komst in 't
Terminus Hotel niet uit te stellen,
waar hij onder een aangenomen
naam ging logeeren om aan de
nieuwsgierige journalisten te ont
komen. Hij voegde eraan toe, dat
hij ongeveer twee uur op „de Reiger"
zou blijven, om zijn laatste schik
kingen voor de reis te maken, om
elf uur zou hij in de auto stappen
en de lunch in Parijs gebruiken.
Fanny was den heelen morgen
bezig met 't geven van orders be
treffende de bagage, met het regelen
van 't werk der bedienden tijdens
haar afwezigheid. Verder met de
ontvangst van een oude juffrouw
uit Juvisy, die de plaats van juf
frouw Hélier bij Germaine en den
kleinen Francois zou innemen en
weten alles, en zy moeten niets.
Geestelijke uitwerKing heeft de in
voering en handhaving van deze wet
echter wel gehad; en dat wordt het
best geïllustreerd door de houding
van hen, die bewust en openlijk
aansturen op de omverwerping van
de grondslagen onzer samenleving.
Zy vinden in de bestaande wet een
zeer bruikbaar middel om zich in
het bedrijfsleven te doen gelden
Voor hen is hun invloed op dat
bedrijfsleven thans de inzet van het
gansche spel geworden".
Het waren ongetwijfeld scherpe
woorden, die de voorzitter sprak.
Maar hij kreeg toch van alle
zyden instemming. De directeur van
de kalkzand1: teenfabriek te Iliilegom
zei: „Wie gelegenheid heeft gehad,
den Hollandschen arbeider te verge
lijken met den Duitscher, den Belg,
den Franschman, zal moeten toe
geven, dat het arbeidstempo dier
buitenlanders sneller is. Alleen daar
door staat Nederland bij andere
landen achter, wat het productie
vermogen betreft". En een oliefa
brikant te Wormerveer sprak zijn
ergernis uit over het feit, „dat veel
menschen tegenwoordig heil ver
wachten van z©o weinig mogelijk
werken en zooveel mogelyk luieren".
Omtrent den invloed, dien de
Neleflandsche arbeiders op het be
drijfsleven willen uitoefenen, zeide
de directeur van een scheikundige
fabriek te Katwijk: „Bij een con
trole, uitgeoefend door de vakver-
eeniging der werknemers, moet elk
bedrijf te gronde gaan, en wanneer
dat geschiedt, zullen zoowel de
generaal als de soldaten er de dupe
van worden".
die moest verzekeren dat zy gezonde
hersens had, nooit a?.n geesten had
geloofd, nooit aan tafeldans had
gedaan en die dood verschrikt om
zich heen staarde, alsof zij den
duivel in eigen persoon uit den vloer
of tusschen de muren zon zien
verschijnen
De lakei, de Engelsche kamenier
en de keukenhulp konden tegen
den avond vertrekken. Zij beweerden
den vorigen nacht den geest in 't
park te hebben zien voortglijden
en hadden hem door 't lage deurtje
in den Isabellatoren het kasteel
zien binnen gaan.
De keukenmeid en Lydia haalden
de schouders op bij zulke zotteklap
en alle verstandige bedienden waren
'tmet haar eens.
Fanny gebruikte alleen om twaalf
uur de lunchonderwijl las zij de
Parysche couranten, die over niets
anders schreven dan over „den
teruggekeerde uit het rijk der doo-
den".
De kleine Darbois van de Excelsior
had woord gehouden. Hij publiceerde
een uitstekend interview, vertelde
alles precies zooals 't voorgevallen
was en schilderde de slotvrouwo
De secretaris van een grooto
fabrikantenvereeniging te Tilburg
zeide: „Wij hebben een proef ge
nomen met het collectief overleg,
zooals de arbeidswet dat bedoelt.
Het merkwaardige geval doet zich
daarbij voor, dat de arbeiders de
noodzakelijkheid inzien van een
verlaging der productiekosten. En
hoewel ook verlenging van den
arbeidsduur daarop van grooten
invloed is, blijven de leiders zich
daartegen 'verzetten. Dit bewyst,
hoe gevaarlijk het is, mogelijke be
sluiten afhankelijk te stellen van de
medewerking der vakvereenigin-
i gen". Dezelfde secretaris wees op
een fraai stukje van de arbeids
inspectie met den directeur-generaal
voorop. Als een fabrikant een deel
van de orders, die hij kiygt, niet
kan uitvoeren, omdat hij niet langer
dan acht uur mag laten werken,
dan moet hij volgens die regeerings
ambtenaren het werk, dat hij niet
af kan, maar overdragen aan een
concurrent, die minder werk heeft.
Heeft men ooit zoo iets schandelijks
beleefd En dat geldt niet voor een
j enkel gevalmaar er wordt een heel
stelsel van gemaakt. Zelfs schrif
telijk werd dit door de betrokken
autoriteiten aangeraden.
De directeur van de Lipsfabrieken
te Dordrecht deed ook een boekje
van de arbeidsinspectie open. Hij
had vergunning gevraagd om te
laten overwerken. De inspecteur
van den arbeid wilde nu, dat Lips
al zijn arbeiders, die een poos geleden
gestaakt hadden en waarvan een
I gedeelte uitgesloten was, weer zou
aannemen dan was overwerken niet
I noodig. Lips verklaarde, dat slechts
van de Rozengaarde in de meest
vleiende kleuren afzij w as mooi
en verstandig, maar 't was een
flinke vrouw, die niet met zich liet
spetten. Zij joeg de geesten op de
vlucht en zette juffrouw Hélier de
deur uit
Na de lunch ging Fanny naar
haar mans kantoor en bracht een
groot gedeelte van den middag
door met 't rangschikken van familie
en zakenpapieren en met 't zoeken
naar den grooten sleutel van de
garage, dien zij niet vond.
Jacques had hem meegenomen,
evenals den sleutel van den kelder
in „de Reiger". Maar Fanny was
al besloten 't slot van dien kelder
open te breken en een hangslot dat
zij al by zich had met 't verlaten
van den kelder erop te doen. Wat
de deur der garage betreft, daarvoor
zou zij aan Fernand, den waker
van „de Reiger", een sleutel vragen,
die haar zou doen open gaan.
Even vóór vieren liet zy 't
Engelsche rijtuigje inspannen, dat
zy zelf mendezij reed naar „de
Reiger" om 't park heen, ten einde
de nieuwsgierigen of de reporters,
die voor 't hek konden staan te
twintig arbeiders van de zes- k
zevenhonderd uitgesloten waren,
omdat deze twingig reeds vóór de
staking als ongunstige elementen
bekend stonden. Gemakshalve kreeg
hij op zijn aanvraag om overwerk-
vergunning maar heelemaal geen
antwoord. De ambtenaren zijn dus
zoo brutaal, 0111 een werkgever te
willen dwingen, personen in dienst
te nemen, die hij niet begeert. „Men
gaat zich afvragin, zei deze direc
teur doe ik niet verstandiger, mijn
arbeiders te ontslaan en mijn werk
te laten uitvoeren in mijn fabrieken
te Brussel of te Milaan, waar de
regeeringsambtenaren niet zulk een
onzinnige houding aannemen Daar
zullen we misschien op den duur
toch toe moeten overgaan".
Men moet het ten slotte wel eens
zijn met een der aanwezigen, die
zeide „Als het tegenwoordige stel
sel nog een aantal jaren blijft heer-
schen, dan zal in Nederland veel te
gronde gaan, doch weinig nieuws
verrijzen".
En wat zouden dan de fabrikanten
willen Een arbeidstijd van tien uur
per dag op een werkweek van 56
uur mèt en van 60 uur zonder den
vrijen Zaterdagmiddag. En verder
geen recht van inmenging der werk
nemers in het bedrijfsleven. Wij
zijn benieuwd, wat onze Kamers
van de arbeidswet zullen maken.
kijken, het spoor by ster te doen
worden Zij had een dikke auto-
mantei aan en een muts op met een
voile eromheen. Onder haar mantel
verborg zij een stofmantel, waarmee
ze in den kelder „aan 't werk" zou
gaan. Zij herinnerde zich, dat daar
beneden een houweel, en een schop
lagen, die ongetwijfeld vroeger hun
diensten bewezen hadden
Zoodra zij op „de Reiger" aange
komen was, wierp zy Fernand de
leidsels toe.
„Wel, beste Fernand, heb je
meneer gezien?"
//Ja, Mevrouw en wij waren alle
maal blij hem zoo goed te zien
Meneer is met meneer de la Mari-
nière naar Parijs gegaan
„Dus meneer de ia Marinière is
er vanmorgen geweest
„Gerust waar, mevrouw, hij wist
dat meneer op reis moest en daar
hij met zijn auto op weg naar Parijs
voorbijkwam, is hij henr komen
goeden dag zeggen en heeft hem
meegenomen, zoodat de chauffeur,
die al door meneer besteld was, terug
kon gaan
Wordt vervolgd
VOL.
UIT HET FRANSCH VAN
