TERUG UIT HET
RIJK DER DQOOEN
FEUILLETON
Jicht uren
Nederland.
Pe moord op mr. Wijsman-
Dit blad verschijat Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes 50 cent per kwartaal,
voor buiten Goes f 1,50 per halt jaar franco per post.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 uur- te bezorgen
bij N.V, Goesche Courant
en Kleeuwens Ross'
Drukkers- en Uitgeversbedrijf.
Advertentiën 10 ct. per regel.
Bij contracteeren van minstens 1000 regels per jaar
zeer belangrijke reductie.
Advertentlën, als geboorte-, huwelijks-, verjaring*-, doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, niet meer dan acht
regels beslaande, voor dea prijs van f I,
Onze regeering heeft een commis
sie naar Duitschland gezonden, die
zou hebben te onderzoeken, hoe
het daar gaat met de toepassing
van de wet op den aehturigen werk
dag, Deze commissie, die men gerust
een onpartijdige mocht noemen,
heeft zich met spoed en zoo vol
ledig mogelijk van haar taak ge
kweten en 11a haar terugkomst in
ons land verslag gedaan van haar
bevindingen. Het sociaal-democra
tische dagblad „het Volk" is zeer
verheugd over wat in dat verslag
te lezen staat. Want er wordt in
vermeld, dat de achturendag in
Duitschland niet alleen in naam,
maar wel degelijk inderdaad bestaat.
De desbetreffende wet wordt daar,
zegt het Volk, strikt gehandhaafd,
ja, veel strikter dan bij ons. Alleen
is de regeling ginds veel soepeler
dan hier, omdat er minder bureau
cratische rompslomp noodig is,
om een vergunning voor overwerk
te krijgen. Dus zijn dan nu volgens
het Volk de tegenstanders van den
achturendag in ons land (waaronder
ook wij) geheel vernietigd.
Voor hen, die alleen lezen, dat
in Duitschland de achturige werk
dag „inderdaad bestaat," zou het
Volk gelijk hebben met zijn blijd
schap en de rest. Maar als men
het heele verslag met een beetje
aandacht leest, gaat men wel wat
anders over de zaak denken. Zoo
wordt erin gezegd, dat de geheele
Duitsclie wet sterk wordt beheerscht
door den wensch, om niet alleen
den arbeidsdag op zichzelf te be
korten, maar om deze bekorting
ook te gebruiken als middel tot
69
GASTON LEROUX
Ik heb hem overal met myn oogen
gezocht, overal achter de gordijnen,
achter ddeuren om hem te zeggen,
dat wy zijn kinderen een goede
opvoeding gaven, nietwaar lieveling,
en dat wij hen nooit kwaad zullen
doen, neen nooit, en dat wij hun
't geheele fortuin, ja 't geheele
fortuin zullen teruggeven IAn-
dré moet dit wel weten Daar
moet hij op aan kunnen Ik
zeg dit hardopzoodat hij mij kan
verstaan, mocht hij aanwezig zijn
Plotseling ging Jacques ontsteld
rechtop zitten in zijn vrouws armen.
„Fanny, Fanny0, God, kijk
kijk achter de gordijnen voor 't
raam Ik verzeker je, dat het
bewogen heeftik verzeker je, dat
bestrijding der werkloosheid. Im
mers, hoe korter de arbeidsdag is,
hoe meer arbeiders te werk. mo9ten
worden gesteld, dus lroe minder
werkloosheid. Het geheele Duitsche
arbeidsrecht, dat na de revolutie
is tot stand gekomen, is van dezen
geest doortrokken.
Velen, die reeds vóór deze com
missie een onderzoek instelden naar
den werkelyken werktijd in Duitsch
land, hebben gezegd, dat er met
den achturendag, wat de bepalingen
omtrent overwerk aangaat, de hand
wordt gelicht, zoodra het gevaar
voor werkloosheid klein of denk
beeldig is. Met andere woorden
als er voor de arbeiders werk ge
noeg is, wordt ook heel wat over
werk gedaan, zoodat dan de acht
urendag niet gehandimafd wordt. En
zie, dat wordt nu door het verslag
van onze regeeringscommissie be
vestigd. Waar in dat verslag ge
sproken wordt over den arbeid
van stokers, machinisten, bewakers,
enz., leest men Een zeer groot deel
van de betrokken arbeiders maakt
een negen- of tienurigen arbeidsdag,
zonder vergunningDie lappen dus
de Duitsche wet aan hun laars.
Men leest er ook, dat aan het
begrip „noodzakelijk werk", dat
zonder vergunning verricht mag
worden, een ruimere toepassing
wordt gegeven dan de gewoonlyk
genoemde redenen van haastwerk
of reparatiewerk, dat noodig is
door het stuk gaan van werktuigen
of door andere storingen in het
bedrijf. Dus men kijkt er zoo nauw
niet, al wordt zonder vergunning
overwerk verricht om nog andere
redenen.
Verder zegt het verslag, dat, als
de bedrijfsraad vergunning voor
het bewogen heeftHoor je
niet het rammelen van een ketting
achter het gordijn voor 't raam
Ik zeg je, dat hij daar staat
Zie je wel zie je welhij be
weegt Ik heb zijn hand gezieni...
Ik heb zyn hand het gordijn zien
oplichten André staat achter
het gordijn
Fanny trachtte tevergeefs hem
te doen zwijgen. Hy herhaalde
klappertandend „Ik zeg je, dat ik
zijn hand gezien heb Ik smeek
je, ga eens kijken ga kijken
licht het gordijn op. Hij verbergt
zich achter h9t gordyn
Hij sprak met zulk een overtui
ging en was zoo ontdaan, dat zij
er ook zenuwachtig van werd en
zij even goed terwille van zich zelve
als voor hem naar het gordyn toe
liep Werkelijk scheen het haar
toe of het gordijn trilde en niet
zijn natuurlijke onbewegelijkheid
bezat.
Sidderend, met uitgestrekte armen
liep zij vooruitmaar door een
j buitengewoon toeval ging het lamp
je, dat hun beider angstige gezichten
overwerk geeft, ook de arbeidsin
spectie in dt overgroote meerder
heid der gevallen hetzelfde doet,
dikwijls zelfs zonder neder onderzoek.
Indien de geviaagde vergunning
niet wordü verleend, dan geschiedt
die weigering volgens het verslag
dikwijls daardoor, „dat de arbeiders
zich door den drang om meer te
verdienen wel voor het overwerk
laten vinden, maar dat de toestand
van da industrie in haar geheel,
bijv. met het oog op een reeds
dreigende werkloosheid, geen over
werk wenschelijk maakt". Want
werd in zoo'n geval toch overwerk
verricht, dan brak de werkloosheid
zeker uit. Dat ware dus slecht voor
den arbeider, die zonder werk en
zonder verdienste zat, en slecht
voor den werkgever, die voor het
onnoodige overwerk hooger loon
zou moeten betalen, dan hy bij
acht uur werkens zou moeten geven.
De weigering der vergunning vindt
dus hier haar grond niet in de wet,
maar enkel in de economische toe
standen.
Men kan in het verslag ook vin
den, datvoor het uitvoeren van
orders van buitenlanders gaarne
vergunning tot overwerken wordt
gegeven. Die vergunning komt altijd
als anders de buitenlandsche order
verloren zou gaan. Ze geldt voor
vier opeenvolgende weken, maar
wordt zoo noodig vei lengd. Dit over
werk geschiedt dan dus volkomen
wettig. „Maar, zegt het verslag, in
een der Zuid Duitsche staten werd
door de arbeidsinspectie als haar
meening uitgesproken, dat het niet-
wettige overwerk vermoedelijk belang
rijker is dan dat met offtcieele
vergunning.
Als nu het wettige overwerk al
verlichtte, plotseling uit. 't Was
alsof iemand het uitbliesZy
waren in duisternis gehuld.
Toen slaakte Jacques een rauwen
kreet en Fanny, die niet meer wist
wat ze deed of waar ze naar toe
liep, bezeerde zich aan de meubels
en wierp een tafeltje om, waarop
een kristallen karaf met glas stond.
Die viel met een vreeselyk leven
verbrijzeld op den vloer in stukken.
Tegelykertyd voelde de jonge vrouw
een ijskouden adem langs haar
voorhoofd en haar gaan, 't raam
ging van zelf open en op zulk een
ruwe wyze, dat de ruit tegen den
muur sloeg.
Jacques lag te kermen, de kamer
deur werd open gedaan en de
ziekenoppasser verscheen ontsteld
op den drempel. Een flauw licht
uit de toiletkamer viel op deze
wanorde en de twee doktoren ver
schenen.
De oppasser stak de lamp weer
aan, niettegenstaande d9 hevige
j tocht, die door het vertrek woei.
Fanny, tot de werkelijkheid te-
ruggebracht door dezen zelfden
van zoo grooten omvang is, als
straks werd gezegd, en het niet-
wettige is nog belangrijker, dan
blijft van den aehturigen werkdag
niet veel over. En men zou bijna
recht hebben te zeggenzeker, die
achturendag bestaat in Duitschland
werkelyk, maar slechts by uitzon
dering.
O, arm „Volk"Gy hadt uw
blijdschap over dat bestaan voor
iets beters kunnen bewaren, en ook
uw blijdschap over de vernietiging
van de tegenstanders van dien
achturendag. Niet zij worden door
bedoeld verslag getroffen, maar gij,
0 „Volk" Gij, die aan uw lezers
slechts een klein stukje van het
verslag voorzet, doch de hoofdzaken
voor hen verzwijgt.
De Avondpost "heeft weer wat nieuws
ontdekt in verband met den moord op
mr. Wijsman in trein 1135, op Oude
jaarsavond. Het blad meldt
Op den bewusten avond zooht op
het perron te Leiden een dame een
eerste klas coupe iu trein 1185. Zij
was in de brurt van den veelbesproken
hallen coupé, toen daaruit haastig een
heer stapte, die met kracht de deur
achter zich dicht smeet. De dame
trachtte de deur te openen, hetgeen
haar niet dadelijk gelukte. Ze wierp
toen een blik naar binnen en zag in een
hoek op de bank een lijkbleek heer
zitteD, gedoken in zijn jas. Ze meende,
dat hij ongesteld was, schonk er verder
geen eandacht aan en is in een anderen
coupé gestapt.
In den lommerd. Een eigenaardig
geval heeft zich voorgedaan in het
nachtwind, die haar zoo van haar
stuk gebracht had, gaf zich reken
schap, dat deze geheele zinsbe
goocheling veroorzaakt was door
een slecht gesloten venster, dat
door een windvlaag opengeduwd
was. Zelve ging zy het raam sluiten.
Wat Jacques betrof, die was diep
in zijn bed neergedoken en hield
met een bevende hand de dekens
over zyn door angst vertrokken
gezicht. Hy smeekte de doktoren
hem van de dooden te bevrijden
„Maak dat ik ze niet meer zie
zuchtte hij, „waartoe mij uit den
dood weg te halen, als u my niet
van de dooden los kunt maken
Spreek maar nietSpreek maar
nietZij bestaanZij bestaan 1
1 O, u wilt weten, of ik ze gezien
heb Welnu, ja, ik heb ze ge
zien Ik heb ze gezien, zooals
I ik u zie en ik zie ze nóg!"
„Ga toch weg, ga toch weg l"
beval Fanny ruw den doktoren. U
maakt hern gekga toch weg
{Wordt vervolgd.)
UIT HET FRANSCH VAN