No. 86.
Zaterdag 23 October 1920
43® Jaargang
TOL
*0 FEUILLETON.
HOE IK ALS DISSS
STUURMAN VOER
Nederland.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes .50 cent per kwartaal,
voor buiten Goes f 1,50 per half jaar franco per post,
bij vooruitbetaling.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 UUI* te bezorgen
bij N. V, Stoom-, Boek-, Courant- en
Handelsdrukkerij v.h. Firma's
F. Kleeuwens Zoon en J. A. Ross.
Advertentiën 10 ct, per regel.
Bij cont'acteereo van minstens IOOO regels per jaar
zeer belangrijke reductie.
Advertcntiën, als geboorte-, huwelijks-, verjarings-, doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, aiet meer dan acht
regels beslaande, voor den prijs van f 1,
Waan Dan den dag
Met groote instemming nemen
wij uit een artikel van het Rott.
Nieuwsblad het volgende over „De
oorlogs- en crisisjaren hebben de
macht van den Staat vanzelf ver
groot. De Staat kon doen, wat hij
wilde, alle maatregelen, ook de
meest onrechtmatige en zonderlinge
waren goed te praten met een be
roep op de benarde tijden. En
omdat niemand precies weet, wat
er gebeurd zou zijn, als de Staat
er zich niet mee bemoeid had,
geloofde men meestal wel, dat de
genomen besluiten en uitgevaardig
de dwangbevelen nog zoo dwaas
niet waren.
Maar de Staat is daardoor ge
groeid in machtsbewustzijn, de
Staat is feitelijk almachtig gewor
den. Zijn bemoeiingen intusschen
hebben al te vaak fatale resultaten,
en men kan wel zeggen, dat al
wa*r de Staat zich mee bemoeit,
bedorven is.
Men denke aan de distributiebe-
sluiten. Was er iets op de markt
en besloot de Staat tot distributie
of maximumprijzen, het was op het
zelfde oogenblik verdwenen. Zeker
de parasieten, die de opkoopers zijn
maakten er zich meester van en
joegen de prijzen opmaar zij had
den dit niet kunnen doen, als de
Staat er zich wijselijk buiten ge
houden had.
Voor het volk werden voldoende
woningen gebouwd. Toen kwam de
Staat met de bewering, dat hij
noodzakelijk den woningbouw rege
len moesten het gevolg was een
ontstellende woningnood, die met
den dag toeneemt en die door eiken
Een zeeroman van
W. CLARK RUSSELL.
,/De kapitein, Balie7', fluisterde ik
en zij wipte als een muisje de
andere trap af naar het middendek,
en zoo door de kajuit naar hare hut.
Merkwaardig hoe snel op zee het
weer veranderen kan. Een paar flauwe
windstooten, heel onverwachts, die de
zeilen deden klapperen, kondigden het
aan. Ver van uit het noordwesten
kwam een grauwe damp, die strepen
trok over de maan. De zee kwam in
beweging, er gingen stemmen door het
touwwerk en lang voor midder
nacht nog hadden wij allen op de
Glenmore de handen vol met reven.
Maar er stond ons een schriktooneel
te wachten, een van die plotselinge,
gruwelijke gebeurtenissen, waar de zee
ons mee verrast, waar de menschen
nieuwen maatregel van den Staat
verergerd wordt.
De Staat bemoeide zich met de
volkskleedingvoorziening. En on
danks de millioenen, die dit kostte,
bleven de kleeren duur. Legio zyn
de verwijten, die men rechtmatig
tot den Staat als voorzienigheid,
die hy zich denkt, mag richten.
Doch het ergst en voor de toe
komst het allerbedenkelijkst heeft
de Staat misgegrepen, toen hij zich
met den arbeid van het volk be
moeide, in dien zin, dat hij den
werktijd tot een maximum meende
te moeten beperken. Want wat de
industrieën, wat ook handelsbedrij
ven doormaken, nu zij zich nog
slechts tot den op 24 dezer in
werking tredenden Staatsdwang
voorbereiden, is van de meest
ernstige beteekenis.
Men heeft in het typografenvak,
dat omsloten werd door collectieve
dwangbepalingen, reeds het voor
beeld, hoe daarin een bedrijf lang
zaam wordt doodgedrukt. Het werk
neemt af, het grootere initiatief is
geknot, een zware malaise werpt
haar schaduwen vooruit. Nu komt
deze toestand voor alle handels- en
fabrieksondernemingen. Een gere-
glementeer zonder einde en zonder
pardon.
Wat de onderneming eischt, wat'
zy zou kunnen doen, haar kracht
om aan te bieden en tegenover
anderen mee te dingen, zij zijn van
geen beteekenis meer, want een
politie-achtige bewaking zorgt er
voor, dat zij vooral geen minuut
langer werkt dan de Staat in zijn
machtsoverschatting en waan van
den dag heeft bepaald. Overwerken,
zijn best doen, aanpakken.uit
van lezen in hunne couranten, zonder
er zich ook maar eenigszins eene voor
stelling van te kunnen vormen.
Belle bezat de gave der helderziend
heid niet. Had zij kunnen voorzien
wat er met ons zou gebeuren, even
voorbij den gezichtseinder, die nu vóór
ons lag haar goede hart zou zich
niet bekommerd hebben met de vraag,
hoe zij mijne plaats van den bak naar
de kajuit zou overbrengen, zij zou dat
alles overgelaten hebben aan den som
beren engel, die aan de linkerhand van
den mensch staat.
Ik zeide dat kapitein Bowser een
westelijken koers genomen had. In het
tijdvak van den stoom, waarin wij le
ven, zal ik daar niet over uitweiden
ik zou toch niet begrepen worden. Het
zou een onverstaanbaar abacadabra
worden, als ik ging uitleggen wat voor
verschillende theorieën de kapiteins van
mijn tijd er op nahielden over het
passeeren van de Linie, hoe de een
ze op deze plaats wilde snijden, de
ander weer op een andere, en hoe ieder
overtuigd was, het beter te weten dan
de overigen. Toen de stoommachine
in de vaart kwam, hadden de passaten
hun tijd gehad. Wie denkt er nog aan
Sluiten op tijd. Geen oogenblik te
vroeg beginnen.
Lieden van den ouden stempel
waren verheugd, als zij werk kon
den bieden en zelf konden werken.
De ruime aanbieding van arbeids
krachten en arbeidswilligheid bracht
welvaart. Het is niet waar. dat
dit ten koste van de looneischen
ging, want de groote industrieën,
die het meest bloeiden men
denke aan Philip's gloeilampenfa
briek, aan de Gist- en Spiritusfa
briek gaven de hoogste loonen
en de beste arbeidsvoorwaarden.
Maar zij werkten in vrijheid. En
deze vrijheid heeft de staat gedood.
Men kan het reeds waarnemen
in bedenkelijke feiten, als toene
mende werkloosheid verminderde
arbeidslust, verlaagde productie, enz.
Voor een niet gering deel zijn ook
de verhoogde prijzen gevolg van
deze Staa tsbemoeiing.
De we reld vraagtproductie vóór
alles
De Staat antwoordtmyn harde
wil vóór alles
En zjjn liefde voor de onderda
nen ljjkt al te veel op die van de
apenmoeder, die in overmaat van
teederheid haar kroost doodomhelst."
Ter illustratie van de dwaasheid
onzer arbeidswet diene het volgen
de bericht uit Parijs. In de takken
van staatsdienst gaan geruchten
omtrent een staking in het ver
woeste gebied van de Somme, omdat
de arbeiders der particuliere bedrij
ven juist de lastgeving vanwege
den Staat hebben ontvangen, om
niet meer dan acht uren te werken.
De arbeiders willen de vrijheid
hebben, om méér dan acht uren te
werken wegens de hooge loonen.
de groote zeilschepen, vol passagiers,
op weg naar .huis in den noordoost
passaat, met de lijzeilen bij, en bet
heldere koper door het schuim glin
sterend. Neen, passaat of niet, de
rechte voorsteven en de malende schroef
eischen de rechte lijn. Over den hoogen,
schoonen, romantischen toren van zeilen
is de sluier van den nacht voor immer
neergedaald. Een nieuwe dageraad brak
aan, en met één slag was de aanblik
van de zee veranderd.
Of kapitein Bowser, door zoo ver
naar het westen te houden, ons den
krachtigen wind had gebracht dien wij
nu kregen en waarnaar hij zocht, kan
ik niet zeggen, maar zeker is het dat
deze streek van zonneschijn en wind
stilte ons zwaar weer bracht. Er zijn
niet vele schepen, denk ik, die de Linie
gepasseerd zijn bij hooge zee en onder
gereefde marszeilen. Onze boeg stootte
het schuim in een nevel op. De kapi
tein liep over het dek, met eene uit
drukking van stille zelfvoldoening op
zijn gelaat, en allen keken naar het
schuimende witte kielzog, dat een
glorieuzen rijzenden en dalenden weg
trok over den oceaanen bedachten
dat Australië toch eigenlijk vlak bij
En uit Tilburg komt het bericht
dat daar de arbeiders, omdat ze
niet langer dan acht uren mogen
werken, een groote loonsverhooging
per uur eischen, zoodat ze dan bij
minder arbeid toch evenveel zullen
verdienen. Het spreekt toch wel
vanzelf, dat door zulke onzinnighe
den een aantal bedrijven stop gezet
moeten worden, omdat ze aan die
hooge looneischen niet kunnen vol
doen. En ook spreekt het vanzelf,
dat de bedrijven, die doorwerken,
hun product duurder moeten maken.
De onvermijdelijke gevolgen van de
fraaie arbeidswet zijn dus
grooter werkeloosheid en nog veel
wreeder duurte. En waaraan heb
ben we dat te danken? Aan de
wijze regeering, die door dik en
dun is meegehold met de arbeiders-
eischen. Waan van den dagVan
daag eischen zeniet langer -dan
acht uren werken. Morgen eischen
ze vrijheid om zoo lang te werken
als ze willenZie het Parijsche
bericht
Afkondiging Lager Onderwijswet I
De R. K. Tijd schrijft
,,Naar wij vernemen, ligt het In
de bedoeling de afkondiging der
Lager Onderwijswet te doen plaats
hebben op Dinsdag 26 October,
teneinde schoolbesturen, die dit wen-
schen, in de gelegenheid te stellen
bij die gelegenheid van hun dank
baarheid te doen blijken.
Op verschillende plaatsen moet
naar aanleiding daarvan het plan in
voorbereiding zijn in den morgen
van Woensdag 27 October een plech
was, als men maar eenmaal de Kaap
had omgezeild.
Het was op een Dinsdag. De zon
was ondergegaan in een feilen valschen
schijn, die wind voorspelde en waaruit
de schuimende zeeën kwamen aanrollen,
met hier en daar losse witte vlokken
over de groene, gladde hellingen. Het
werd plotseling donker. Wij maakten
toen een negenmijls-vaart, onder een
grootbramzeil en een marszeil met «én
reef. De breedte wees op den middag
omstreeks 2° 30' Zuid, de lengte om
streeks 33o 40' West. Hoe onze koers
was, weet ik niet precies meer, ik ge
loof Zuid ten Oosten.
Zoo kregen wij den wind, krachtig,
bijna, stormachtig, vlak van achteren,
en het schip schuimde door de golven.
Ik kwam tegen acht uur aan dek. De
wind was vochtig, maar zeer warm,
zoodat de regen weinig verkoeling
aanbracht, en in plaats van een licht
matroos naar beneden te zenden om
mijn oliejekker te halen, knoopte ik
mijn jasje tot aan de kin dicht, sloeg
den kraag op, en Jbood zoo goed ik
kon weerstand aan wind en regen.
(Wordt vervobgd.)
