No. 90.
Zaterdag 8 November 1919.
42® Jaargang.
MISDADIGERS.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes 35 cent, franco per post
55 cent per kwartaal.
Afzonderlijke nummers ci 3 cent verkrijgbaar.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 82 uur te bezorgen
bij N. V, Stoom-, Boek-, Courant; en
Handelsdrukkerij v.h. Firma's
F. Kleeuwens Zoon en J. A. Ross.
Advertentiën 8 ct. per regel, behalve dienstaanvragen.
die tegen 7 ct. per regel worden geplaatst.
Bij directe opgaaf van 3 maal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs 2 maal berekend, uitgezonderd
dienstaanvragen. Gr. letters en afb. naar plaatsruimte.
Advertentiën, als geboorte-, huwelijks-, verjarlngs-, doodberichtea en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, niet meer dan acht
regels beslaande, voor den prijs van 65 cent.
De bekende commissie van onder
zoek te Berlijn heeft deze week
voor de tweede maal den voorma-
ligen rijkskanselier Yon Bethmann
Hollweg en zijn minister van Bui-
tenlandsche Zaken Zimmermann
aan den tand gevoeld naar ver
schillende voorvallen uit den oorlogs
tijd. Wij hebben geen ruimte, om
zoo'n verhoor in zijn geheel opte
nemen en plaatsen dus alleen het
voornaamste. We lezen dan in een
verslag der zitting hot volgende
„Een der meest pijnlijke bladzijden
voor Duitschland wordt thans op
geslagen De wegvoering der Bel
gische arbeiders naar Duitschland,
juist in de dagen, toen het zoo
broodnoodig zou geweest zijn, om
in Amerika, dat in België een bij
zonder belang stelde, een gunstige
stemming te doen ontstaan.
Zoowel Bethmann Hollweg als
Zimmermann geven toe, dat daarbij
schandelijke dingen gebeurd zijn
dat duizenden Belgen zijn gestorven
van koude en ontberingdat vele
andere duizenden werden vervoerd,
terwijl men bij voorbaat wist, dat
zij voor het werk in de Duitsche
velden en fabrieken ongeschikt
zouden zijn dat weer andere dui
zenden ongelukkigen, na ongeloof
lijke ellende doorgemaakt te heb
ben, in Duitschland aankwamen
om geen werk te vinden (ofschoon
hun toch goed betaald werk beloofd
was).
Bethmann geeft dit alles toe. Hij
heeft ervan geweten. Hij heeft zelfs
gouverneur generaal Yon Bissing
uit Brussel laten overkomen, om
met hem maatregelen ter verbete
ring te bespreken. Hij heeft den
ouden, ziekelijken Yon Bissing zelfs
nog naar Hindenburg en Ludendorfif
gestuurd, om voor de arme Belgen
te gaan pleiten.
Alles vergeefs. De heeren waren
onverbiddelijk. Militaire gebiedende
noodzakelijkneid En dan moest
zelfs de rijkskanselier zwijgen als
een kind, dat in den hoek gezet is 1
.Zulke jammerlijke dingen krijgen
wij tijdens dit onderzoek elke tien
minuten ie hooren. Het is een
lang lijdensverhaal van de onmacht
van het burgerlijke rijksbestuur en
van de almacht der heeren in den
wapenrok.
En na deze bekentenisen van
misdadige zwakheid durft Bethmann
zijn ondervragers nog toevoegen
„Maar, mijne heeren, wat heeft het
toch voor nut, dat wij dit alles nog
eens ophalen? Het is zoo gemak
kelijk om thans, nu eenmaal alles
slecht is afgeloopen, te gaan uit-
visschen, hoe men het beter had
kunnen doen
Maar Bethmann vergeet, dat dit
onderzoek nog een ander doel heeft
dan het zuiver historische en wel
ditom een leering te zijn voor de
toekomst, een leering voor alle
volkeren, hoe verderfelijk het wor
den kan, wanneer zij hun lot toe
vertrouwen aan enkele mannen en
kleine klieken, die dan op het kri
tieke oogenblik zoo jammerlijk te
kort schieten."
Dat laatste zijn we geheel met
den verslaggever eens. Maar we
voegen er dit bijeen volk dient
te weten, of zijn regeerders, aan
wie het zijn lot toevertrouwt, hoog
of laag staan, en of zij op een
kritiek oogenblik al of niet jam
merlijk zullen tekort schieten. Doch
dat kan een volk niet weten, als
zijn regeerders de voornaamste
zaken in het geheim afhandelen.
Wat wist het Duitsche volk vóór
en tijdens den oorlog van alles, wat
keizer, ministers en generaals onder
elkaar bedisselden Niets, hoege
naamd niets. En toen nu de boel
misliep, moest er wel een revolutie
komen, die al deze misdadigers
wegjoeg. Het blijkt nu wel zonne
klaar, hoe noodig en nuttig de
revolutie is geweest
Met Bethmann, die den oorlog en
vooral den duikbootoorlog naar zijn
zeggen niet heeft gewild, maar zich
door generaals in den hoek list
duwen, kunnen we, bij onze min
achting voor zijn zwakheid, nog
een zweem van medelyden gevoelen,
ofschoon zijn verdediging van den
oorlog, toen die eenmaal aan den
gang was, een verdediging tegen
zijn gemoed in en slechts ter wille
van zijn kanselierschap, walgelijk
is. Maar wat te zeggen van Hin
denburg en Ludendorfif, zooals ze
ons nu reeds uit het verhoor be
kend worden We kunnen het in
de Belgen begrijpen, dat zij deze
twee, als zy ze ooit te pakken krij
gen, naast elkaar aan den eersten
boom den besten opknoopen, gelijk
wij hen hoorden zeggen.
De naam „Pruisische barbaren"
is voor Hindenburg en Ludendorfif
nog veel te zacht. Menschen zijn
het niet. Ze hebben weinig anders
dan beestachtigs in zich. En wat
hun veelgeprezen bekwaamheid als
generaals aangaat, die heeft het
leelijk tegen de veldheersgaven van
Foch en andere Fransche aanvoer
ders moeten afleggen. Maar op het
gebied der diplomatie heeft hun
botheid wel het toppunt bereikt.
Want, gelijk hierboven werd ge
zegd, op het oogenblik, dat het
broodnoodig zou geweest zijn, om
in Amerika een gunstige stemming
voor Duitschland te doen ontstaan,
gaan ze daar al wat Duitscher is
gehaat maken door hun bevel, om
duizenden Belgen wegtevoeren en
op een duivelsche manier te be
handelen. Ook die twee „brave
jongens" zullen zich binnenkort
voor de commissie van onderzoek
te verantwoorden hebben. En ua-
tuurlijk zullen zij wel niet, gelijk
in België met hen zou kunnen
gebeuren, opgeknoopt worden. Maar
we gunnen hun toch niet alleen
het pijnlijkste verhoor, doch daarna
ook een plaats voor langen tijd in
de cel, waar zij thuis hooren.
NEDERLAND.
Wij steunen gaarne elke poging
om de kunstmatige veihooging van
prijzen tegen te gaan. Wij juichen
ook toe elke poging om door geza-
menlijken inkoop de prijzen naar
omlaag te werken.
Eerst dan, wanneer pogingen in
deze richting mislukken, of onze
vakvereenigingen niet oi niet meer
bereid zijn tot aanpakken en vol
houden, spreken wij den wensch uit
dat de gemeentebesturen zich met
handel en vakorganisaties verstaan
om maatregelen te beramen ter ver
krijging van goedkoop schoeisel,
levensmiddelen en huisraad.
De nood dringt.
De O.-W.'ers hebben geen gebrek
die kunnen 't betalen. Handelaars
en landbouwers, die goede jaren
maakten, kunnen zich gemakkelijk
elke meerdere uitgaaf getroosten.
De werkliedenorganisaties hebben
ook geen nood zij verhoogen een
voudig elke drie of meer maanden
hunne looneischen.
Maar onze kleine renteniers, onze
vastgesalarieerden, voorzoover hunne
patroons of besturen hen met een
volkomen ontoereikend loon laten
voorttobben, onze huismoeders in
groote gezinnen, onze kleine nlet-
kapitaalkrachtige kooplieden, die al
len kunnen zich de weelde van
nieuwe boven- en oaderkleederen,
gordijnen, beddegoed, enz. van hun
week- of jaarloon niet veroorloven.
Er moet derhalve raad geschaft, tot
fnuiking van de kunstmatige duurte,
en tot voorziening in de stijgende
behoeften van die velen, welke niet
door het stellen van steeds hoogere
looneischen, zich al het hierboven
genoemde noodzakelijke kunnen ver
zekeren.
Door deze commissie zijn gekozen
tot leden van den Raad van beroep
de heeren J. de Jonge Nzn., J. J.
Koenen en C. J. Meijler.
Aan den burgemeester zal worden
verzocht een evenredig aantal ver
bruikers aan dezen raad van beroep
toe te voegen.
't Is een ongewone avond en voor
sommigen brengt het bezwaren mede,
toch gelooven wij, dat de keuze van
het stuk en de wijze, waarop het
door het gezelschap van Louis de
Vries wordt gegeven, voor dezen
keer over de bezwaren zal doen
heenstappen. Wij voorspellen althans
een volle zaal.
Vliegerdienst
Naar men verneemt, zal er met
ingang van io November a.s. een
geregelde vliegdienst op Londen in
gericht worden op een terrein van
den heer Kröller, gelegen aan de
Maaldrift te Loosduinen.
De duurte
De bemoeiingen van het Amsterdam-
sche gemeentebestuur ter bestrijding
van de duurte hebben eer dan met
had durven hopen, een zeer gewenscht
resultaat gehad.
Nadat Zaterdag de gemeente haar
eerste verkoopplaats ia „Odéon" had
geopend zijn terstond aanbiedingen
van Nederl. tricotfabrikanten geko
men, die met het door de gemeente
aangeboden tricot willen concur ree-
ren.
Het gemeentebestuur overweegt of
van de aanbiedingen van Nederl. fa
brikanten gebruik gemaakt zal wor
den.
Uitvoer van graskalveren naar
Frankrijk.
Naar „De Veehandel" verneemt,
is men aan het Departement van
Landbouw begonnen, consenten uit
te geven voor den uitvoer van gras
kalveren naar Frankrijk.
Kolen uit België.
Hollandsche boter in ruil.
Naar gemeld wordt, is thans over
eenstemming bereikt ten opzichte van
de hervatting van den boteruitvoer
van Nederland naar België, in ruil
voor Belgische steenkolen. Morgen
zal de verkoop van Hollandsche boter
door bemiddeling van het Ministerie
van bevoorrading een aanvang ne
men. Een transport van 5000 ton
steenkool zal eerstdaags naar Neder
land worden gezonden.
Ook een couponnetjesknipper.
Een dezer dagen ontving een cliënt
van zijn effectenhandelaar afre
kening over 1 coupon a Kr. 4 van
een Theisslot met de kapitale
som van 8 ets., terwijl voor onkosten
10 ets. in rekening werd gebracht 1
Fijne Geldersche rookworst?
Door de gemeente Maastricht
werd eenige maanden geleden een
YOL
Gees. «De Zeeuw» begint in ons
schuitje te komen. Aan het slot van
een beschouwing over de duurte
schrijft zij
Goes. Geslaagd te Rotterdam voor
de acte vrije- en ordeoefeningen de
heeren M. v. d. Ende en W, de
Kramer.
Goes. Door de besturen der
Middenstandsvereenigingen, Handels
belangen en Hanze, zijn tot leden
der federatieve middenstandscom
missie benoemd de heeren J. de
Jonge Nzn., J. J. Koenen, C. J. Meijler,
P. A. Pennings, C. van de Reepe
en E. Verbeem.
Goes. Het Hollandsch Tooneel,
directeur Louis de Vries, geeft
hedenavond een voorstelling van >de
Spaansche Vlieg* in de Schouwburg
zaal >de Prins van Oranje*.