42e Jaargang.
No. 87.
Woensdag 29 October 1919
1 FEUILLETON.
De vlucht Hcllaad-iadiS.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs voor Goes 35 cent, franco per post
55 cent per kwartaal.
Afzonderlijke nummers h 3 cent verkrijgbaar.
ADVERTENTIËN voor Dinsdag- en
Vrijdagmiddag 12 uui11 te bezorgen
bij N. V. Stoom-, Boek-, Courant- en
Handelsdrukkerij v.h. Firma's
F. Rleeuwens Zoon en J. A. Ross.
Adveitentiën 8 ct. per regel, behalve dienstaanvragen.
die tegen 7 ct. per regel worden geplaatst.
Bij directe opgaaf van 3 maal plaatsing derzelfde adver
tentie wordt de prijs 2 maal berekend, uitgezonderd
dienstaanvragen. Gr. letters en afb. naar plaatsruimte.
Advertentiën, al* geboorte-, huwelijks-, verjarings-, doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen, niet meer dan acht
regels beslaande, voor den prijs van 65 cent.
NEDERLAND.
De strijd tegen de duurte.
Geslaagde actie van den Haag-
schen bestuurdersbond.
In Mei van dit jaar begon men de
onderhandelingen over de levering
van Amerikaansche schoenen.
Dat is wel beel toevallig gegaan.
Amerikaansche reizigers hadden ge
tracht dit schoenwerk aan de Hol-
landsche grossiers te verkoopeo,
maar de heeren wilden er niet aan.
De winkeliers zaten blijkbaar nog te
vol met allerhande duur schoenwerk
en hebben zich in stilte tegen de
Amerikaansche iavatie georganiseerd.
Het hielp echter niet veel, want 't
toeval kwam een handje meehelpen.
Een der reizigers trachtte het schoen
werk bij een tratnbeambte aan te
bevelen deze, ook niet een van de
dornsten, begreep dat thans wellicht
een middel aanwezig was om een
eind te kunnen maken aan de
schreeuwende duurte en zond den
reiziger naar den Bestuurdersbond.
Groot waren vooral de fioancfeele
moeilijkheden waarmede deze orga
nisatie aanvankelijk te kampen had.
Maar enkele wethouders en een der
groote Haagsche banken interesseer
de zich voor het geval, met het
gevolg dat thans de Amerikaansche
schoenen zijn aangekomen. Honder
den kisten worden zoo successievelijk
in de kelders van het groote bonds-
gebouw opgestapeld en een der
lokaliteiten is daar thans als monster
en verkoopkamer ingericht. De zaken
loopen er vlotvoor f 10,50 heeft
men thans een schoen die men in
jaren niet zal verslijten.
Duurte De Haagsche Bestuurders-
bood kent het woord bijna niet meer.
Korten tijd geleden heeft een offici
eel bericht in de bladen medegedeeld,
dat de regeering van Nederlandsch-
lndië een prijs van f 10,000 uitgeloofd
had voor den eersten Nederlaudschen
vliegenier, die vóór 1 September 1920
binnen een tijdsverloop van 14 dagen
het traject HollandIndië door de
lucht volbracht.
Een verheugend feitVooral ddarom,
omdat er uit blijkt, dat de belangrijk
heid van de luchtsport in 'talgemeeu
en van de aviatiek in het bijzonder
door onze autoriteiten wordt ingezien
niet alleen, doch dat er aanleiding
gevonden wordt met het uitlooven van
belangrijke bedragen de ontwikkeling
van het vliegtuig en den opbloei van
het luchtverkeer te bevorderen, en de
energie van onze eigen vliegeniers te
prikkelen.
Lukt de vlucht, dan kan men gerust
zeggen, dat het een geweldige prestatie
is, een prestatie, die eigenlijk niet te
Hij heeft monsters van sokken,
kousen, ondergoederen, enz., alle
binnenkort te leveren tegeu prijzen
waarvan we thans likkebaarden eu
dan nog gezwegen van de kwaliteit
die boven iederen twijfel is. Men
heeft thans een partij flanel gekocht,
dat per el wel zal worden verkocht
tegen den prijs van zeventig cent
't is voor een winkelier om er
jaloersch op te worden 1
Straks komen gebleekt en onge
bleekt katoen „aan de markt", een
partij wollen vrouwenkousen, tien
duizend dozijn paren, zijn onderweg
ze zullen plm. f 2,30 per paar kosten.
Zóó bestrijdt men de duurte niet
met woorden, niet met protestver
gaderingen en plundering der winkels,
maar door zelf handelend op te
treden in de dubbele beteekenis van
het woord.
„Als de winkeliers niet bij machte
zijn ons te helpen, zullen wij ons
zelf helpen", hebben de bestuurders
gezegd en aan bun initiatief hebben
wij het thans te danken, dat in heel
ons land thans een scherpe strijd is
ontstaan, die ongetwijfeld het gevolg
zal hebben, dat het publiek weer
eens zal afkomen van de onduldbare
fantasie-prijzen, die het toch reeds
moeilijk leven schier ondraaglijk
maakten. Want het initiatief van
den Haagschen Bestuurdersbond, die
10.000 paar Amerikaansche schoenen
bestelde, was oorzaak dat wethouder
Wibautvoor de gemeente Amsterdam
inlichtingen bij hem inwon over deze
transactie en ten slotte eveneens
besloot tot den aankoop van 20000
paar andere gemeenten volgden als
Dordrecht, Almelo, enz., waarna
particuliere instellingen meenden niet
te moeten achterblijven groote in-
waardeeren valt met een bedrag van
f 10,000. Gelukkig, dat daarom ook,
zooals de couranten later meldden, van
particuliere zijde het plan opgevat is,
om den geldprijs door bijdragen van
personen en firma's te verhoogen. Het
dagblad //De Locomotief" schijnt daarbij
met een gift voorgegaan te zijn, en het
ligt verder in de bedoeling, de lucht
reis nog aantrekkelijker te maken door
de bepaling, 75°/o van het samenge
bracht bedrag aan den eersten Neder
laudschen vlieger en de rest aan een
buitenlander uit te betalen, indien ook
deze er in slaagt, de lange en moeilijke
reis volgens de gestelde condities te
volbrengen. Het is te hopen, dat die
25% een voldoend groote som zullen
vormen, om er vreemde aviateurs op
belust te doen raken. Des te beter
vaart onze eigen landgenoot er bij 1
Dat de tocht zeer zwaar zal zijn en
héél veel van vliegtuig en bestuurder
zal vergen, is zonder meer aan te nemen.
Behalve dat de vliegenier over een
groot uithoudingsvermogen zal moeten
beschikken, zal hij ook buitengewone
kwaliteiten als mecanicien en boven
dien van stuurmanskunst moeten be
zitten.
dustrieele ondernemingen bestelden
voor haar personeel eveneens het
schoenwerk, zoodat binnenkort héél
ons land Amerikaansche schoenen
zal dragen. Of de prijzen van het
andere schoenwerk dan ook zullen
dalen
De heer Vaa Langen, de ijverige
secretaris van den H. B. B., heeft
ons dezer dagen het „bedrijf" in
volle werking laten zien. We hebben
de schoenen „ontleed" gezien, stevige
leeren schoenen met onverslijtbare
zooien en van een degelijke practische
afwerking. En we hebben onom
wonden onze bewondering uitge
sproken voor den moed en 't initiatief
dezer eenvoudige lieden die deze
transactie van meer dan een ton
hebben aangedurfd, in het algemeen
belang, in den strijd tegen de duurte.
En dat ze op die wijze met zulke
eerlijke, maar onovertrefbare strijd
middelen zullen winnen, staat boven
iederen twijfel. (Tel.)
De broodkaart weg l
Aangezien de broodkaart in de
wereld gekomen is om het beschik
bare brood, toen dit niet overvloedig
was, gelijkelijk onder allen zonder
onderscheid van rang en stand te
verdeelen en dit doel daarmede
thans nu de boeren weer de
vrije beschikking over de door hen
verbouwde graan hebben terugge
kregen niet meer bereikt wordt,
kan zegt de Haagsche Post
de broodkaart ten voordaele van de
schatkist verdwijnen.
Dat zij bij de tegenwoordige graan-
regeliog een onding is, acht het blad
bewezen, o.a. door het feit, dat men
in restaurants en hotels geen brood
bons meer van de gasten eischt.
Maar laten wij eerst het parcours
eens nagaan. Op een globe hebben wij
de route nagemeten en wat cijfers
verzameld. Spannen wij een touwtje
vau het midden van ons goede vader
land, rechtuit rechtaan naar Java, d.w.z.
Batavia, dan blijkt dit ongeveer 2/7 van
de lengte te hebben van den equator,
gemeten op dezelfde globe. En aange-
zieu de equator, 24,899 mijl lang
is blijkt de kortste weg van Hol
land naar Indië te zijn 7114 mijl, laat
ons zeggen 7200 mijl. Deze kortste
weg loopt ongeveer over de volgende
punten Berlijn, Noordelijkste punt van
de Kaspische Zee, midden over het
Aral-meer, Samarkand (in Zuid-Turke-
stan), dwars over Kasjmir, Calcutta,
Kaap Negrais aan de Westkust van
Achter Indië, Singapore, Oostkust van
Sumatra naar Batavia. Houdt hij zich
echter strikt aan de bepalingen, dan
zal de aviateur dadelijk op Sumatra
zelf neerstrijken om de voorgeschreven
reis te volbrengen. Dat scheelt dus
iets, maar de reis blijft ruim 7000
mijl lang. Dat wil dus zeggen, dat hij
iederen dag, zonder uitzondering, 500
mijl of wel ruim 800 K.M. voor den
boeg heeft. Maar dan volgt hij niet
>Er is tiu volop brood eu daar
onder maakt dat, hetwelk van het
Rcgeeringsmengelmoes gebakken is,
het slechtste figuur. De bakkers
klagen steen en been over de brood
grondstof, die bun van Regeerings-
wege geleverd wordt.
Velen vragen zich af, of de zoo
genaamde rantsoeneering misschien
in stand gehouden wordt, omdat de
Regeerfng met »stioppen" zit, dte
zij zichzelf om den hals deed, toen
zij bepaalde contracten sloot, waar
van de bepalingen moeten worden
nagekomen op straffe van toch zoo
en zooveel te moeten betalen.
Wat de Regeering in de oorlogs
jaren gewrocht .heeft, geeft machtige
wapens in de hand van de tegen
standers van socialisatie en nationa
lisatie.
De Regeering was een 9lechte
fabrikante en een slechte zakenvrouw
daarbij.
Zij exploiteerde duur en slecht.
Geld is vooral verdiend door van
wege de Regeering begunstigde per
sonen of lichamen.
Wij hopen echter niet, dat het
bestaan der broodkaart moedwillig
gerekt wordt, om sommige personen
of lichamen bepaalde voordeelen te
doen genieten. Slechts zelden staat
de betrokken Minister hoewel
naar de letter verantwoordelijk
daaraan schuldig. Want hij moet zijn
licht opsteken bij of wordt voorge
licht door anderen, die het heeten
te weten en te kunnen, althans het
dienen te weten en te kunnen.
Wij behoeven niet voor eeu brood
tekort te vreezen de Regeering ziet
in dit opzicht den toestand te opti
mistisch in. Dat zij het bestaan der
broodkaart doet voortduren, bewijst
den geschiktsten weg, want, afgezien
van het feit, dat'hij dan dwars over
Zuid-Rusland (plm. 1400 mijl), het
Aral-meer (pl.m. 140 mijl) zou moeten
vliegen, vindt hij een eind verder het
Himalaya-gebergte, het hoogste van de
wereld, voor zich, dat hem met zijn
toppen van 7000 h 8500 M. hoogte
deu weg verspert, terwijl hij tea slotte
van Calcutta naar Kaap Negrais en
van daar naar den landtong van Sin
gapore tweemaal een afstand van pl.m.
500 mijl aau één stuk zou moeten
vliegen (verondersteld, dat hij werkelijk
op Negrais zou kunnen landen) om
eenige kans van slagen te hebben. En
dan nog de laatste loodjes wegen het
zwaarst
Wij zien dus, dat aan een dergelijke
uitvoering van het plan niet te denken
valt. De reis wordt dus zeker veel
langer. Nemen wij nu de kaart voor
ons, dan zouden wij het traject kunnen
uitzetten en uitmeten op de volgende
wijzeHolland-Weenen-Constantinopel,
West en Zuidkust van Klein-Azië,
langs den Euphraat, Oostelijke kust
van de Perzische Golf, Noordelijke
kust van de Arabische Zee tot aan den
- Indus en Ganges tot Calcutta en vaa
