No. 21.
Zaterdag 13 Maart 1886.
Jaargang.
SLECHTE GENEESMEESTERS.
Dit blad verschijnt ïederen Woensdag en
Zaterdag
De prijs per halfjaar f 0.50, franco per post f 0,90,
waarover per halljaarlijksche kwitantie
wordt beschikt
Afzonderlijke nommers zijn a 1 cent verkrijgbaar.
ADVERTENTIEN voor Dinsdag
en Vrijdagmiddag 12 unr te bezorgen bij den
uitgever J. A. ROSS, Goes.
Oplaag 1500 Exemplaren.
Dienstaanbiedingen en
Dienstaanvragen worden geplaatst tegen 5 cent
en Advertentiën tegen 6 cent per Pegel
Groote LetteTB en Afbeeld, naarplaatsmimte.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing der-
zelfde advertentie wordt de prijs slechts twee
maal berekend, uitgezonderd Dienstaanvragen.
Advertentiën, als: Geboorte-, Huwelijks-, Verjarings-, Doodberichten en de daarop betrekking hebbende
Dankbetuigingen, niet meer dan acht regels beslaande, voor den prijs van vijftig cents.
Ik geloof, dat alle doctoren die wij bij onze kran
ten of aan ons eigeu ziekbed roepenknappe en
brave menschen zijn, die ons altijd genezen zouden,
als de natuur maar zoo vriendelijk was even volgzaam
te zijn als de apotheker, die de recepten gereed maakt.
En omdat ik dat geloof, is het dus aanstonds dui
delijk dat het bovengestelde opschrift niemand der
geleerde heeren kan beleedigen.
Maar even als er een onafzienbaar heirleger van
lichaamskwalen is, zoo zijn er nog eens zooveel
kwalendie niet bepaald in het lichaam huis
vesten maar die overigens vrij wel hetzelfde karakter
hebben en niet minder onaangenaam ziju. Om deze
wegtenemen of dragelijk te makenzijn ook heel wat
recepten en voorschrijvers daarvandie zich genees
meesters noemen. Zij laten zich wel niet niet, per re
kening betalen maar vergeten hun belang niet en
zijn in den regel nog al duur. En dat zou nu min
der zijn, als ze altijd maar genezing aanbrachten,
doch ik aarzel niet te bewerendat daaronder ge
vonden wordendie nog veel meer te vreezen zijn
dan de ergste kwakzalvers; dat onder hen heele slechte
geneesmeesters zijn.
Ik denk hier allereerst aau hen die genezing wil
len brengen in onze ziekelijke maatschappelijke toe
standen, aan een soort volksvrienden of ijveraars voor
de ware volksbelangendie hunne geneesmiddelen als
onfeilbaar voorstellende goe-gemeente aau hun snoer
-weten te krijgen en haar dan zooveel heil aanbren
gen ongeveer als de poesdie de muizen een voor
een opeet.
Een voorbeeld uit onzen tijd moge dat bewijzen.
Er wordt nog al eens, en niet zonder grond, ge
klaagd, dat er geen werk genoeg is, om het voor
levensonderhoud noodige loon te verdienen; dat dien
tengevolge veel geleden wordt en het dus noodig is
naar geneesmiddelen omtezien die een gezonden toe
stand kunnen aanbrengen.
Velen treden als belangstellende geneesheeren op en
schrijven recepten voordie zooals zij zeggen de kwa
len in eens en voor goed zullen wegnemen. Wel blijkt
het gedurigdat ze wel wat te hoogen dunk van
hunne medicamenten hebben maar zij houden daarom
niet op ze aanteprijzen gelijk de menigte zich steeds
laat belezenom er gebruik van te maken.
Dientengevolge hoort men overal van werkstakin
gen uit ontevredenheid met het toegelegde loon; aan
oproerige bewegingen der werkeloozenom werk en
dus ook loon, aftedwingen. Zij zelven zouden misschien
niet tot die geneeswijze de toevlucht nemenals er
niet zoogenaamde geneesmeesters warendie de aan
wending der middelen aanraden. En van daar dat
hier en elders dikwijls tooneelen worden geziendie
in elk opzicht treurig kunnen genoemd wordeu. Het
baat niet, dat men daartegen waarschuwt of op de
zichtbare verkeerde uitkomsten wijsthet gaat er mede
als met de Haarlemmer olie, die al honderden in het
graf geholpen heeit en nog steeds als een radicaal
geneesmiddel wordt ingeslokt. De volksmenigte laat
zich voor allerlei dwaze denkbeelden vindendie haar
worden aangeprezen, als zeker werkende, en als het
tegendeel blijktdan zoeken zij de oorzaak daarvan
overalbehalve waar die werkelijk te vinden is.
In de laatste dagen werd dit weder bevestigdtoen
in eeue talrijke vergadering te Amsterdam besloten
werd, niet alleen om de uitvoering van groote wer
ken te vragen, maar om door eene inkomstenbelasting
alle lasten op de meer gegoeden overtebrengen; le
vensmiddelen beschikbaar te stellen voor de werke
loozen (die dan niet meer naar werk behoeven uit-
tezien)in de stadsbanken renteloos beleende panden
beneden f10 terug te geven en nog zooveel meer,
dat meu alles zou kunnen verkrijgenals men maar
het: ,,ik wil het," iu practijk bracht.
Men moet medelijden hebben met de schareaan
wie eene volkomene genezing voorgespiegeld wordt,
zooals de kwakzalver of marktschreeuwer verzekert,
dat „één fleschje van zijn goed" alle ziekten weg
neemt. Maar nemen wij aandat toch onder ons
volk zoovele heldere koppen gevonden wordeudie
men niet alles kan wijsmakendan moeten wij ons
verbazen, dat zoovelen zich laten medesleepen door
de geneesmeesters, die wij niet aarzelen slechte te
noemenomdat zij het onmogelijke als voor iedereen
verkrijgbaar voorstellen.
Zij willen niet begrijpen, dat men zijn huis niet
op orde brengt met alles het onderste boven te wer
pen dat het niet aangaat het lastdier een verzwaard
pak opteleggen en het tegelijk de beenen van onder
het lijf weg te slaan; dat men een bestuur niet ver
gen kan de huizen der gegoeden te laten afbreken,
om de werkeloozen het pleizier te geven van ze we
der optebouwenen dat men uit de schatkist geene
groote werken kan laten uitvoerenals zijdie de
schatkist moeten vullen, worden verarmd.
En dan is het zeker een slecht voorschrift als men
tot geweld aanspoort om al die hersenschimmen tot
werkelijkheid te brengen. Als de geneesheerin plaats
van het geneesmiddel bij kleine hoeveelheden toe te
dienen, de fleseh in eens liet uitdrinken, de natuur
zou wel spoedig laten ziendat gij met die geweld
dadige poging niet gediend was.
Maar laat ons voor alles billijk zijn en het volk
niet aansprakelijk stellen voor de dwaas- en slecht
heden van hen, die een goed voorbeeld en goede
aanwijzing moesten geven. Het is waarlijk niet te
verwonderen, dat de onontwikkelden tot uitersten
komen waar wij ziendat hunne voorgangersonder
andere vormenhetzelfde doen.
Oproer makenverdeeldheid zaaiengeweld gebrui
ken, dat alles schijnt meer en meer in de mode te
komen en daarin gaan zij zelfs voor, die gehoorzaam
heid aan de wet, vrede en eendrachtkalme berusting
niet alleen moesten verkondigen, maar die dat wer
kelijk onbeschaamd voortgaan te doen terwijl zij zelve
voor gaan iu de ergste afwijkingen. Waar zij, die
geacht worden bekwame geneesmeesters te zijn, op
wie dan ook bet oog gericht is als op degenendie
in moeilijke en bange dagen licht zullen aan
brengen, het voorbeeld geven, daar kan men er het
volk geen verwijt van makenals het onzinnige
eischen steltverkeerde middelen kiestaan brutaal
geweld, in de plaats van wettig en rustig hervormen
zich overgeeft en niot langer vraagt, wat het belang
van allen vordertmaar slechts wat eigen vaak kwa-
