VOLKSBLAD,
No. 7.
VEREENIGING VOOR VOLKSBELANGEN TE GOES.
17 Februari.
1 8 72.
Sfzmtel. lornmtr»
DERDE JAARCANC.
Dit blad verschijnt iederen Zaterdag.
De prijs per Jaar ƒ0,50.
Franco per post n 0,80.
Te voldoen in driemaandelijksche
termijnen.
A 1 Cent Advertentiën tegen 5 Cents per regel
Groote Letters en Afbeeldingen
naar plaatsruimte.
Be Advertentién moeten Vrijdag vóór J2 uur bij den Uitgever bezorgd worden.
DE SAGO.
Hoe de wetenschappen toegepast in de fabrieken
dikwijls een rechtstreekschen invloed hebben op
ons voedsel, hiervan levert de hier in ons land
en ook daarbuiten gebruikte sago een sprekend
bewijs.
De echte sago, zooals de natuur ons die ople
vert, krijgen wij tegenwoordig niet zeer dikwijls
meer te zienvergeleken met de sago zooals de
fabrieken ons die verschaffen is ze op het oog lang
zoo mooi niet; de echte sago is geelachtig van
kleur, de korrels zijn ongelijk ook niet zuiver
rondwat ziet daarentegen de sago hier vervaar
digd er helder wit uitde korrels zijn allen even
groot, ook juist gevormde bolletjes en daarbij on
eindig veel goedkooper. Dat is zeer waarmaar als
wij de voedende bestanddeelen van beide soorten
vergelijken, dan moet onze sago onderdoen. Van
aardappelenmeel vervaardigd is het voedseldat ze
ons aanbiedtgering. Het is dus hier ook alweer
de schijn die bedriegt en het uiterlijk dat misleidt.
De bewerking die de echte sago vereischt is daar
bij vrij wat eenvoudiger. Het is misschien niet
van belang ontbloot hieraan eenige regels te wijden.
Dc sagoboom groeit vooral in het oostelijk ge
deelte van onze Indië, in de Molukken; hij tiert
het best in moerassige streken en is een soort van
palm. Hij wordt 10 of 15 jaar oud, schiet tal-
looze trossen bloemen uit en sterft dan. Wanneer
de inlander sago wil maken kiest hij een volwas
sen boom uit, voor die begint te bloeien, houwt
hem dicht bij den grond af, neemt een breede
streep van den bast weg en de sago licht voor
hem bloot. De bast van den boom heeft slechts
een dikte van een halven duimhet geheele inwen
dige van den boom bestaat overigens slechts uit
sago, die dicht bij den grond roodachtig is gekleurd.
Verder naar boven is de sago zuiver wit en heeft
daar ongeveer de hardheid van gedroogde appels
met een eenvoudig werktuig wordt zij los ge
slagen en in een soort van trog van de boom-
vezelendie zich daarin bevindengezuiverd en ze
is geschikt voor het gebruik. Ze wordt gegeten
met water gekookt zooals wij dit gewoon zijn
maar het grootste gedeelte wordt tot brood ge
bakken, wanneer ze eerst fijn is gewreven en ge
zift; met boter smaakt het uitmuntend. Wat niet
wordt gebruikt, laat men in de zon droogen waar
na het jaren lang goed blijft. Het wordt dan na
tuurlijk vrij hard en droogmaar kleine kinderen
zelfs knabbelen daar met evenveel smaak op als
onze kinderen op harde vruchten.
Een goed uitgewassen boom levert ongeveer 900
pond sagouit een pond sago bakt men drie
broodenwaarvan vijf per dag voldoend voedsel
opleveren voor een manzoodat één boom voor
langer dan een jaar een mensch in 't leven kan
houdenterwijl er slechts 10 dagen voor noodig
zijn om zich dien voorraad te verschaifen. Geluk
kige rijke landendie hun kinderen aldus voeden
zonder noemenswaardigen arbeidzou men willicht
zeggenmaar ook hier is niet alles goud wat er
blinkt, werkeloosheid moge in die streken niet on-
middelijk gebrek ten gevolge hebben, ze is daar
niettemin de oorzaak van vele pn groote ongeluk
ken, én is het leven daar wat gemakkelijker, als
wij aan onze streken denkenzeggen wij met te
meer overtuiging: arbeid adelt.
