KORTINGEN
TOT 50%
DIAMAll
SINT-NICOLAAS
SPECIAL
MIDDELBURG
1996
'Slechte tijden worden
goede tijden als er
lokale televisie is'
Echtpaar Heijmans extra winnaars
van puzzel jarige De Vlissinger
Koopjes voor
Sinterklaas
Kerst
OPHEFFINGS
UITVERKOOP
BULAGE IN DEZE KRANT
DE OPKOMSTFLOP VAN DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
Door Joep Bremmers en Ad Hanneman
Wie thuisblijft heeft niks te vertellen, wordt wel eens beweerd. Maar hoe
waar is die stelling. Hebben de thuisblijvers vorige week woensdag bij de
gemeenteraadsverkiezingen niet stomweg een reden om de lokale poli
tiek te negeren? De redactie van de PZC-Weekbladen De Faam/De Vlis-
singer deed een telefonisch rondje Walcheren en bekeek de centra waar
de uitslagen van de tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen op Walche
ren werden genoteerd.
...alle partijen
zijn gewoon een
pot nat...
PZC WEEKBLADEN
Meer vrouwen
in Zeeuwse
gemeenteraden
...ik ben meer
geïnteresseerd
in de landelijke
politiek...
...niet stemmers
zijn flapdrollen...
RECORD AANTAL VAN MEER DAN 2000 INZENDINGEN NA JUBILEUMUITGAVE
Voor mevrouw A.J. en
meneer P. Heijmans uit
Middelburg was het
vorige week wel een
feestje. „Ik puzzel al
ruim dertig jaar", zei
de winnares van de
puzzel die in deze
krant stond afgedrukt
naar aanleiding van
het Zilveren jubileum
van De Vlissinger.
„Maar, voegde ze er
aan toe, „ik heb al vijf
entwintig jaar niks
meer gewonnen".
Winnaars
Drinken voor een goed doel. Dat kan met
de speciaal bedachte kruidenbitter voor de
renovatie van een Zeeuwse hoogaars.
Commercie en cultuurbehoud gaan
hand in hand in huize 's Hertogenbosch
waar Ton van Oostrom van De Huifkar
een ruimte heeft gehuurd
voor bruiloften en partijen.
Jan
Zwemer
en zijn
kornuiten
verzorgen
weer
een hele
avond
Zeeuws
dialect.
De hang
naar
nostalgie
spreekt
kennelijk
aan, want
vorige
keer was
de zaal
uitverkocht.
0W<ztc6en&
plat
Klemtoon
ALBERT VELDKAMP
IN HET KIELZORG VAN
WILLEM BARENTZ
Nieuw!
SCHEEPVAART '97
Prijs: 42,50
designwinkel
Segeersstraat 9 - Middelburg
0118-637134
^'ODELBViSS-
26e JAARGANG NUMMER 47
20 NOVEMBER 1996
Rond acht uur is de Burgerzaal
van het Middelburgse stadhuis
nog behoorlijk leeg. Op twee
handen is het aantal aanwezi
gen te tellen. Heel veel kopjes
staan klaar. De mevrouw die
koffie schenkt verwacht kenne
lijk veel bezoekers. Voorlichter
Klaas de Regt wacht wat
zenuwachtig op wat er gaat
gebeuren. Bezoekers gaan
weer weg met de mededeling
dat ze later op de avond terug
komen. Anders is de sfeer in
De Couburg in Koudekerke
waar de aanwezigen er nog
aan moeten wennen dat hun
gemeente voortaan Veere
heet. De kersverse voorlichter
van het Walcherse platteland,
Mieke Wijnen, deelt consump
tiebonnen uit en koffie met
cake is gratis. De Couburg her
bergt ruim anderhalf uur voor
de bekendmaking van de uit
slagen al rond de honderd
nieuwgierigen. De spanning
bij de betrokken lokale politici
straalt van het gezicht. Tot de
uitslagen binnensijpelen. Dan
verandert de spanning in
opluchting; enerzijds teleurge
steld anderzijds vreugdevol.
Ook de bar is druk bezet. Maar
dat is meer om Goede Tijden
Slechte Tijden niet te missen
dan dat Bachhus er hoogtij
viert.
Goede tijden voor de win
naars, slechte tijden voor de
lokale democratie. De helft van
de kiesgerechtigden maakten
immers in Middelburg - nu
met Arnemuiden er bij - het
hokje rood, de andere helft
ÏÏD® Mfissflmgtsrp
Oplage: 24.500
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 50.295.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
privé: (0118) 642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
A. Lammers-Van Otterdijk
(0118) 484313 (privé (0118) 642077).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 681271 en Ellen Erkens,
(0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. (0118) 681215
Bezorging: (0118) 484216.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10, 17.00 uur. Postbus 18, 4380
KA Vlissingen, tel. (0118) 484000
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 176.000 ex.
bleef gewoon thuis. Op het
platteland maakte ongeveer
dertig procent geen gebruik
van zijn stemrecht. Sommige
stemdistricten in de Zeeuwse
hoofdstad verwelkomden zelfs
iets meer dan een kwart van de
stemgerechtigden, zoals het
Middelburgse stemdistrict 14,
oftewel de voormalige Buiten-
hoveschool waar niet meer
dan 28,87 procent zijn stem
kwam inleveren. Daartegen
over stond district 5, oftewel
Eben Haezer, waar bijna
zeventig procent van de stem
gerechtigden een hokje rood
Na de verkiezingen voor
de nieuwe gemeenten
Middelburg, Veere en
Schouwen-Duiveland is
het gemiddelde percen
tage vrouwen in de
Zeeuwse gemeentera
den het hoogst in de
Zeeuwse geschiedenis.
Onder de 319 Zeeuwse
raadsleden zijn er 60
vrouwen; dat is 18,8
procent.
Koploper onder de
gemeenten is Schou
wen-Duiveland met acht
vrouwelijke raadsleden
op een totaal aantal van
drieëntwintig. Voorheen
was Brouwershaven de
plaats met de meeste
vrouwelijke raadsleden.
Tweede op de huidige
ranglijst is Vlissingen
waar eenderde deel van
de raad vrouwelijk is.
Middelburg volgt op de
derde plaats met onge
veer een kwart. In Mid
delburg kwam overi
gens een vrouw - A. Ize-
boud van Groen Links -
met voorkeurstemmen
in de gemeenteraad. De
nieuwe Walcherse plat
telandsgemeente Veere
telt drie vrouwen van de
negentien raadsleden.
maakte. Reden om in Middel
burg te pijlen waarom en
waardoor. Na zo'n dertig der
tig telefoontjes is het wel dui
delijk: kiezen voor de gemeen
teraad is niet echt een hot-item
in de Zeeuwse hoofdstad,
alleen de partijen met een
trouwe aanhang kunnen trots
zijn op hun achterban.
„Alle partijen zijn gewoon een
pot nat", meldt een Middelbur
ger die altijd PvdA heeft
gestemd maar nu vaststelt dat
alles wat Joop den Uyl ooit
opbouwde nu door Wim Kok
„in sneltreinvaart" wordt afge
broken. „Eigenlijk", peinst die
zelfde man, „vind ik de
opkomst best nog wel hoog.
De mensen weten onderhand
wel dat de politici zich abso
luut niet interesseren voor wat
het volk wil. Als ik wel was
gaan stemmen had ik trou
wens Groen Links gestemd".
Een man die vorige keer
GVP/RPF had gestemd was
gewoon vergeten dat er
gemeenteraadsverkiezeingen
waren. „De opkomst vind ik
echt teleurstellend en daar
betrek ik mezelf ook in", steekt
hij de hand in eigen boezem.
„Ik kan me eigenlijk in geen
Leegte in de stemlokalen
enkele partij vinden", lucht
een Middelburgse haar hart.
Vorige keren stemde ze altijd
CDA. En zij is één van de vele
niet-stemmers die vaststelt:
„Ze moeten maar eens doen
wat ze beloven. Dan ga ik mis
schien ook weer stemmen". Ze
voegt er aan toe: „Ik ben trou
wens meer geïnteresseerd in
de landelijke politiek". Een
andere mevrouw die normali
ter VVD stemt had wel kunnen
gaan stemmen „maar het
kwam gewoon slecht uit. Ik
moest boodschappen doen en
mijn auto stond in de garage.
Die moest ik eerst ophalen".
Een geestverwant heeft er
twee dagen nadat hij niet
gestemd heeft spijt van.
„Zoals het nu verdeeld is in de
raad van Middelburg heeft
echt niet mijn voorkeur. Maar
ja. Dan had ik gewoon moeten
gaan stemmen. Op de VVD
natuurlijk".
Onder de stemmers heerst
enerzijds begrip - „De mode
stemmers zijn thuisgebleven"
- maar anderzijds ook onbe
grip. „Het is een afgang voor
de democratie", stelt een man
vast die de voorkeur gaf aan
de Ouderenpartij. Hij vindt
zijn stad. Hij is dus wel betrok
zaken als 't Hofje, het zwem
bad en de Markt belangrijk in
ken en leest het allemaal in de
Spanning in de Middelburgse Burgerzaal als de cijfers
van een stemdistrict werden getoond.
'Jongeren zijn niet zo
geïnteresseerd in de poli
tiek'.
krant. Toch stelt ook hij vast -
overigens samen met een
mevrouw die nooit stemt bij
gemeenteraadsverkiezingen -
dat de dames en heren politici
„bij verkiezingen ineens met
allerlei mooie beloftes op de
proppen komen die ze toch
niet waarmaken". Hij staat in
die opvatting niet alleen. Veel
van de ondervraagden drukten
zich uit in dergelijke bewoor
dingen. Zowel de niet- als de
wei-stemmers oordeelden zo
over hun plaatselijke volksver
tegenwoordigers.
Niet-stemmers worden door
een PvdA-aanhanger 'flapdrol
len' genoemd. „Ze hebben het
veel te goed en daarom gaan
ze niet meer. Wij hebben van
huis uit geleerd om te gaan
stemmen. Daar houden we
ons dus aan. Het is gewoon
een foute boel dat niemand
meer gaat stemmen. Wij gaan
nog wel, maar jonge mensen
niet. Ze hebben wel een boel
commentaar, maar als ze in
het stemhokje hun mening
kunnen laten horen komen ze
gewoon niet. Ik kan dat niet rij-
FOTO'S ANDA VAN RIET
men". Een VVD-stemmer had
er over nagedacht, maar lag er
niet wakker van. Volgens die
man was het logisch dat zo
weinig mensen de gang naar
de stembus hadden gemaakt.
„De verkiezing was ontkop
peld van de landelijke ge
meenteraadsverkiezingen". Hij
noemt het „een stand-alone-
operatie. Als je daar geen of
weinig ruchtbaarheid aan
geeft, wordt het heel moeilijk".
Die man verkeert met die
opmerking in goed gezel
schap. Lijstaanvoerder Tjeu
Strous van de PvdA in Middel
burg en gedoodverfd wethou
der denkt eveneens dat de lan
delijke politiek dankzij de tele
visie dichter bij de mensen
staat dan de lokale politiek.
„We hebben het hier in ons
eentje moeten doen, zonder
de steun van de landelijke
politiek". Hij wijst voorzichtig
beschuldigend naar de regio
nale pers in Zeeland. Die had
voor de verkiezingen beter
moeten functioneren en de
kandidaat-raadsleden als
mensen kunnen profileren. En
hij hoopt op betere tijden als
Walcheren lokale televisie
heeft. „Als mensen zien wie je
bent, dus de man of vrouw
achter de politicus, dan gaat
de politiek ook veel meer
leven. De kritiek die nu geuit
wordt dat we ons met loze
beloftes laten kiezen is iets dat
me nogal raakt. En ik denk ook
dat mensen van andere poli
tieke partijen daar niet blij
mee zijn. Met lokale televisie
krijgen we de kans om te laten
zien wie we zijn, wat we doen
en wat we denken. Dat
spreekt aan. Ik weet dat uit
ervaring".
Maar Strous weet ook dat hij
het niet iedereen naar de zin
kan maken. „Dat kan niet. Je
moet keuzes maken. Maar ik
geloof ook dat als je keuzes
maakt je voor mensen kiest. Ik
zal in ieder geval in het college
mijn best doen om meer con
tact met de bevolking te
onderhouden".
En eigenlijk had mevrouw
Heijmans ook nu weer niks
gewonnen. Maar omdat er
meer dan 2200 inzendingen
waren op de paginagrote puz
zel besloot de uitgever om
naast de 25 VVV-bonnen nog
een extra hoofdprijs uit te
loven. Na loting kwam
mevrouw Heijmans als win
naar uit de bus. Vorige week
kreeg zij de dinerbon voor
twee personen overhandigd in
Britannia in Vlissingen door
Anic Lammers van De Vlissin
ger en de heer L.W. Buys van
Britannia. „Wij weten er wel
Het echtpaar Heijmans (midden) ontvangt een dinerbon die recht geeft op een com
pleet meergangenmenu inclusief drankjes uit handen van Anic Lammers van De Vlissin
ger en L. W. Buys van Britannia. FOTO ANDA VAN RIET
raad mee", stelde het Middel
burgse echtpaar dat nog even
moet wachten omdat
mevrouw nog naar het zieken
huis moet voor een operatie.
De overige winnaars van de
puzzel zijn:
E. Zijl uit Gapinge, E.P. Buijs
uit Vlissingen, L. Dingemanse
uit Zoutelande, A. Floresse uit
Middelburg,N. Perdok-Vijfhui
zen uit Vlissingen, L. van Bel-
zen uit Arnemuiden, C.J. Dek
ker uit Grijpskerke, J. de Reiger
uit Arnemuiden, A. Leer uit
Vlissingen, W. Lous uit Oostka-
pelle, A. de Voogd uit Westka-
pelle, N. van de Klashorst uit
Oost-Souburg, J.M. Saane uit
Vlissingen, L. Willemse uit
Middelburg, C. Brouwer-Din-
gemanse uit Oost-Souburg, M.
Brasser uit Koudekerke, C.
Stempher uit Aagtekerke, H.
Meulmeester uit Middelburg,
C. Geerse-Wagenaar uit Se-
rooskerke, F. Wielemaker uit
Koudekerke, W.J. Wisse-Hou-
mes uit Biggekerke, J. Bruins
uit Middelburg, N.J. Volkers-
de Visser uit Serooskerke, L.
de Groot uit Vlissingen en T.
de Rijk uit Middelburg. De
extra hoofdprijs is voor het
echtpaar Heijmans uit Middel
burg.
Al vele jaren kijkt een kame
raad uit Holland me vreemd
aan als ik de naam Johan
noem: "Jij zegt Johan, maar je
moet Jóhan zeggen." Dat wei
ger ik dus, evengoed als ik
steevast praat over 't stad'uüs
en niet over 't stad'uüs. Ik
weet zeker dat zo'n verschil in
klemtoon te maken heeft met
het feit dat ik uit het Zuiden
kom en hij uit het Noorden.
Het oude Germaans had altijd
de klemtoon op de eerste let
tergreep en het Germaans
heeft het Nederlands groten
deels bepaald. Mijn kameraad
heeft dus de standaardtaal aan
zijn kant. Nu zeggen taalge
leerden dat in de vroege Mid
deleeuwen ook het Latijn
invloed gehad moet hebben
op onze klemtoon, daarna zou
er 700 jaar lang niets meer ver
anderd zijn. Het is goed voor te
stellen dat het toen zo sterk
aan het Vlaams verwante
Zeeuws, daar meer van
bewaard heeft. In Walcheren
hebben bijvoorbeeld twee van
de oudste wegen de klemtoon
op de laatste lettergreep: de
Noorwégt en de Brêêwég(t).
Vooral in eigennamen, dat is
bekend, blijven oude uitspra
ken het langst bewaard. Zo
heeft de oude Walcherse naam
Koppejan ook de klemtoon op
de laatste lettergreep. Buiten
staanders zullen dat nooit zeg
gen. Mensen uit Holland
maken ook veel fouten met
Zeeuwse namen van Franse
afkomst: die hebben het over
Mésu en Wattel in plaats van
over Mesü en Wattèl.
Ook voornamen met een van
het Nederlands afwijkende
klemtoon in het Walchers
moeten volgens mij met Fran
se immigranten uit later tijd
meegekomen zijn. Wij zeggen:
Arjaön en Kersaön, Hollanders
hebben het over Adriaan en
Christiaan met de nadruk aan
het begin. In het Frans is dat:
Adrien en Chrétien, met de
klemtoon aan 't eind. Nog niet
zo lang geleden werd op Wal
cheren nog Arjaen en Kersaen
gezegd, met precies dezelfde
ae-klank waarop Adrien en
Chrétien eindigen. Direkte
Franse invloed blijkt ook op
Aerremuu waar de naam Bas-
tiaan (in het Frans: Bastien)
wordt afgekort tot 'Saen'. Mis
schien komen we het zelfde
verschijnsel tegen in de ach
ternaam Lourénse, die afge
leid kan zijn van de Franse
naam Laurent, met de klem
toon aan het eind.
Jan Zwemer
signeert zijn nieuwe boek
met het expeditieschip
"Plancius" naar het hoge
noorden, zaterdag 23
november a.s. van 14-16 uur
bij ons in de zaak
E
B IJK K E R
~BO)E KEN
Walstraat 94, Vlissingen
BY PETER CHRIST
Lange Delft 3 - Middelburg
vlootlijst Benelux, Rederijen, Cargadoors, Scheepsagenten,
Werven, Opleidingen, Statistiek, Sleepboten enz.
