De Vlissinger
jaar
Onverwacht druk op Walcheren
Boek en tentoonstelling over
scheepswerven in Zeeland
zie pagina 19
32S<3 C-
Binnenki
kunt u bij
ons ook
schaatsen!
25 jaar De Vlissinger
herdacht in bijlage
Woningcorporaties doen onderzoek
naar reilen en zeilen verdeelsysteem
n.v. Sportfondsenbad
Vlissingen
straks ook
ijskoud de beste!
Het is herfstvakantie,
en niet alleen in Neder
land. Ook onze ooster
buren weten de weg
naar Zeeland massaal
te vinden. Files en top
drukte in de winkel
straten zijn het gevolg.
„Ik weet niet hoeveel
Duitsers er zijn", lacht
een marktkoopman
donderdag op de Mid
delburgse Markt,
„maar 't zijn er wel
véél!".
PZC WEEKBLADEN
't Gaet op moed
Onderhoud
Werkgroep
Twintig procent van de zogenaamde woonbon-
nen, waarmee mensen hun interesse voor een
bepaalde woning bi] de woningcorporaties kun
nen aangeven, wordt niet goed ingevuld. Reden
voor de Walcherse woningcorporaties Basco,
woningbouwvereniging Middelburg, Wonings
tichting Walcheren en VVV om een onderzoek
te doen naar het reilen en zeilen van het verde
lingsysteem.
25
Telefoon 0118-417442
26e JAARGANG NUMMER 43
23 OKTOBER 1996
Bij da Middelburger les Goedbloed zit het reizen in zijn
bloed. In twintig jaar legde hij dan ook zo'n twee miljoen
kilometer af. Goedbloed: „Het is bijna nergens zo goed als
in Nederland. Wij hebben geld ón vrijheid".
e Het Vlissingse college van Burgemeester en Wethouders
wil toestemming geven voor een aanbouw aan de
Gevangentoren. Lokale historici vrezen dat de oude toren
veel van zijn historische waarde zal verliezen als het
gevaarte van 4,5 meter echt gebouwd gaat worden.
e Verder deze week: bromrijbewijs niet weggelegd voor
Zeeuwen, passie voor flamenco, padvinders worden
flexibeler, de beurs wonen en wensen, handige van dag-tot-
dag-agenda's en nuttige informatie van de overheid.
Het zweet staat op zijn voor
hoofd. „Das is dan zeben funf-
tig", zegt hij in een taal die het
midden houdt tussen Neder
lands en Duits. De Duitse
vrouw pakt haar tasje aan en
betaalt. „We komen al jaren
naar Zeeland op vakantie",
vertelt ze. „leder jaar minstens
één keer. Dit jaar zijn we eigen
lijk voor het eerst niet in de
zomervakantie geweest. We
wilden iets anders en zijn in
Duitsland gebleven. Maar we
misten Zeeland". Ze lacht. „De
Duitse stranden zijn ook lang
niet zo mooi als die van hier,
weet je".
In schril contrast met de
vakantievrolijkheid van de
Duitse vrouw staat het
teneergslagen gezicht van een
Middelburgse moeder met in
iedere hand een tas en een
kind. „Wat een drukte, wat een
drukte", verzucht ze. „Er is
geen doorkomen aan. Overal
Duitsers. Ik dacht dat de zomer
al afgelopen was". Ze is niet
de enige. „Ik heb wel een
kwartier in de file gestaan",
zegt een man die geërgerd uit
zijn auto stapt. „Vreselijk
gewoon. Ik wist niet eens dat
er zoveel Duitsers bestonden.
Herfstvakantie, hè. Ik had het
kunnen weten".
R. ter Heide is directeur van de
provinciale VVV. Hij legt uit
waar 'al die Duitsers' vandaan
komen: „Het zijn er eigenlijk
minder dan in de zomer. Maar
omdat het te koud is om op het
strand te liggen, zie je ze nu
meer. Mengen zich met de
inwoners. Gaan winkelen in de
stad of naar de markt in Mid
delburg. Het zijn er niet meer,
maar je komt ze wel vaker
tegen". De toeristen die hun
herfstvakantie op Walcheren
doorbrengen, hebben dat vol-
hdcb "\yhfiss2mgc5ip
Oplage: 24.500
Woordcombinaties, gezegdes
die je in je jeugd gehoord hebt,
blijf je gebruiken. Dikwijls heb
je er geen erg in dat ze zo
streekgebonden zijn, of
beperkt tot nog kleinere kring.
Dat geldt in sterkere mate voor
uitroepen. Een aantal ervan
rolt je uit de mond zonder dat
de mensen waar je mee
omgaat ze begrijpen, 't Gaet
op moed! is zo'n zegswijze.
Voor een deel van de Walche-
renaars is duidelijk dat je
bedoelt: het gaat de goede
kant op, je kunt de moed erin
houden met het eind in zicht.
Je zegt het bij voorbeeld wan
neer je met je werk ver over de
helft gevorderd bent.
Nog zo'n tussenwerpsel is: ik
wete 't goed gemaekt. Dat
betekent: laat mij eens zeggen
hoe het moet. Is Truida noe
nog nie thuusIk wete 't goed
gemaekt: me gaen nè bed en
me leie de sleutel onder de
matte! Een uitroep van verba
zing die ik me van vroeger her
inner is: Noe wete 'k 'et toch
nooit mi (meer)! Soms in een
iets andere vorm: Noe 'k 'et
toch nooit mi! En een alge
meen Walchers antwoord op
de vraag naar iemands toe
stand of gezondheid is: 't ei'
gêên overschot! Dat is een ver-
concretiseerde vorm van de
algemeen Nederlandse zegs
wijze: het houdt niet over (dat
is: het kon beter).
Een minder bekend tussen
werpsel is: komt-van, komt-
van. Het betekent 'op goed
geluk' en je vindt het altijd aan
't eind van een zin. Ik wete glad
nie wat vö lui as dat bin, mèr ik
gaen gewoon is kieke wat ze di
doee, komt-van, komt van!"
Misschien een leuk idee om
eens te kijken of u nog meer
van die tussenwerpsels weet.
Wedden dat u een hele lijst
krijgt als u eens een aantal
dagen op uw en andermans
woorden let? Een lieste van j
komsa! Dat za gae! Gelooft 't
mè vrie!
Jan Zwemer
Zeeland en scheepvaart zijn twee onlosmakelijk met elkaar ver
bonden begrippen. Dat er in Zeeland ook volop schepen
gebouwd werden is dan ook niet verwonderlijk. Toon Franken
schreef er een boek over: Scheepswerven in Zeeland. Vorige
week vrijdag werden de eerste exemplaren uitgedeeld aan ver
tegenwoordigers van vooraanstaande oude scheepsbouwfami-
lies. Tegelijk met de verschijning van het boek is er in het Ste
delijk Museum in Vlissingen een tentoonstelling geopend over
dit onderwerp.
De scheepsbouw in Zeeland is
nog niet eens zo oud. De
scheepvaartverbindingen lie
pen tot 1400 voornamelijk
door de binnenwateren. Pas in
1549 werd door een Bretonse
scheepsbouwer in Zierikzee
het eerste zeewaardige schip
gebouwd. In het boek wordt
een kort overzicht gegeven
van de geschiedenis van de
scheepsbouw in de provincie.
Hierna volgt een beschrijving
van de bekende scheepsbouw-
families Meerman, De Klerk,
Van Duivendijke en Verras.
Tot slot zijn er - in alfabetische
volgorde - beschrijvingen van
werven uit Zeeland. Van elke
scheepswerf wordt het jaar
van oprichting, de oprichters,
jaar van opheffing, lokatie en
gebouwde scheepstypen ver
meld. Ook wordt aandacht
geschonken aan de (restanten
van) gebouwen, hellingen,
dokken en kranen.
Momenteel zijn er in Zeeland
nog vijftien scheepswerven in
bedrijf. Met uitzondering van
de Koninklijke Schelde Groep
in Vlissingen richten de mees
te daarvan zich tegenwoordig
vooral op onderhouds- en
reparatiewerkzaamheden.
Soms is ook de afbouw van
casco's (geraamte) een
belangrijke bron van inkom
sten.
Het rijkelijk geïllustreerde
boek telt zo'n negentig pagi
na's en is voorzien van een uit
gebreide literatuur- en bron
nenlijst.
De tentoonstelling in het Ste
delijk Museum in Vlissingen
bestrijkt vier periodes. Per
periode wordt aandacht
besteed aan de regionale ont
wikkelingen op econimisch en
maritiem gebied. Er zijn ver
schillende modellen te zien
van in Zeeland gebouwde
schepen. Zo is er een een
schaal gebouwde Arnemuidse
hoogaars.
Ook het schip Willem Ruys,
ooit gebouwd op De Schelde,
is als miniatuur te bezichtigen.
De tentoonstelling Scheeps
werven in Zeeland is nog tot
en met 19 januari te bezoeken.
Het boek 'Scheepswerven in
Zeeland - een onderzoek naar
de geschiedenis en relicten
van Zeeuwse scheepswerven'
is uitgebracht op initiatief van
de Werkgroep Industriële
Archeologie Zeeland, die zich
bezighoudt met het inventari
seren en documenteren van
industrieel erfgoed in Zeeland.
In het verleden besteedde de
werkgroep aandacht aan mee
krapindustrie en vlasserij.
Deze week vieren de PZC-Weekbladen dat De Vlissinger 25
jaar geleden voor het eerst werd bezorgd en een koppel
vormt met De Faam. De advertentiebladen doen dat met een
speciale bijlage. De Faam en De Vlissinger worden elke
woensdag verspreid over heel Walcheren met een oplage
van bijna 50.000. De Faam, één van de oudste advertentie
bladen in Nederland, werd voorheen alleen in Middelburg en
omgeving verspreid en kwam in die periode eveneens onder
de paraplu van de PZC.
gens hem pas op het laatste
moment beslist. „In Duitsland
regende het heel hard. En hier
zaten we precies aan de goede
kant met dat mooie weer van
de laatste week".
De vakantiedrukte houdt vol
gens Ter Heide voorlopig nog
niet op. „Dit jaar komen de
verschillende herfstvakantie
regelingen in de ons omrin
gende landen gunstig uit. Deze
week zijn het de Duitsers. Vol
gende week heeft zuid- en
midden-Nederland vakantie en
de week daarna komt Vlaande
ren. Ondernemers wringen
hun handen, want die hebben
op deze manier de hele maand
oktober plezier van de herfst
vakantie".
Inderdaad, de bordjes 'zimmer
frei' op de Walcherse dorpen
zijn nagenoeg allemaal ver
vangen door de bordjes 'vol'.
Ook hotels doen goede zaken.
„In de herfstvakantie is het bij
ons altijd druk", vertelt W. van
den Tol van Motel Badhotel
Westkapelle. „En daar vormt
dit jaar geen uitzondering op.
Veel Duitsers, weinig Neder
landers. Waar die Nederlan
ders zitten? Ga maar eens door
Parijs rijden: daar zit het er vol
van", besluit hij.
Een drukte van belang op de Middelburgse weekmarkt.
FOTO: ANDA VAN RIET.
In de bijlage wordt vooral teruggekeken. De acquisiteur van
het eerste uur, Willem Melse, vertelt over zijn bevindingen en
stelt vast dat de Vlissingse winkeliers zeer in hun sas waren
met een eigen blad. Dat geldt ook voor de lezers in de Vlis
singse contreien die met genoegen een geheel eigen krant
eens per week in de bus kregen. Voor de uitgever, de PZC,
was het in die periode belangrijk om niet alle greep op de
huis-aan-huis-bladen te verliezen. In Breda op het bureau van
uitgeverij De Stem werden immers snode plannen gesmeed
om de gehele advertentiemarkt op Walcheren (en Zeeland)
hartgrondig in te lijven. De bezorger van het eerste uur. Piet
Posthuma, brengt De Vlissinger nog wekelijks rond. Hij weet
zeker dat De Vlissinger goed werd ontvangen door het
publiek en verhaalt over toen en nu. De acquisitie van nu is
inmiddels overgenomen door Anic Lammers. In een inter
view blikt ze op de hedendaagse wijze van adverteren en hoe
zij ogenschijnlijk tegen de lamp liep in een drogisterij. Heel
belangrijk voor de advertentiebladen zijn de voorlichtingsru
brieken die de Walcherse gemeenten in de Walcherse week
bladen De Faam en De Vlissinger wekelijks laten afdrukken.
Vandaar dat de afdeling Voorlichting van de gemeente Vliss
ingen terugblikt en een tip van de sluier licht. Verder vertelt
een aantal adverteerders van het eerste uur waarom ze in
1976 voor 'een eigen blad' hebben gekozen.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 50.295.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Exploitatie:
Ch. van den Oosterkamp
(0113) 273000
privé: (0118) 642078
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
A. Lammers-Van Otterdijk
(0118) 484313 (privé (0118) 642077).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118)681271 en Ellen Erkens,
(0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Fax nr. (0118) 681215
Bezorging: (0118) 484216.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: otfsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10, 17.00 uur. Postbus 18, 4380
KA Vlissingen, tel. (0118) 484000
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-ftuisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 176.000 ex.
Het verdelingssysteem van de
Walcherse corporaties werd
twee jaar geleden ingevoerd.
In De Faam en De Vlissinger
staat wekelijks het woningaan
bod beschreven. Wie geïnte
resseerd is, kan een zoge
naamde woonbon invullen om
zich op te geven als kandidaat
voor een woning.
En daar wringt de schoen, ver
telt Annelies Korporaal van de
Basco. „We krijgen wekelijks
ongeveer vijfhonderd bonnen
binnen. Twintig procent daar
van, dus ongeveer honderd
bonnen, zijn niet goed inge
vuld. Die worden alleen in
behandeling genomen als er
geen correct ingevulde bon
nen bij zitten. In de praktijk
komt het er dus op neer dat die
mensen de boot missen. Dit
onderzoek moet uitwijzen
waar het fout gaat: misschien
is de tekst die uitleg geeft te
ingewikkeld. Of misschien vin
den mensen het een oneerlijk
systeem en vullen ze daarom
de verkeerde gegevens in".
Daarnaast wordt ook bekeken
hoe mensen het woningverde-
lingssysteem in het algemeen
ervaren.
„We zijn nu twee jaar bezig op
deze manier. We noemen het
een klantgericht systeem,
omdat mensen net als bij de
makelaar kunnen kijken voor
welke woning ze interesse
hebben. Voorheen kreeg je iets
aangeboden, zocht de corpo
ratie een woning voor je uit. En
als je het hebt over een klant
gericht systeem, mag je je
klanten ook wel eens vragen
wat zij er eigenlijk van vin
den".
Het onderzoek wordt uitge
voerd door een onderzoeksbu
reau van de Technische Uni
versiteit in Delft. Het belang
rijkste deel bestaat uit een vra
genlijst, die naar duizend (ex-)
woningzoekenden gestuurd
wordt. De resultaten worden
waarschijnlijk rond de jaarwis
seling bekend gemaakt. Op de tentoonstelling zijn modellen van in Zeeland gebouwde schepen te bezichtigen. FOTO: ANDA VAN RIET.
