Vier seizoenen tuinplezier
De R in de maand
Tuinideeën: een nieuw terras
Allemaal vruchten: herfst
Orchideeën: fascinerend en exotisch
Wuivende
siergrassen
Besplanten
In een doordacht aangelegde tuin valt altijd wat
te beleven. Welk jaargetijde het ook is. De natio
nale campagne Tuin en groen' is daarop gericht.
De Nederlandse groenondernemers willen laten
zien dat een tuin altijd mooi en interessant kan
zijn. Ook nu, in de herfst. Om dat te onderstre
pen is er nu een nieuwe actie. Oktober? Tuin-
maand!
Handige
tuinhulpen
De nazomer heeft heel wat te bieden. De lage
zonnestand, in combinatie met avond- of och
tendnevel, geeft de tuin die heel speciale
geheimzinnige sfeer die bij de herfst hoort. Het
is dan heerlijk toeven op het terras of op een
verscholen zitplekje elders in de tuin. Zo ont
spannen genietend, is de kans groot dat de tuin-
kriebels toeslaan en dat u zaken wilt aanpak
ken.
Bosbessen in
soorten
Orchideeën blijven fascineren. Ze zijn van een
ongekende exotische schoonheid. De variatie in
bloemvormen en bloemkleuren is enorm. Orchi
deeën zijn ook prachtige kamerplanten. Vooral
in het Oosterse interieur mogen ze eigenlijk niet
ontbreken. Met orchideeën worden de exoti
sche accenten die zo kenmerkend zijn voor dit
interieur nog eens extra benadrukt.
In oktober hangt de
herfst in de lucht. Dat
is te zien aan het ver
kleuren van veel blade
ren en aan de kleurrij
ke vruchten die meni
ge plant sieren. Met
die vruchten zorgt een
plant in de natuur voor
z'n voortbestaan. In de
tuin zijn ze vooral
mooi. Kleine besplan
ten zijn geschikt voor
potten, bakken en
manden. Goed nieuws
dus voor iedereen met
een balkon.
Opvallende vruchten
Klimmer met bessen
Oktober?
Tuinmaand!
Woensdag 9 oktober 1996
DE FAAM - DE VLISSINGER
9
tïJuwZ*. cfumv. 01U altijd «Mt nvcm tt doen!
-4-J&
De herfst is geen verloren sei
zoen, integendeel zelfs. Okto
ber kan helemaal een topper
worden. Al was het maar
omdat hoveniers en tuincentra
in de actiemaand Oktober?
Tuinmaand! verassende en
bijzondere aanbiedingen heb
ben, inclusief het nationale
tuincadeau. Ook in het najaar
moet je met plezier in een tuin
kunnen doorbrengen, wat
voor weer het ook is. Lekker in
de herfsttuin de zintuigen laten
prikkelen. Even in het langslo
pen een kruidig blaadje pluk
ken en daar smakelijk op kau
wen, een heerlijke geur
opsnuiven, genieten van schit
terende kleuren en vormen.
Dan is een tuin fantastisch, dat
zal iedereen beamen. Toege
geven, in het najaar valt er wat
minder te proeven, maar geu
ren zijn er des te meer. Vooral
kruidige, sterke geuren die
passen bij de warme, zware
kleuren waar de herfst in uit
blinkt.
Uw tuin is uw privé lusthof. In
gedachten, of al in werkelijk
heid. Lieflijk, klein of riant met
fraai aangelegde paden, een
royaal terras, uitgewogen vor
men en een rijke beplanting,
liefst ook met een waterwe
reldje. U geniet voor de volle
honderd procent van uw eigen
stukje natuur. Daar hoefje niet
perse een doorgewinterde
tuinwroeter voor te zijn. Maar
we willen er maximaal van
genieten, zonder zorgen en
veel (extra) werk. Zo moeilijk is
dat niet. Het is vooral een
kwestie van plannen en
(ver)planten op het juiste
moment. Nu bijvoorbeeld.
Oktober is niet voor niets uit
geroepen tot Tuinmaand.
Bent u nog niet helemaal
tevreden over uw tuin? Maar
ziet u er tegenop om het aan te
pakken? Laat er eens een vak
man naar kijken en neem met
hem samen mogelijke aanpas
singen door. Het adviesge-
sprek zal u verassen. Het resul
taat zal zijn dat u samen aan de
slag gaat en met plezier uw
wensen gaat 'bewerken'. Wilt
u zicht eerst eens oriënteren
en wat praktische ideeën
opdoen? Vraag dan naar het
gratis magazine 'Samen met
de hovenier', waarvan de
najaarseditie net is versche
nen.
In een bosrijke omgeving
kan er veel blad in de tuin
komen. In de border is dat
eerder een voor- dan een
nadeel, want dor blad is
prima isolatiemateriaal. Op
het gazon is blad onge
wenst, omdat het gele
plekken veroorzaakt. Daar
wordt het dus weggeharkt
en naar de composthoop
gebracht. Van een tuinmo-
biel of kruiwagen heeft u
dan veel gemak. Op grote
percelen kan een bladbla
zer praktisch zijn. Het op
hopen geblazen blad kan
gemakkelijk worden verza
meld. Ook een hakselaar is
een handige tuinhulp, die
al voor tuinen vanaf drie
honderd vierkante meter
goede diensten bewijst.
Versnipperd snoeihout
zorgt immers voor prima
compost. Let bij aanschaf
op de capaciteit: takken
zijn al gauw minstens één
centimeter dik.
Ook de tuin heeft 'vitamines' nodig als de R in de
maand is. Gazon en borders moeten aansterken om
de winter door te komen. De hoofdelementen in een
tuin zijn kali, fosfor en stikstof. In de herfst heeft de
tuin kali en fosfor nodig. Stikstof stimuleert de groei
wat juist in het voorjaar nodig is. Voor het toedienen
van het één of ander is het handig te weten hoeveel
er al in uw tuin aanwezig is. De zuurgraad van de
grond bepaalt hoeveel er opgenomen kan worden.
Met kalk is de zuurgraad te beïnvloeden. Overigens
moet het gazon bij de laatste maaibeurt iets langer
blijven, dan is het bij vorst minder kwetsbaar.
Om de grond op zuurgraad en voedingstoestand te
laten onderzoeken is het nu de juiste tijd. Ga naar het
tuincentrum of vraag de hovenier naar de mogelijk
heden om een grondmonster te laten nemen.
Siergrassen bloeien met sier
lijke pluimen. Ze zijn spectacu
lair in borders, bij het terras en
bij het water. Wie kent niet het
mooie, hoge pampasgras
(Cortaderia) afkomstig van de
Zuidafrikaanse prairies?
Er is een wit- en rozebloeiende
vorm, tot twee meter hoog.
Voor kleine tuinen zijn er lage
re: 'Bertini' (zestig - honderd
centimeter) en 'Pumila' (hon
derdtwintig centimeter). Ande
re mooie siergrassen zijn: Fon
teingras (Pennisetum) met
opvallende fesseragervormige
bloeiwijzen. Of Japans zilver
gras (Miscanthus) dat wel
tweehonderd tweehonderd
vijftig centimeter hoog kan
groeien en prachig bloeit.
Ruimte in de tuin voor een
mooie besheester of kleine
boom? Dan is het nu tijd om
een keus te maken. Een lijster
bes, meidoorn of sierappel is
zó geplant. Voor in potten zijn
kleine besheestertjes geschikt:
Pernettya, Gaultheria of Skim-
mia reevesiana. Ze zijn nu op
hun mooist en er is volop keus.
Als u het terras wilt verande
ren zijn de volgende vragen
van belang: Op welke plaats
wilt u het terras? Welke soort
bestrating heeft uw voorkeur;
baksteen, betonnen stenen of
natuursteen? Bovendien zijn
verschillende legpatronen
mogelijk. Een hovenier kan u
hierover adviseren; hij zal ook
altijd trachten het bestaand
materiaal te combineren met
nieuw materiaal. Ook de tuin
meubelen zijn belangrijk bij de
keuze van de grootte, de vorm
en de stenen van het het ter
ras. Wanneer u het terras toch
verandert, kunt u meteen ver
lichting aan laten leggen. In de
herfst en winter kunt u dan
vanuit uw huiskamer van de
tuin genieten. Het terras krijgt
met wintermooie planten in
vorstbestendige, decoratieve
potten een groen aanzien.
Struikklimop, Skimmia's, bam
boes en kerstroos staan vor
stelijk op het terras. Voor de
kale plekken in de borders zijn
er winterbloeiers zoals de
Viburnum tinus, Viburnum
bodnantense 'Dawn' alsmede
winterjasmijn (leistruik). De
toverhazelaar en Prunus Sub-
hirtella 'Autumnalis Rosea' zijn
eveneens winterbloeiers die
In ons land is blauwe bosbes
(Vaccinium myrtillus) het
meest bekend. De smakelijke
bessen die aan de struikjes
komen groeien 'in het wild' in
bos- en heidegebieden. Er zijn
nog veel meer Vaccinium-
soorten, die mooie èn lekkere
bessen geven. Ze zijn allemaal
geschikt voor zure, humusrijke
grond en bladverliezend. Krui
pende soorten zoals cranberry
(Vaccinium macrocarpon) en
rode bosbes (Vaccinium vitis-
idaea) zijn geschikt als bodem
bedekker. Een flinke struik (tot
twee meter hoog) maakt Ame
rikaanse bosbes (Vaccinium
corymbosum). Daarvan zijn
een groot aantal vruchtrassen
Ochideeën zoals deze Cymbidiums zijn rijk bloeiende kamerplanten die het interieur een exotisch accent geven.
Orchideeën zijn de planten die
in een 'rijk' interieur thuisho
ren. Met hun schitterende
bloemen benadrukken ze de
exotische accenten in het inte
rieur nog eens extra.
Ze zijn er in allerlei soorten en
maten, met grote variatie in
bloemkleuren en bloemvor
men. Het aardige van orchi
deeën is dat ze het imago heb
ben om peperduur te zijn.
maar dat al lang niet meer zijn.
Voor een orchidee hoeft u echt
niet diep in de buidel te tasten.
Cymbidium: Dit is een van de
bekendste orchideeën met ste
vig aanvoelende bloemen in
het wit, roze, geel en groen
geel.
De plant die van nature onder
andere voorkomt in Maleisië,
Japan, India en Madagascar,
heeft een mooie volle toef van
leerachtig blad. Dat maakt
deze orchidee, die wel een
meter hoog kan worden, ook
na de bloei de moeite waard.
Phalaenopsis is er met sierlijke
bloemen in het zachtroze,
hardroze, lilaroze en zuiver wit.
De bloemen, het lijken wel
vlinders, staan op lange stelen.
Van nature komen deze orchi
deeën voor in Maleisië, India,
Philippijnen en Australië. Pha
laenopsis is een zogenaamde
epifyt, een orchidee die van
nature in bomen groeit. Hij
wordt vaak verkocht in een
mooi lattenmandje dat prach
tig zal staan voor een raam in
de woonkamer.
Vuylstekeara-hybriden: De
schitterende bloemen van
deze orchideeën staan op sten
gels die wel vijfenzeventig
centimeter hoog zijn. De
bloemkleuren variëren van
zacht oranje met roze tot roze
rood met geel. In een Oosters
aandoend interieur zal deze
orchidee prachtig staan op een
laag plantentafeltje.
Geef orchideeën regelmatig
onthard (gekookt) water op
kamertemperatuur. Tijdens de
groei geeft u eens in de veer
tien dagen plantenvoeding.
Zet orchideeën op een lichte
plaats met een temperatuur
die varieert van twintig tot
achtentwintig graden Celsius.
Tijdens de rustperiode in de
winter kan de temperatuur
lager zijn. Orchideeën stellen
prijs op hoge luchtvochtig
heid. Sproei daarom regelma
tig met onthard water en hang
bakjes water aan de verwar
ming om de luchtvochtigheid
te verhogen.
Oktober?
Tuinmaand!
Van de kleine struikjes die zich
rijk tooien met bessen, is Per
nettya mucronata het meest
spectaculair. Hoe bescheiden
van formaat de plant ook is,
opvallen doe hij zeker. De klei
ne blaadjes zijn bijna onzicht
baar door de vele bessen. Die
hebben de kleuren purper,
roze of wit en alle nuances
daar tussenin. Koop gerust
planten waarvan de bessen
nog gedeeltelijk groen zijn, ze
kleuren binnen een paar
weken. Laat in het seizoen
kopen heeft als nadeel dat de
keus beperkt is. Hoewel Per-
nettya's meestal op kleur wor
den verkocht, worden sommi
ge op naam aangeboden.
Voorbeelden daarvan zijn de
zachtroze 'Parelmoer', de diep
rode 'Signaal' en de witte
'Wintertime', die heel laat is.
De bessen blijven mooi totdat
het flink gaat vriezen. Wees
voorzichtig met de wortels en
zet de struikjes in ruime pot
ten, met verse potgrond. Een
stuk of drie bij elkaar staat
leuk, met wat klimop langs de
rand voor de afwerking.
Als tuinplant zijn Pernettya's
geschikt voor een halfbescha-
duwd plekje op zure, humusrij
ke grond. Ze behoren tenslotte
tot de heideachtigen (Ericace
ae), die zo hun speciale wen
sen hebben. Pernettya's zijn
tweehuizig. Dat betekent dat ze
als tuinplant alleen rijkelijk
bessen dragen, als er een
mannelijk exemplaar in de
buurt groeit. De vrouwelijke
(stamper)bloempjes (mei) kun
nen namelijk alleen uitgroeien
tot bessen als er voldoende
stuifmeel (van mannelijke
planten) beschikbaar is.
Er zijn nog meer kleine struik
jes met opvallende vruchten.
Een goed voorbeeld is Gaul
theria procumbens, die niet
hoger wordt dan vijftien centi
meter. In de tuin is het een
goede bodembedekker, die
uitlopers maakt en zo een
mooi tapijt maakt. Maar de
planten doen het alleen goed
in humusrijke grond. Die is
meestal aan de zure kant en
dan groeien alle soorten die
tot de heidefamilie behoren
het beste. In potten en bakken
is gewone potgrond goed. De
plantjes sieren zich met grote
rode bessen en zijn maanden
lang mooi. In de winter ver
kleurt het blad bronsachtig,
een mooie tint.
Pernettya 's, gecombi
neerd met zwierige brem:
wekenlang een fleurige
blikvanger.
te koop die grote, goed
gewaarbare blauwe bessen
geven. Ze zijn zelfs als fruit te
koop. Het blad verkleurt mooi
in de herfst.
De mooiste bes-klimheester is
zonder twijfel boomwurger,
Celastrus. Zoals de naam al
aangeeft, is de groeikracht
enorm. Met meterslange win
dende scheuten verovert hij
alles wat in de buurt staat.
Celastrus scandens is geschikt
voor aan een pergola, Celas
trus orbiculatus wordt nog iets
groter (tot tien meter). Plant
liefst ook een mannelijke plant,
alleen dan zullen er veel oranje
of geeloranje bessen verschij
nen.
Om het plezier van tuinieren in
de herfst te onderstrepen is
oktober uitgeroepen tot Tuin
maand. Tal van tuincentra,
winkeliers en hoveniers, her
kenbaar door de Oktober?
Tuinmaand! sticker en poster,
maken het tuinieren in oktober
met speciale aanbiedingen
extra aantrekkelijk. Vraag er
naar!
de tuin in de winter een
vrolijk aanzien geven.
Overigens kunnen al
deze planten al in de
herfst de tuin in! Met
planten geeft u kleur
aan de herfst en de
winter.
Renovatie van de verhar
ding èn de aanleg van ver
lichting kunnen het beste
gelijktijdig worden aange
pakt, zodat de grondkabel
voor electriciteit naast of
onder de verharding
kan worden ingegra
ven.
