'Eigenlijk heb ik een hekel aan breien'
Nieuwe dienstregeling ZWN
Grand-café geopend in Middelburg
Van zijderups tot beschilderde stof
ERIENDMük
ELKE ZONDAG OPEN
Grootscheepse campagne voor Pakpahan
Markt wordt sportpark
BREIWINKEL GEOPEND IN MIDDELBURG
Marktbus rijdt twee maanden extra
Stichting Horeca Onderwijs
Cursussen bij
Atelier 44
VAKCENTRALES OP DE BRES VOOR MENSENRECHTEN
ZIJDE-EXPO IN GRIJPSKERKE
Woensdag 4 september 1996
DE FAAM - DE VLISSINGER
CURSUS CAFéBEDRIJF
ONDERNEMERSCURSUS (AOV/HOV)
In de Korte Noordstraat in Middelburg hebben
Corrie Rootlied en Rona Verhage hun zaak
Splendid geopend. Splendid is een onderdeel
van de Breierij Gapinge, die nu voor het gemak
ook is omgedoopt tot Splendid. „Het is erg ver
warrend om een Middelburgse winkel 'Breierij
Gapinge' te noemen. Daarom hebben we geko
zen voor een hele nieuwe naam voor allebei de
zaken", legt het ondernemersduo uit.
WEGENS OPHEFFING LIJN 54
Verschillende Walcherse busdiensten zijn ver
anderd nadat op 1 september de nieuwe dienst
regeling van de ZWN in gebruik is gegaan. De
bussen zijn beter afgestemd op de treinen en
bovendien rijdt er op Walcheren in de avond
uren een lijntaxi tussen Middelburg en Dom
burg.
7 DAGEN PER WEEK TOT 9 UUR 'S AVONDS
De vakcentrales FNV en CNV houden momen- Ongerust
teel een kaartenactie voor de vrijheid van de
Indiase vakbondsleider Muchtar Pakpahan.
Deze werd in het laaste weekeind van juli gear
resteerd tijdens de ernstigste rellen sinds vijfen
twintig jaar.
Succes
Medische zorg
Veelvraat
'Een uit de hand gelopen hobby', noemen ze het
zelf. Het begon met de aanschaf van een moer
bei-boom, bijna twintig jaar geleden. Nu woont
en werkt het echtpaar Adri en Guky van Hoegee
in een voormalige kleuterschool in het Walcher
se dorp Grijpskerke.
Onooglijk
21
Binnenkort starten er cursussen in meer dan 80 steden. Het examen is 29 januari.
Lagere school als vooropleiding is voldoende. Men kan zich nog aanmelden.
De cursussen worden o.a. gegeven in:
Middelburg, Vlissingen, Goes, Terneuzen, Bergen op Zoom,
Roosendaal, Breda, Oosterhout.
CURSUS CAFéBEDRIJF (vernieuwd!)
Deze cursus besloot uit 12 wekelijkse lessen.
Met het diploma is men vokbekwaam én
voldoet men oan de nieuwe wettelijke eis
'Sociale hygiëne'. Voor velen is deze cursus
pure hobby, voor de onder het begin von
een eigen norecabedrijf(je). De interessante
cursus wordt levendig gegeven met o.a.
dia's, wijnproeven en brouwerijbezoek.
Compleet met gratis videofilm.
CURSUS RESTAURANTBEDRIJF
Deze vervolgcursus op Cafébedrijf is met
name voor dege-
nen die zich wil-
Restauranthouder.
ONDERNEMERSDIPLOMA (AOV/HOV)
De nieuwe cursus (voorheen Middenstand), geldt voor
alle branches zoals horeca, boetiek, sportzaak, kappers
zaak, taxibedrijf, timmerbedrijf etc. Een cursus die u
voorbereidt op net beginnend ondernemerschap.
Compleet met gratis videofilm.
CURSUS SOCIALE HYGIENE
Een nieuwe cursus volgens de nieuwe minimale wettelijke
eisen, woaraan voortaan elke leidinggevende moet vol
doen. Deze verkorte cursus wordt alleen in 1996 gegeven!
zowel mondeling als schriftelijk
Voor gratis brochure of aanmelden,
IS 076 571 00 78 (24 uur per dag)
Termijnbetaling en subsidie tot 100% mogelijk.
De Markt in Middelburg wordt op zaterdag 7 september omgedoopt tot sportpark. Van 10 tot
16 uur presenteren diverse clubs zich met sporten ais turnen, roeien, rugby, dammen, hand
bal, zwemmen, voetbal en tennis. Doel van de manifestatie is om met name de Jeugd kennis
te laten maken met de verschillende takken van sport die in Middelburg kunnen worden beoe
fend. Er is een informatiemarkt en er zijn doorlopend demonstraties en activiteiten waaraan
het publiek gratis kan deelnemen. De manifestatie is georganiseerd door de schoolsportcom
missie, bestaande uit medewerkers van de gemeente en vakdocenten, in samenwerking met
de Middelburgse sportverenigingen.
Corrie Rootlied is vijf jaar gele- tie die eventueel aangepast
den gestart met haar zaak in
Gapinge. Niet omdat ze zo van
breien hield. „Het is absoluut
geen uitgegroeide hobby want
eigenlijk heb ik een hekel aan
breien. Ik ontwerp graag en
van daaruit heb ik gekozen
voor het ontwerpen van trui
en".
Het ontwerpen behelst zowel
het maken van de patronen,
maar ook de tekeningen die
ingebreid worden en het kleu
renpalet. Haar inspiratie haalt
ze uit alles wat ze ziet en enigs
zins om kan buigen tot een
trui.
Voor collega Rona Verhage is
de liefde voor het breien wel
gegroeid vanuit een hobby. Zij
noemt het breien zelfs een
soort verslaving. Zo vullen de
dames elkaar goed aan.
Splendid in Middelburg is
geen breiwinkel. „Hierover
bestaat nogal eens verwar
ring", leggen Rootlied en Ver
hage uit. „De nadruk ligt op
het breien op bestelling. Wij
breien voor anderen en om
een redelijke collectie in de
winkel te hebben". De breiga
rens die gebruikt worden laten
ze zelf inverven in Duitsland of
in Engeland. Gebruikt worden
wol, alpaca, acryl, katoen en
mengvormen. Per trui wordt
gekeken welk garen het meest
geschikt is en wat de klant wil.
Klanten kunnen met een eigen
ontwerp komen of kiezen tus
sen de reeds bestaande collec-
kan worden.
„Maatwerk is ons sleutel
woord", leggen de dames uit.
„Vooral mensen die extra lan
ge of korte armen, een iets bol
le rug of een hele grote maat
hebben kunnen niet terecht in
het reguliere circuit maar wel
bij ons. De bond voor kleine of
grote mensen behoord tot de
vaste klantenkring". Maar ook
voor ieder ander breien de
dames truien die niet duurder
zijn want ze importeren de
garens zelf, wat kostenbespa
rend is. Het breien gebeurd op
de breimachine die gekoppeld
is aan een computer die zorgt
voor de juiste motieven en ste
ken. Maar de machines wor
den wel handmatig bediend.
Door het steeds heen en weer
halen van de sleuf wordt het
garen inelkaar gehaakt en
onstaat het breiwerk. „Dat
heen en weer halen is tamelijk
arbeidsintensief, je kweekt
absoluut spierballen", zeggen
de dames lachend.
Bij Splendid in Gapinge wor
den ook cursussen gegeven en
zijn de machines te huur of te
koop. „Er zijn mensen die nog
nauwelijks of helemaal geen
ervaring hebben met het brei
en en die raden we aan om de
eerste paar maanden een
machine te huren. Mocht het
toch niet die voldoening geven
die gedacht werd zitten ze in
ieder geval niet met een dure
machine die op de zolder
belandt".
De Marktbus die elke donderdag en zaterdag tussen de Koe
straat en de Markt in Middelburg rijdt blijft tot november rijden.
De proefperiode zou aanvankelijk tot 1 september duren maar
nu in de nieuwe ZWN-dienstregeling de buslijn 54 is komen te
vervallen heeft de gemeente Middelburg de proef met twee
maanden verlengd.
Door het wegvallen van lijn 54
is de omgeving van het Molen
water en de noordkant van het
centrum van Middelburg niet
meer per bus bereikbaar. De
ZWN studeert nog qp een
mogelijke oplossing van dit
probleem maar de resultaten
hiervan worden niet voor het
komend najaar verwacht. De
gemeente heeft daarom beslo
ten de marktbus tot november
in ere te houden. De bus rijdt
iedere donderdag en zaterdag
van 10 tot 15 uur om de tien
minuten. De Marktbus rijdt via
de route Koestraat, Gortstraat,
Markt, Vlasmarkt, Kromme
Weele, Seisdam, Schuitvlot,
Walensingel, Looierssingel,
Hof van Tange, Groene Woud
en terug naar de Koestraat.
Wie overstapt op deze bus
vanaf een andere busverbin
ding hoeft niets te betalen
voor dit vervoer naar de Markt.
Wie instapt bij Hof van Tange
of Koestraat betaalt één zone.
Corrie Rootlied (links) en Rona Verhage: Breien met een breimachine is spierballen
kweken".
Daarnaast zijn de dorpen
Grijpskerke en Aagtekerke nu
ook per bus te bereiken. De
ZWN heeft een folder met alle
veranderingen gemaakt die in
de bus verkrijgbaar is.
De nieuwe dienstregeling van
de ZWN heeft vooral op Wal
cheren veel veranderd. Zo zijn
de oude lijnen 26 en 52 samen
gevoegd tot een nieuwe lijn
52, die rijdt tussen Domburg
en 's-Heerenhoek. Door deze
nieuwe lijn hebben nu ook
Aagtekerke en Grijpskerke
openbaar vervoer. Een nieuwe
lijn 53 tussen Koudekerke,
Middelburg en Goes verbetert
de dienstregeling voor inwo
ners van Gapinge en Veere.
Speciaal voor mensen die wer
ken in het Sloegebied rijden er
drie nieuwe lijnen in de spits
uren van Vlissingen, Middel
burg en Goes naar het Sloege
bied. De aansluitingen van de
bussen op de trein is ook ver
beterd. Als een trein vertra
ging heeft, dan wacht de bus
even op de trein. Als de trein te
lang op zich laat wachten zorgt
de ZWN voor alternatief ver
voer.
In Vlissingen heeft Inge Not-
schaele de deuren van haar
nieuwe kunstzinnige werk
plaats Atelier 44 geopend. Het
atelier, dat is gevestigd in Ster-
kenburg, verzorgt cursussen in
keramiek, boetseren en steen-
bewerken.
Het cursusaanbod wordt ge
presenteerd tijdens de open
dagen die vrijdag 6 september
vanaf 20 uur en zaterdag 7 sep
tember vanaf 10 uur worden
gehouden. De cursussen van
Atelier 44 worden gegeven in
een huiselijke sfeer en bestaan
uit twaalf lessen met afwisse
lende opdrachten. Atelier 44 is
gevestigd op Sterkenburg 44 in
de Vlissingse wijk Bossenburg.
De cursussen zijn zowel voor
gevorderden als voor beginners
en worden gegeven door Inge
Notschaele. Zij heeft tien jaar
werkervaring als docente hand
vaardigheid en werkt daarnaast
als beeldend kunstenaar.
Volgens officiële bronnen
arresteerde de politie 236
mensen. Onder hen Pakpahan,
de leider van de grootste onaf
hankelijke vakbond, de SBSI.
Pakpahan wordt beschuldigd
van het plegen van staatson-
dermijnende activiteiten. De
vakbondsleider kan hiervoor
zonder een vorm van proces
een jaar worden vastgehou
den en zelfs de doodstraf krij
gen.
De vakcentrales CNV en FNV
zijn na de arrestatie van Pakpa
han onmiddelijk begonnen
met een grootscheepse cam
pagne 'Actie Muchtar Pakpa
han vrij'.
Belangrijk onderdeel in die
campagne is de kaartenactie.
Deze kaarten - waarin presi
dent Suharto wordt opgeroe
pen om Pakpahan vrij te laten -
zijn inmiddels al door vijfdui
zend mensen in Nederland
verstuurd.
Met een kaartenactie boekte
de vakcentrale CNV al eerder
succes. Pakpahan kreeg name
lijk in november 1994 drie jaar
celstraf omdat hij mensen in
het openbaar had 'aangezet tot
ongeregeldheden'. Internatio
nale druk, waaronder tiendui
zend schrijf-ze-vrij-kaarten en
brieven van CNV-leden, heeft
ertoe geleid dat Pakpahan in
mei 1995 werd vrijgelaten.
CNV-voorzitter Anton Wester-
laken: „Het CNV en de FNV
steunen Pakpahan en de SBSI
in de strijd voor vakbondsrech
ten. Eerdere acties hebben
effectiviteit bewezen. De Indo
nesische machthebbers zijn
nog steeds gevoelig voor
internationale druk. Daarom
gaan de vakcentrales ook door
met het (mede)organiseren
van (internationale)politieke
druk".
Een delegatie van het CNV, de
FNV en de Raad van Kerken in
Nederland heeft onlangs een
bezoek gebracht aan de Indo
nesische ambassade. In de
verklaring die de drie organi
saties aan de ambassadeur
van Indonesië hebben aange
boden, spreken zij hun ernsti
ge ongerustheid uit over de
politieke en sociale ontwikke
lingen in Indonesië, die ont
staan zijn na de onlusten in het
weekeinde van 27 en 28 juli in
Jakarta.
Tijdens het gesprek meldden
vertegenwoordigers van de
Indonesische ambassade dat
Machter Pakpahan mede van
wege een interview op radio
Nederland Wereldomroep was
gearresteerd. In dat interview
zou hij gezegd hebben dat de
SBSI de regering omver wil
werpen. Dit klopt niet. FNV en
CNV hebben het bewuste
interview, dat op 17 juni in
Nederland werd opgenomen,
opgevraagd en laten vertalen.
Nergens in het gesprek roept
Pakpahan op tot actie tegen de
regering. Integendeel. Hij ver
telt dat zijn vakbond „verlangt
naar een verandering en ver
nieuwing in Indonesië, een
vernieuwing die is gebaseerd
op een wetshervorming, zoals
ik zo vaak naar voren heb
gebracht". En hij zegt: „Wij
van het SBSI willen op een
vreedzame wijze, dus zonder
geweld, naar die veranderin
gen toe, dat wil zeggen via
algemene verkiezingen. Dat is
wat wij hopen".
CNV en FNV hebben verder de
minister van Buitenlandse
Zaken, Hans van Mierlo,
gevraagd ervoor te zorgen dat
Pakpahan medische zorg
krijgt. De vakbondsleider
wordt namelijk vastgehouden
in een cel zonder daglicht en is
bovendien hartpatiënt. Ook
hebben de vakcentrales een
brief met hetzelfde verzoek
gestuurd naar de ambassa
deur van Indonesië in Neder
land. Inmiddels heeft de Indo
nesische regering een arts van
het Rode Kruis toestemming
gegeven Pakpahan te onder
zoeken.
Wie mee wil doen aan de kaar
tenactie, kan voorgedrukte
exemplaren opvragen bij
'Actie Muchtar Pakpahan vrij',
tel.: 030-2913734, of tel.: 030-
2913911.
Voordeelschotel deze week:
Gehakte steak met gebakken champignons en uitjes,
gebakken aardappeltjes met spek.
Van 13.50 voor
Bij Konmar Superstore. Pottenbakkerssingel 2, Middelburg.
De Tussah-spinner is één van de wilde zijdevlinders die op dit moment (in verschillende ontwikkelingsstadiais te zien in Grijps
kerke.
muurschildering. Eigenlijk een
beetje 'niks kan, niks mag en
alles doen ze zelf'. Daarmee
doel ik op de bekrompenheid
van de Zeeuwse bevolking.
Het vrijheidsbeeld is een ver
wijzing naar de 'democratie
tussen aanhalingstekens'. Dat
heb ik wel gemerkt toen ik hier
het café wilde beginnen", legt
El. Ouardi uit. Toen hij zijn
plannen om een café te begin
nen uitwerkte, stuitte hij naar
zijn zeggen op veel vooroorde
len vanwege zijn eigen alloch
tone afkomst. „Als je gekleurd
bent dan denken veel mensen
meteen dat je een coffeeshop
begint. Met name met de brou
werij heb ik negen maanden in
conclaaf gelegen", vertelt El.
Ouardi.
Nu het café eenmaal geopend
is krijgt hij veel positieve reac
ties van zijn klanten. „Nie
mand had gedacht dat het zo
mooi zou worden". La Liberté
is zeven dagen per week geo
pend en is behalve 's avonds
een gezellig stapcafé overdag
uitermate geschikt om rustig
een kop koffie te drinken of iets
te eten. Op de menukaart prij
ken naast diverse baguettes
ook omeletten, portie kaas,
sateh, bittergarnituur en olij
ven. El. Ouardi richt zich met
zijn café voornamelijk op een
publiek van vijfentwintig jaar
en ouder. „Ik draai dus ook
geen house en hiphop, daar
zijn andere tenten voor. Behal
ve cd's draai ik ook nog veel
muziek van elpee. Voor spon
tane zangtalenten is er een
karaoke aanwezig, ledereen
die dat wil kan zo een num
mertje zingen. Het is gewoon
een gezellig café".
enkele draad, die tussen de
vijftienhonderd en drieduizend
meter lang is. En wanneer de
rups klaar is en eigenlijk aan
zijn metarmorfose naar vlinder
wil beginnen, komt de mens
roet in het eten gooien. „Het
afhaspelen van de zijde is vies
werk", vertelt Guky van Hoe-
gee. „De rups maakt eigenlijk
namelijk twee draden: één van
zijde en de ander van kleefstof.
De kunst bij het afhaspelen is
het vinden van het begin. Dan
gaat de cocon in water van
zestig graden, om de kleefstof
los te maken, en kan het afhas
pelen beginnen. De lijm stinkt
enorm en maakt het werk ook
niet prettiger".
De rupsen in de zijde-expo
worden met rust gelaten: de
stoffen die Guky van Hoegee
beschildert en verkoopt in het
winkeltje bij de expositie wor
den geïmporteerd uit het Oos
ten. „Eigenlijk komt alle zijde
tegenwoordig uit het Oosten.
Vroeger werd er ook in onze
streken zijde geproduceerd,
maar door de bewerkelijkheid
en de hoge lonen in de Wester
se landen is dat tegenwoordig
vrijwel niet meer mogelijk. „En
waarom zou je een hele week
keihard werken terwijl je de
stof voor een paar tientjes kunt
importeren?"
Naast de tamme zijderups zijn
er ook wilde rupsen te zien in
de tentoonstellingsruimte. In
de expositie is een kleine hoek
ingericht door de Zeeuwse
weefkringen. Hier zit 's mid
dags een wever zijde te weven.
Op zaterdag zijn er uitgebreide
demonstraties van verschillen
de weeftechnieken met zijde.
Op het Plein 1940 in Middel
burg heeft Rassid El. Ouardi
zijn grand-café La Liberté geo
pend. In het pand was voor
heen café Centrum gevestigd.
Het pand heeft een ware face
lift ondergaan en is nu als
modern grand-café uit de verf
gekomen. Behalve voor een
drankje kan in La Liberté ook
een eenvoudige maaltijd ge
geten worden.
Wat bij binnenkomst direct
opvalt is de inrichting van La
Liberté. De zaak is voorzien
van veel hout en de wanden
zijn geschilderd in een zacht
gele tint. In het oog springend
is de grote muurschildering
van de Walcherse kust met op
een duintop een boer in dracht
die naar een boerin in gewaag
de Marilyn Monroe-pose
staart. Vanuit de zee rijst het
vrijheidsbeeld omhoog. „Er zit
een hele filosofie achter die
Rassid El. Ouardi: Gewoon een gezellig café". FOTO: ANDA VAN RIET
Dan blijkt hoe de veelvraat z'n
naam aan verdient. Hij maakt
een cocon van slechts één
'Zijde-expo', staat er met grote
letters op de voorgevel. Het
duo weet dan ook werkelijk
alles te vertellen over zijde;
van de vraatzuchtige rups tot
beschilderde stof. „We zijn
zeker al vijftien jaar bezig met
zijde", vertelt Guky van Hoe
gee. „Ik met de stof en het
beschilderen ervan, Adri met
rupsen en moerbei-bomen".
Het begon allemaal met de
aanschaf van zo'n boom voor
in de tuin. „Mensen willen
altijd dat een boom iets nuttigs
doet in de tuin. Tamme zijde
rupsen eten uitsluitend blade
ren van moerbei-bomen en
met die wetenschap ben ik
begonnen", vertelt Adri van
Hoegee. „Helemaal verkeerd
trouwens, want de soort die
wij in de tuin hadden, de zwar
te moerbei, eten ze niet of nau
welijks. Maar dat leer je pas
later".
In de tentoonstelling staan
bakken met rupsen in verschil
lende ontwikkelingsstadia.
Voornamelijk de Bombyx
Mori, ofwel de tamme zijde
rups. „Onooglijke diertjes",
noemt Guky van Hoegee ze.
Haar man vertelt dat de Chine
zen, die de zijdeteelt voor het
eerst exploiteerden, de tamme
rups zo gekweekt hebben dat
ze ook bijna niets anders kun
nen dan zijde produceren: „De
zijdevlinders die uit de cocon
komen zien eruit als motjes:
zonder kleur of tekening. Ze
kunnen eigenlijk niet eens vlie
gen. Als je ze in een schoenen
doos zet is de rand al te hoog
om overheen te komen".
Het houden van zijderupsen is
geen sinecure. „De tempera
tuur is belangrijk, de vochtig
heid is belangrijk. En dan het
voedsel natuurlijk". De tamme
zijderups is namelijk uiterst
kieskeurig als het om eten
gaat. „Ze gaan nog liever dood
dan dat ze iets eten wat ze niet
lekker vinden". Van Hoegee
laat iedere week een aantal
van de door eigen vlinders
gelegde eitjes uitkomen. Zo
krijgt de bezoeker een aardig
beeld van de ontwikkeling van
een rups: net uit het ei zijn ze
zwart en ongeveer drie mili-
meter lang. Dertig dagen en
vier vervellingen later is de
rups geel en negen centimeter
gegroeid: klaar voor verpop
ping.
i
