HËT
OOR
01184-84316
Samenwerking Middelburg-Vlissingen in de wieg
DAimCI-OOL JAflViE^
Begin januari start nieuwe cursus
Vandaag
begint onze
opruiming
NIET-ONDERNEMERS 'OBJECTIEVER' IN ONDERNEMERSLAND
VERVROEGDE AFSLUITING
Ben de Graaft Tapijt
32Sg*e
Opvallend
adverteren op
deze plaats
met gebruik van
steunkleur!
Interesse? Bel:
IfERSCHOORE
Door Ad Hanneman
Middelburg en Vlissingen - en misschien zelfs
heel Walcheren - zouden meer moeten samen
werken als het om initiatieven gaat van de mid
denstand. „Wij zijn er klaar voor", luidt samen
gevat de omschrijving van Arend de Jonge van
de Middelburgse overkoepelende winkeliersor
ganisaties. Frans Leydekkers meent dat ze er in
Vlissingen nog niet helemaal rijp voor zijn.
„Maar in de toekomst zullen we daar ongetwij
feld naar toe moeten", geeft hij voorzichtig toe.
Een gesprek met twee heren die zelf niet beho
ren tot de klasse der neringdoenden maar in de
orkestbak van die organisaties wel nadrukkelijk
een eerste viool spelen. Wat drijft ze en wat
levert het op. Bij een diner, waarbij escargots,
vissoep en spareribs op het Middelburgse bord
worden geserveerd terwijl de Vlissingse 'afge
vaardigde' tomatensoep en kipfilet nuttigt, filo
sofeert het tweetal alsof het elkaar al jaren kent.
....het enige
verschil dat ik zie
is dat Middelburg
een mooi plein
heeft en Vlissingen
de boulevard...
PZC WEEKBLADEN
...als Middelburg
het Straatfestival
zou nabootsen
wordt dat niks...
...het is een
voordeel om zelf
geen ondernemer
te zijn...
...ik kreeg
kennissen in
die kringen
via mijn vrouw.
...als niet
ondernemer kijk
je objectiever...
PZC WEEKBLADEN
Direktie en medewerkers
wensen U prettige kerstdagen
en een voorspoedig 1996
Rot fruit
TEL.: 0113-220176 - GOES - MIDDELBURG - ZIERIKZEE - MIDDELHARNIS
Donderdag worden in café 't
Schuttershof in Middelburg de Zeeuwse
Popprijzen uitgereikt. Deze prijzen zijn,
volgens Hubert Leeman van de stichting
Popmuziek Zeeland, bedoeld als
'schouderklopje voor de bands'.
De doopsgezinden vieren volgend jaar
het vijfhonderdste geboortejaar van hun
leidsman, de Nederlandse hervormer
Mennos Simons. In Nederland telt de
doopsgezinde broederschap
vijftienduizend volwassen leden
(mennonieten, zoals doopsgezinden ook
genoemd worden, kennen geen
kinderdoop).
wm
Vorige week reikte de kerstman de
prijzen uit van de Eurodisney-wedstrijd
die in de Sinterklaasbijlage van de
Faam/Vlissinger was opgenomen. J. 't
Jonge uit Vlissingen en J.A. Muis uit
Arnemuiden verzonnen de beste
slagzinnen en wonnen de reis naar het
kinderparadijs.
Het blijkt falikant verkeerd om bij een
beroerte te wachten tot de volgende
dag, in plaats van direct naar een arts te
gaan. Specialisten hameren op het
belang van een snelle behandeling.
zc weekbladen
Aan onze LEZERS EN ADVERTEERDERS
X
O
O Lange Vorststraat 12 - 4461 JP Goes
'n kamerbreed verschil
TERNEUZEN, Schoolweg 8 tel. 01150-97111
VLISSINGEN, Koudekerkseweg 9 tel. 01184-18414
Sinds 1919, dè Zeeuwse
portretfotograaf
lD/I/f/Lm fèlELW©
Recht t.o. C&A en Blokker
25e JAARGANG NUMMER 52
27 DECEMBER 1995
Toch zien ze elkaar die avond
pas voor de eerste keer. „Wat
het verschil is tussen Middel
burg en Vlissingen?" Leydek
kers lepelt voorzichtig in zijn
soep, roert wat omdat'ie zo
heet is en haalt de schouders
op. „Ik weet het niet. Ik ken
Middelburg niet. Op mijn acht
ste ben ik uit Java naar Vlissin
gen gekomen en ben Vlissin-
ger geworden omdat ik vind
dat je je moet aanpassen waar
je moet leven. Uiteraard kom
ik wel eens in Middelburg,
maar dan ga ik niet op zoek
naar verschillen. Ik hoor wel
eens dat Vlissingers het werk
volk zijn en Middelburgers
ambtenaren. Maar dat vind ik
te simpel. Het enige verschil
dat ik zie, is dat Middelburg
een prachtige Marktplein
heeft", zegt de man die zijn
dagelijkse brood verdient als
hoofd administratie Zeeland
College afdeling MTO.
De Jonge heeft wat dat betreft
wat meer noten op zijn zang.
U)® WMss3mg®i?
Oplage: 24.255
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 49.990.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
G.J.A. van den Eeden
0118-484313 (privé (0118) 472283).
Redactie: Ad Hanneman,
(0118) 681271 en Ellen Erkens (ai),
(0118) 681270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. (0118) 681215
Bezorging: (0118) 484215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10,17.00 uur. Postbus 18, 4380
KA Vlissingen, tel. (0118) 484000
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 175.220.
Als professioneel pr-functiona-
ris bij de SVRZ (Stichting Ver
pleeg- en Rusthuizen Zeeland)
weet hij te doceren. De sparte-
ribs smaken goed, stelt hij
vast, en zegt dan: „Vlissingen
heeft de boulevard. Die heeft
Middelburg niet. Ik denk dat er
wel degelijk verschil is. Ik dring
in de organisaties dan ook al
jaren aan op een onderzoek
dat de sterke en zwakke kanten
van Middelburg naar boven
moet halen. Misschien zouden
we zo'n onderzoek gezamen
lijk moeten doen. Dan komen
de verschillen bloot te liggen
waarop we wellicht weer geza
menlijk kunnen inspringen.
Dan kun je in ieder geval van
uit je sterke kanten inspringen
op de markt, zowel op de
Zeeuwse als de toeristen-
markt".
In de zoektocht naar wat mor
gen ons brengt, beschouwt het
tweetal de negatieve en posi
tieve kanten van de stadsme-
dailles. „De ondernemers op
het Scheldeplein zouden wat
minder hun oren moeten laten
hangen naar het grote ABC-
concern", meent Leydekkers.
„Uiteindelijk zijn het de klein
tjes die de kar trekken". De
Jonge trekt een parallel met
Vlissingen, maar stelt tegelij
kertijd vast dat de bedrijfslei
ders van de filialen ook maar
werknemers zijn. Die willen in
de meeste gevallen wel graag
mee doen, „maar het wordt ze
vanuit het hoofdkantoor
onmogelijk gemaakt".
Hoewel de geschiedenis leert
dat ook Vlissingen ooit een
zeer centrale functie heeft
gehad op het eiland, blijft Mid
delburg aantrekkelijk door het
simpele feit - aldus De Jonge -
dat het de hoofdstad van Zee
land is. „Na de bombardemen
ten heeft Middelburg er voor
gekozen om te restaureren en
veel aandacht te besteden aan
de monumenten. In Vlissingen
is na de oorlog nadrukkelijk
gekozen voor nieuwbouw.
Neem nou de weekmarkt. In
Vlissingen wordt nagenoeg
hetzelfde verkocht als in Mid
delburg. Toch is het door
gaans wat drukker in Middel
burg. Een verschil is ook de
zondagopenstelling van win
kels. Daar moet je in Middel
burg wat genuanceerder mee
omgaan".
Daartegenover: „Op cultureel
gebied heeft Middelburg ook
vrij veel te bieden. Maar als je
in Middelburg een Straatfesti-
Arend de Jonge en Frans Leydekkers (met bril) overzien vanaf de uitkijktoren bij het Arsenaal in Vlissingen de beide
steden. FOTO ANDA VAN RIET
val zou nabootsen krijgt het
veel eerder het niveau toege
meten van een braderie-achtig
gebeuren. Zo'n straatfestival
past veel beter bij het imago
van Vlissingen. Een pasar
malam past daarentegen weer
veel meer bij Middelburg. Ook
op de braderie bij ons is het
altijd behoorlijk druk. Maar ik
zeg nogmaals: mijn grote stok
paardje is dat ik niet weet hoe
zoiets komt. Ik zeg altijd: doe
daar eens onderzoek naar".
dag volop bezig met hun zaak
en vragen zich elke avond
weer af wat ze nou die dag
goed of verkeerd hebben
gedaan. Ik kreeg kennissen in
die kringen via mijn vrouw".
„Het idee dat Arend heeft",
antwoordt Leydekkers, „is ide
aal. Maar in Vlissingen is de
middenstand nog niet zo strak
georganiseerd als in Middel
burg. Je zult er voorlopig geen
grote club zien die eensgezind
naar buiten treedt. De stad is
ook niet zo aan elkaar
gebouwd. Neem nou de Schel-
destraat. Dat is een straat met
een behoorlijk winkelarsenaal.
Maar die sluit niet echt hon
derd procent aan op de bin
nenstad. En zo zie je dat de
winkeliers per straat behoorlijk
actief zijn, maar als collectief
lukt het niet zo een-twee-drie".
Frans Leydekkers rolde in de
organisatie van winkeliers via
zijn vrouw, die een breigaren
winkel heeft aan de St Jacobs-
passage. „Ik heb altijd in het
organiseren gezeten. Ik heb
gevoetbald bij GPC en werd
later voorzitter van de jeugdaf
deling. Ik vond het best inte
ressant om met mensen te
werken die op een andere
manier hun brood verdienen
dan ik. Ondernemers zijn elke
De Jonge daarentegen heeft
wel degelijk ambities gehad
om zelf ooit eens een eigen
zaak te beginnen. „Maar ik
kom dan ook van oorsprong
uit de zakenwereld. Ik heb bij
Ahrend en bij Roskam als com
mercieel medewerker gewerkt.
Het ondernemersgevoel is me
niet vreemd. Ik zou inderdaad
best ondernemer willen zijn.
Je moet dan weliswaar hard
werken, maar als je wat ver
dient is het ook voor jezelf".
„Maar organiseren vind ik
leuk", vervolgt de Souburgse
Middelburger. Als jeugdige
Middelburger deed ik dat ook
al. In de Gouden Poorte heb ik
vroeger de eerste dansavon
den georganiseerd en ik was al
vrij jong bekend als conferen
cier". Ook Leydekkers vindt
organiseren van wat dan ook
een hobby. Zeker in het onder
nemerswereldje - zo menen
beiden - is het een voordeel
om niet zelf bekend te zijn met
het dagelijkse kassa tellen.
„Als niet-ondernemer kijk je
objectiever, je hebt niet zozeer
een eigen doelstelling. En je
weet dat een evenement in de
stad niet persé betekent.dat er
veel meer winkelpubliek komt,
maar dat je dat soort zaken
moet zien op langere termijn".
Nitttemin heeft de functie die
ze bekleden ook wel z'n nega
tieve kanten. „Als particulier",
verwoordt De Jonge de erva
ringen, „wordt je nog wel eens
als voetveeg gebruikt. Ik heb
het eens meegemaakt dat een
winkelier de uitnodiging voor
een bijeenkomst die ik hem
bracht voor mijn neus ver
scheurde. Maar dat zijn inci
denten".
En voordat hij het wist, zat hij
in de evenementencommissie
van de Vlissingse binnenstad
winkeliers. „Ik heb dat werk
een aantal jaren gedaan. Nee.
Ik doe zelf bijna niks in de zaak
van mijn vrouw. Behalve de
boekhouding. Ik help wel nog
mee om van alles te organise
ren in de St. Jacobspassage.
Voor de stad doen nu andere
mensen het werk. Maar ik zeg
nogmaals: bij ons is het niet zo
strak georganiseerd als in Mid
delburg. Wat nou beter is,
weet ik ook niet".
Arend de Jonge kwam als
voorlichter van de gemeente
Middelburg in contact met
ondernemersverenigingen. In
het begin was hij vooral afge
vaardigde, maar van lieverlee
kwam er meer. Via speaker
van de braderie kwam hij in de
braderiecommissie en voordat
hij het wist, had de Middel
burgse middenstand een pro
fessioneel voorlichter in hun
midden. „Ik woon trouwens
helemaal niet in Middelburg,
maar in Souburg. Daar ben ik
27 jaar geleden naartoe ver
huisd omdat ze daar eensge
zinswoningen verhuurden en
in Middelburg niet". De Jonge
is momenteel actief in de SEM,
de evenementencommissie
van de Middelburgse onderne
mers, een bundeling van de
braderiecommissie en de
Ceremoniemeesters.
Beiden beschouwen het als
een voordeel dat ze zelf geen
ondernemer zijn. „We kunnen
daardoor meer op afstand kij
ken", leggen ze uit. „Ik zou ook
nooit zelf ondernemer willen
zijn", bedenkt Leydekkers. „Ik
heb nu een job en werk vol
gens een vast stramien. Dat
kan een ondernemer niet. Die
moet bij wijze van spreken met
elke weersverandering reke
ning houden".
Als de spareribs en de kipfilet
naar de magen zijn verdwenen
went De Jonge zich tot Leydek
kers. „Heb jij nooit heimwee
naar Java?". De Vlissinger ont
kent dat gevoel ooit te hebben
gehad. „Het klinkt vreemd. Ik
voel me ondanks dat ik in Sou
burg woon een echte Middel
burger en heb nooit naar iets
anders verlangd. Sterker nog:
ik heb banen buiten de provin
cie laten lopen omdat ik hier
wilde blijven wonen. Toch
denk ik er wel eens over om in
Indonesië te gaan wonen na
mijn pensionering. Ik ben hele
maal verliefd op dat land sinds
ik er met vakantie ben ge
weest".
Het is er ondertussen alweer
te laat voor, maar enkele
weken geleden kon je op war
mere herfstdagen het rijpe
fruit in de 'boogers' (boom
gaarden) tot op aanpalende
wegen ruiken. Geen onaange
naam luchtje, maar een fruit
teler vertelde mij dat het een
slecht teken kon zijn. Fruit-
lucht kan namelijk duiden op
'buukzieke' vruchten, vruchten
die van binnen al beginnen te
rotten.
Behalve 'buukziek' kan fruit
ook 'maenziek' zijn. 'Maen'
(met een wat langere ae) zijn
maden. In het Nederlands zou
men een maenzieke vrucht
wormstekig noemen. Fruit dat
rot is, wordt ook wel 'lurp' of
'döödriepe' (overrijp)
genoemd. Fruit is echter nooit
'vrot' (verrot). Dat woord
wordt alleen gebruikt voor ver
rot hout en dergelijke.
Het vallen van fruit veroor
zaakt door 'döödriepte', wordt
'druupe' genoemd. 'Ellèlle, de
pruumen bin glad döödriepe,
d'r bluuf niks van over; ze
druupe van de b'omen'. Eén
ander euvel, waar fruittelers
en geestverwante hobbyisten
mee geconfronteerd kunnen
worden, is een grote hoeveel
heid 'kroet' (te klein fruit).
Vooral in droge jaren komt dit
nogal eens voor.
Tot slot kunnen vruchten aan
de buitenkant beschadigd zijn.
In het Nederlands wordt dat
beurs of gekneusd genoemd,
maar in het Walchers worden
(of werden) andere benamin
gen gebruikt.
'Gesmuisterd' bijvoorbeeld.
De oorspronkelijke betekenis
zal ongeveer 'gevlekt' zijn,
want 'besmuistere' is een oud-
Walchers woord voor bemor
sen. Op Nieuwland gebruikt
men tenslotte het woord 'bul
slag' voor beurs. 'Die appels
bin bulslag; ze bin van 'êêl
'öög gevaolle.' Het woord bil-
of buulslag (een pak slaag) is
er aan verwant.
Marco Evenhuis
Wi
In verband met de komende nieuwjaarsdag zijn de
SLUITINGSTIJDEN voor redactie en advertenties van
De Faam en De Vlissinger vervroegd:
Verschijningsdag:
Redactie:
Advertenties:
woensdag 3 januari
donderdag 28 december 17.00 uur
vrijdag 29 december 11.00 uur
CrL
LU
00
