AAN DE SLAG VOOI EEN MOOIE WINTERTUIN
WINTERGROEN:
■PLANT Nlfl
KRONKELS EN KURKETREKKERS
SNOEIEN IS VAKWERK
TUINGEREEDSCHAP
NU ZIJN SIERGEWASSEN OP Z'N MOOIST
WINTERBLOEIERS
GROENBLIJVENDE
VARENS
TUIN EN GROEN
ER IS ALTIJD
WAT MOOIS TE
DOEN
De topper van december is beslist
de kerstroos en dan met name de
soort die al in december bloeit:
Helleborus orientalis. De gespikkel
de bioemen variëren in kleur van
wit tot donkerwijnrood. Deze
variant groeit gemakkelijker dan
de witte kerstroos (Helleborus ni-
ger), die in de tuin pas na de jaar
wisseling bloeit.
Zin in een andere bestrating of een
moderne afscheiding, maar ziet u er
tegenop om de klus helemaal zelf te
klaren? Vraag dan een erkende ho
venier om een vrijblijvend advies
en prijsopgave. Als vakman heeft
hij het juiste materieel om dit werk
vakkundig en snel te klaren. Klus
sen als het oude materiaal afvoeren,
straatwerk en het in de grond slaan
van palen is dan zo gebeurd. In
overleg kunt u desgewenst bepaal
de dingen zelf doen. Het plantwerk
bijvoorbeeld of wat voorbereidend
werk. Samen met de hovenier
wordt tuinieren nog leuker.
Als bomen en struiken er in no
vember kaal bij komen te staan,
valt het accent op groenblijvende
planten. Dat zijn
vrijwel alle conf-
feren, maar ook
soorten zoals Buxus,
hulst, struikklimop en
kamperfoelie. De vorm en de
sierwaarde van de tuin in de winter
hangt voor een groot deel af van
dergelijke aanwezige groenblijvers.
Ze kunnen afzonderlijk worden
geplant (bamboe, Viburnum tinus,
vormboom van Buxus), als groep
(hulst, Rhodo
dendron) of als
haag. Ook bo
dembedekkers zoals
maagdepalm en Pa-
chysandra dragen hun steentje
bij aan een kleurrijke wintertuin.
Extra wintergroene accenten kunt
u nu planten.
Planten die vooral 's winters opvallen vanwege hun mooie silhouet zijn
de kronkelhazelaar en de kronkelwilg. De eerste (Corylus avellana 'Con-
torta') is een struik met sterk gedraaide takken en in het voorjaar sierlijke
katjes. De kronkelwilg (Salix matsudana 'Tortuosa') groeit meer boom
achtig en heeft kronkelige takken. Vooral van deze wilgesoort worden
takken verkocht als 'paastak'. Voor een grote tuin is bandwilg geschikt
(Salix sachalinensis 'Sekka'). Deze metersbrede en hoge struik draagt
platte vergroeiingen (zogenaamde fasciaties) met katjes.
Iedereen die tuiniert heeft gereed
schap nodig. De beste keus is kwa
liteitsgereedschap. Dat gaat niet
alleen lang mee, het werkt ook
prettiger. Het betere handgereed
schap heeft een ergonomische
vorm. Dat wil zeggen dat de vorm
geving en het gebruik op het
lichaam zijn afgestemd. Bij aan
schaf is het dan ook belangrijk dat
u het gereedschap even in de hand
neemt. Zo kunt u zelf ondervinden
of een snoeischaar of plantschopje
wel prettig vasthoudt, of een spade
wel goed in de hand ligt en niet te
zwaar is en of de steel en de hoek
van het gereedschap (bijvoorbeeld
bij een schoffel) wel in orde is.
Als gereedschap in het najaar niet
meer wordt gebruikt, maak het dan
goed schoon en droog. Vet onder
delen die kunnen roesten met een
kwastje olie in.
Wie eenmaal gewend is om op
het terras of balkon en bij de voor
deur een groepje fleurig beplante
potten te hebben, zal die 's winters
niet willen missen. Dat hoeft ook
niet, want er zijn een heleboel
leuke kleine planten die geschikt
zijn voor een winterse pottentuin.
Kleurige bladheestertjes zoals Leu-
cothoe 'Zeblid' en Euonymus for-
tunei 'Emerald 'n Gold'. Maar ook
besplanten zoals Gaultheria pro-
cumbens en Pernettya. Prachtig
voor potten is ook winterheide,
Erica darleyensis. De bloemkleur
varieert van wit tot purperrood.
Een vijver - voorgevormd of van
folie - zal in de winter weinig pro
blemen geven. Zeker als de diepte
60 cm of meer is. Een vijverpomp
je kan op de diepste plek probleem
loos overwinteren, maar u moet 't
wel buiten gebruik stellen. In het
voorjaar moet u de korf en het
filter even uitspoelen voordat u
het pompje weer in gebruik stelt.
U kunt een pompje ook vorstvrij
bewaren, bij voorkeur in een em
mer met water. Dat voorkomt
dat het filter indroogt en de rotor
vast komt te zitten. Als er sneeuw
op het ijs van de vijver ligt moet
u dit verwijderen omdat anders te
weinig licht toetreedt. Om lucht
en gasuitwisseling zeker te stellen
kunt u met behulp van een speci
aal elektrisch verwarmingsele
ment een wakje in stand houden.
Zo zal het leven in de vijver goed
door de winter komen.
Nu een met buitenlichtjes versierde
kerstboom zoveel navolging krijgt,
is het wellicht een goed idee om per
manent een mooie kerstboom in de
tuin te planten. Kies een goede plek
uit, zo mogelijk met een druipwa-
terdicht stopcontact op korte af
stand. Een geschikt, langzaam
groeiend model, is Abies koreana.
Al op jonge leeftijd komen er op
staande, violet berijpte kegels aan
de takken. Maar ook andere tuin-
verlichting kan uw tuin in de win
termaanden mooie accenten geven.
Heel bijzonder zijn varens die
's winters hun blad houden. Bij
varens wordt eigenlijk niet van bla
deren gesproken maar van 'veren'
of 'bladen'. Varens nemen een
aparte plaats in omdat bloemen
ontbreken. Maar het zijn fantasti
sche tuinplanten die bovendien
weinig eisen stellen. Sommige
kunnen zelfs op de donkerste plek
nog groeien. Op een tuincentrum
of kwekerij staan ze vaak onder
schaduwgaas omdat teveel zon
bruine plekken zou veroorzaken.
Voorbeelden van mooie en sterke
wintergroene varens zijn de steen-
breekvaren (het bekendste muur-
varentje, Asplenium trichomanes),
dubbelloof (Blechnum spicant),
tongvaren (diverse cultivars, Phyl-
litis scolopendrium) en eikvaren
(Polypodium vulgare)
16
DE FAAM - DE VLISSINGER
Woensdag 6 december 1995
//VPlaats juist nu een hobby-
kas. tl kunt uw kostbare kuipplan-
ten en geraniums laten overwinte
ren. U kunt tot november groente
kweken en in het voorjaar kunt u
al bij de eerste zonnestralen be
ginnen met zaaien.
In oktober begint de natuur zich voor te
bereiden op de winter. De planten gaan
een rustperiode in. Enkele laatbloei
ers zoals herfstasters, hemelsleutel
en Cimicifuga verschaffen de tuin
nog kleur en worden druk bezocht
door vlinders. Daarna nemen de
winterbloeiers het over: winterjasmijn
kerstroos en toverhazelaar bijvoor
beeld. Het is nu tijd om zulke
planten in uw tuin te zetten.
Ook lenen de komende maan
den zich uitstekend om uw
tuin of een deel ervan te
renoveren. De erkende hove- XJ tyi/ CWdAl//
nier is daarvoor dè vraagbaak.
Winterjasmijn is als lei-
plant zelfs geschikt voor het bal
kon. De plant draagt gele bloemp
jes vanaf eind november. Ook
Viburnum tinus 'Gwenllian' kan
in een flinke pot groeien.
Bomen en heesters moeten vaak
worden gesnoeid omdat ze te
groot worden. In feite staan ze
dan niet op de goede plek, maar
soms is er geen keus. In de rust
periode (oktober-maart) kunnen
vrijwel alle houtige gewassen
(bijvoorbeeld leibomen) worden
gesnoeid. Probeer daarbij zoveel
mogelijk de natuurlijke vorm te
behouden. Kijk dus goed naar een
plant vóór u er de boomzaag of
snoeischaar in zet. Altijd zaagt
u de takken iets schuin af. Maak
een gladde wond. Voorkóm in
scheuren door eerst een zaagsnede
aan de onderkant te maken. Iep,
linde en esdoorn zijn gevoelig voor
meniezwam. Een wondafdek-
middel met schimmeldodende
werking helpt in dat geval. Ge
bruik het bij snoeiwonden ter
grootte van een gulden of groter.
Voorjaarsbloeiers worden pas na
de bloei gesnoeid. Zomerbloeiers
zoals rozen vanaf maart. Vraag
voor bomen zoals fruitbomen ad
vies aan de vakman. Maar het
beste is om advies te vragen aan
een erkende hovenier. Goed snoei
en is namelijk vakwerk en moet
zorgvuldig worden uitgevoerd.
Gereedschap slingert
vaak rond in een schuur. Dat is
niet alleeen lastig maar ook ge
vaarlijk. Trek een dagje uit om
een gereedschapsrek te maken,
zodat alles overzichtelijk en veilig
klaar hangt voor gebruik.
POTTENTUIN IN DE WINTER
Kleine coniferen doen het goed als winterversiering voor uw terras.
Een waterpompje kan alleen in een 40 tot 60 cm diepe vijver overwinteren. Anders is een vorstvrije plek nodig.
Siergrassen zijn er in vele soorten en maten. De 2,5 rn hoge Miscanthus
sacchariflorus 'Robustus' (ten onrechte wel eens aangeprezen als
bamboe, maar niet wintergroen zoals bamboes) vormt bijvoorbeeld een
groot contrast met het slechts 30 cm hoge blauwe schapegras (Festuca
glauca). De meeste grassoorten zijn in het najaar op hun mooist omdat
dan de sierlijke bloeiwijzen tussen de bladeren uitgroeien. Tot diep in
de winter hebben deze planten sierwaarde. Pampasgras (Cortaderia
selloana) is het meest bekend vanwege de forse zilverwitte bloemplui-
men. Veel luchtiger is de 1.75 m hoge Miscanthus sinensis "Silberfeder'
Ook een opvallende verschijning is Miscanthus sinensis 'Zebrinus', met
gele dwarsbanden op het blad.
Tuinplanten die in de winter bloeien,
mogen nergens ontbreken. Tussen
oktober en maart is een vrolijk kleur
tje immers een echte verrassing. Al
in het late najaar openen zich de
eerste lichtroze bloempjes van de
prachtige sierkers Prunus subhirtella
'Autumnalis'. Deze struik vraagt
wel wat ruimte omdat hij vrij breed
uitgroeit. Soms is deze soort op stam
te koop en bescheidener van omvang.
Vanaf december bloeit Viburnum
bodnantense 'Dawn', met roze,
geurende bloemschermen. Voor
kleine tuinen is Viburnum tinus
Gwenllianmet zijn bladhoudende
en zachtroze bloemschermen ge
schikt. In januari-februari zijn de
toverhazelaars op hun mooist. Ze
geuren heerlijk tijdens de bloei. De
geelbloeiende zijn het bekendst,
maar er zijn er ook met koper
kleurige bloemen, zoals Hamamelis
mollis 'Diane'
Hedera in een ruime pot versiert de hele winter uw
balkon of terras.
Een met klimop begroei
de klimvorm (spiraal, piramide,
bol) kan in een ruime pot het ter
ras of balkon versieren.
V Vsla nooit met geweld een
wak in het ijs. Uw vissen zullen dit
niet overleven.
Kleur en geur. Dat is toverhazelaar hartje winter.
