Moderne kunst in eeuwenoude omgeving
Orgelconcerten
in de Oostkerk
DE ZONNEBLOEM BLIJFT GROEIEN..
de zonnebloem
Fra Fra Big Band in
Kloveniersdoelen
AfKlltA
Imkerij Poppendamme breidt
uit met boerenhoftuin
Toeristenconcerten door
Zeeuwse Koorschool
STEUN ONS WERK
GIRO 145
6 JULI T/M 12 JULI
ANNEKE DE WITTE EXPOSEERT IN FORT RAMMEKENS
IN MIDDEN ZEELAND
Het voormalige hoofdbastion van Fort Ramme-
kens lijkt zo op het eerste oog niet de ideale
ruimte om moderne kunst in te exposeren.
Maar de tegenstelling van oude muren en nieu
we vormen maakt de expositie van objecten
van kunstenares Anneke de Witte juist zo span
nend. De Zeeuwse verwerkt indrukken uit haar
omgeving in haar beelden. Tot 16 juli zijn beel
den van haar te bezichtigen in het Ritthemse
Fort Rammekens.
Bolwerk
"Zij maken
Afrika
Anders!"
Nog niet eens zo heel erg lang geleden was het
een normaal beeld: rond de boerderijen in Zee
land lagen een huisweitje, een hoogstamboom-
gaard, groentetuin, een hoekje met kleinfruit
(kruisbessen en dergelijke) en, als de boerin
groene vingers had, een bloementuintje. Door
veranderingen in de landbouw, maar ook door
de watersnoodramp in 1953 is de boerenhoftuin
vrijwel geheel uit het Zeeuwse landschap ver
dwenen.
t
Woensdag 5 juli 1995
DE FAAM - DE VLISSINGER
7
mmmm
Anneke de Witte werd geboren
in Koudekerke en volgde haar
opleiding op de akademie voor
Beeldende Kunst in Den
Bosch. Centraal in de expositie
in Fort Rammekes staan de
realistische bronzen afbeeldin*
gen van valken, die in de eeu
wenoude omgeving van het
fort doen denken aan middel
eeuwse jachtpartijen.
Fort Rammekens is het oudste
zeefort van West-Europa en
werd halverwege de zestiende
eeuw gebouwd door de Itali
aanse bouwkundige Donato
de Boni Pellezuoli. Ramme
kens was in die tijd het meest
strategische punt van de
Nederlanden. Vanaf het fort
konden de schepen van en
naar de belangrijkste haven
steden Antwerpen en Middel
burg worden gecontroleerd.
Toen rond zestienhonderd het
economisch centrum van
Vlaanderen en Walcheren ver
schoof naar Hollandse steden
als Rotterdam en Amsterdam,
verdween ook de militaire
functie van Fort Rammekens.
In de Tweede Wereldoorlog
werden de zeedijken rond Wal
cheren gebombardeerd door
Engelse bommenwerpers. Het
gat in de dijk bij Fort Ramme
kens was in maart 1945 maar
liefst 750 meter breed. Door de
kracht van het wassende water
onstonden geulen, die dieper
werden naarmate ze dichter bij
het gat lagen. Zo ontstond de
Rammekenskreek, gelegen in
de directe omgeving van het
fort.
Tegenwoordig is het fort voor
namelijk een bolwerk voor de
De Fra Fra Big Band treedt
aanstaande zaterdag, 8 juli, op
in de Middelburgse Klove
niersdoelen. Hun optreden
begint om 20.30 uur. Bij mooi
weer wordt het een tuincon-
cert.
De Fra Fra Big Band is een
illuster gezelschap van inter
nationale allure: Antillianen,
Surinamers, Afro-Amerikanen
en Nederlanders. Het verschil
in achtergrond komt tot uiting
in een uiterst originele fusie
van verschillende muziekstij
len, bijvoorbeeld Afro-Caraïbi-
sche jazz.
Soepele Caraïbische en Suri
naamse ritmiek vormen de
basis van het muzikale con
cept. Het repertoire bestaat
voor het grootste deel uit com
posities en arrangementen
van de leden van het orkest
zelf. Daarnaast worden er in
opdracht van de band werken
van andere musici uitgevoerd.
In de Middelburgse Oostkerk
is deze zomer een reeks orgel
concerten te beluisteren. Het
eerste concert wordt gegeven
door de Utrechtse Dom-orga-
nist Jan Jansen.
Jansen behaalde in 1971 de
Prix d'Excellence voor orgel en
is docent aan het Utrechts
Conservatorium. Hij voert een
programma uit met werken
van W.A. Mozart. Bij de vier
handige werken wordt hij
geassisteerd door David Jan
sen.
Het concert begint om 20 uur.
De jongens van de Zeeuwse
Koorschool geven in de
zomermaanden juli en augus
tus wekelijks toeristenconcer
ten in Goes en Middelburg. De
concerten in Goes vinden in
iedere dinsdag plaats in de RK
Maria Magdalenakerk, en in
Middelburg iedere donderdag
in de Koorkerk onder de Lange
Jan.
Tijdens de concerten wordt
muziek uit verschillende eeu
wen ten gehore gebracht. Een
keuzeprogramma staat iedere
uitvoering garant voor een
afwisselend en nieuw concert
waarin gregoriaans, middel
eeuwse muziek, barok, rococo
en romantiek wordt gezongen.
Ook muziek van deze eeuw en
folksongs staan op het reper
toire van het koor. De concer
ten worden geleid door diri
gent, organist en initiator Evert
Heijblok. De concerten begin
nen, zowel in Goes als in Mid
delburg, om 11 uur. Ze duren
ongeveer een uur.
Zij geloven er in. Mensen in Nood staat achter hen.
U ook? Doe mee en bel: Mensen in Nood 06-300.120
(veertig cent per minuut)
Valken vormen een grote bron van inspiratie voor de van oorsprong Zeeuwse kustena-
res Anneke de Witte.
natuur. Rondom Fort Ramme
kens ligt het bos van Ramme-
kenshoek, dat vlak na de Twee
de Wereldoorlog werd aange
plant om Walcheren na de ver
woesting weer leefbaar te
maken. De beplanting bestaat
voornamelijk uit essen en
eiken. Vooral de ondergroei
van het bos is goed ontwik
keld. Struiken als meidoorn en
braam bieden schuilplaatsen
aan vogels, maar ook aan
reeën.
Midden in Rammekenshoek
ligt een schiereiland. Het is aan
alle zijden door de Ramme
kenskreek omgeven en alleen
over een smalle dam bereik
baar. Op het schiereiland
groeien een aantal bijzondere
graslandplanten als zeegroene
zegge en zilte zegge. Boven
dien komen er diverse soorten
wilde orchideeën voor (waar
onder de rietorchis, vleeskleu
rige orchis en moeraswespen-
orchis).
Regelmatig broedt ook een
valkenpaartje vlakbij het oude
fort. Misschien dat juist dat
gegeven de expositie van
Anneke de Witte zo perfect
doet aansluiten bij de vierhon
derd jaar oude geschiedenis
van het Walcherse fort.
Piet de Meester voor zijn tot winkel/tentoonstellingsruimte omgebouwde boeren
schuur.
dwenen. Daarmee is ook een
stukje cultuurhistorie verdwe
nen. Tegenwoordig gebruiken
telers alleen nog lage fruitbo
men, omdat het commercieel
niet aantrekkelijk is om steeds
op een laddertje te moeten
staan om bijvoorbeeld appels
te plukken. Bovendien duurt
het bij sommige hoogstambo-
men wel tien jaar voor ze
vruchten dragen", vertelt Piet
de Meester.
Het kleinfruit-gedeelte bevat
een selectie van tientallen
soorten witte en rode bessen,
kruisbessen, bramen en aard
beien. Rond de bloementuin
komt een grote insectenmuur
te staan, met veel kleine kieren
en nisjes waar insecten zich
thuisvoelen.
In de moestuin komen voorna-
Daar gaat Imkerij Poppendam
me nu verandering in brengen.
Onlangs is Piet de Meester,
eigenaar van Imkerij Poppen
damme, begonnen met de
aanleg van een boerenhoftuin,
vlak achter de oude schuur
waar de imkerij in zit. In deze
tuin, die ongeveer anderhalve
hectare groot wordt, is ook een
gedeelte gereserveerd als rust
en verversingsplaats voor rui
ters, paardentrams en huifkar
ren. Poppendamme wordt een
belangrijke halte in de huifkar
renroute die in 1996 opgestart
wordt.
In de boerenhoftuin komt ver
der een hoogstamboomgaard
met fruitbomen. „Door de
watersnoodramp in 1953 zijn
enorme hoogstambomen ver-
melijk soorten groente die met
uitsterven bedreigd zijn. „We
gaan bijvoorbeeld de brilboon
verbouwen. Die heeft twee
boontjes rond de stam, in de
vorm van een bril. Voor zover
ik weet is er alleen nog één
man in België die daar nog
zaad van heeft", volgens De
Meester.
In het bezoekerscentrum van
de Imkerij bevinden zich een
imkerijwinkel, waar van alles
te koop is dat met honing te
maken heeft. In de tot winkel
omgebouwde boerenschuur is
ook een (bewoonde) bijenkorf
achter glas te zien en een ten
toonstelling over bijen. Op
ambachtelijke wijze worden er
wassen kaarsen gemaakt.
„Dit is 'het vijfde jaar dat we
open zijn", vertelt De Meester.
„We zijn in 1991 begonnen en
stukje bij beetje alles opge
bouwd. Eigenlijk is het idee
een beetje uit nood geboren. Ik
dreigde werkloos te worden en
bijen waren mijn grootste hob
by". Van het een kwam het
ander, en zo is Imkerij Poppen
damme uitgegroeid tot een
van de grootste toeristische
attracties op Walcheren met
een bezoekersaantal van
zeventigduizend toeristen per
jaar.
De laatste twee jaren nam het totale aantal Zonnebloem
vrijwilligers met bijna 1000 toe. Dat betekent meer bezoeken
en activiteiten, waaraan bij veel zieken en gehandicapten
zo'n dringende behoefte bestaat. De Zonnebloem is u bij
voorbaat dankbaar
voor een bijdrage.
Postbus 2100, 4800 CC Breda
Telefoon (076) 60 20 60
DOMBURG
Lunch- en Tearoom
Labruyère, Cor v.d. Padt,
aquarellen.
Marie Tak Van Poortvliet
Museum, Domburgse Gra
fiektentoonstelling, 1893-
1932.
Galerie Het Noorderlicht
Domburg, Russen in Dom
burg. Dagelijks geopend van
17-22 uur.
Hof Domburg, Ente Breed,
Fotodisk Zeeland.
Badpaviljoen, Dertien Duitse
en Zwitserse kunstenaars,
tentoonstelling 'Mogelijkhe
den van het Hotel' (vanaf 1
juli).
GOES
Oosterscheldeziekenhuis,
'Promising Painters of Indone
sia Today', tentoonstelling.
Zusterstraat 11Safian
Ashot, Serie Arbat.
Galerie 'Mi Parti', zomerex-
positie.
Museum voor Zuid- en
Noord-Beveland, Kastelen
van Beveland.
KAMPERLAND
KATTEN DUKE
Galerie llona, llona Schmit,
naïeve schilderijen. Geopend
za. van 14-17 uur.
MELISKERKE
MIDDELBURG
Galerie 't Zeepaardje, Mau
rice en Saskia Góth, tekenin
gen, aquarellen, gouaches en
pastels.
Galerie Willem Vader, schil
derijen, dagelijks geopend.
Atelier Anneke Ruimscho-
tel, tel. 01180-16323, staal- en
touwplastieken, geopend na
tel. afspraak.
Wandelkerk Lange Jan,
tentoonstelling van diverse
kerken in Middelburg.
Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der Weten
schappen, Kousteensedijk 7,
Middelburg in vogelvlucht.
Meubeltoonzaal Jan Alink,
Joke Nederhand, schilderijen,
aquarel, oliepastel en crayon.
Brasserie Bleue, Thea van
Soelen, olieverf, acryl en
aquarel. Maandag en dinsdag
gesloten.
Boekhandel van Benthem
Jutting Middelburg,
aquarellen en crayon-tekenin
gen.
Galerie Spitsbergen,
Korendijk 46, Jaap Heuvingh,
beelden.
Roosevelt Studiecentrum,
50 jaar Verenigde Naties: een
droom van een wereld. Geo
pend ma. t/m vr. 10-12.30 uur
en 13.30 en 16.30 uur.
Stichting Welzijn Ouderen,
Jaqueline van Eek, tekeningen
en aquarel, Zus Otten, olieverf
en aquarel.
Kuiperspoort 22, Beeldhou
wersklas Basel, 'mogelijkhe
den van het Hotel' (t/m 8 juli).
Ramschip Schorpioen,
Margreet van As, aquarellen.
Dagelijks geopend van 10-17
uur.
Galerie Icon, Wagenaar-
straat 16, diverse kunstenaars,
'Stad, land en water'.
ABN-AMRO Bank, Cor van
der Padt, aquarellen.
Galerie 't Haentje te
Paart', Frangoise Aguillard;
Abcoude etsen, José van der
Valk; beeldhouwwerken bin
nen en in de tuin. Geopend
do., za. en zo. 14-16.30 uur.
Brasserie de Huifkar,
Marian Martens-Vermijs,
acrylverf op doek en papier,
gouache en gemengde tech
nieken.
Ramschip Schorpioen,
'Panties, Pumps en Lipstick',
tentoonstelling 50 jaar vrou
wen in de marine.
Zeeuwse Bibliotheek,
Annelies Planteydt; colliers,
Bei Ning; zoute stenen, boe
ken van bestaan.
Middelburgs Koffiehuis,
Mathilde Natanja Matthijsse,
olie pasteltekeningen 'Rajan-
lichtstraal'.
Wandelkerk, Anne Frank
Stichting, 'Antisemitisme, een
geschiedenis in beeld'.
Stichting Synagoge Mid
delburg, 'Anne Frank en haar
dagboek'.
Zeeuwse Bibliothbek, N.
Flipse-Roelse, fototentoon
stelling 'Het wel en wee van
Westkapelle tussen 1937 en
1973'.
DONDERDAG 6 JULI
Grote Kerk, Goes; Beiaar
dier J. Bezuyen, 13.30 uur.
VRIJDAG 7 JULI
St. Jacobskerk, Vlissin-
gen; Orgelconcert Bas de
Vroome, 12 uur.
Grote Kerk, Veere; Engelse
KM Band Medway, 20 uur.
Oostkerk, Middelburg;
Orgelconcert Jan Jansen, 20
uur.
ZATERDAG 8 JULI
Abdijplein, Middelburg;
Koorproject Vrije Universiteit,
16 uur.
Koorkerk, Middelburg;
Koorproject Vrije Universiteit,
20.15 uur.
Kloveniersdoelen, Middel
burg; Fra Fra Big Band, 20.30
uur.
ZONDAG 9 JULI
Manhuistuin, Goes; Ooster-
lands Fanfare, 12-13 uur.
DINSDAG 11 JULI
Restaurant Papilion, Lydia
Klop-Steendijk, aquarellen en
portretten. Geopend ma. t/m
za. vanaf 10 uur, zo. vanaf 17
uur.
Gemeentehuis Marieker-
ke. Giet Louws, aquarel,
acryl, pastel en linoleum.
RK Kerk, Goes; Zeeuwse
Koorschool, 11 uur.
Grote Kerk, Goes; Markt-
concert Kees van Eersel, 12.30
uur.
WOENSDAG 12 JULI
Nieuwe Kerk, Middelburg;
Stadsknapenkoor Elburg en
organist Martin Mans, 20 uur.
Dorpskerk, Oostkapelle;
Pianoconcert Cristo lliev, 20
uur.
Galerie Caesuur, Nieuwe
Wal 4, Hans Overvliet, foto
werk en gebruiksaardewerk
uit verre landen.
De Vleeshal, Patrick van
Caeckenbergh, 'Oh la la' een
kleine keuze uit het oeuvre
van 1985-1995 (vanaf 8 juli).
Rabobank, Lange Geere 3,
Beatrix Meindersma, land
schappen in olieverf en
gemengde technieken.
NEELTJEJANS
Delta Expo, Windenergie,
Tentoonstelling. Dagelijks
geopend van 10-17 uur.
Delta Expo, Water, expositie
Integraal Water Beheer.
Buitenhaven, bij het Tops-
huis, Trechter 5, kunstproject
Framework Invitation.
OOSTKAPELLE
Zeeuws Biologisch Muse
um, Ciska Lepelaars, fototen
toonstelling 'Enge Beestjes'.
Studiecentrum Oranjezon,
Sophie Visser-Demmink, 20
gouaches, stillevens en land
schappen. Geopend ma. t/m
vr. 10-16 uur.
OOST-SOUBURG
Verzorgingshuis De Zoute
Viever, Tonny Kraak; aqua
rellen en olieverf, Marijn Lank-
haar-Koole; aquarellen. Jaap
van Liere; houtkunst. Geo
pend tijdens kantooruren.
Watertoren, Pauline Prior;
installatie in het waterreser
voir, Jo Heynen; schilderijen.
Ton Slits; tekeningen.
RITTHEM
Fort Rammekens, Anneke
de Witte, beeldententoonstel
ling.
VEERE
Grote Kerk, Jan Sierhuis en
Mira Peters, schilderijen, teke
ningen en litho's.
Museum De Vierschaar,
'Hendrik Willem van Loon
(1886-1994) en de oorlogsja
ren'. Geopend ma. t/m za. 12-
17 uur.
VLISSINGEN
Reptielenzoo Iguana,
levende reptielen, amfibieën
en insekten, dagelijks geo
pend zo., ma. en do. 14-17.30
uur. Di., wo., vr. en za. 10-
12.30 uur en 14-17.30 uur.
Veerboot Vlissingen/Bres-
kens, Ms 'Prinses Juliana'
zeven wissellijsten met toeris
tische promotie (beeld van
Zeeland als vakantieland).
Stedelijk Museum, 'Schip
per mag ik overvaren, van
veerboot tot tunnel', tentoon
stelling.
Arsenaaltheater, Moham
med Modaffar, tekeningen en
schilderijen.
De Kleine Galerie, Kouden
hoek 32, Anke de Bruin, aqua
rellen.
Galerie Hannelore Mey-
aard. Frank Hulscher, kleu
renlitho's.
Notarissen Sauer en Oonk,
Nina Castenmiller, acryl,
houtskool, aquarel en pastels.
WEMELDINGE
Atelier L. Rijks, schilderijen,
dagelijks geopend.
WOLPHAARTSDIJK
Galerie Jan Boer, oliever
ven.
DONDERDAG 6 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 20
uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 20 uur.
Alhambra III Vlissingen,
'Bad Boys' 20 uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 20 uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 20 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'Dangerous Liaisons' 20
uur. 'Rock 'n Roll Junkie' 22.30
uur.
VRIJDAG 7 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 19 en
21.30 uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 19 en 21.30 uur.
Alhambra III Vlissingen,
'The Jungle Book' 19 uur. 'Bad
Boys' 21.30 uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 19 en 21.30 uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 19 en 21.30 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'Trois Couleurs: Bleu' 20
uur. 'Leon' 22.30 uur.
ZATERDAG 8 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 19,
21.30 en 24 uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 14, 19, 21.30 en 24
uur.
Alhambra III Vlissingen,
'The Jungle Book' 14 en 19
uur. 'Bad Boys' 21.30 en 24
uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 19, 21.30 en 24
uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 19 en 21.30 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'Kika' 20 uur. 'Monsieur
Hire' 22.30 uur.
ZONDAG 9 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 19 en
21.30 uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 14, 19 en 21.30 uur.
Alhambra III Vlissingen,
'The Jungle Book' 14 en 19
uur. 'Bad Boys' 21.30 uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 19 en 21.30 uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 19 en 21.30 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'Passion Fish' 20 uur.
MAANDAG 10 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 20
uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 20 uur.
Alhambra III Vlissingen,
'Bad Boys' 20 uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 20 uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 20 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'In weiter Feme, so
nah!' 20 uur.
DINSDAG 11 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 20
uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 20 uur.
Alhambra III Vlissingen,
'Bad Boys' 20 uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 20 uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 20 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'Curfew' 20 uur.
WOENSDAG 12 JULI
Alhambra I Vlissingen, 'Die
Hard with a Vengeance' 20
uur.
Alhambra II Vlissingen,
'Flodder 3' 14 en 20 uur.
Alhambra III Vlissingen,
'The Jungle Book' 14 uur. 'Bad
Boys' 20 uur.
Alhambra IV Vlissingen,
'Pret a Porter' 20 uur.
Grand Theater Goes, 'Flod
der 3' 20 uur.
Stichting Cinema Middel
burg, 'The Hudsucker Proxy'
20 uur.
ZATERDAG 1 JULI
Alhambra I Vlissingen,
'Frank en Frey' 14 uur.
Alhambra IV Vlissingen, 'De
Zwanenprinses' 14 uur.
Grand Theater Goes, '101
Dalmatiërs' 14 uur.
ZONDAG 2 JULI
Alhambra I Vlissingen,
'Frank en Frey' 14 uur.
Alhambra IV Vlissingen, 'De
Zwanenprinses' 14 uur.
Grand Theater Goes, '101
Dalmatiërs' 14 uur.
WOENSDAG 5 JULj
Alhambra I Vlissingen,
'Frank en Frey' 14 uur.
Alhambra IV Vlissingen, 'De
Zwanenprinses' 14 uur.
Grand Theater Goes, '101
Dalmatiërs' 14 uur.