'We willen niet vechten, we willen vrede'
Jos Lansu neemt afscheid van het onderwijs
KLEURENFOTO'
0.39
'O'S
De Bank
verlegt grenzen.
/MOhTEL
STEÜTEL
axe
shirts
1 voor 69,-
2 voor 98,-
MENEER LANSU WERD MEESTER JOS
De Bank van Nederland
1 EN 2 JULI
....op de markt
KOERDISCHE VROUWEN IN MIDDELBURGS ONTMOETINGSCENTRUM
Het is druk in het ontmoetingscentrum van de
doopsgezinde kerk in Middelburg. Zo'n twintig
vrouwen en tien kinderen praten, lachen en spe
len er. De vloer beweegt als de vrouwen begin
nen te dansen, ledereen doet mee, van jong tot
oud. Eens per twee weken komen Koerdische
vrouwen samen in het ontmoetingscentrum,
voor de gezelligheid, om het isolement te ver
breken of om te voorkomen dat ze hun cultuur
vergeten.
's Avonds een man
Vrede
Zelfbewust
Jos Lansu, directeur
en oprichter van de
Vlissingse katholieke
Sint Franciscusschool,
houdt ermee op. Vrij
dag 23 juni neemt hij,
na ruim veertig jaar in
het onderwijs te heb
ben gezeten, afscheid
van zijn leerlingen en
gaat in de VUT. Lansu
wordt opgevolgd door
G.C. Voet, die nu
adjunct-directeur van
de Franciscusschool is.
Franciscus
Genieten
VERSCHOORE
WÊELm mtLUm
PZC WEEKBLADEN
IN ELKE KLASSE VOOR ELKE PRIJS
l-UUR FOTOSERVICE STANDAARDPRINT: O.M
KE PRIJS
NT: O.M
FOTOB VERSCHOORE
^ogus 9?5
25e JAARGANG NUMMER 25
Door Ellen Er kens
Wi
Freddy Wolf verhuist na negentien jaar Oost-
Souburg naar Vlissingen. Hij verwacht de officiële
opening rond half september.
De Vlissingse modezaak Shop 54 is van eigenaar
veranderd. Hannie Pel, die al als coupeuse in de
zaak werkte, is de nieuwe eigenares. „De klanten
kenden mij al en omdat ik het betreurde dat de
winkel zou verdwijnen, was de stap om er zelf mee
door te gaan niet zo groot".
Verder deze week de vaste rubriek Bedrijfskundig
Bekeken en de opening van een nieuw Indiaas
restaurant in Middelburg.
Liesbeth Weijting tussen de Koerdische vrouwen: „Ik vind dat we ook veel van hun kunnen leren: zoals zij bijelkaar
komen en praten, lachen en dansen met oma's, moeders en dochters, dat is toch heel bijzonder7"
„Als we hier komen, praten we
over onze vrienden in Koerdis-
tan, wat er met ze gebeurt. We
bespreken wat we voor ze kun
nen doen. We maken Koer
disch eten en leren de jonge
ren onze folklore", vertelt één
van Koerdische vrouwen.
Koerdistan is een - nog - niet
officieel bestaand land, voor
het grootste gedeelte gelegen
in Turkije. Koerden worden
vervolgd door de Turkse rege
ring, ook al wordt dat officieel
niet toegegeven. Maar dat ze
gediscrimineerd en gemarteld
worden, staat al jaren vast. De
zeventienjarige Filiz Özcan, die
nu tien jaar in Nederland
woont herinnert zich: „Toen ik
zes jaar was moest ik naar
school. Ik sprak ajleen Koer
disch, geen Turks. De leraar
sloeg me, ik moest Turks leren.
Nu spreek ik mijn moedertaal
niet meer". Haar oom werd
verschillende keren gemarteld.
„Vorige wéék was mijn tante
nog op de Koerdische tv om
erover te praten".
De Turkse regering weigert om
de Koerden als volk te erken
nen. „Ze zeggen: jullie zijn Tur
ken, maar we krijgen niet
dezelfde behandeling. Terwijl
Ankara en Istanboel steeds
groter worden, blijven onze
dorpjes klein. Het oosten van
Turkije wordt steeds rijker en
Koerdistan, in het westen, blijft
arm".
Filiz, die als tolk voor de niet-
Nederlands sprekende vrou
wen fungeert, benadrukt: „We
hebben niets tegen Turkse
mensen, alleen tegen de Turk
se regering. We willen niet
vechten, we willen vrede,
maar ook ons eigen land".
De meeste Koerdische vrou
wen die het ontmoetingscen-
Jllllll a
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huls-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 172.550.
trum bezoeken, wonen al
enkele jaren in Nederland.
Liesbeth Weijtingh, bedrijfs
maatschappelijk werker bij de
Vitrite, kwam via haar werk in
contact met de Koerden. „De
zoon van één van de vrouwen
vertelde dat de Koerdische
vrouwen geen ruimte hadden
om elkaar te ontmoeten. Onze
kerk, de doopsgezinde kerk in
Middelburg, is een vredelie
vende kerk. We willen graag
mensen helpen. Samen met
Annelies de Bruin ontvang ik
nu de vrouwen in het ontmoe
tingscentrum".
De eerste keer kwam er een
kleine delegatie van de vrou
wen. „Ze noemden zichzelf
'het comité'. Met handen en
voeten hebben we met elkaar
gepraat. Sindsdien hebben we
de bijeenkomsten hier".
Om de vrouwen Nederlands te
leren spreken, zochten Anne
lies en Liesbeth contact met de
stichting Basiseducatie. Nu
krijgt een kleine groep vrou
wen wekelijks les in de Neder-
'Meester Jos', zoals Lansu
door de kinderen wordt
genoemd, groeide op in het
Zeeuws-Vlaamse Zuiddorpe.'
In 1954 haalde hij de 'acte van
onderwijzer'. „Als je in die tijd
ook maar enige promotie wil
de maken in het onderwijs,
moest je ook de 'hoofdacte'
halen", vertelt Lansu. Hij zakte
voor zijn hoofdacte, wat eigen
lijk betekende dat hij nooit ver
der zou kunnen komen dan
onderwijzer. „In 1972 bestond
er op de christelijke kweek
school de mogelijkheid voor
'spijtoptanten', mensen die de
hoofdacte nooit hadden
gehaald, om in één jaar tijd
alsnog de volledige bevoegd
heid te' halen, en dat heb ik
gedaan" vertelt hij.
Twee jaar later vroeg het
bestuur van de toenmalige
Sint Petrusschool in Vlissingen
aan Lansu of hij hun zieke
schoolhoofd wilde vervangen.
„Ik werkte toen nog bij de Sint
Jozefschool. Het ging allemaal
erg snel, ik moest in een week
end beslissen, 's Maandags
heb ik gebeld dat ik het zou
doen. Uiteindelijk ben ik geble
ven als hoofd van de Sint Pe
trusschool". In 1976 werd deze
school opgeheven wegens
gebrek aan leerlingen en werd
Lansu wachtgelder. Hij verving
collega's op talloze andere
scholen en bereidde de oprich
ting van een nieuwe katholieke
school voor.
„Over de naam van de school
landse taal. Het is de bedoe
ling dat de vrouwen die al iets
beter Nederlands spreken, in
september erbij komen.
Annelies de Bruin, die in het
dagelijks leven activiteitenbe
geleidster in de psychiatrie is,
vertelt: „Ik denk dat het prettig
voor ze is om samen iets te
doen. Om te ontdekken dat ze
samen sterk staan. Daar is het
hebben we lang nagedacht. De
traditie om katholieke scholen
de naam van een heilige mee
te geven was toen al aan het
verdwijnen. Ik heb me er sterk
voor gemaakt om onze school
wel een heiligennaam te
geven. Ik dacht aan Franciscus,
de dierenvriend. Naast dieren
hielp hij ook verschopte mede
mensen en bovendien is hij
een typische levensgenieter".
Franciscus van Assisië was het
verwende zoontje van een
lakenhandelaar. Hij was een
gevierd mannetje en iedereen
liep weg met hem. Totdat hij er
achter kwam dat het leven
meer inhoud dan alleen alles
hebben. Hij gooide alle rijk
dom van zich af en ging zijn
medemens helpen. „Dit is
voor kinderen een duidelijk
verhaal met een boodschap. Ik
had de school ook De Pape
gaai kunnen noemen, omdat
nog steeds zo dat de vrouwen
achter het aanrecht staan. Als
er een man aankomt, vraag ik
ook altijd of de vrouwen het
goedvinden dat hij binnen
komt. Ze reageren dan een
beetje lacherig, maar ik merk
dat ze wel steeds zelfbewuster
worden. Sommige vrouwen
zijn er echt voor aan het knok
ken om ook een eigen mening
we het eerste gebouw in Pape
gaaienburg waren. Maar De
Papegaai, wat zegt dat nou?".
Door het katholieke karakter
van de school is het gebied
waaruit de leerlingen komen
over heel Vlissingen verspreid.
„Gezien de ligging van de
andere, niet-katholieke, scho
len is het voor veel ouders een
bewuste keuze om hun kinde
ren naar de Franciscusschool
te laten gaan. Toch is een
groot gedeelte van de kinde
ren niet persé praktizerend
gelovig. Hun ouders stellen
het wel op prijs dat wij de kin
deren behalve onderwijs ook
een stukje opvoeding geven.
Kijk, qua onderwijs zijn alle
scholen gelijk: elk kind dat van
de bassischool afkomt moet
kunnen lezen, rekenen en
schrijven op een bepaald
niveau. Wij hebben echter het
voorrecht om de leerlingen
te mogen hebben, iets dat
voor ons eigenlijk al lang nor
maal is".
De vrouwen moedigen elkaar
aan om kranten te lezen en het
nieuws te volgen. Annelies:
„Soms staat er een vrouw op
die iets voorleest uit een vrou
wenblad. Er wordt veel
gedanst, maar soms praten ze
alleen maar".
een stukje overtuiging mee te
geven", legt hij uit.
Leerlingen van de Franciscus
school krijgen op school een
voorbereiding op de eerste
communie en het vormsel en
er wordt gewezen op de moge
lijkheid van 'gezinsvieringen'
in de kerk. „Maar naar de kerk
gaan is geen verplichting",
benadrukt Lansu. „Het is echt
niet meer zo dat wij op maan
dag aan de kinderen vragen
wie er wel en niet geweest
zijn".
In de veertig jaar die hij voor
de klas stond, is er veel veran
derd in het onderwijs. „Een
van de grootste veranderingen
is dat de kinderen vroeger één
vaste leerkracht hadden. Door
de veranderende wetten van
de afgelopen jaren, de arbeids
duurverkorting en het deeltijd-
Liesbeth Weijtingh: „Ik vind
dat we ook veel van hun kun
nen leren: zoals zij bijelkaar
komen en praten, lachen en
dansen met oma's, moeders
en dochters, dat is toch heel
bijzonder? Als ik vertel dat wij
dat eigenlijk niet kennen hier
in Nederland, zijn zij weer heel
verbaasd".
werk, is het niet meer automa
tisch dat iemand voor een hele
week wordt aangesteld. De
rust op school ebt daardoor
weg. Vooral jonge kinderen
verlangen toch een vertrouwd
gezicht".
„De kinderen werken tegen
woordig in verschillende
niveau's. Het is voor de leerlin
gen van nu heel gewoon dat
Pietje in boekje vijf werkt,
Marietje in boekje zes en een
ander weer in een heel ander
boekje".
Ook de manier waarop leerling
en onderwijzer elkaar benade
ren is veranderd. Het 'meneer
Lansu' werd 'meester Jos'.
„De afstand is kleiner gewor
den, er is meer vertrouwdheid
gekomen".
Op de vraag wat hij gaat doen
na zijn afscheid, moet hij
lachen. „Lekker van het leven
genieten", antwoordt hij.
's Avonds een man, 's mor
gens een kind
Dat is de oprechte Noorden
wind.
Met deze uitdrukking, vroeger
gebruikt door de vissers van
Veere, werd aangegeven dat
de Noordenwind meestal in de
loop van de dag harder gaat
waaien. Natuurlijk gebruikten
deze vissers ook uitdrukkingen
in dialect: 'Snêêuw op slik, dat
is een vorstje zekerlik'. Wordt
regen gevolgd door sneeuw,
dan komt er daarna vorst.
In deze tijd van het jaar, 'kort
bie den langsten dag', zijn
natuurlijk andere uitdrukkin
gen op hun plaats. 'Het zunne-
tje pikt mè vandaege. 't Is glad
blommig. Je zou agauw
beschouwd raeke'. De eerste
twee zijn hedendaagse Wal-
cherse zegswijzen, te vertalen
als: 'Het zonnetje steekt van
daag. 't Is benauwd'. Be
schouwd is een beetje ouder
wets, het betekent 'verbrand'.
Je hoort het oude mensen nog
wel zeggen in: 'Je ziet zó
beschouwd', (de huid van je
gezicht is verbrand).
Vandaag begint de zeumer en
heb je dus de kans om 'een
zeumervlaegje' mee te maken.
Wanneer het erg warm is, kan
dè Zeeuwse
portretfotograaf!
Recht t.o. C&A en Blokker
21 JUNI 1995
door luchtdrukverschillen op
een stuk land plotseling stof
omhoog beginnen te werve
len. Een windvlaag bij stil
weer, die ook snel ophoudt:
dan dwarrelt het stof weer
neer.
Molenaars hebben natuurlijk
liever een strakke bries, die
steeds even hard blaast. Oos
tenwind is het minst Tuzebu-
zig' (onstuimig) dus het meest
constant en het gunstigst voor
de 'meulenaer'. Een matige tot
vrij krachtige wind heet dan
ook een 'meulwind'.
Jan Zwemer
LANGE KERKSTRAAT 41 GOES
HD@
Oplage: 23.510.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 48.710.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Advertentieverkoop:
G.J.A. van den Eeden
01184-84313 (privé 01184-72283).
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81271 en Ellen Erkens (ai),
01180-81270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36,4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10,17.00 uur. Postbus 18,4380
KA Vlissingen, tel. 01184-84000
Jos Lansu, directeur van de Franciscusschool: „Ik had de school ook De Papegaai kunnen noemen, maar wat zegt dat
nou?"
Kleurenfoto's
al
vanaf
O Hulst 's-Gravenhofplein 8
O Terneuzen Noordstraat 6
(25 m. naast HEMA)
Middelburg Lange Geere 28 (naast ANWB-kantoor)
Goes Grote Markt 7
Alle beroemde meubelmerken onder één dak.
Elke dag geopend tot 18.00 uur, alleen vrijdags tot
21.00 uur. (let op: zondags gesloten).
Tel 01155 - 62010.
Sie Matic Keukenstudio 1e verdieping.
Wie durft Kzalitcits-stoffen designbank, fraaie ronde belijning met
voortreffelijke zit. Kou ja...ivie durft 't niet voor zo'n prijs!
«O rr o i.i. i.' 2-Ztts/%S S\
Het Harikhoekje^ J
