Natuur en toerisme
bundelen krachten
Portobello breidt uit
met jaren-zestighok
Damesmodezaak Patachou
in het licht gezet
Fokker (II)
De oerman
Speelboom lanceert nieuwe
Lego-lijn met prijsvraag
Trekpleister kleurwedstrijd
Parfumerie Louisse ruimer
en overzichtelijker
Halfords opent honderdste
vestiging in Middelburg
BEDRIJFSKUNDIG BEKEKEN
door drs. R.J.C. Schieman
MANNENTAAL (2)
PSYCHOCONSULT
Drs. Henk C.M. Hermans
Woensdag 15 maart 1995
DE FAAM - DE VLISSINGER
13
De Stichting Het Zeeuwse
Landschap, de Vereniging
Natuurmonumenten en rec
reatie-onderneming De
Vluchtheuvel uit Burgh-Haam-
stede hebben 77 basisscholen
in Nederland aangeschreven
met suggesties voor school
reisjes naar Zeeland. Het is
voor het eerst dat natuurbe
schermingsorganisaties en
recreatie-ondernemers in Zee
land hun krachten bundelen.
De natuurorganisaties en de
recreatie-ondernemer willen
gezamenlijk doelgroepen
benaderen met informatie
over de natuur in Zeeland. In
de vorm van zogenaamde
'direct-nature-mailings' geven
de organisaties concrete sug
gesties aan basisscholen die
wellicht van plan zijn Zeeland
tijdens een schoolreisje of
schoolkamp te bezoeken.
Doel van de gezamenlijke actie
is om de natuurbeschermings
educatie te bevorderen, waar
door een schoolreisje naar
Zeeland een kwalitatief hoger
gehalte krijgt.
Volgens de organisaties
beschikken vrijwilligers en
natuurbelangenorganisaties in
Zeeland vaak over waardevol
le en goed beschreven natuur-
doe- en ontdekkingstochten.
In de praktijk zijn directies van
basisscholen uit de randstad
of Brabant niet bekend met de
plaatselijk actieve natuurgid-
sen of hun produkten. De
Zeeuwse natuurorganisaties
en de recreatie-ondernemer
willen die scholen nu kant en
klare natuurwandelingen,
fietstochten en excursies aan
bieden voor leerlingen van
groep 5 tot en met 8 van de
basisschool.
Natuurbelangenbehartigers en
vertegenwoordigers van de
toeristische sector verschillen
nogal eens van mening over
recreatie in de natuur. Natuur
organisaties vrezen dat
natuurgebieden in Zeeland te
zwaar worden belast door een
massale toeloop van toeristen.
Daarentegen zijn er legio
mogelijkheden om de bezoe
ker op weg te helpen door hem
van goede informatie te voor
zien, vinden de organisaties
die nu de handen ineen heb
ben geslagen.
Op die manier zal de toerist
meer plezier beleven aan de
natuurgebieden en er nog wat
van opsteken ook. Bijna van
zelfsprekend zal een tevreden
natuurgast ook de natuur
respecteren, denken de orga
nisaties.
De recreatie-onderneming De
Vluchtheuvel doet aan het pro
ject mee omdat anno 1995 een
steeds groter worden groep
toeristen meer wil dan zon, zee
en strand.
Wie vanuit het toerisme de
bezoeker optimaal van dienst
wil zijn, moet aan de wensen
van de verschillende doelgroe
pen tegemoef komen, is de
redenering.
Bertie Korstanje: Het vinyl is nooit weg geweest".
Portobello in de Gortstraat in
Middelburg is uitgebreid met
een jaren-zestighok. Achterin
de winkel is een ruimte bij de
zaak getrokken die is ingericht
in zestiger-jarenstijl en waar
tweedehands l.p.'s staan uit
gestald. De zaak die gebruiks
voorwerpen uit de jaren vijftig
en zestig aan de man brengt,
heeft de grootste collectie
tweedehands l.p.'s en singles
van Zuid-Nederland. „Niet
alleen het zestiger-jarenhok is
nieuw, het assortiment wordt
ook uitgebreid met tweede
hands c.d.'s en meer stripboe
ken", vertelt eigenares Bertie
Korstanje.
Portobello vestigde zich negen
jaar geleden in de Gortstraat.
„Het werd nu wel eens tijd om
de formule een beetje aan te
passen. Met name platen en
stripboeken genieten een
enorme populariteit bij de
klanten", vertelt Bertie Kor
stanje. Volgens het landelijke
tijdschrift Het Platenblad
beschikt Portobello over de
grootste collectie tweede
hands platen en singles van
Zuid-Nederland.
De platen waar nog steeds
veel vraag naar is, zijn ver
deeld in twee prijsklassen van
vijftien en van vijf gulden. Kor
stanje: „Het vinyl is nooit weg
geweest. Voor de liefhebbers
is het alleen steeds moeilijker
te krijgen. Alle reguliere
muziekwinkels hebben de pla
ten al lang niet meer in hun
assortiment".
In tegenstelling tot de rest van
de platen staan de zwarte
schijven in het jaren-zestighok
gerubriceerd. Korstanje: „Om
de klant wat tegemoet te
komen staan de platen gesor
teerd op genre. Net als voor
heen worden de nieuw bin
nengekomen platen op vrijdag
in de winkel gezet". Ook de
tweedehands stripboeken
genieten een grote populariteit
bij de klanten van Portobello.
Met name jongen mensen die
niet veel geld te besteden heb
ben kunnen hun verzameling
op peil brengen. Korstanje:
„Veel klanten zijn jong en kun
nen geen grote bedragen uit
geven om hun verzameling
compleet te krijgen. Net als bij
de platen geld hier het motto
'low-budget'.
Ook de c.d.'s die nu in de win
kel staan, gaan allemaal de
deur uit voor prijzen onder de
twintig gulden".
De toekomst van Fokker ziet er bepaald niet
rooskleurig uit. De vliegtuigbouwer onder
gaat voor de vierde keer in drie jaar tijd een
ingrijpende reorganisatie. Fokker ziet in dat
het aanzienlijk goedkoper moet produceren
om concurrerend te blijven. Dat betekent
met minder mensen meer doen en scherper
inkopen. Fokker heeft de laatste jaren
bepaald niet de wind mee gehad. Recessie,
overcapaciteit en een tegenvallende dollar
koers drukten zwaar op de schouders van
het noodlijdende concern. Maar er gloort
hoop aan de horizon. Tenminste als het
management de juiste keuzes maakt.
Vorige week voerde ik drie ontwikkelingen
aan die ertoe hebben geleid dat de prestaties
van Fokker danig achterbleven bij de hoog
gespannen verwachtingen: de aanhoudende
recessie in de wereldluchtvaart, de overcapa
citeit in het marktsegment 'regionale vlieg
tuigen' en de vrije val van de dollarkoers.
Duidelijk werd dat Fokker te duur produceert.
Als het management er niet in slaagt de
bedrijfskosten substantieel te verlagen dan
zal het bestaan in gevaar komen. En het
nationaal belang van het behouden van
Fokker is groot. Fokker is immers naast de
haven van Rotterdam, Frans Maas en de
bloemenveiling van Aalsmeer, het grootste
kenniscentrum op logistiek gebied. Fokker
kan door middel van kennisoverdracht veel
kleine bedrijfjes een bestaansbasis geven. De
groei van de werkgelegenheid zit dus niet
zozeer bij Fokker zelf, maar bij haar 'spin
offs'.
Fokker zal zich in de toekomst meer gaan toe
leggen op de kernactiviteiten. Op die manier
denkt men de kosten drastisch te kunnen ver
lagen. De 'terug naar de wortels'-strategie
houdt voorts in dat er meer ingekocht gaat
worden tegen lagere prijzen. Een stukje van
de pijn wordt zo verschoven naar de toeleve
ranciers. Ook het personeel zal van buitenaf
worden ingehuurd, zodat men flexibeler op
de marktvraag kan inspelen. Nu is het
immers zo dat de helft van de werknemers
bij gebrek aan orders duimen loopt te draai
en. Het werkkapitaal en de torenhoge vaste
kosten - kosten niet direct afhankelijk van het
aantal geproduceerde eenheden - bemoeilij
ken de uittreding. Het is te vergelijken met
het pokeren om geld: hoe meer je hebt inge
legd, hoe minder snel je geneigd bent eruit te
stappen. Het management van Fokker ziet
echter voldoende toekomstperspectief om
het spel te blijven meespelen. Volgens
Fokker kunnen luchtvaartmaatschappijen
niet eeuwig de vervanging van hun oude toe
stellen uitstellen. De nieuwe toestellen vol
doen aan de strengste geluidseisen en ver
gen minder onderhoud. Ook zullen de maat
schappijen min of meer gedwongen worden
hun vloot uit te breiden om de gestage groei
vliegtuigpassagiers op te kunnen vangen.
Met geen woord rept het management over
de mogelijkheid van het aanwenden van de
aanwezige technologieën en het kennispo
tentieel voor de ontwikkeling van produkten
die veel minder kapitaal-intensief zijn dan het
bouwen van vliegtuigen. Op die manier ver
laag je de afhankelijkheid en het risico en
vergroot je de eigen bewegingsruimte. Prof.
dr Annemieke Roobeek stelt in dit kader dat
Fokker Special Products (een divisie van de
Fokker-groep) alleen kan overleven als ze
zich op civiele produkten gaan toeleggen die
minder 'sexy' zijn: „Bij Fokker willen ze alleen
maar glimmende vogels maken"
(Management Team, oktober 1994). Prof.
Roobeek geeft daarmee aan dat het libido
van de vliegtuigbouwers het Fokker knap las
tig maakt om kennis om te zetten in lucratie
vere, minder sexy produkten zoals tractoren,
snijmachines en rotorbladen voor windmo
lens.
De toekomst van Fokker hangt derhalve niet
alleen af van externe ontwikkelingen. In een
eerdere column schreef ik eens dat 'een tim
merman meer kan dan timmeren alleen'. Dat
gaat ook op voor Fokker. Neerlands trots kan
meer dan vliegtuigbouwen alleen!
C. Visser bij de nieuwe Aquazone-bouwdozen van Lego.
Speelgoedwinkel Speelboom
Visser in de Langeviele in Mid
delburg stond tot 11 maart in
het teken van de nieuwe Lego-
lijn Aquazone. De nieuwe pro
dukten van het aloude speel
goed vormen een fantasiewe
reld onder de waterspiegel.
Rond de Aquazone is door
Lego een prijsvraag uitge
schreven, de hoofdprijs is een
geheel verzorgde reis naar
Legoland in het Deense Bil-
lund.
Zo'n acht keer per jaar brengt
Lego een nieuwe lijn bouwdo
zen op de markt. Bij de Aqua
zone is het thema alles wat
zich onder de waterspiegel
afspeelt. Duikers, onderwater
voertuigen, inktvissen en kris
tallen moeten de fantasie van
kinderen stimuleren. „Lego is
nog steeds het populairste
speelgoed in Nederland. Groot
voordeel is het educatieve
aspect. Bij geen enkel ander
speelgoed wordt de fantasie
van kinderen op een dergelijke
manier geprikkeld", vertelt
eigenares S. Visser van Speel
boom Visser. De prijsvraag
bestond uit twee onderdelen.
Allereerst waren in de etalage
van de Speelboom-vestiging
een aantal kristallen - de
nieuwste Lego-bouwsteen -
verborgen. De deelnemers
moesten de kristallen opspo
ren om zo achter het juiste
aantal te komen. Daarnaast
moesten de kinderen een ori
ginele naam verzinnen voor de
inktvis die in de Aquazone
woont. Visser: „Na één week
waren er al honderdvijftig
inzendingen binnen. Deelne
mers kregen na inlevering van
het deelnameformulier een
poster van Aquazone. Ik denk
dat dat ook zeker een stimu
lans is om het formulier direct
in te leveren. De actie is ook
goed gepland omdat het net
voorjaarsvakantie was. Tijdens
de schoolvakanties is het altijd
beduidend drukker in onze
zaak". Naast de hoofdprijs
worden vijftig Diepzeebasis
Aquarius-bouwdozen verloot
onder de goede inzendingen.
Vorige week woensdag werden in de Trekpleister in Vlis-
singen de prijzen uitgereikt van de kleurwedstrijd die door
de winkel was georganiseerd. Tussen 20 februari en 7
maart konden kinderen bij de drogisterij een kleurplaat
ophalen. De gelukkige winnaars waren de 5-jarige Yri Wal-
hout uit Oost-Souburg en de 4 jaar oude Kenny Pelster uit
Koudekerke.
Jan en Caroline Louisse:
huiselijke sfeer".
Parfumerie Jan Louisse in de
Vlissingse Walstraat heeft een
nieuw interieur. Na negen jaar
vonden Jan en Caroline Louis
se het tijd worden om hun
zaak anders in te delen. Het
echtpaar heeft de verbouwing
zelf in één weekend uitge
voerd. „Het is nu zowel voor
ons als voor de klant een stuk
overzichtelijker, de winkel
heeft meer elan gekregen",
vindt Jan Louisse.
Negen jaar geleden opende
Jan en Caroline Louisse hun
winkel in de Walstraat. De sor
tering van de parfumerie
bestaat uit huidverzorgings-
produkten, make-up en par
fum. Achter de winkel is een
schoonheidssalon gevestigd.
„Als extra service naar de klan
ten toe", zoals Jan Louisse het
uitlegt. „We zijn duidelijk meer
dan een drogisterij. Ons motto
is om de klanten zo goed
mogelijk te adviseren bij hun
keuze uit de ruime sortering.
We geven ze dan ook vaak
monsters mee die ze thuis kun
nen proberen voordat ze tot
We moeten het hebben van de
aanschaf overgaan. We heb
ben veel vaste klanten waar
we ons best voor doen om ze
als klant te houden. Als we
speciale acties hebben sturen
we ze een briefje om ze op de
hoogte te houden."
Daarnaast doet de parfumerie
wel eens iets extra's voor de
clientèle. „Zo kreeg op Valen
tijnsdag iedereen die onze
winkel bezocht een klein boe
ketje, zomaar voor de leukig-
heid. Je merkt dat dat soort
dingen aanslaat". Louisse ver
klaart de schare vaste klanten
door de huiselijke sfeer waarin
wordt gewerkt. Er is nu ook
een zitje in de winkel
gecreëerd waar de klanten rus
tig van adviezen kunnen wor
den voorzien. De verbouwing
is in een weekend door het
echtpaar Louisse zelf uitge
voerd. Louisse: „We hebben
het afgelopen weekend eens
flink de schouders eronder
gezet en weinig geslapen.
Maar we vinden zelf dat het
resultaat er mag zijn. Gelukkig
krijgen we ook positieve reac
ties van de klanten".
Het aantal taboes is de laatste jaren drama
tisch afgenomen. Maar geen nood: een
nieuw taboe lijkt zich aan te dienen. Het
taboe op het onderscheid der seksen. In de
moderne tijd dreigt namelijk elk verschil tus
sen man en vrouw ontkend te worden.
Mannen en vrouwen zijn gelijk en - helaas
voor de mannen - voor typisch mannelijk
gedrag is nog maar nauwelijks plaats.
Mannen die beweren dat zij anders zijn dan
vrouwen, worden nog maar nauwelijks seri
eus genomen. Ook van hen wordt verwacht,
dat ze zich aanpassen aan dit 'gelijkheidsbe
ginsel'. Zelfs al voelen ze zich daarbij tekort
gedaan. Het gelijkheidsbeginsel gaat echter
voorbij aan enkele tientallen duizenden jaren
evolutie. Het is het produkt van enkele maat
schappelijke veranderingen die zich vooral
gedurende de afgelopen honderd jaar vol
trokken hebben.
Immers vooral in onze tijd zijn de verhoudin
gen tussen man en vrouw dramatisch veran
derd. De overheersing van de vrouw door de
man heeft plaatsgemaakt voor gelijkwaardig
heid en daarmee heeft vooral de man aan
macht moeten inboeten. In de meeste geval
len lijkt dat gladjes te zijn verlopen. Maar
onder het dunne vernislaagje moderne
beschaving gaat bij iedereen een oermens
schuil. Zo ook zit er in elke man nog een oer
man, die af en toe van zich wil laten horen.
Al vroeg in de ontwikkeling van de menselij
ke soort kwam het tot een taakverdeling. De
vrouwen hadden de zorg voor het nageslacht
en de mannen zorgden voor het eten. De
oerman is dan ook een jager. Hij ging samen
met anderen op pad voor de dagelijkse maal
tijd. De natuur heeft hem voor deze opgave
met speciale fysieke eigenschappen toege
rust: hij is groter, zwaarder en sterker dan de
vrouw en daardoor beter in staat om jacht te
maken op grotere dieren. Door dat jagen is
zijn territorium ook groter dan dat van de
vrouw. Blijft zij samen met andere vrouwen
en kroost achter in een grot of nederzetting,
hij gaat de wijde wereld in en ontmoet daar
ook andere vrouwen. Deze onttrekken zich
niet aan zijn seksuele belangstelling. De oer
man zag er geen probleem in om af en toe
ook buitenshuis zijn vertier te zoeken.
Geheel anders was dat voor zijn vrouw. Deze
was voor haar voortbestaan helemaal afhan
kelijk van hem en schikte zich ook in deze
positie. De afhankelijkheid gaf haar namelijk
ook enige zekerheid, namelijk de zekerheid
dat zij door hem werd onderhouden. Maar
dan moest ze wel afzien van andere min
naars. In deze situatie kwam verandering met
de ontdekking van het brood. Deze vernufti
ge uitvinding heeft het menselijke gedrag
vergaand veranderd. De mens werd een
graseter en de oerman veranderde van jager
in landbouwer. Hij hoefde niet meer dagelijks
op jacht en kreeg een veel rustiger bestaan.
Bovendien gaf hij zijn vrouw ook een aandeel
in de verbouw van granen. Als tegenpresta
tie wist zij zich verzekerd van zijn bescher
ming. Om het jachtinstinct toch nog een
beetje aan zijn trekken te laten komen, zocht
de man de handel op. Hij dreef handel met
andere mannen en bevoer daarvoor onder
andere de oceanen.
Zijn afwezigheid thuis zorgde ervoor, dat de
vrouw zich steeds sterker ontwikkelde tot de
spil van het gezinsleven. Op die wijze ver
overde de vrouw een duidelijke machtsposi
tie in huis. Ze kon deze nog versterken, door
dat zij haar man ervan overtuigde dat zij
bepaalde dingen in huis veel beter kon dan
hij. De vrouw werd de gezinsregelaarster en
hij mocht zich terugtrekken op zijn nieuwe
jachtvelden: wetenschap, techniek en medi
cijnen. Dat was zo ongeveer de situatie voor
de moderne emancipatiebeweging haar
offensief begon. Ook vrouwen begonnen
zich echter in toenemende mate te interesse
ren voor deze 'mannelijke' activiteiten. In
onze tijd zien wij dan ook een opmars van
vrouwen in traditioneel mannelijke beroe
pen. De moderne man dreigt daarmee zijn
laatste 'jachtveld' te verliezen en dat kan de
'oerman' in hem wakker maken.
Volgens de anthropoloog Ben Greenstein
uiten sommige mannen hun frustraties hier
over middels geweld tegen vrouwen. In zijn
boek 'De kwetsbare man' beschrijft hij, hoe
de forse toename van fysiek geweld tegen
vrouwen (onder meer verkrachting) samen
hangt met de identiteitsproblemen van de
moderne man. De maatschappelijke gelijk
heid van de vrouw vormt voor hem een
bedreiging, waartegen hij zich teweerstelt
middels agressie. De vrouw als zondebok
voor gefrustreerde mannelijkheid. Maar
gelukkig zijn er mogelijkheden voor de man
om op een gelijkwaardige wijze te verschillen
van de vrouw.
Patachou aan de Kleine Markt
3 in Vlissingen kan weer opge
frist het voorjaar in. Een
opknapbeurt van het in- en
exterieur heeft er voor
gezorgd dat er vooral veel
daglicht de zaak binnen kan.
Eigenares Mieke Dijkwel is
zeer blij met het resultaat.
Na een drukbezochte herope
ning kan het Patachou-team
dat bestaat uit Angelique den
Ouden, Joke ten Hacken,
Maatje Sinke en natuurlijk Mie
ke Dijkwel de lente tegemoet.
Patachou zit nu alweer zes en
een half jaar aan de Kleine
Markt. Mieke Dijkwel vond het
nu maar eens tijd voor een ver
nieuwing. De vloer die voor
heen zwart was heeft een
opfrisser gekregen in de vorm
van licht parket. In het plafond
zijn roosters gemaakt van
waaruit daglicht naar binnen
piept en de luifel is met de
noorderzon vertrokken. De
zaak is lichter geworden en
toont ruimer, mede door de
verschuiving van rekken en
kasten. Voor de jeanskleding
van Rosner is een aparte hoek
gecreëerd. De collectie is het
zelfde gebleven. De merken
die Patachou al die jaren voert
en bekend zijn bij de vaste
klanten zijn nu te koop in de
nieuwste voorjaarstinten.
Dijkwel is erg blij met de nieu
we voorjaarscollectie. „Einde
lijk weer frisse, felle kleuren.
Die ecru's en beige tinten kwa
men m'n neus uit. Echt een
rampenplan. Ook om in te
kopen was het de laatste jaren
niet leuk meer, weer zo'n beige
broek en ik heb al drie beige
modellen!" Een nieuwe kleur
voor komend seizoen is vanil
le. Een zacht romig geel dat
zeer goed te combineren is
met zowel donkere tinten als
wit. „Marine doet het ook iede
re zomer weer goed", zegt
Dijkwel, met het oog op het
toeristenseizoen. „Het toont
altijd fris met die blauw/witte
streep en iedere leeftijdklasse
kan het dragen".
i*T r
Mieke Dijkwel en Angelique den Ouden.
Wat die leeftijdsklasse betreft
kan Patachou een brede klan
tenkring in verschillende stij
len kleden. „Van sportief tot
gekleed voor moeder en doch
ter", vat Dijkwel haar collectie
samen. Naast kleding heeft
Patachou ook een schoenen
collectie van Antonio Paolo en
veel accessoires tot aan pan
ty's toe. Dijkwel weet heel
goed wat haar klanten willen
en heeft een ijzeren geheugen.
„Ik weet vaak beter wat mijn
klanten in de kleerkast hebben
hangen dan zijzelf. Dat is wel
zo'makkelijk want dan kan ik
een goed advies geven in com
binatiemogelijkheden".
Filiaalhouder Taco van Raamdonk van Halfords Middel
burg.
Burgemeester C. Rutten van
Middelburg heeft vorige week
de honderdste Halfords-vesti-
ging in Nederland geopend.
De winkel in de Middelburgse
Lange Delft die voornamelijk
fiets- en auto-accessoires ver
koopt was vrijdag voor het
eerst voor publiek geopend.
Ook reparaties aan fietsen
worden bij Halfords uitge
voerd.
Het concern Halfords is aan
eind vorige eeuw opgericht.
Sinds 22 jaar heeft de keten
ook winkels in Nederland. „De
vestigingen in Nederland, Bel
gië en Duitsland staan overi
gens wel helemaal los van de
Engelse Halfords", verduide
lijkt filiaalhouder Tako van
Raamsdonk. Door de omvang
van de Halfords-winkelketen
kunnen de produkten tegen
scherpe prijzen worden aange
boden. Naast onderdelen ver
koopt Halfords ook complete
fietsen.
Reparaties worden in een
eigen werkplaats uitgevoerd.
„Alleen de moeilijke repara
ties, zoals het richten van fra
mes en wielen, worden op hel
hoofdkantoor gedaan. Daar
hebben ze een richtbank voor
dat gespecialiseerde werk",
aldus Van Raamsdonk.
