Provincie Zeeland
Miljoenensteun Zeeuwsch Vlaanderen
'Meeste homo's zijn best burgerlijk'
Jenny Arean in
Stadsschouwburg
Kat Yn 't Seil
in Razzmatazz
'Leopold P. Bloom1
in Vestzaktheater
Giro 100 200.
'Oleanna' in Middelburg
Achtste Kerstmarkt Veere
Geschenk voor Zeeuws Museum
Abdij Nieuws is de
informatierubriek van
de Provincie Zeeland.
Redactie:
Bureau Voorlichting,
Abdij 6, postbus 6001,
4330 LA Middelburg,
telefoon 01180 31392
Zeeland is tot 1999 verzekerd van Europese steun ter waarde van 11,8 min ecu
25 min) voor de plattelandsontwikkeling in Zeeuwsch Vlaanderen,
in ambtelijk jargon doelstelling 5B geheten. Samen met andere overheden
en het bedrijfsleven heeft het provinciaal bestuur een investeringsprogramma
klaarliggen van ongeveer 105 min.
PSD-waardekaarten Z-Vlamingen
Sluiting
provinciehuis
Zij heeft nu zelf de
touwtjes in handen.
Geef meer vrouwen
in Uganda die kans.
Streekgerechten
landelijk
op menukaart
16
DE FAAM - DE VLISSINGER
Woensdag 14 december 1994
Abdij
M.P. de Bruin overhandigt tekening
Tijdens de presentatie van het
boekje 'Hoog van de toren' in de
Abdij van Middelburg, overhandig
de auteur M.P. de Bruin aan gede
puteerde G.L.C.M. de Kok een te
kening van de hand van Mies
Elout-Drabbe. Het betreft een por
tret van de inmiddels overleden
bioloog P. van der Feen, gemaakt
in 1913.
Mies Elout-Drabbe behoorde tot
de kunstenaarskolonie in Dom
burg in het begin van deze eeuw,
waartoe ook schilders als Jan
Toorop, Piet Mondriaan en Jacoba
van Heemskerck en een dichter
als Arthur van Schendel behoor
den. Samen met Jan Toorop orga
niseerde Mies Elout-Drabbe de in
middels beroemd geworden
tentoonstelling in Domburg. Ze
was weliswaar niet de meest ver
nieuwende onder de schilders
maar haar portretten zijn van goe
de kwaliteit. Het zijn karakterstu
dies waarin vooral de ogen spre
ken. Het portret dat ze tekende
van Van der Feen valt in de perio
de van de Domburgse kunste
naarskolonie. Middelburger Van
der Feen was toen 21 jaar en stu
deerde in Utrecht. Hij overleed in
1987; zijn vrouw enige jaren na
hem. De familie De Bruin was be
vriend met de Van der Feens en
zo kwam de tekening in hun bezit
na de dood van mevrouw Van der
Feen. Een plaats in het Zeeuws
Museum vonden ze meer recht
doen aan het werk dan bij hen
thuis aan de muur. Gedeputeerde
De Kok nam het geschenk dank
baar in ontvangst. Volgens de di
rectrice van het Zeeuws Museum
is het een aanwinst voor de collec
tie Domburgica van het museum.
In het museum hangen meer wer
ken van leden van de Domburgse
kunstenaarskolonie. Momenteel is
er de tentoonstelling 'Mondriaan
en Toorop temidden van hun tijd
genoten' te bezichtigen. In Dom
burg zijn in het Marie Tak van
Poortvliet Museum dezelfde schil
derijen en tekeningen te zien als in
1912 onder de titel 'Reconstructie
van de Tentoonstelling Schilderijen
Domburg juli-augustus 1912. Bei
de tentoonstellingen duren nog tot
en met 15 januari.
Nieuws
Met de investeringen in
Zeeuwsch Vlaanderen zijn on
geveer 1050 arbeidsplaatsen
gemoeid.
Bij de ontwikkeling en uitvoering
van het programma zijn meerdere
partijen betrokken die allen bijdra
gen aan de financiering ervan. Zo
zal het rijk (verschillende ministe
ries) ruim 13 min bijdragen; ge
meenten en provincie leggen dik
32 min op tafel en het bedrijfsle
ven staat voor een investering van
zo'n 34 min. De Europese gel
den zijn afkomstig uit de zogehe
ten structuurfondsen.
Economische groei
Het 5B-programma is bedoeld om
de basis van de Zeeuwsch-Vlaam-
se economie te versterken en
voorwaarden te scheppen voor
economische groei op het platte
land. De plannen moeten leiden
tot stabilisering van het bevol
kingsaantal, stabilisering van
werkgelegenheid in de landbouw
en uitbreiding ervan in de toeristi
sche sector en bij het midden- en
kleinbedrijf (MKB), een forse verla
ging van de werkloosheid, een
meer dan gemiddelde stijging van
het Bruto Regionaal Produkt. Bo
vendien moeten de plannen goed
uitpakken voor de inkomensont
wikkeling, ook in de landbouw.
De projecten, 35 liggen er klaar
en een aantal is in ontwikkeling,
moeten onder meer te maken
hebben met marktverbetering,
verbetering van de produktiestruc-
tuur, investeren in produktontwik-
keling en kwaliteitsverbetering en
met natuur- en landschapsontwik
keling.
Het programma kent drie
zwaartepunten: landbouw, ver
nieuwing van de economische
structuur en plattelandsontwik
keling, werkgelegenheid en ar
beidsmarkt.
landbouw
Zo gaat het in de landbouw om
het invoeren van nieuwe produk-
ten en nieuwe manieren van pro
duceren: veelal milieuvriendelijk
geteelde produkten waarvoor bo
vendien veel kennis nodig is. Con
crete voorbeelden zijn: voorberei
ding en produktie van tulpen.
tafelaardappelen, borage, vlas en
gerst, de oprichting van een
Zeeuws Keurmerkinstituut, moder
nisering aardappelverwerkingsin
dustrie, verbetering peilbeheer
waterstand, uitwisseling van graan
en mest (gemengde bedrijven op
afstand) en de bouw van een voor
beeldstal voor milieu- en diervrien
delijke omstandigheden.
De landbouw staat een inves
teringsprogramma te wachten
van 55 min.
Platteland
Voor vernieuwing van de eco
nomische structuur en platte
landsontwikkeling zijn investe
ringen voorgenomen ter waar
de van 41 min.
Er is voor gekozen aan te sluiten
De eerste serie Waardekaar-
ten inwoners Zeeuwsch-Vlaan-
deren (WKZ) -- die met de wit
te naamsticker -- verliest per
1 mei 1995 haar geldigheid.
De ongeveer 11.000 houders
van zo'n kaart die ook na die
datum aanspraak willen blijven
maken op de korting op de
veertarieven over de Wester-
schelde kunnen vanaf 15 de
cember dit jaar al een nieuwe
WKZ aanvragen.
De aanvragen moeten worden ge
daan op een speciaal formulier
dat kan worden opgehaald bij de
bemande kassa op de veerpleinen
in Vlissingen, Breskens, Kruinin-
gen en Perkpolder en bij het
hoofdkantoor van de Provinciale
Stoombootdiensten in Zeeland
(PSD), Prins Hendrikweg 10, Vlis
singen. De formulieren worden
niet toegezonden. De ruime ter
mijn voor de omwisseling is geko
zen om niet alle aanvragen binnen
een te kort tijdsbestek te hoeven
afhandelen.
Het aanvraagformulier moet inge
vuld en voorzien van een pasfoto
worden ingediend via het gemeen
tehuis van de woongemeente van
de aanvrager. Onderdeel van het
formulier is een actie-acceptbe-
talingskaart, waarmee de ver
schuldigde 15 gulden voor de
WKZ aan de PSD moet worden be
taald.
Om het ingevulde deel van het for
mulier en de pasfoto goed bij el
kaar te houden, is het belangrijk
dat de naam en de geboorteda
tum van de aanvrager achterop
het fotootje worden geschreven.
De afdeling burgerzaken van de
gemeente controleert of de aan
vrager ook echt in Zeeuwsch-
Vlaanderen woont en stuurt het
formulier daarna door aan de
PSD.
Zodra het geld en het formulier op
het hoofdkantoor zijn ontvangen,
wordt de aanvraag in behandeling
genomen. Het duurt dan om en
nabij drie weken voor de nieuwe
WKZ aan de houder kan worden
toegezonden.
Wie over meer dan één WKZ met
een witte naamsticker beschikt,
moet voor elke kaart een apart
aanvraagformulier invullen.
bij bestaande economische secto
ren waar groei en verbreding mo
gelijk zijn: toerisme, recreatie en
midden- en kleinbedrijf. Bij de ver
dere ontwikkeling van het toeris
me staat verbetering van het
evenwicht voorop, zowel in tijd
(seizoensverlenging) als met de
omgeving (natuur, landbouw, land
schap en milieu). Het stimuleren
van nieuwe initiatieven in het MKB
en van kleinschalige vernieuwende
produkties versterkt bovendien de
structuur van het platteland.
Concrete projecten zijn onder
meer: Agrimuda in St. Anna ter
Muiden, bezoekerscentrum Saef-
tinge, praktische begeleiding on
dernemers recreatie/toerisme en
horeca, onderzoek en produktie
melkrobot, inrichten onderwijsaf
deling groene ruimte, opknappen
dorpskernen en verbetering van
wegen en fietspaden.
Arbeidsmarkt
Onder supervisie van het Regio
naal Bestuur Arbeidsvoorziening
(RBA) is het de bedoeling een
reeks scholings- en trainingspro
jecten van de grond te tillen. Het
gaat dan vooral om landbouw,
MKB, metaal, horeca, recreatie en
toerisme en detailhandel. Voor
scholing is bijna 9 min uitgetrok
ken.
Het bedrag dat nog op de ou
de WKZ staat kan worden
overgeboekt naar de nieuwe.
De overboeking moet lopen via
de bemande kassa op het
veerplein. Hoewel de uitgifte
datum voor de nieuwe WKZ 1
mei 1995 is, kan de kaart me
teen worden gebruikt, ook al is
de datum van 1 mei 1995 dan
nog niet bereikt. De oude WKZ
wordt bij de overboeking inge
nomen.
Wie in het algemeen meer wil we
ten over de betaling voor de veer
diensten kan bij het bureau voor
lichting het informatieblad Hoe de
veerman te betalen aanvragen.
Behalve over de WKZ wordt in het
blad informatie geboden over de
WKN - de waardekaart normaal
voor niet-Zeeuws-Vlamingen die
voor een gereduceerd tarief wor
den overgezet over de Wester-
schelde. Ook is er aandacht be
steed aan het voetgangerstarief in
de zomermaanden op het veer
Vlissingen-Breskens.
Hoe de veerman te betalen is gra
tis verkrijgbaar bij het provinciaal
informatiecentrum, Abdij 9, post
bus 6001, 4330 LA Middelburg,
telefoon 01180-31400.
De kantoren van de verschillende
directies van het provinciaal be
stuur in Middelburg zijn gesloten
in de week tussen Kerst en Nieuw
jaar. Maandag 2 januari zijn be
stuurders en ambtenaren weer
aanwezig.
In het informatiecentrum van de
provincie, Abdij 9 in Middelburg,
wordt de voorraad geïnventari
seerd. Daar zijn twee dagen mee
gemoeid. Vandaar dat het informa
tiecentrum 4 januari weer open
gaat voor bezoek.
Peter Faber en Caroline Aimekinders. Foto: Leo van Vel-
zen.
Jenny Arean is woensdag 21
december te zien in de Stads
schouwburg in Middelburg
met haar programma 'Alles
heeft zijn prijs'. De voorstel
ling begint om 20 uur.
Toen begin januari duidelijk
werd dat het duo-programma
'Meisjes uit de grote stad' van
wege gezondheidsproblemen
van Adèle Bloemendaal niet
kon worden gemaakt, besloot
Jenny Arean de produktie solo
voort te zetten. Bij inventarisa
tie bleek dat veel van het
inmiddels aanwezige tekstma
teriaal voor het overgrote deel
bruikbaar bleef. De nieuwe
titel is geworden 'Alles heeft
zijn prijs'.
Teksten zijn geschreven door
onder anderen Hans Dorre-
stijn, Jan Boerstoel, Rients
Gratama, George Groot en
Paul de Leeuw en de muziek is
van de hand van Martin van
Dijk en Tom Barlage. Zij maak
ten de composities en de
arrangementen en treden in de
show op als begeleiders. 'Alles
heeft zijn prijs' is samenge
steld door Jaques Klöters,
Martin van Dijk, regisseur Ruut
Weissman en Jenny Arean.
'Alles heeft zijn prijs' is door de
landelijke dagbladrecensenten
goed ontvangen.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
sen die in de toekomst voor
hun geaardheid willen uitko
men, zegt Kamperman. „Want
het COC is méér dan een
belangenvereniging waar je
informatie kunt vinden over
homo- en biseksualiteit. Het is
een plek waar je gelijkgestem
den vindt. Mensen die worste
len met hun gevoelens zien
hier: hé, er zijn er meer als ik.
Want je familie thuis kan wel
proberen zich in je in te leven,
maar als ze het niet voelen
kunnen ze zich er niets bij
voorstellen. Het is net als met
een postzegelverzamelaar. Die
kan wel heel enthousiast over
zijn postzegels zitten vertellen,
maar als jij niet van postzegels
houdt, kun je ie toch weinig bij
zijn verhalen voorstellen." Niet
voor je geaardheid uitkomen
kost ontzettend veel energie,
daar zijn Kamperman en Van
der Hout het over eens. „Je
leeft een dubbelleven," zegt
Van der Hout. Kamperman: „Ik
kreeg heel vreemde ideeën, zo
van: stel dat ik morgen dood
ga, dan weet niemand dat ik
lesbisch was."
Een extra probleem waar
homo's en biseksuelen in Zee
land mee kunnen worstelen is
de kerk. De zeer strenge
levensovertuigingen in som
mige dorpen en streken maken
het vaak extra moeilijk om 'uit
de kast' te komen. „Op Tholen
bijvoorbeeld: daar bestaat
homoseksualiteit gewoon
niet," vertelt Kamperman.
„Maar ik heb nooit in de bijbel
zien staan dat homoseksuali
teit niet mag. Het is een kwes
tie van interpretatie. Binnen
het Christelijk Homoseksueel
Jongeren Contact heb ik
geleerd de twee uitgangspun
ten in mijn leven, homoseksu
aliteit en christen zijn, met
elkaar te verbinden. En zo zijn
er meer belangenverenigin
gen, waarover bij het COC
informatie te vinden is."
Het COC-café is gevestigd in
de Eigenhaardstraat, in het
pand waar ook de buurtvereni-
Vandaag, woensdag 14
december, is in de Grote Kerk
in Veere de jaarlijkse Kerst
markt begonnen. Het kerst
evenement vindt dit jaar voor
de achtste keer plaats. In deze
achtste editie is veel van voor
gaande jaren terug te vinden,
maar er is ook het een en
ander veranderd.
Nieuw dit jaar is dat de entree
van de Kerstmarkt geheel is
gewijd aan professionele
Zeeuwse kunstenaars. Het pro
ject is georganiseerd onder lei
ding van Ilse van Loo en heeft
als thema Het Zeeuwse Kunst
project 'En passant'.
Verder hebben de vier dagen
van de Kerstmarkt hun eigen
thema. Zo wordt de woensdag
de kinderdag. Er is onder meer
een kinder-play inn, een podi
um voor ieder kind dat wat wil
zingen of spelen. Ook is er een
goochelaar en een schmink-
stand. De donderdag staat in
het teken van de klassieke
muziek, waarbij diverse orkes
ten de hele dag muziek ten
gehore zullen brengen, 's
Avonds wordt het podium in
ging Eigen Haard zetelt. Elke
woensdag, vrijdag en zondag
is het café open en elke tweede
zaterdag is een feestavond - de
andere zaterdagen zijn voor de
buurtvereniging. „We zijn al
een tijdje op zoek naar iets
de Grote Kerk bezet door het
voltallige Zeeuwse Mannen
koor. Vrijdag is jazzdag met
optredens van onder andere
Trio Rob Agerbeek en Daisy
Oosterhuis. En zaterdag is
Zeeuwse dag, gewijd aan Zee
land in de breedste zin van het
woord. De dag zal worden
afgesloten door de Stichting
Dansz die het ballet 'Geen
tijd...alle tijd' zal opvoeren.
Naast culturele activiteiten zijn
op de Kerstmarkt diverse
stands te vinden waar de tradi
tionele kerstinkopen kunnen
worden gedaan. Er zijn onder
meer stands te vinden van een
ecologische kippenhouderij,
een kaarsenmaker, een hout
snijder - van diverse oude
ambachten worden demon
straties gegeven - en stands
met boeken, beren, kerstkaar
ten, bonbons, kerstbrood en
dergelijke. Donderdag en
zaterdag zal Ben Witte meege
brachte antieke voorwepen
taxeren. De markt is geopend
op woensdag, donderdag en
vrijdag van 12 tot 21.30 uur en
op zaterdag 17 december van
10 tot 18 uur.
anders. Omdat we deze ruimte
delen, moeten we wat betreft
de inrichting wat concessies
doen. In een eigen pand kun
nen we meer onze eigen iden
titeit profileren. We hebben
gedacht aan Meccano aan het
Damplein, maar om dat
geluiddicht te maken kost kapi
talen." Hoewel het COC open
staat voor iedereen, is het niet
de bedoeling van een eventu
ele nieuwe locatie een publiek
etablissement te maken, zegt
'Kamperman. „Die taak is voor
anderen weggelegd. We blij
ven een vereniging. Maar we
zullen niet aan de deur vragen
of je homo, bi of hetero bent."
Vijftien Zeeuwse restaura
teurs doen mee aan de actie
Tafelen in Nederland. Deze
culinaire campagne is min of
meer een afdruk van L'Europe
a Table. Het Congresbureau
Zeeland, onderdeel van de
Provinciale VW, ondersteunt
het initiatief.
Bij de Europese campagne
werden allerlei landgerechten
op de menukaart geplaatst, bij
deze Nederlandse actie komen
de streekgerechten uit Neder
landse gebieden op de kaarten
van de deelnemende restaura
teurs. Initiatiefnemer is Nico
de Rooij, algemeen directeur
van het World Trade Center in
Amsterdam.
Maandelijks komt er op de
kaart van de vijftien Zeeuwse
deelnemers een menu uit één
provincie op de spijskaart. Ook
de wijnkaart wordt aangepast.
De campagne begint in januari
met Noord-Holland en in
december is Groningen aan de
beurt. Basis is een wisselend
drie-gangen-menu waarop de
chef-kok zijn creativiteit kan
botvieren. Keurmeesters uit de
twaalf provincies geven suges-
ties over het menu. Ook leden
van de Nederlandse Club van
Chefkoks zijn betrokken bij het
aanreiken van ideeën.
Voor dit culinaire initiatief
heeft de VVV speciale diner
bonnen laten drukken die als
cadeautje gegeven kunnen
worden. De bonnen zijn vanaf
1 januari bij de VVV's te koop.
Van de vijftien deelnemende
restaurants zitten er zes op
Walcheren, vijf op Schouwen-
Duiveland, drie in Zeeuwsch-
Vlaanderen en één op Noord-
Beveland.
In de Stadsschouwburg in
Middelburg spelen Peter Faber
en Caroline Aimekinders vrij
dag 16 december het stuk Ole
anna van David Mamet. Het
stuk wordt na succesvolle
opvoeringen in New York en
Londen vorig jaar nu wereld
wijd met succes gespeeld. De
voorstelling begint om 20 uur.
Oleanna laat de confrontatie
zien tussen John, hoogleraar,
en Carol, studente. Aanvanke
lijk, als Carol een goede beoor
deling van hem wil krijgen, lijkt
John superieur te zijn. In het
tweede bedrijf zijn de rollen
omgedraaid. Carol bedreigt
Johns carrière door hem van
seksuele intimidatie en ver
krachting te bechuldigen. Ole-
In het Vestzaktheater in Vlis
singen speelt Theater Teater
donderdag 15 december het
stuk 'Mr. Mrs. Leopold P.
Bloom', naar 'Ulysses' van
James Joyce. De voorstelling
begint om 20.30 uur.
Leopold Bloom is een manne
tje van twaalf ambachten en
dertien ongelukken, een 'wan
delende jood' met een Arische
voornaam: Leopold, wat 'de
dappere onder het volk' bete
kent. In de maatschappij is hij
een niemand, maar Joyce
heeft hem de rol van de gewo
ne man toebedeeld, die zich
met de vindingrijkheid van een
antieke held door het leven
slaat.
Maar de slagen van het lot blij
ven hem evenmin bespaard.
anna is een provocerend stuk
over gebruik en misbruik van
macht, tussen man en vrouw,
tussen docent en student, tus
sen een oudere en een jongere
generatie. Oleanna was vorig
jaar een van de meest succes
volle stukken in New York (in
regie van David Mamet) en in
Londen, waar het in de regie
van Harold Pinter werd uitge
roepen tot 'Stuk van het jaar'.
Inmiddels wordt het toneel
stuk wereldwijd in achttien
landen met succes gespeeld.
Peter Faber en Caroline Aime
kinders spelen in de Neder
landse versie in de regie van
Lodewijk de Boer. De vertaling
is van Marcel Otten. Het stuk
ging in september in première
in Leiden.
Zijn enige zoon stierf als baby.
Dat is hij nooit te boven geko
men en zijn vrouw evenmin.
Molly houdt er sindsdien een
reeks minnaars op na, zodat
Leopold hun dochtertje naar
een andere stad moet sturen
om haar dat slechte voorbeeld
te besparen. Molly is een
warmbloedige zangeres die
vandaag haar manager zal ont
vangen, en niet alleen om
'Love's Old Sweet Song' te
repeteren. Leopold weet dat
en wordt de hele dag door
deze gedachte achtervolgd.
Net als Odysseus zal Leopold
met zijn rivalen moeten afreke
nen. Maar in tegenstelling tot
zijn antieke tegenhanger doet
hij dat niet door een bloedbad
aan te richten.
In Razzmatazz in Oost-Sou
burg is zaterdag 17 december
de Nederlands/Friese groep
Kat Yn 't Seil te horen. Het
optreden begint om 21 uur.
Zoals de naam doet vermoe
den is de groep sterk verbon
den met de zeevaart. Een kat in
het zeil is een verkleining van
het grootzeil aan de kant van
de mast. De leden van Kat Yn 't
Seil varen regelmatig mee op
traditionele zeilschepen. Zo is
in de loop der jaren een speci
fiek liederenrepertoire ont
staan, waarmee de groep
regelmatig optreedt tijdens
festivals en zeilevenementen
in binnen-en buitenland.
Kat Yn 't Seil brengt een afwis
selend programma van tradi
tionele en nieuwgeschreven
Friese en Nederlandse liede
ren over de zee en de 'bruine'
scheepvaart. Ook de shanties
ontbreken niet. De vier groeps
leden spelen onder meer
gitaar, cister, banjo, viool, flui
ten, schalmei en de accordeon.
De Stichting Dansz voert vier choreografieën uit van haar
nieuwste theaterproduktie 'Geen Tijd Alle Tijd' als
afsluiting van de jaarlijkse Kerstmarkt in Veere. Foto: Jack
de Man.
Mr. en Mrs. Leopold P. Bloom. Foto: Marc Peeters.
De Novib Methode werkt.
Je ziet het in Uganda.
