GROEN
KLEUR
VERGROTING
E
J 2 *7 v
Museumweekend
op Walcheren
Vlissingers dragen symbolisch
de verdraagzaamheid ten grave
Opvallend
adverteren
met
steunkleur
Interesse?
Bel:
01184-84316
MICHELIN
J.P.A. Rossël
tandprotheticus
RESTAURATEURS GEVEN ADVIEZEN VOOR BEHOUD EN VERFRAAIING
15 x 21 cm
VERSCHOORE
VLISSINGEN
Recht t.o. C&A en Blokker
24e JAARGANG NUMMER 15
13 APRIL 1994
door Joep Bremmers
PZC WEEKBLADEN
Papier
Omkeerbaar
ft
Plaatsnamen (2)
DE NIEUWE KOLLEKTIE
Wegenkaarten en
hotel/rest. gidsen
Libris.
SURABAYA
15 JAAR!
NIEUWE KUNSTGEBITTEN
Alléén deze maand bij ont
wikkelen en afdrukken van
uw volle kleurenfilm
IBSfELE) ®uo (SELdJJIlD
'leder schilderij is
weer een avontuur'
'Verborgen schatten ontsluierd' is het thema van het
museumweekend dat 16 en 17 april in zo'n tweehonderd
veertig Nederlandse musea wordt gehouden. Het Stede
lijk Museum in Vlissingen richt naar aanleiding van dat
evenement een expositie in met zeegezichten uit de
periode 1850-1920 die allen afkomstig zijn uit de depots
van Zeeuwse musea. Daarnaast zijn tijdens beide dagen
twee restaurateurs in het museum aanwezig. Het publiek
wordt in de gelegenheid gesteld om schilderijen en pren
ten aan een kritische beschouwing bloot te stellen.
De restaurateurs Marijn de
Valk en Wim de Maat kun
nen meer vertellen over de
staat waarin het aangebo
den werk zich bevindt, tips
geven over hoe het
bewaard moet worden en
adviezen geven voor een
eventuele restauratie. Con
servator van het museum
Wilbert Weber wijst erop
dat de restaurateurs uitslui
tend uitspraken op het
gebied van restauratie
doen. „Het is niet de bedoe
ling dat we er een soort
Tussen Kunst en Kitsch'
van maken. Er worden dus
geen taxaties verricht",
benadrukt Weber.
Papier-restaurateur Marijn de
Valk (25) doorliep de Biblio
theekacademie in Tilburg en
studeerde daarna boekrestau
ratie in Gent. Ze werkt vier
dagen in de week als restaura
teur op het Rijksarchief in Zee
land en één dag per week als
zelfstandige. Schilderij-restau
rateur Wim de Maat (36) haal
de eerst een diploma aan de
Kunstacademie in Gent, waar
na hij in het museum van
dezelfde stad een opleiding tot
restaurateur volgde.
De Maat krijgt op het moment
veel opdrachten van het mu
seum in Vlissingen en het
Koninklijk Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen. De
IE)©
Oplage: 24.400.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Steunpunt:
Boekhandel Bikker,
Walstraat 94, Vlissingen.
Advertentieverkoop:
G.J.A. van den Eeden
Tel. 01184-72283.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81271 en Liesbet
Mallekoote (ai), 01180-81270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10,17.00 uur. Postbus 18, 4380
KA Vlissingen, tel. 01184-84000
(Boekhandel Bikker vrijdag
16.00 uur).
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025.
Maat vindt zijn vak boeiend
omdat het afwisselend is.
„Geen twee opdrachten zijn
hetzelfde en dat maakt ieder
schilderij weer een avontuuV.
Je hebt steeds te maken met
werken uit andere tijden,
gemaakt met andere technie
ken en andere materialen.
Daarnaast zijn alle schadege
vallen natuurlijk verschillend",
legt De Maat uit. Typerende
schadegevallen voor Zeeland
zijn oorlogsschade en - hoe
kan het ook anders - water.
Na restauratie wordt de
schoonheid van een schilderij
vaak pas echt goed zichtbaar.
De Maat: „Nog niet zo lang
geleden heb ik een schilderij
gerestaureerd dat uit een boer
derij afkomstig was. Het zag er
op het eerste gezicht heel naïef
en niet zo bijzonder uit. Na de
restauratie bleek het een schit
terend werk te zijn". De essen
tie van restauratie is om het
oorspronkelijke karakter te
behouden - afbladderende verf
is dan ook een ramp. Ook de
vernislaag laat De Maat het
liefst zitten. „De originele ver
nislaag is een wezenlijk onder
deel van het schilderij. Als die
wordt verwijderd kan het
kunstwerk in kracht verliezen",
legt De Maat uit.
Marijn de Valk houdt zich bezig
Marijn de Valk in het atelier van het Rijksarchief in Zeeland.
met de restauratie van boeken,
perkament en papier. De
grootste vijand van papier is
vocht. De Valk: „Als papier
vochtig wordt, gaat het schim
melen. Die schimmels trekken
op hun beurt weer insekten
aan en in het ergste geval kun
nen die de aandacht van
knaagdieren wekken". Goede
bewaaromstandigheden zijn
dan ook onontbeerlijk om
prenten en geschriften voor
het nageslacht te behouden.
Het Nationaal Musem-
weekend, zaterdag 16 en
zondag 17 april, bete
kent voor veel Zeeuwse
musea het traditionele
begin van het nieuwe
seizoen. Een groot aan
tal musea zetten die
twee dagen (gratis) de
deuren open.
Het landelijk thema van het
Nationaal Museumweekend
is 'Verborgen schatten ont
sluierd: restauratie en
behoud van ons cultuur
goed'. In diverse musea is
daarom te zien hoe met con
servering en restauratie van
museumvoorwerpen wordt
omgegaan. Omdat de res
tauratie en het behoud van
de 'verborgen schatten' in
de musea vaak langdurige
en kostbare werkzaamhe
den zijn, is 15 maart de
Stichting Steunfonds voor
de Zeeuwse Musea opge
richt. De officiële presenta
tie van het Steunfonds is
maandag 18 april in het
stadhuis van Zierikzee. Het
Steunfonds wil de musea in
Zeeland financieel helpen
bij vooral het behoud van
hun waardevolle voorwer
pen.
Een aantal musea verzorgt
tijdens het Museumweek
end extra activiteiten als
lezingen, rondleidingen en
demonstraties. De Walcher-
se deelnemers aan het
Nationaal Museumweekend
zijn in Middelburg Ram-
schip Schorpioen, waar
aquarellen van Rijk Griscl te
zien zijn, en het Zeeuws
Museum. In de Abdij zijn
onder meer de aanwinsten
aan hedendaagse kunst te
zien en kunnen rondleidin
gen worden gemaakt onder
leiding van een museum-
gids.
In het Vlissingse Stedelijk
Museum zijn tijdens het
Museumweekend de res
taurateurs Marijn de Valk en
Wim de Maat aanwezig. Zij
zullen door het publiek aan
geboden schilderijen en
prenten aan een kritische
beschouwing onderwerpen
en eventueel tips geven
over onderhoud of herstel
van het werk. In Reptielen
zoo Iguana, eveneens in
Vlissingen, is onder de titel
'Verborgen Schandalen'
een speciale vitrine inge
richt over 'Wansmaak en
misbruik'.
In Oostkapelle is in het
Zeeuws Biologisch Museum
de tentoonstelling 'Tot op
het bot' over het werk van
de preparateur te zien. Zon
dag wordt de hele dag aan
de hand van demonstraties
uitleg gegeven over het pre
pareren. Ook het Fossielen
museum in Oostkapelle is
open.
In Veere is in De Schotse
Huizen 'Veerse gezichten
van dichtbij' te zien.
Gemeentearchivaris P.
Blom verzorgt om 11 uur
een inleiding over de
geschiedenis van de schil
derijencollectie van de
gemeente Veere.
De temperatuur moet constant
zijn en om stof tegen te gaan
moet de ruimte waarin het
papier wordt bewaard, geven
tileerd worden.
„Vroeger maakte ze papier van
oude lompen. Als dat onder
goede condities wordt
bewaard, is daar niets mee aan
de hand. Na 1850 is men hout
slijp in papier gaan verwerken
waardoor een verzuring ont
staat. Dat veroorzaakt verge-
ling en op den duur zal het uit
elkaar vallen. Een goed voor
beeld hiervan is het relatief
goedkope papier waar kranten
op worden gedrukt", legt De
Valk uit. Bij oude prenten komt
het veel voor dat ze op zuur
karton zijn geplakt waardoor
het papier is aangetast. De
Valk: „Redding is dan vaak niet
meer mogelijk. De verzuurde
prent kan wel gebleekt wor
den, maar zal ook dan behoor
lijk aan kwaliteit moeten
inboeten".
Als restauratie niet mogelijk of
te duur is, kan verder verval
vaak worden gestopt door de
bewaaromstandigheden te
verbeteren. Bij restauratie van
boeken doen zich weer heel
andere problemen voor.
Omdat een boek een gebruiks
voorwerp is, bestaat de schade
hier vaak uit slijtage. De Valk:
„Eigenlijk is het restaureren
van boeken moeilijker en dus
leuker dan bijvoorbeeld pren
ten. Boeken zijn dynamische
objecten, het moet ook nog
open kunnen en worden gele
zen".
Tussen de restauratie van
schilderijen en papier zijn een
paar essentiële verschillen. De
Valk: „Bij het restaureren van
schilderijen is retoucheren
heel gewoon. Bij papier is dat
juist uit den boze. Als een blad
wordt aangevezeld, moet dat
altijd met een andere kleur dan
het oorspronkelijke document
zodat altijd goed zichtbaar
blijft wat nieuw is en wat niet.
Vervaagde letters bijwerken is
er al helemaal niet bij". Ook bij
schilderijen is retoucheren niet
altijd goed. „Schilderijen van
voor de zeventiende eeuw
worden ook niet geretou
cheerd", verklaart De Maat.
Zowel voor de restauratie van
papier als die van schilderijen
geldt dat het werk van de res
taurateur altijd weer ongedaan
moet kunnen worden
gemaakt, het moet omkeer
baar zijn. De Maat; „Uitgangs
punt is dat de restauratie altijd
zwakker is dan het oorspronke
lijke werk, zodat het eigenlijke
karakter bewaard blijft".
De technieken die de restaura
teurs gebruiken zijn de laatste
jaren enorm verbeterd. In het
verleden zijn methoden
gebruikt die op lange termijn
het gerestaureerde object eer
der schade hebben toege
bracht dan dat het erop vooruit
is gegaan. „De helft van de
schilderijen in Zeeland is door
vroegere restauraties min of
meer vernietigd", verklaart De
Maat. Marijn de Valk en Wim
de Maat staan tijdens het Mu
seumweekend klaar voor
adviezen van 13 tot 17 uur in
het Stedelijk Museum Vlissin
gen.
Vier dagen na de installatie
van de nieuwe gemeente
raad van Vlissingen houdt
een aantal verontruste Vlis
singers en Middelburgers
zaterdag 16 april een stille
tocht door Vlissingen. Zij
willen op die manier hun
verontrusting uiten over de
aanwezigheid van drie
leden van de Centrum
Democraten (CD) in die
raad. Op symbolishce wijze
zullen zij de 'alom gepre
zen Nederlandse verdraag
zaamheid' ten grave dra
gen.
De niet-partijbonden initiatief
nemers constateren een 'toe
nemende onverdraagzaam
heid en agressie ten opzichte
van zwakkere groepen in de
samenleving', met als 'voorlo
pig dieptepunt de verkiezing
van drie leden van de CD in de
gemeenteraad van Vlissingen'.
Zij menen dat de CD geen
enkel alternatief biedt voor de
problemen en de ontevreden
heid die hebben geleid tot de
verkiezing van de CD-leden.
Om hun verontrusting te uiten
over het feit dat een partij 'die
algemeen menselijke waarden
ontkent vier jaar lang de gele
genheid zal krijgen haar gif te
spuien' vertrekt zaterdag om
14 uur een rouwstoet van het
Stadhuisplein in Vlissingen
door de binnenstad naar de
Koopmanshaven. Aan het eind
van de tocht zal een meege
dragen doodskist met daarin
de 'overleden verdraagzaam
heid' een symbolisch zee
mansgrafvinden.
Alvorens de kist aan de golven
wordt prijsgegeven zullen
enkele Vlissingers, onder wie
burgemeester J. van der Doef,
een korte rede uitspreken. Ini
tiatiefnemer Rink de Lange:
„Van der Doef wilde geen lijk
rede uitspreken omdat vol
gens hem met de verkiezing
van de CD-leden de verdraag
zaamheid niet tot een definitief
einde is gekomen. Hij was wel
bereid om zijn zorgen kenbaar
te maken. Maar gezien de con
structie van de doodskist zal
de verdraagzaamheid wel
weer boven komen drijven."
Om de begrafenis aan te kon
digen hebben de organisato
ren van de tocht afgelopen
week zo'n zevenhonderd pos
ters in de vorm van een rouw
advertentie verspreid over de
binnensteden van Vlissingen
en Middelburg.
De advertentie getuigt van 'het
overlijden van de verdraag
zaamheid van 1969 kiezers in
Vlissingen' en is ondertekend
uit naam van alle kiezers van
Vlissingen die op een andere
partij dan de CD hebben
gestemd. Bij de tewaterlating
van de grafkist in de Koop
manshaven krijgen belangstel
lenden de kans een condoléan
ceregister te tekenen dat later
aan het gemeentebestuur van
Vlissingen zal worden aange
boden.
Een van Neerlands meest succesvolle Neder
landstalige rockformaties. De Dijk, speelt zater
dag 16 april in de Zeelandhallen in Goes. Voorlo
pig laatste hoogtepunt in de inmiddels dertienjari
ge carrière van de band was de toekenning van de
Gouden Harp, de hoogste onderscheiding in de
Nederlandse popmuziek, in februari dit jaar. In
het voorprogramma staat de Zeeuwse, eveneens
Nederlandstalige rockband Blöf.
i De Dijk. Foto: Jaap Vrenegoor.
Milieu-educatie- en informatiecentrum MICMEC
Walcheren houdt tot 24 april een tentoonstelling
over milieuvriendelijk tuinieren. Volgens MICMEC
is de tuin meer dan een fraaie compositie van een
verzameling planten. De tuin waar een natuurlijk
evenwicht heerst is een geliefde pleisterplaats
voor allerhande diersoorten.
Mazda 121 CabriYes
De Autokrant besteedt deze week aandacht aan
Mazda. Als opvolger van de vorig jaar tijdelijk ver
schenen Mazda 121 Yooh presenteert het auto
merk nu de 121 Yes. De kleine Mazda MX-3 coupé
is kort geleden op details aangepast en voldoet
vanaf nu aan de emissie-eisen die vanaf 1996
gaan gelden.
Verder in deze krant nieuws van provincie en
gemeente en de rubrieken Psychoconsult en
Bedrijfskundig Bekeken.
Sommige uitdrukkingen verwij
zen naar situaties uit een ver
verleden vooral bij plaatsnamen
kun je daar achter komen.
Iemand die 'kiekt asof 'n van Lil-
lo komt', doet net alsof hij van
niks weet. Hij houdt zich van den
domme, zoals vroeger mis
schien verspieders deden die
van het Spaanse fort Liilo bij
Antwerpen kwamen. Zoals
bekend zijn zulke spionnen al
enkele eeuwen niet meer
gevaarlijk voor ons land.
Grijpskerke wordt ook wel 'het
Geitedurp' genoemd - sinds kort
bestaat er zelfs een 'geitedurps
slokje', een kruidendrank naar
Grijpskerks recept. De naam
slaat waarschijnlijk terug op de
situatie aan het begin van de
vorige eeuw toen veel arbeiders
er tot enige welstand opklom
men. Arjaan Geschiere, geboren
in 1847, kende uit zijn jeugd nog
de overblijfsel van sommige
van de in die tijd ontstane hele
kleine bedrijfjes. Hij schreef er
is weer compleet in voorraad
B IJK K E R
B OjE KEN
Walstraat 94, Vlissingen
over: 'Het zal zoo wat tusschen
de jaren 1790 en 1800 of iets
later geweest zijn, dat er op heel
Grijpskerke maar één arbeider
was, die geen land had. Velen
ook één of twee koetjes en een
schuurtje.' Het spreekt vanzelf
dat bij zulke betrekkelijke wel
vaart alle arbeiders zich een
aantal geiten - de melkleveran-
cier van de armen - konden ver
oorloven. Helaas duurde de wel
vaart niet lang: in het tweede
kwart van de negentiende eeuw
zagen de mensen veel 'zwarte
snêêuw'.
15
JUBILEUM
REDUKTIE
op oru Javaans
buffel.
Voor reserveringen:
01180-35914
Spec, voor slechtzittende gebitten
en ingevallen gezichten
REPARATIES: klaar terwijl U wacht!
Informatie GRATIS
lel. afspraken 01184-14533
HOBEINSTRAAT 52 - VLISSINGEN
