DUBBEL
PRINT
3,75
'Je bent méér dan iemand
die wat spullen brengt'
E
BESCHERM DE
DIEREN TEGEN
DE BEESTEN
Blz
DE RUITER
CIB %je m
Arsenaal tevreden met minder
Recordjacht tijdens
Boulevard-City-Run
Si sy C
Bijzondere constructies
J.P.A. Rossël
tandprotheticus
GIRO 242
10 POËTISCHE DAGEN
COLOR ME BEAUTIFUL
ym mmyU
PLAIN TRADITIONAL
VAN WEDGWOOD
Uw kleurenrolletje nog
maals afgedrukt op Ko
dak Royal Paper
voor maar
JVERSCHOORE
VLISSINGEN
MIDDELBURGSE BEZOEKT KROATISCH VLUCHTELINGENKAMP
Vanaf het moment
dat etnische conflic
ten het Oosteurope-
se vakantieland
Joegoslavië deden
uiteenvallen in een
handvol min of meer
erkende republiek-
jes aangeduid als
'het voormalige
Joegoslavië', leefde
bij Oet Maljers (23)
het idee: „Ik wil
daar iets doen."
Eind februari ver
trok ze in een auto
met een aanhanger
vol spullen en twee
medestanders naar
Hotel Kaj in Marija
Bistrica in Kroatia,
om de nood van
daar verblijvende
vluchtelingen een
beetje te lenigen.
„De meeste mensen
daar wachten tot ze
weer verder kunnen
gaan met leven.
16-26 Maart
BOEKENWEEK
PZC WEEKBLADEN
Andere wereld
Apathisch
VERWACHTE 250 DUIZEND BEZOEKERS NIET BEREIKT
Hoewel het Maritiem Centrum Arsenaal op
vrijdag 11 december 1992 bij zijn presen
tatie rekende op zo'n kwart miljoen bezoe
kers per jaar, is het personeel in het Vlis-
singse attractiecentrum in luide hoera-
stemming nu in negen maanden de hon-
derdvijftigduizendste klant kon worden
verwelkomd. Woordvoerster Sandra de
Kort kan zich zelfs het getal tweehonderd
vijftigduizend niet herinneren, hoewel het
toch in nagenoeg alle media heeft gestaan.
Sociaal werk
Ierse Pub The Duke viert donderdag
Saint Patricksday in stijl. Drie dagen later
tracht de uitbater de saaiheid van de Mid
delburgse zondagmiddag te doorbreken
met een optreden van Tilly Meijeren.
Na 48 jaar neemt Henk Tavenier afscheid
van zijn autorijschool. „Ik heb het gevoel
mijn deel geleverd te hebben".
Cinema Alhambra stelt een half jaar lang
kaartjes beschikbaar aan de winnaar van
de Oscar-prijsvraag.
Het laatste nieuws van het woningin
richtingsfront op onze Huis Stijl pagina.
'Walc&enó
filot
NIEUWE KUNSTGEBITTEN
DE WERELDDIERENBESCHERMING
voor kleur en style advies Ferry Vroom tel: 01181 - 2234
(in plaats van 7,50)
lVU MLBD (BUD 3IL HIJ 0 JB>
Recht t.o. C&A en Blokker
24e JAARGANG NUMMER 11
16 MAART 1994
door Liesbet Mallekoote
Al is ze al weer een tijdje
terug in haar eigen ver
trouwde Middelburg, de
indrukken en beelden uit
Kroatië zijn nog niet uit
haar gedachten verdwe
nen. Ook niet omdat Oet
Maljers al weer bezig is een
bij aankoop van tenminste
19,50 ontvangt u het
boekenweekgeschenk van
Hella Haasse: Transit
K
E
R
BOE
K
E
N
LIBRIS
Walstraat 94, Vlissingen
HD®
Oplage: 24.400.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Steunpunt:
Boekhandel Bikker,
Walstraat 94, Vlissingen.
Advertentieverkoop:
G.J.A. van den Eeden
Tel. 01184-72283.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81271 en Liesbet
Mallekoote (ai), 01180-81270.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: oftsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10, 17.00 uur. Postbus 18, 4380
KA Vlissingen, tel. 01184-84000
(Boekhandel Bikker vrijdag
16.00 uur).
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025.
volgende reis te plannen.
„Er is daar nog zoveel te
doen, die mensen hebben
nog zoveel nodig. Voorlo
pig ga ik door."
Daarmee is het plan van Ton
Besselink, de Zeeuwsvlaming
die haar vroeg te chaufferen
naar het vluchtelingenkamp,
geslaagd. „Deze reizen zijn
opgezet door de Basisbewe
ging Zeeland," verklaart Mal
jers. „De bedoeling is dat elke
twee maanden een paar men
sen die reis maken en dat na
een tijdje ieder weer gaat, met
een aantal nieuwe vrijwilli
gers." Besselink zelf gaat in
mei met twee nieuwe vrijwilli
gers en Oet Maljers en Frans
Buijze, de derde die deze reis
meemaakte, vertrekken in juni.
De reis verliep niet voorspoe
dig: het eerste probleem vol
trok zich nog voordat het club
je was vertrokken. Het aanvan
kelijk toegezegde bestelbusje
werd vlak voor het begin van
de tocht teruggetrokken. Nie
mand durfde vervolgens een
bus beschikbaar te stellen dus
moesten kleding, voedsel,
naaimachines, strijkijzers,
meters stof, speelgoed, walk
mans, schoenen en drie vol
wassenen worden verdeeld
over een auto met aanhanger.
„Dat was geen succes," vertelt
Oet. „Het eerste stuk ging nog,
maar in Joegoslavië zelf over
kronkelige bergweggetjes ging
minder."
Ook tijdens de rit zat alles
tegen. Een busje van andere
hulpverleners waarmee ze een
stuk zouden oprijden, begaf
het al snel en raakte de drie uit
eindelijk kwijt. Vervolgens
reden ze verkeerd in Slovenië,
zodat auto en aanhanger een
n iet-officiële grensovergang
moesten passeren. „Dat heeft
een uur gekost, omdat die
douaniers alle papieren moes
ten controleren." De terugweg
verliep tot München voorspoe
dig. „Toen raakten we in een
file, hebben we vijf uur tussen
bruinverbrande wintersporters
gestaan die van vakantie kwa
men. Zo'n compleet andere
wereld. Verschrikkelijk."
De ontvangst in Marija Bistrica
was wisselend. Het hotelper
soneel was koel, net als de
dorpelingen, de vluchtelingen
zelf 'waanzinnig blij'. „Marija
Bistrica is een bedevaart
plaats, hotel Kaj was speciaal
voor de toeristen. Nu is het
een vluchtelingenkamp en al
zijn de bewoners Kroaten, net
als de dorpelingen, toch zijn ze
niet echt welkom. Het scheelt
gewoon inkomsten. Ze vor
men een groep buiten het
dorp." De drie vrijwilligers
hadden vooraf contact gehad
met het kamp en wisten onge
veer aan welke goederen de
grootste behoefte bestond. „Er
werd bijna gevochten om die
spullen, het was een chaos.
Toen zijn we het zelf maar
gaan uitdelen."
De Nederlanders sliepen in de
gymzaal van de lokale school,
waarvoor ze Engelse boeken
en tekenmateriaal hadden
meegebracht. „Bij die school
waren we zeer welkom. Door
het kamp, waar ongeveer veer
tig kinderen wonen, en andere
vluchtelingen in het dorp, is de
school overvol en er is weinig
aanvoer van lesmateriaal. De
kinderen gaan in twee ploegen
naar school: een groep van
zeven tot twaalf 's ochtends en
een groep van één tot zes."
De in totaal honderdveertig
vluchtelingen in het hotel
leven met drie tot vier mensen
op een kamer van drie bij vier
meter. „De kamertjes staan
volgepropt met een tweeper
soonsbed, een stapelbed, een
tafeltje en vaak nog een kin
derbedje. De meeste vrouwen
- er zijn bijna geen mannen in
het kamp - zijn heel apathisch,
ze leven nauwelijks. Ze zitten
meestal op hun kamer of in de
grote kamer waar een tv staat -
het Rad van Fortuin en de
soapserie Santa Barbara zijn
het hoogtepunt van de dag -
en hopen slechts terug te kun
nen naar de plek waar hun
huis ooit heeft gestaan. De
meeste mensen hebben niets
meer, alleen de kleren die ze
aanhadden toen ze uit hun
dorpen werden verjaagd. In
het gunstigste geval hebben ze
een tas mogen pakken."
Oet wijst naar een paar
gehaakte kleedjes op tafel:
souvenirs uit Kroatië. „Het eni
ge wat de meesten doen is
kleedjes haken. Een bolletje
witte wol en een haaknaald
krijgen ze van Charitas, een
christelijke Oostenrijkse orga
nisatie. Wie niet kan haken,
doet niets."
De vrouwen waren blij als de
Nederlanders hun kamertje
betraden. „Met minder dan
twee koppen op een elektrisch
pitje gekookte koffie kwam je
Aaien van roggen de leukste attractie in Het Arsenaal.
Uitgaande van de verwachtin
gen toen, zou er in negen
maanden een aantal van iets
boven de tweehonderddui
zend moeten zijn bereikt. En in
ogenschouw genomen dat de
zomer niet echt het weer voor
strandvierders in petto had en
het gegeven dat de noviteit in
het voormalige munitiedepot
extra nieuwsgierigen zou lok
ken zou dat aantal kassapas
santen alleen maar hoger
moeten maken. „Zolang ik hier
werk heb ik alleen het getal
van honderdvijftigduizend per
jaar gehoord. Die hebben we
dus nu al in negen maanden
bereikt", verdedigt De Kort
zich. Ze stelt tevreden vast dat
er zelfs winst wordt gemaakt.
De bezoekers kwamen afgelo
pen negen maanden vooral in
de vakantietijd. Momenteel
zijn het - aldus de Kort - men
sen uit de omgeving die naar
Het Arsenaal komen kijken.
Binnen het attractiecentrum
worden evenwel nieuwe
invalshoeken gezocht om nog
meer mensen buiten het 'top-
seizoen' naar Vlissingen te krij
gen. „Onze bioloog is actief
bezig om het educatieve
aspect aan te pakken. Wellicht
dat we wat meer schoolreizen
kunnen contracteren".
Bij het publiek, zo meldt De
Kort, valt in de eerste plaats
het roggenbassin op waarbij
de vissen geaaid kunnen wor
den. Ook de internationale
vlootschouw geniet veel waar
dering van de bezoekers. Voor
mensen zonder hoogtevrees is
de vijftig meter hoge uitkijkto
ren eveneens een belangrijke
attractie. „We zijn heel tevre
den", benadrukt De Kort. „In
de beginperiode is het nog
maar de vraag of ons enthou
siasme overslaat op het
publiek. Kennelijk doen we het
dus goed".
Oet Maljers
de deur niet uit." De eerste
paar dagen, vertelt Maljers,
vroegen de vrouwen honderd
uit naar haar eigen leven in
Nederland. Daarna wilden ze
heel graag hun verhaal kwijt.
„Aan de buurvrouw kunnen ze
het niet vertellen. Die heeft
dezelfde ellende meegemaakt.
Bovendien voelen ze zich
onderling niet verbonden,
omdat ze uit verschillende dor
pen en streken komen. Ze
realiseren zich niet dat ze in
hetzelfde schuitje zitten."
De verhalen van de vluchtelin
gen grepen Maljers, ondanks
de uitvoerige berichtgeving
over de oorlog in de westerse
media, behoorlijk aan. „Je ziet
minder erge dingen dan thuis
op tv, maar de ellende maakt
veel meer indruk als je een
paar dagen met die mensen
omgaat. Als ze vertellen van
de ongelooflijke verliezen, van
familie, echtgenoten, alle spul
len die ze ooit hadden. Maar
weinigen vinden het zinloos.
De verliezen doen pijn, maar
ze blijven fanatiek: ze zijn voor
het land gestorven."
Door de weinige mensen die
Engels of Duits spraken voor
zich te laten tolken, dwongen
de Nederlanders de vluchtelin
gen min of meer eikaars ver
haal aan te horen. „De volgen
de dag spraken ze elkaar dan
wel, ze hadden elkaar een
beetje leren kennen." Met de
jongeren, waar Maljers meer
mee optrok, ging het gemakke
lijker. „Voor hen organiseer je
een partijtje basketbal en dan
probeer je er zoveel mogelijk
kinderen bij te betrekken. Als
hun moeders dan later moei
lijk zouden doen, konden ze
die Nederlanders de schuld
geven. Zo deden we een beetje
sociaal werk. Of het blijvend is
weet je nooit, maar op dat
moment werkte het."
Na een paar dagen in Marija
Bistrica vertrokken de Neder
landers naar Pakrac, zo'n twee
honderd kilometer verderop.
Daar brachten ze hulpgoede
ren naar vrijwilligers en bewo
ners die sinds enige tijd probe
ren hun stad weer op te bou
wen. Tijdens de reis moest op
aanraden van de bisschop, die
tevens dienst doet als legeraal
moezenier, van de route wor
den afgeweken omdat het oor
logsfront zich in hoog tempo
verplaatste tot bij de snelweg.
„In Pakrac zelf is het redelijk
veilig, daar zitten VN-troepen
en daar blijven de Serviërs wel
vandaan. Maar onderweg,
over die B-weggetjes, durfden
we nergens te stoppen. Je rijdt
aan een stuk door langs kapot
geschoten en uitgebrande hui
zen en je komt bijna geen
mens tegen. We waren con
stant bang dat we te ver waren
doorgereden en in oorlogsge
bied zaten. En vertel maar
eens aan een Serviër dat je
hulpgoederen voor Kroaten
komt brengen."
Na een week in Kroatië weet
Oet Maljers zeker dat ze in juni
weer gaat. „Er is daar nog
zoveel nodig. Het enige wat je
er op de markt kunt kopen zijn
pootuien. Voor de volgende
reis hebben we lijsten gemaakt
met maten, leeftijden en wen
sen. Gebruiksvoorwerpen als
een kookpitje bijvoorbeeld,
voor de extra vitaminen. En
walkmans. Dat klinkt raar,
maar als je met zovelen op
elkaar zit, kun je moeilijk de
radio aanzetten. En na twee
jaar op een kamertje wonen
hebben die jonge kinderen
daar wel eens behoefte aan.
Bovendien wil ik die mensen
terug zien. Voor hen ben je
meer dan alleen maar iemand
die wat spullen brengt."
Sebastien Schletterer
De Frapo's Boulevard City
Run gaat zijn eerste lust
rum tegemoet.
Op zaterdag 26 maart star
ten tegen de 250 lopers om
in wedstrijdverband of
zomaar voor de prestatie
twintig kilometer af te leg
gen. Voor spektakel zorgen
ongetwijfeld de deelne
mers aan de mijl (1609
meter).
Favoriet bij deze wedstrijd
is de Nederlands junioren
kampioen op de 800 meter,
Sebastien Schletterer.
Daarnaast zijn leerlingen
van 85 scholen uitgeno
digd voor hun scholieren
run.
De jeugdige atleet Schletterer
komt naar Vlissingen om het
Zeeuwse record op de Sport-
score Mijl (4.22) te verbeteren.
Hij heeft weliswaar wat trai
ningsachterstand opgelopen
als gevolg van zijn studie,
maar het lijkt er op dat hij weer
voldoende conditie heeft
opgebouwd om een recordpo
ging te wagen. Ook zal er op
de andere afstanden flink wor
den doorgelopen. De Vlissing-
se middenstand heeft weer
voor een goed gevulde prijzen-
kast gezorgd. Als vanouds pro
beert de organisatie, Atletica,
en hoofdsponsor Frapo's rond
start en finish voor een afwis
selend programma te zorgen.
SS.
Niet alle specifiek Walcherse (of
Zeeuwse of dialect-) manieren
van zeggen komen voort uit af
wijkende woorden of
beeldspraak. Heel gewone, korte
woordjes op een bepaalde ma
nier gecombineerd, staan soms
voor betekenissen die in het Ne
derlands heel anders zijn. Dik
wijls heeft het Nederlands daar
ook zo'n constructie voor, maar
dan een andere.
Spec, voor slechtzittende gebitten
en ingevallen gezichten
REPARATIES: klaar terwijl U wacht!
Informatie GRATIS
Tel. afspraken 01184-14533
H0BEINSTRAAT 52 - VLISSINGEN
Enkele voorbeelden: „Mee Sie-
men meegae nè Stad? 'k Wou
nog liever I" Dat laatste bete
kent: Daar bedank ik voor, daar
pas ik voor. Eigenlijk hoort er nog
iets achter, maar dat wordt niet
uitgesproken: ik zou (wou is
soms zou, zoals in 't Engels) nog
veel liever dit of dat doen dan
met Simon naar Middelburg
gaan. Een klein beetje verschil
lend van de vorige constructie is
die van ,,'k Moe 't nie wete." Dat
betekent ongeveer: daar komt
niks van in of ik moet er niks van
hebben. „Mee Siemen meegae
nè Stad en dan aome (alsmaar)
dat gezêêver an'oore, zeker, 'k
Moe 't nie wete!"
Tenslotte een andere constructie
met 'weten' die wil zeggen: ik
weet er iets op of ik weet er raad
op. „Moe Siemen nè Stad en wilt
'n nie allêêne? 'k Weet 'et goed
gemaekt: ik gaen in joe plekke op
versiete (visite) en jie gae mee
dien zêêvertote ne Stad!"
Jan Zwemer
De Werelddierenbescherming is een van de grootste hulporga
nisaties voor dieren. Dankzij een wereldwijd netwerk zijn we overal
actief waar dieren onnodig en onzinnig leed wordt
aangedaan. U kunt ons daarbij helpen. Voor lidmaat-
schap of meer informatie: 020 - 6227884. WSPA
Boekenweek '9416 t/m 26 maart.
Bij aankoop v.a. 19,50 aan boeken ontvangt u het
boekenweekgeschenk geschreven door Hella Haasse.
PAUL KRUGERSTRAAT 55 VLISSINGEN TEL 01184-12733
(Pincode betaalgemak)
even bellen voor informatie over korte cursussen
