Arsenaalproject is tweede
opsteker voor koopcentrum
Vlissingen heeft vanaf 28 mei een uniek project bin
nen de grenzen: Maritiem Attractie Centrum Het Ar
senaal. In het voormalige munitiedepot worden
allerlei aspecten van de zee en de scheepvaart ge
toond. Soms gebeurt dat speels avontuurlijk, dan
weer serieus maar ook sprookjesachtig. Later - in juli
- wordt nog een aantal onderdelen van het complex
geopend. Dat zijn een speelhal met nostalgische ker
mis, een snookerhal en een theater.
Of het doordringende geluid van klinkhamers
straks op geluidsbanden is te horen, is nog
onzeker. Wel staat vast dat de maritieme col
lectie van scheepswerf de Koninklijke Schel
de Groep eindelijk vaste voet aan wal gaat
zetten. Haar nieuwe thuishaven wordt de
Oudheidkamer van het Maritieme Attractie
Centrum Het Arsenaal.
Winkelcentra als Middelburg en Goes kunnen
zich volgens mevrouw Clara Eisma uit Vlis
singen de borst wel natmaken. Want na de
opening van het Scheldeplein zal het Arse
naalproject als tweede prestigieuze project
stellig andermaal een extra toeloop op de
Scheldestad teweeg kan brengen.
Clara Eisma is daar als
voorzitter van de Vereni
ging Winkelcentrum Vlis
singen heilig van
overtuigd. De opening
van het nieuwe winkel
centrum bracht al een
totale ommekeer in het
Vlissingse stadsbeeld.
Nu zal vanwege allerlei
activiteiten in het Arse-
naalgebied ook een an
der deel van het
Vlissingen winkelgebied
nieuwe impulsen krijgen
er er als vanouds weer
helemaal gaan bijhoren.
Meer leden
Facelift
Weug
Woensdag 26 mei 1993
DE FAAM - DE VLISSINGER
19
Maritieme attractie en educatie
Als de zaak onder aan de dijk van
de Westerschelde geopend is
voor het publiek, zal de bezoeker
na de kassa met de grootste rol
trap van Zeeland naar de bo
venste verdieping worden
gevoerd. Met audio-visuele pre
sentatie en diaprojectoren wordt
duidelijk gemaakt wat hem alle
maal te wachten staat.
In een beschrijving van wat er
komen gaat staat dat Het Arse
naal beslag heeft weten te leg
gen op het werk van Ivan Trtanj.
De wereldberoemde collectie van
deze Joegoslaaf blijft drie jaar in
Vlissingen tentoongesteld. Ver
der staat op de bovenste verdie
ping de wereldberoemde
scheepsmodellen die grote faam
verwierf in Japan en Amerika.
Elke twintig minuten wordt er in
een volgende ruimte, die sprook
jesachtig verlicht is, een vloot-
schouw gehouden. In een
gigantische waterbak van 25
meter passeren allerlei beroemde
boten, onder meer de Bismarck,
een schip van Greenpeace, loods
en zeilboten alsook sleepboten.
Onderwijl zorgen een waterorgel
en licht en geluidsspel voor ver
rassingen. De Russische compo
nist Marin Belenkov stelde de
muziek samen. Onderweg van de
bovenste etage naar de eerste
verdieping krijgt het publiek een
zicht op de drukbevaren Wester
schelde.
Op de eerste verdieping is de
oudheidkamer van de scheeps
werf De Schelde ondergebracht.
Deze oudheidkundige collectie is
opgebouwd uit herinneringen en
documenten sinds de vestiging
van De Schelde in Vlissingen in
1875. Bij de oprichting werd juist
de overgang van houten naar ij
zeren stoomschepen in gang ge
zet. Verder heeft de Tweede
Wereldoorlog een bijna revolutio
naire verandering in de gebruikte
produktiemethodes gebracht.
Feitelijk toont de oudheidkamer
van deze bekende scheepswerf
aan dat de bouw van schepen
voortdurend in beweging is ge
weest. Dankzij een groot aantal
actieve medewerkers van De
Schelde zijn veel documenten,
modellen en op schaal nage
maakte eindprodukten bewaard
gebleven.
Al een hele poos werd gezocht
naar een passende omgeving
voor de historische spulletjes.
Het Arsenaal bood uitkomst,
meldt J.R Leenknegt van de Ko
ninklijke Schelde Groep. Na de
oudheidkamer komt het publiek
bij de oceaantank waarin het dan
van de bovenkant de haaien ziet
zwemmen. Naast de oceaantank
staat een ruim vier meter hoge
replica van de Titanic opgesteld.
De Nederlandse modelbouwer
Bethlehem werkte ruim vijftien
jaar aan de boot. Er is van alles te
zien aan deze replica van het pas
sagiersschip dat met man en
muis verging. De balzaal, de bak
kerij en historisch geluidsmateri
aal, foto en videopresentatie
geven een beeld van de geschie
denis van dit schip.
Verder is het maritiem Centrum
uitgerust met een scheepskade.
Van die kade kan de bezoeker via
een loopbrug een schip betreden
en kennis maken met het leven
aan boord. Tegelijk kunnen 37
mensen een echte ruwe zeereis
meemaken, waarbij reddings
vesten verplicht zijn. Een speciaal
ontwikkeld hydraulisch systeem
zorgt voor dit nagebootse
avontuur.
Grootste attractie wordt onge-
Schelde Groep en tevens
coördinator van de verhui
zing, is dat de aangewezen
plek waar de in de loop der ja
ren verzamelde voorwerpen
haar bezoekers over de ge
schiedenis van de scheeps
bouw kunnen vertellen.
Op dit moment worden alle spul
len geïnventariseerd en geleidelijk
naar De Oudheidkamer overge
bracht. Leenknegt: „De komst
van Het Arsenaal is een unieke
kans de bezoekers te informeren
over de geschiedenis van de
Scheepsbouw van de Koninklijke
Schelde Groep. Ook zal de collec
tie veel inwoners van Vlissingen
aanspreken. Er wonen daar veel
mensen die op de een of andere
manier bij de Schelde Groep zijn
betrokken of betrokken zijn ge
weest. De scheepsbouw drukt
immers al meer dan een eeuw
zijn stempel op deze havenstad".
project heeft er, tot grote blijd
schap van de voorzitter van de
verzamelde winkeliers, toe bijge
dragen dat Walstraat-Zuid, het
achterliggende gedeelte richting
Zeilmarkt er nu niet langer meer
bijhangt. Tot voor kort hield de
facelift er vanaf het Kleine
Marktje in één keer op. Een ver
schil van dag en nacht. De aan
blik is nu drastisch veranderd.
Het resterende Walstraatgedeelte
is thans sterk opgewaardeerd.
Mede door het nieuwe plaveisel
en de moderne verlichting is dit
stukje straat er weer helemaal bij
gaan horen. „Nu is het één door
lopende winkelstraat", zegt de
voorzitster.
„Dat is voor ons hardstikke be
langrijk. Zo ontstaat er een hele
nieuwe toevoerweg van men
sen". Vlissingen heeft de laatste
tijd op winkelgebied heel wat
meer te bieden dan jaren gele
den. „We hebben er prachtige
winkels bijgekregen", roemt Cla
ra. „In de mode kan je op alle ge
bied terecht. Er zijn eigenlijk heel
veel speciaalzaken. Zo is de
schoenmode heel erg verbeterd.
Maar ook zijn daar de cadeau
shops waar je heel erg leuk kunt
slagen. Bovendien is er nu volop
keuze op het gebied van de dag-
horeca. Als je gezellig winkelt
moet je ook lekker een kopje kof
fie kunnen nemen of een ijsje
kunnen eten. Je kunt nu echt
zeggen: 'we gaan stadten in Vlis
singen'. Dat had je tot voor kort
niet. Er was gewoon een te be
perkte keus. En dat gaf natuurlijk
een hele wisselwerking. De men
sem kwamen niet naar de stad
omdat het er niet gezellig was.
Daardoor gingen er steeds meer
winkels weg. Die vicieuze cirkel
is nu doorbroken".
De voorzitter van de Vlissingse
binnenstadwinkeliers realiseert
het zich heel sterk: Vlissingen is
weer een geduchte concurrent
geworden voor andere koopcen
tra in de omgeving. „Ze kunnen
zich bijvoorbeeld in Middelburg
terecht echt zorgen maken. Dat
kan iedereen vaststellen aan de
toeloop. De Vlissingse bin
nenstad biedt een breed pakket.
En we hebben meer dan voldoen
de parkeerruimte. De Steenen
Beer is zelfs nog niet eens ont
dekt als parkeerterrein".
Ze voegt er nog aan toe: „Ik heb
altijd in de Vlissingse binnenstad
geloofd. „Toen een paar jaar gele
den werd bekend gemaakt dat
het Scheldeplein werd gebouwd,
hoorde je wel links en rechts zeg
gen: nou, ik moet het eerst nog
zien of ze die winkels wel vol krij
gen. Die winkels zijn nu vol.....".
Het monotone maar tegelijkertijd
nostalgische ritme van de klink
hamer is vandaag de dag niet
meer waar te nemen op de Vlis
singse werf. Het is vervangen
door het lasapparaat waarmee in
een sneller tempo buizen en pla
ten aan elkaar kunnen worden
bevestigd. Zo zijn er in de loop
van de geschiedenis van de
scheepvaart meer produktie-
systemen drastisch gewijzigd.
Vooral in de Tweede Wereldoor
log werden bewerkings
methoden, gereedschappen en
andere maritieme attributen aan
gepast aan de eisen van de tijd
waarin de schepen steeds mo
derner werden.
Ook borstbeelden van oud-
Schelde-directeuren staan in
de oudheidkamer opgesteld.
De collectie heeft nooit een vaste
plek gehad. Ze werd van hot naar
haar over het Scheldeterrein
gesleept. Slechts een enkele keer
werden de voorwerpen getoond
aan relaties om een indruk te ge
ven van de vroegere werkzaam
heden van de Schelde Groep of
werden ze tentoongesteld op ma
ritieme exposities. Maar het grote
publiek beleefde er helemaal
geen plezier aan. „Daarom is
besloten de collectie toegankelij
ker te maken en heeft de Schelde
Groep haar overgedragen aan de
gemeente Vlissingen", verduide
lijkt Leenknegt. „Zij geeft het ver
volgens weer in bruikleen aan
Het Arsenaal, dat in de toekomst
ook verantwoordelijk is voor het
onderhoud van de attributen".
Beeld van de Oudheidkamei
in Het Arsenaal.
de bezoeker op vijftig meter
hoogte een wijdse kijk op water
en Zeeland. In de toekomst komt
er nog een futuristische speelhal,
waar niet alleen goklustigen aan
hun trekken kunnen komen,
meldt exploitant Loontjes. In deze
hal - Carrousel genaamd - zullen
allerlei kermisattributen zijn te
vinden. In de nok van de hal be
wegen kermispaarden van weleer
en er zijn talrijke kermisspelletjes
te beoefenen. In een speciale
ruimte staat een aantal snooker-
biljards opgesteld. De Carrousel
wordt geopend in juli. Ook het
theater gaat deze zomer open,
alsook het openluchttheater dat
op de Westerscheldedijk dicht te
gen Het Arsenaal aan wordt
gebouwd.
Maritieme collectie Schelde
zet vaste voet aan wal
Volgens Jean Paul Leenknegt,
stafmedewerker van de
Clara Eisma: Resterende Walstraatgedeelte sterk opge
waardeerd".
„Wij zitten echt helemaal in de
lift", stelt de sinds een paar
maanden als nieuwe voorzitter
op de barricade verschenen Clara
Eisma. Met het toenemen van de
trek naar de binnenstad is er ook
meer belangstelling om toe te
treden tot de ondernemersvereni
ging, die nu zo'n 130 leden telt,
maar naar verwachting spoedig
sterk zal uitgroeien nu er zich
nieuwe winkeliers hebben ge
vestigd en iedereen kan vaststel
len dat het hart van Vlissingen
weer driftig klopt.
Clara Eisma juicht de nieuwe ont
wikkelingen van harte toe, maar
zegt er tevens bij dat het heel be
langrijk is om wat er nu is gereali
seerd ook goed te houden. Als
voorbeeld noemt ze het schoon
houden van de tamelijk kwets
baar gebleken
promenadetegelvloer. Ook moet
er op worden toegezien dat de
luifels netjes blijven ogen en dat
er leuke dingen in de stad wor
den georganiseerd. „We moeten
de kwaliteit op dat hoge peil zien
te houden".
De realisering van het Arsenaal-
Het paasagierschip Willem
Ruys is één van de belangrijk
ste schepen die ooit in Vlissin
gen werden gebouwd.
Leenknegt vertelt dat voormalig
Technisch Directeur van de
Schelde Groep, J. Weug, degene
is geweest die met de verzame
ling is begonnen. „De gereed
schappen die de
scheepsbouwers al vanaf de ves
tiging van de Schelde Groep in
1875 gebruikten, mogen dan wel
verouderd zijn", moet Weug heb
ben gedacht, „maar ze geven wel
een indruk van vroegere werkwij
zen in de scheepsbouw. Dus
twijfeld het reusachtige basin dat
met een gewicht van 120 ton op
de benedenverdieping rust. In dat
basin zwemmen grote haaien.
Daarnaast speelt onderwijs over
het leven onder water eveneens
een rol. Het interieur van een on
derzeeboot is er daarom nage
bouwd. Naast de
haaien-aquarium staat een zoge
naamd 'aanrakings-bassin'. In
nauwe samenwerking met het
Kingdom of the Sea uit Engeland
is dat bassin ontwikkeld. Er
zwemmen roggen. De bezoeker
kan deze vissen aanraken.
Na het spektakel onder water
komt de bezoeker bij de panora-
malift. De panoramatoren biedt
waarom zouden we ze weg
gooien?".
klinkgereedschap tot een lint
zaagmachine. Zelfs kluizen en ty
pemachines, die voor de
ondersteunende werkzaamheden
werden gebruikt, zijn bewaard
gebleven.
Aldus geschiedde. Met behulp
van vele enthousiaste medewer
kers, die stuk voor stuk een eigen
bijdrage leverden, begon Weug
allerlei voorwerpen te bewaren.
Ook werden objecten bijeen ge
bracht die een representatieve
waarde voor de Schelde Groep
hebben gehad, zoals halffabrika
ten en relatiegeschenken. En be
horen daarnaast enkele
archeologische vondsten die ooit
op het Scheldeterrein zijn gevon
den tot de collectie. Het totale
assortiment bestaat uit een klei
ne tweeduizend voorwerpen, va
riërend van klinknagels en
