Lustrumfeest dagcentrum Akka
Karolingische burchten
Surinaams kokkerellen in Oostkapelle
Leerlingen De Stelle beste installateurs
J1 Wk Abdij Nieuws is de
m H informatierubriek van
De zomerbus kan ook in 1994 nog rekenen op financiële ondersteuning van de
provincie. Gedeputeerde staten stellen dat voor. Gegeven de groei van het
aantal reizigers kan het zomerbusproject op den duur zelfstandig draaien.
Zeelandbrug:
trekkers taboe
Inspraak
Waterpeil
Gezondheid
Sociaal
Natuur
Bijeenkomst
Ouderen
Meer aandacht
nodig bij
1 mei viering
Structuurvisie
voor perifere
detailhandel
Woensdag 17 februari 1993
DE FAAM - DE VLISSINGER
13
Abdij Niguws
De komende tijd probeert men invulling te geven aan al langer
bestaande wensen "iets te doen" met de Karolingische burchten
in Zeeland. Het uitwerken van plannen gebeurt in het kader van
het provinciaal beleidsplan voor recreatie en toerisme. Onder
meer de Zeeuwse Cultuurhistorie zou meer onder de aandacht
van een breed publiek gebracht moeten worden. De Karolingi
sche burchten is een van de zaken die men gaat aanpakken.
Zomerbus
In Zeeland zijn vijf plaatsen, waar
van bekend is dat er ooit Karolingi
sche burchten zijn geweest. Soms
zijn ze nog goed te herkennen in
het landschap of de plattegrond
van de stad. In Oostburg, Dom
burg, Oost-Souburg, Middelburg
en Burgh op Schouwen-Duiveland
zijn burchten geweest. Het is iets
te makkelijk te zeggen dat elk
dorp of elke stad die met 'burg'
eindigt ooit een 'burcht' heeft ge
had, want een stadje als Aarden
burg dankt zijn oorsprong waar
schijnlijk aan het Romeinse
castellum (vesting). In Oost-Sou
burg en Burgh is de vorm van de
Karolingische burcht nog goed te
herkennen. In Domburg en Oost
burg zijn de burchten verdwenen
onder zand en bebouwing. In
Domburg is in 1991 een deel van
de omwalling van de burcht bij op
gravingen aan het licht gekomen.
Latere opgravingen gaven nog
meer zicht op de precieze plek
van de voormalige burcht. Nu dat
bekend is, kunnen bepaalde stra
ten, die elkaar kruisen, worden
herleid tot de burcht.
De burchten dateren uit de
tweede helft van de negende
eeuw en ontlenen hun naam
aan keizer Karei de Grote. Ze
zijn waarschijnlijk bedoeld ge
weest als verdediging tegen
de aanvallen van tie Noorman
nen.
Domburg was in die tijd een bloei
ende handelsnederzetting en was
het waarschijnlijk om die reden
waard verdedigd te worden. Waar
om er op Walcheren meer burch
ten nodig waren is niet duidelijk.
Ze komen voor tussen Frans-
Vlaanderen en Denemarken. Dat
roept het beeld op van een verde
digingsgordel langs de Noordzee.
Verder onderzoek moet meer aan
het licht brengen over het waarom
Trekkers en soortgelijk langzaam
verkeer hebben geen toegang op
de Zeelandbrug. Het feit dat de
brug sinds 1 januari tolvrij is, heeft
hierin geen verandering gebracht:
de hoofdrijbaan was en is een au
toweg.
Trekkerbestuurders die zich aan
de Noordbevelandse kant van de
brug meldden, werden door de
tolgaarders op het rijverbod voor
hun voertuigen'gewezen. Die mo
gelijkheid is vervallen op het mo
ment dat niet meer voor de passa
ge over de brug hoefde te worden
betaald. De politie is nu de enige
toezichthoudende instantie.
Ontheffingen voor langzaam ver
keer op de hoofdrijbaan van de
Zeelandbrug kunnen worden aan
gevraagd bij de provinciale direc
tie milieu en waterstaat, postbus
165, 4330 AD, Middelburg. Door
gaans worden zij verleend voor af
gebakende tijdstippen binnen de
dag.
van de burchten en wie ze heeft
laten bouwen.
Plannen
Op initiatief van de provincie
hebben een aantal instanties
als gemeenten, provinciaal ar
cheoloog en archiefdiensten
de krachten gebundeld.
Men is aan de slag om materiaal
te vervaardigen: brochures, fol
ders, wandel- en fietsroutes, infor
matieborden en lesbrieven. Een
tentoonstelling hoort ook tot de
mogelijkheden. Gedacht wordt
verder nog aan lezingen, excur
sies en deelname aan herinrich
tingsplannen. Met deze aktiviteiten
sluit men aan bij de plannen van
met name de gemeenten Vlissin-
gen en Westerschouwen. Als alles
volgens de planning verloopt, zul
len de eerste vruchten van deze
arbeid nog in 1993 verschijnen.
De zomerbus mag in 1993 re
kenen op een provinciale bij
drage van honderdvijftigdui
zend gulden. Gedeputeerde
staten stellen dat voor. Het is
aan de provinciale staten om
te beslissen of de provincie dit
geld op tafel legt.
De zomerbus is een aanvulling op
het openbare vervoersnet en op
de dienstregeling van dit net. Het
is de bedoeling de bussen te laten
rijden van 4 juli tot en met 28 au
gustus. Allerlei toeristische plek
ken zijn op die manier te bereiken
met openbaar vervoer. Dat geldt
voor bijvoorbeeld strandovergan-
gen en campings. Met het inzetten
van de zomerbus slaat men twee
vliegen in een klap. Het vervoers
aanbod voegt kwaliteit toe aan het
totale toeristisch-recreatief aan
bod en het is een alternatief voor
het groeiend autogebruik in het
kustgebied.
De cijfers maken duidelijk dat
steeds meer mensen gebruik ma
ken van de zomerbus. Dit in te
genstelling tot de Strandexpres,
de speciale trein die de spoorwe
gen heeft laten rijden gedurende
het hoogseizoen. De belangstel
ling voor deze extra trein was der
mate gering dat men afziet van
voortzetting van dit experiment.
Met de zomerbus zijn het af
gelopen jaar in Zeeland 146
duizend reizigers vervoerd.
Dat is 35 procent meer dan in
1991.
Per gebied verschilde de groei
aanmerkelijk. Schouwen-Duiveland
was koploper met een toename
van 61%. Het lijkt aannemelijk dat
de koppeling van een plek op de
camping met een vervoerskaart
heeft bijgedragen aan deze groei.
Het aantal reizigers in Zeeuwsch-
Vlaanderen nam toe met 39%.
Deze forse groei is te meer opval
lend omdat de bus in deze streek
een jaar langer rijdt dan in de rest
rilgr t I
'ill ^S
van Zeeland. De toename op Wal
cheren bedroeg negentien pro
cent. De bekendheid van de zo
merbus neemt toe, en wat meer
is, leidt kennelijk ook tot een toe
name in het gebruik.
Een groeiend aantal passagiers is
belangrijk voor de financiële kant
van dit project. Meer inkomsten
uit kaartverkoop, bijdragen van re-
creatie-ondernemers en uit recla
me zijn dan mogelijk. Toenemen
de eigen inkomsten zijn van be
lang nu niet meer gerekend kan
Inspraak op het waterhuishou
dingsplan Zeeland is mogelijk
tot 1 april. Tijdens de inspraak
periode zijn er een aantal in
formatie-avonden over de be
leidsvoornemens van het da
gelijks provinciebestuur. De
avonden zijn voor iedereen
toegankelijk.
worden op de eerdere bijdragen
van de ministeries van Economi
sche Zaken en van Landbouw, Na
tuurbeheer en Visserij. Ook een
aantal gemeenten hebben laten
weten hun bijdragen af te willen
bouwen. Een positief aspect is dat
het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat heeft besloten haar bijdra
ge met ingang van dit jaar structu
reel te maken. Dus geen geld
meer uit de experimentenpot,
maar jaarlijks een bedrag. De
hoogte van het bedrag is afhanke
lijk van het aantal reizigers en het
aantal kiliometers dat deze reizi
gers afleggen. Gelet op de groei
van de laatste jaren verwacht men
een forse stijging van de bijdrage
van dit ministerie.
De initiatiefnemers, de ver
voersbedrijven ZWN en Car-
lier, verwachten de exploitatie
voor dit jaar rond te krijgen
door onder meer de bijdrage
van de provincie. Minder kos
ten maken denkt men op drie
manieren te kunnen bereiken.
Door optimaal gebruik te maken
van de ervaringen van de afgelo
pen jaren past men de dienstrege
ling en de buslijnen iets aan. Zo
overweegt men op Walcheren een
wijziging van de route. In vergelij
king met het voorgaand jaar rijdt
de zomerbus zes dagen minder.
Dat zou meer in overeenstemming
zijn met het aanbod van reizigers.
Tot slot zal men, in tegenstelling
tot de afgelopen jaren, na het ko
mend seizoen geen evaluatie-on
derzoek laten doen.
De bijeenkomsten beginnen, tel
kens om 20.00 uur, met een kor
te inleiding en het aangeven van
een aantal discussiepunten. Het is
aan de aanwezigen in hoeverre
men informatieve vragen stelt dan-
wel overgaat tot discussie. De vol
gende data en plaatsen zijn gere
serveerd. Maandag 1 maart, Prins
van Oranje in Goes; woensdag 3
maart, Churchill hotel in Terneu-
zen; donderdag 4 maart, hotel
Mondragon in Zierikzee.
Na afsluiting van de inspraakter
mijn wordt op 5 april een hoorzit
ting belegd. Wie een schriftelijke
reactie heeft ingediend bij Provin
ciale Staten van Zeeland, postbus
6001, 4330 LA Middelburg, wordt
dan in de gelegenheid gesteld de
reactie mondeling toe te lichten.
Bij het informatiecentrum van
de provincie, Abdij 9 in Mid
delburg, tel. 01180-31400,
kan men tegen betaling van
vijftien gulden in het bezit ko
men van het plan. Een samen
vatting is gratis verkrijgbaar
op hetzelfde adres.
Van 25 februari tot 12 maart
wordt het peil op het Kanaal
door Walcheren met zestig
centimeter verlaagd tot NAP
0,30 meter.
De verlaging is nodig om onder
houd te kunnen uitvoeren aan het
binnensluishoofd van de grote
sluis in Veere. Woensdagavond 24
februari begint men met de aflaat
van het water. De diepgang be
draagt 3,70 meter op het kanaal
en in noordelijke richting op het
verbrede deel van het zijkanaal
naar Arnemuiden. Vanaf de Arne-
brug moet de scheepvaart richting
Arnemuiden rekening houden met
een diepgang van 1,60 meter. Op
het verbreed kanaal en in het bin-
nenhavengebied van Vlissingen
wordt de diepgang 7,30 meter di
rect voor de sluis en 6,40 meter
vanaf de eerste binnenhaven tot
de binnenkeersluis.
Aardappelen, vlees en groente.
Hollandse kost dus, daar krijgen
de mensen soms genoeg van.
Exotisch koken is in. De Stichting
Educatief Toerisme Zeeland
Oranjezon speelt ook in op deze
nieuwe trend met kookcursussen
in haar Studiecentrum aan de
Schoolstraat in Oostkapelle. De
ze weken staat de Surinaamse
keuken centraal. Gedurende drie
avonden leren de deelnemers van
een echte Surinaamse keuken
prinses hoe zij een lekkere Pom
met kouseband of een Okro bra-
voe met tomtom van tomaten
kunnen klaarmaken.
Wie de voormalige huishoud
school binnenstapt, waant zich in
een restaurant. De geur van tro
pische gerechten komt de bezoe
ker tegemoet. Op deze tweede
avond van de cursus maakt de
personeelsvereniging van de Del
ta Nutsbedrijven, die met een
groep heeft ingetekend, drie ge
rechten klaar. Onder leiding van
de Surinaamse keukenprinses
mevrouw S. Bhoelai en coördina
trice mevrouw D. Bom pakken de
deelneemsters en deelnemers (er
zijn twee mannen bij) voorzichtig
een stuk cassave met allerlei an
dere ingrediënten in een bana
nenblad. Dokoen heet deze zoete
lekkernij, die in water wordt ge
kookt en daarna koud wordt ge
geten. Voor mevrouw Bhoelai,
die in 1979 naar Holland kwam,
is koken met een groep van
zestien personen een peuleschil.
„Voor een Surinaamse bruiloft
moet ik soms wel voor drie hon
derd gasten koken, maar dan heb
ik veel helpsters", lacht zij. „In
onze keuken vind je Hindustaan-
se, Creoolse en Javaanse gerech
ten. Ook zijn er Chinese
invloeden. Er wordt vaak scherp
gekookt".
Na de maaltijd, waarvan door
sommige cursisten maar voor
zichtig wordt geproefd: „Ik ruik
knoflook, brhh", volgt nog een
uur produktvoorlichting in een
ander lokaal. Jan Brasser uit Kou-
dekerke, specialist in exotische
produkten, heeft verschillende
groentes, allerlei soorten rijst en
specerijen op tafels uitgestald. Hij
vertelt de aanwezigen hoe zij zijn
produkten kunnen verwerken en
bewaren. Daarbij heeft hij bij
ieder produkt ook nog een recept
voor de keukenenthousiaste
lingen.
Coördinatrice Digna Bom van
Oranjezon ziet naast het plezier
dat exotisch koken de deelne
mers biedt, ook andere pluspun
ten in de cursus. „Je leert hier
eikaars cultuur kennen en waar
deren. Wij draaien voorafgaand
aan de lessen altijd de videoband
'Van kouseband tot sperzieboon',
die speciaal voor Surinamers is
vervaardigd, die naar Holland ko
men. Daarin wordt uitgelegd hoe
de maaltijden er hier uitzien en
hoe onze gebruiken zijn. Zij kijken
net zo raar tegen onze manier
van eten aan als andersom".
Naast de cursus 'Wij koken Suri
naams' zijn er ook lessen in Viet
namees koken en het gebruik van
de combimagnetron. Inlichtingen
bij het Studiecentrum Oranjezon,
Oostkapelle, telefoon
01188-1507.
Multiple Sclerose - J. Nagel
hout, arbeidsdeskundige van de
GMD, bespreekt dinsdag 23 fe
bruari om 19.15 het thema 'Nieu
we koers gehandicapten beleid?'.
Dat gebeurt in het Der Boede-
Koetshuis in Koudekerke.
Kanker - De Nederlandse Kan
kerbestrijding, het Koningin Wil-
helmina fonds, wil de
vakantiereizen voor kankerpatiën
ten uitbreiden. In de vakantiegids
1993 zijn zowel individuele- als
groepsvakanties in binnen- en
buitenland opgenomen. De va
kantiegids is binnenkort verkrijg
baar bij alle huisartsen,
apotheken en kruisverenigingen.
Ook kan een exemplaar worden
opgevraagd bij het Informatie
centrum van de Nederlandse
Kankerbestrijding, 06-0226622.
Self-healing - Deze maand be
gint Corrie Akkermans een cur
sus self-healing. Dit is een
meditatie-vorm waarbij het om
gaan met eigen energie en ener
gie van anderen centraal staat.
De cursus vangt aan bij voldoen
de deelname. Voor informatie
02280-23075.
Voorjaarsvakantie - Het Activi-
teiten Centrum Middelburg heeft
enkele bezigheden voor de voor
jaarsvakantie in petto. Dinsdag
23 februari toont Elda van Bork
een videofilm over de Zuid-
Amerikaanse cultuur. Donderdag
25 februari speelt de toneelgroep
De Kameleon de twee-acters
'Laura' en 'Schat aan de Muur'.
Beide voorstellingen beginnen
om 13.30 uur en worden gege
ven in het Ontmoetingscentrum
Dauwendaele, Vijlandstraat 51 in
Middelburg.
Bosnië - De stichting Bosnië
Hercegovina zoekt vrijwilligers.
De stichting verzorgt om de twee
weken transporten naar Bosnië.
Op het moment concentreert zij
zich op de stad Tuzla in het
oosten van Bosnië. Vrijwilligers
worden gevraagd om voedsel en
medicijnacties te houden bij dro
gisterijen en supermarkten. Geïn
teresseerden kunnen tussen 10
en 14 uur bellen met de heer
P.A.M.Duckers, tel.nr.
030-333347. Financiële bijdra
gen kunnen worden gestort op
giro 60800 t.n.v. Stichting Bosnië
Hercegovina
Vergadering - De Koninklijke
Maatschappij Tuinbouw en Plant
kunde, afdeling Walcheren, houdt
op 23 februari om 19.30 uur een
algemene ledenvergadering in
Hotel Walcheren in Koudekerke.
Punten die onder andere op de
agenda staan zijn: jaaroverzicht
1992, financieel verslag 1992,
begroting 1993 en de bestuurs
verkiezing.
Alleenstaanden - Vriendenkring
'Kapasi' voor alleenstaanden tot
45 jaar houdt om de drie weken
dans- en ontmoetingsavonden.
Op zaterdag 20 februari is er
weer zo'n avond in wijkcentrum
'De Spinne' in Goes. De avond
begint om 21.30 uur. Voor meer
informatie 01109-259.
Zanggroep - De activiteiten
commissie van Bachten Reede
presenteert op vrijdag 26 februari
een optreden van de zanggroep
'Triphonia'. Ook worden twee
rondjes bingo gespeeld. De zaal
gaat om 19 uur open.
MEER KORTE INFORMATIE
ELDERS IN DEZE KRANT
Zes afdelingen van de PvdA
op Walcheren, de Vlissingse
FNV en DISK (Dienst in de In
dustriële Samenwerking van
wege de Kerken) willen de 1
mei-viering meer onder de
aandacht brengen. De dag
van de arbeid krijgt dit jaar in
ieder geval wat meer zwaarte
door de aanwezigheid van
PvdA-fractievoorzitter Thijs
Wöltgens, die in De Zwaan in
Oost-Souburg een toespraak
houdt.
Volgens de organisaties van
de 1 mei viering is het nood
zakelijk om het begrip solidari
teit vanuit de drie organisaties
op een eigen wijze inhoud te
geven. Behalve Wöltgens
spreekt ook pastor Jan Schef-
fer tijdens de bijeenkomst.
Centraal thema van de viering
wordt: 'werken, je geld of je
leven, op zoek naar een ande
re visie op arbeid'. In de visie
van de drie organisaties dient
het begrip menselijkheid een
belangrijke factor te zijn. Ook
de zorg van een leefbare aar
de is daarbij ingebouwd en de
stem van 'de mens aan de on
derkant' van de samenleving
dient gehoord te worden. Ver
volgens hechten de organisa
ties belang aan de
emancipatie van vrouwen via
toegang tot zinvol betaald
werk en een eerlijke verdeling
van alle arbeid.
•V.V.V.V.V.V.
Het orthopedagogisch dagcen
trum voor verstandelijk gehandi
capte kinderen Akka in
Middelburg houdt vrijdag 19 fe
bruari een lustrumfeest voor kin
deren, ouders en personeel- Ook
jongeren die Akka inmiddels ver
laten hebben zijn uitgenodigd.
Het feest wordt gevierd omdat
Akka vijf jaar geleden een eigen
gebouw aan de Wilsonlaan
kreeg. Voor die tijd deelde het
dagverblijf een gebouw met De
Windroos. Dat een dagcentrum
voor oudere verstandelijke ge
handicapten is.
Akka begeleidt thuiswonende
kinderen van ongeveer drie tot
zeventien jaar in hun ontwikke
ling. Het gezin en samenleving
staan hierbij centraal. Na Akka
gaan de jongeren vaak door naar
het dagcentrum voor oudere ver
standelijke gehandicapten. Ook
stroomt een deel van hen door
naar een school voor moeilijk le
rende kinderen. „Onze kinderen
hebben allemaal een verstandelij
ke handicap en een blijvende
achterstand in de ontwikkeling.
Sommige zijn ook lichamelijk ge
handicapt", zegt het hoofd van
Akka, Koos van Hooydonk.
„Wanneer ze hier als kleuters bin
nenkomen volgt er eerst een ob
servatieperiode. Daarna stellen
we samen met de ouders een be
geleidingsplan op. Dat plan wis
selt van kind tot kind".
Hooydonk: „leder kind krijgt indi
viduele aandacht. Zowel een
groepsbegeleider als fysiothera
peute of muziektherapeut is bij
de begeleiding betrokken. We
kunnen niet los van elkaar wer
ken."
Julian van Boven en Martijn
Schipper eindigden als nummer
één bij de regionale wedstrijden
installatietechniek op het Burge
meester Albertscollege in Ruck-
phen. Het tweetal leert op Groot
Stelle, de scholengemeenschap
voor beroepsonderwijs in Goes.
In totaal hadden vijf scholewn uit
Zuid-West-Nederland leerlingen
afgevaardigd. Het was voor de
eerste keer dat een dergelijke
wedstrijd werd gehouden. De
beide Zeeuwse toekomstige in
stallateurs moeten op 10 maart
naar Gouda waar de landelijke fi
nale zal plaatsvinden.
Sinds de verhuizing houdt Akka
ieder jaar een feest voor de kin
deren. Hooydonk: „In verband
met het lustrum willen we wat
extra's gaan doen. Vandaar dat
nu een reünie komt. Sinds we
aan de Wilsonlaan zitten zijn er al
negentien kinderen naar school
of dagcentra doorgestroomd. We
vinden het leuk om die oud
leerlingen met hun ouders weer
eens terug te zien".
De provincies en gemeenten krij
gen meer vrijheid om perifere de
tailhandel al dan niet toe te
staan. Daarnaast wordt de defini
tie van grootschalige meubelde
tailhandel uitgebreid tot 'woning,
waaronder meubels'. Dat is een
aantal liberaliseringen in het be
leid die volgens het bestuur van
de Kamer van Koophandel de
aandacht vragen.
Perifere detailhandel is een vorm
van detailhandel die in beginsel
beperkt toelaatbaar is. Nu een
groot deel van de verantwoorde
lijkheid bij de overheden is neer
gelegd vindt de Kamer van
Koophandel dat het provinciaal
beleid in een structuurvisie moet
worden vastgelegd. Daarin moet
onder meer worden beschreven
hoe de liberalisering in praktijk
wordt gebracht. Dat is volgens
haar van belang om het beleid
van de gemeenten op één lijn te
krijgen en te voorkomen dat zij de
nieuwe regeling niet op hun ei
gen manier interpreteren.
De plek van een burcht bij Burgh-Haamstede
De cursisten horen van mevrouw Bhoelai het fijne over de Surinaamse keuken.
