Ouderenbeleid: Eenzaamheid aangemoedigd
UW AUTO
HEEFT 00K
WEL EENS
RECHTOP
'N BIJZON-
DERE
BEURT.
/v\
TWEE BIG MAC
HALEN, ÉÉN BETALEN. y
RADIO ATLANTIS
IX
Het ritme van Walcheren
Het ritme van de tijger.
Wedgwood
WILD APPLE
Eenmaal,
andermaal,
prettige prijs
BOEK OVER JONGERE ARCHITECTUUR EN STEDEBOUW IN ZEELAND
In de serie Architectuur en Stedebouw 1850-1940 is
onlangs het achtste deel verschenen. Woensdag 3
februari werd in café Barends in Goes het eerste
exemplaar van het het boek Architectuur en stede-
bouw in Zeeland 1850-1945 uitgereikt aan gedepu
teerde G. de Vries-Hommes. Een vraaggesprek met
schrijfster Berit Sens over de inhoud en achtergrond.
PZC WEEKBLADEN
Het percentage ouderen neemt gestaag toe. Het
aantal bejaarden- en verzorgingstehuizen wordt in
gekrompen en ook de mantelzorg, de hulp door fa
milieleden, wordt minder. Hoe ziet de toekomst voor
de ouderen eruit?, is een vraag die in 1993, het Jaar
van de Ouderen, steeds prangender wordt. Is de si
tuatie van Frans van Nieuwland, die vorige week in
deze krant beschreven werd, een voorbode van wat
ons te wachten staat? De heer L.Q.Phernambucq,
directeur van de Stichting Thuiszorg Walcheren en
mevrouw A.J. de Roo-Karelse, adjunct-directeur van
de Gezinsverzorging werpen een blik in de toekomst.
Minder hulp
Vereenzaming
VERSCHOORE
Als je aan iedereen
de mooiste kleding
verkoopt, mag je
jezelf toch ook wel
eens in een nieuw
jasje steken.
(Zie pag,1 1)
Daarom
deze week:
PROGRAMMA 8
PROGRAMMA 4
25% KORTING
t
1
ESSO
SPECIAALZAAK
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01180-13221
Geschikt voor oven, ..._3
en vaatwasmachine
1
Bij ontwikkelen en afdrukken
van uw kleurennegatieffilm
drukken wij de hele
film nogmaals^
af voor
maar..,..
23e JAARGANG NUMMER 6
'Veel objecten uit recent
verleden worden bedreigd'
Het boekwerk is een selectie van
bouwkunstobjecten en bijzonde
re gebieden in het Zeeuwse, die
zijn verzameld binnen het Monu
menten Inventarisatie Project
(MIP). In 1988 werd een begin
gemaakt met dit landelijke onder
zoek naar objecten uit het vrij re
cente verleden. In totaal worden
uiteindelijk zestien delen gepubli
ceerd: van de twaalf provincies
en de vier grote steden.
Schrijfster van de Zeeuwse uitga
ve is drs. Berit Sens (33). Zij stu
deerde van 1978 tot 1986
kunstgeschiedenis aan de Rijks
universiteit in Leiden en liep stage
bij de Monumentenzorg Noord-
Holland, de Monumentenzorg
Leiden en het Documentatiecen
trum Bouwkunst Amsterdam,
dat inmiddels is opgegaan in het
Architectuur Instituut Rotterdam.
Na het behaien van haar bul liet
ze bij de Nationale Monumenten
zorg haar naam en adres achter
met de mededeling geïnteres
seerd te zijn in een baan bij het
Monumenten Inventarisatie Pro
ject dat net van start was ge
gaan. De vacature in de Zeeuwse
hoofdstad, waarin een be
leidsmedewerker jonge stede-
bouw en bouwkunst werd
gezocht, kwam als geroepen.
Vraag: Waarom is het Monumen
ten Inventarisatie Project, oftewel
MIP, in het leven geroepen?
Antwoord: De bedoeling van het
project is om een goed overzicht
te krijgen van de stedebouwkun-
dige ontwikkeling in de periode
1850-1945. Onze kennis over de
stedebouw en archtitectuur is
niet volledig. Er zijn veel hiaten.
Natuurlijk zijn er wel monumen
tenlijsten, maar de meeste ge
bouwen die daar op staan zijn
van voor 1850. Bovendien be-
WMsaftrstgcëiS?
Oplage: 24.400.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage: 49.000.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Steunpunt:
Boekhandel Bikker,
Walstraat 94, Vlissingen.
Advertentieverkoop:
G.J.A. van den Eeden
Tel. 01184-72283.
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81171 en Michelle
Bruggeman (ai), 01180-81170.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg
Faxnr. 01180-81215
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10, 17.00 uur. Postbus 18. 4^80
KA Vlissingen, tel. 01184-84000
(Boekhandel Bikker vrijdag 16.00
uur).
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 170.025.
stond er nog geen gebiedsgewij-
ze inventarisatie van objecten. De
Tweede Kamer heeft daar in
1984 toe besloten.
V: Je zegt op de monumenten
lijsten staat veel van voor 1850.
Is het wel de moeite waard om
nu al bouwsels van het begin van
deze eeuw, die nog niet echt oud
zijn, op te sporen?
A: We moeten er juist snel bij
zijn, want veel objecten die in de
tweede helft van de negentiende
eeuw zijn gebouwd, worden be
dreigd. Vaak doordat hun functie
vervalt. Watertorens zijn bijvoor
beeld overbodig geworden. Of
oude fabriekshallen. We weten
nu veel van de architectuur tot
1850. Maar als je het nu niet on
derzoekt, weten ze over een
eeuw niets over de latere periode.
V: De boeken van de andere pro
vincies lopen tot 1940. In Zee
land is de periode afgebakend bij
1945. Waarom dat onderscheid?
A: We hebben er hier voor geko
zen om de jaren van de Tweede
Wereldoorlog er ook bij te trek
ken, zodat we ook de verdedi
gingswerken en het
wederopbouwwerk mee kunnen
nemen in ons onderzoek. Boven
dien moet een monument vijftig
jaar oud zijn, dus dat konden wé
er nog net bij pakken.
V: Hoe wordt het MIP uitge
voerd?
A: Het MIP bestaat eigenlijk uit
twee delen, de regio-
onderzoeken en de gemeentebe
schrijvingen. Zeeland is op
gesplitst in drie gebieden,
Noord-Zeeland, Zeeuwsch-
Vlaanderen en Midden Zeeland.
In die regio's worden de ruimtelij
ke en historische ontwikkelingen
in de periode van 1850 tot 1945
bekeken. Hoewel we dat niet zo
nauw nemen, want ook de uit
breidingen van straten en wegen
tussen '45 en '50 worden erin
genoemd. JDaarnaast worden de
verschillende landschaptypen er
in beschreven, het grondgebruik,
de infrastructuur en de bebou
wing. Objecten komen er niet in
voor. Die worden behandeld in de
Berit Sens: „Van de objecten maakten we foto's..
gemeentebeschrijvingen. Met
een kaart in de hand zijn we alle
straten in de dorpen en steden
afgelopen op zoek naar karakte
ristieke gebouwen uit die speci
fieke periode. Van de objecten
maakten we foto's en dia's, die
samen met tekstgegevens in een
kaartenbak bewaard worden.
V: En al die objecten komen op
een monumentenlijst te staan.
A: (Lachend) Nee, dat is onmoge
lijk. We hebben in totaal 5300
objecten geïnventariseerd. Die al
lemaal als monument aanmer
ken, dat zou te gek zijn. Nee, in
het MIP worden alle bouwsels
opgenomen die karakteristiek zijn
voor de tweede helft van de vori
ge en begin deze eeuw. Bouw
sels die een beeld geven van die
tijd. Maar er zitten erbij die nooit
een monument zullen worden.
V: Een monument zeg je. Wan
neer krijgt een gebouw die sta
tus?
A: Dan belanden we al bij het
Monumenten Selectie Project.
Dat is de stap die op het MIP
volgt. Aan de hand van een aan
tal selectiecriteria gaan we alle
5300 objecten en 47 gebieden
met bijzondere waarde, want die
zitten er ook bij, opnieuw aan
een kritische blik onderwerpen.
Richtlijnen daarbij zijn onder
meer de cultuurhistorische en ar
chitectuurhistorische waarde, de
betekenis van het object, de
gaafheid en de zeldzaamheid. In
het laatste geval is het bijna auto
matisch een monument, maar
ook de eerste twee criteria we
gen door. Op ieder punt wordt
het bouwsel beoordeeld en uit
eindelijk ontstaat een totaalbeeld
waar wij onze keuze op baseren.
V: Welke vormen van architec
tuur zijn nu karakteristiek voor de
periode 1850-1945?
A: Karakteristiek? Het zijn eigen
lijk meer de gebouwen op zich
die in die tijd gebouwd werden
die bijzonder waren. Het is vaak
de functie die achter een bouw
werk steekt die het interessant
maakt. Bijvoorbeeld fabriekshal
len, watertorens, molens en stati
ons. Het was de tijd dat de
industriële revolutie nog bezig
was en dat spoorlijnen werden
aangelegd.
V: Maar een speciale bouwstijl is
er dus niet te herkennen?
A: Jawel, maar dat is voorname
lijk de traditionele bouwkunst. De
arbeiderswoningen. En de boer
derijen van èèn verdieping met
èèn deur aan de voorkant aan
aan weerszijde ramen. In de grote
steden daarentegen vindt je veel
meer echte gebouwen. Daar zie
je de stijl van de Amsterdamse
School, een architectonische
stroming uit die tijd, terug. In
Zeeland kom je die maar zelden
tegen. Zo'n gebouw is dus voor
Zeeuwse begrippen zeldzaam en
zal waarschijnlijk als monument
worden bestempeld. Aan de an
dere kant kom je in Amsterdam
maar heel weinig boerderijen te
gen. Daar zal dat een bijzonder
heid zijn. Lintbebouwingdat is
wel iets karakteristieks voor de
dorpen uit die tijd. Uitvalswegen
naar andere dorpen waar langs
weerskanten huizen zijn ge
bouwd. Dat kom je in Zeeland
veel tegen.
ZIE VERDER PAGINA UIT
„De bevolkingscurve is geen pira
mide meer zoals vroeger. Het is
een blok geworden en dat heeft
zijn weerslag op de ouderen
zorg", constateert Phernambucq.
„Vroeger werd er in de zorgsector
niet op een uurtje gekeken. Een
gezinsverzorger- of helper kon
makkelijk hele of halve dagen bij
één persoon blijven. Nu hebben
we een systeem van aangepaste
thuiszorg. Dat betekent dat voor
elke situatie bekeken wordt wel
ke zorg vereist is. Alleen gezins
verzorging of ook verpleging?"
Het bedrag dat jaarlijks voor de
thuiszorg wordt uitgetrokken ligt
rond de 14 a 15 miljoen gulden
per jaar. Dat is volgens Phernam
bucq te weinig om aan alle hulp
vragen te voldoen. „Het gevolg is
dat mensen op een wachtlijst
worden geplaatst en ook langer
daarop blijven staan. Bovendien
krijgen ze gemiddeld minder
hulp". Ook de familiezorg neemt
af. „Die is niet te vergelijken met
twintig jaar geleden", meent me
vrouw De Roo. „De maatschappij
verandert. Vrouwen maken deel
uit van het arbeidsproces en heb
ben daardoor minder tijd om voor
een ouder te zorgen. Vaak alleen
in de avonduren. Hoewel dat op
de dorpen nog wel anders is."
Het overheidsbeleid is er op ge
richt in de toekomst het aantal
verzorgings- en bejaardentehui
zen terug te schroeven tot er uit
eindelijk geen meer zijn. Ze gaan
over in woonzorgprojecten. Te
huizen waar zorg op maat wordt
gegeven. Phernambucq be
schrijft het verschil. „In een ver
zorgingstehuis krijgen alle
bewoners dezelfde hulp. Een ba
sispakket. De woonzorgprojecten
brengen daar verandering in. De
ouderen wonen dan in een geza
menlijke leefomgeving en zijn in
feite huurder van een apparte
ment. Per individu wordt vervol
gens gekeken wie behoefte heeft
aan welke zorg. Het is alleen wel
zo", voegt hij er aan toe, „dat
voor iedere twee plaatsen in een
verzorgingstehuis er slechts één
wooneenheid in een woonzorg
project terugkomt. Meer mensen
moeten dan dus langer thuis blij
ven". Zij zijn aangewezen óp de
Thuiszorg (dat 1 januari uit een
fusie tussen de Stichting Maat
schappelijke Dienstverlening en
het Kruiswerk is ontstaan).
Voor de thuiszorg houdt het klei
ner wordende aantal tehuizen
een groeimarkt in. Phernambucq:
„Het budget dat de overheid aan
ouderenzorg uitgeeft gaat in de
toekomst voor een deel naar de
verpleegtehuizen en voor een
deel naar de woonzorgprojecten.
In deze laatste participeert ook
de thuiszorg. Of het voor ons
echter een vergroting van het
budget inhoudt is nog onzeker".
Werkt die hele verandering in de
zorg de vereenzaming van oude
ren niet in de hand? De Roo
denkt dat die inderdaad zal toe
nemen, maar ze relativeert dat
door te zeggen dat de eenzaam
heid in tehuizen ook erg groot is.
BBBILB) no (BBQ. QJJ0
recht t.o. C&A en Blokker
10 FEBRUARI 1993
Moeder Marijs uit Vlissingen (in zondagse dracht)
wordt toegezongen. Ze was jarig afgelopen maandag.
De Valentijnsactie van de PZC-Weekbladen De
Faam/De Vlissinger was weer een grandioos
succes. Uit bijna tweehonderd inzendingen
moest de jury kiezen. Afgelopen maandag wer
den de uitverkorenen ontvangen op het PZC
hoofdkantoor in Vlis^ngen. Directeur W.F. de
n/sfe krantenconcern reikte
Pagter van het Zeeuws!
'de prijzen' uit.
Sussex en Kent
presenteerden zich
vorige week in Vlis
singen oftewel: va
kantie bij de buren
kan aantrekkelijk zijn.
In Goes wordt de
eerste Zeeuwse
Kunstmanifestatie
gehouden. Vijftig
kunstenaars expose
ren in de Ganzestad
en verkopen
er hun werk.
Het Beest in Goes
maakt zich op om
filmliefhebbers te
ontvangen voor een
filmcursus.
Landelijke fietsdag -De ANWB
en VVV's zijn druk met de voor
bereidingen van de landelijke
fietsdag bezig, die op zaterdag 8
mei wordt gehouden. Dit jaar is
er weer wat meer vrijheid in het
samenstellen van de routes en er
zijn extra aantrekkelijke routes in
het gebied rondom het Schelde-
Rijn kanaal ontstaan. Vanuit Ber
gen op Zoom is er een route van
35 km, met als extra opstap
plaatsen Tholen en Oud Vosse-
meer. Op Tholen er een route van
40 km via Scherpenisse aange
koppeld, zodat de fietsliefhebber
de tocht naar 65 km kan uit
breiden.
I In onze wasstraat kunt u uw
I auto snel en voordelig
schoonmaken.
voor de prijs van
I Dat is:
{bij inlevering van deze
advertentie, aktie geldig
t/m 16 febr. a.s.)
ESSO SELF SERVICE
STATION BASKENSBURG
Pres. Rooseveltlaan 731.
4383 NG Vlissingen.
„Bovendien is onze stichting op
gezet omdat ouderen juist langer
thuis wilden blijven. Het klopt
echter dat veel ouderen uitkijken
naar de dag dat de gezinshulp
komt". Volgens de adjunct
directrice van de gezinszorg moet
er in de toekomt worden in
gesprongen op het vrijwillig
thuisbezoek. En het spreiden van
de contacten is volgens haar be
langrijk. „Meer op gespreide tij
den komen".
Een situatie zoals die van Frans
van Nieuwland, waarin een be
jaarde zonder gas, licht en water
zit, komt volgens haar maar zel
den voor. „Er zijn mensen die er
voor kiezen om in bepaalde om
standigheden te zitten", zegt ze
in het algemeen. „Als iemand
zich keer op keer niet aan zijn af
spraken (bijvoorbeeld rond bud
gettering) houdt, stopt het op
een gegeven moment. Dan kun
nen we niets meer doen. We
kunnen ze niet dwingen". Bete
kent dat dat iemand zonder fami
lie, die niet in staat is met zijn
geld om te gaan en zich niet aan
afspraken houdt, gedoemd is
thuis te verwaarlozen? Het ant
woord daarop blijft onduidelijk.
~1
Tegen inlevering van de?.e
bon krijgt u, bij aankoop van
een Big Mac, de tweede
Big Mac gratis. Eén bon
per persoon. Niet geldig in
combinatie met andere
McDonald's aanbiedingen.
Geldig t/m: 17 leb. 1993
alleen bij:
McDonald's restaurant Bosschaartsweg 1,
4336 PB Middelburg, tel.: 01180-14579.
I McDonald's
