Na 16-klepper ook V6
Nieuwe motoren in Cadillac
De juiste draai in de winter
FIAT CROMA 1993
Sportieve grille
Recirculatie
3 liter V6
GM IN 1993:
Northstar
Verlengd
TRUCJES VOOR HET STARTEN BIJ VORST
De winters lijken tegenwoordig
minder streng dan vroeger. Vaak
blijven de sloten en meren onbe
vroren en zijn de berggebieden in
Europa in de winter tot op grote
hoogtes groen. Schaatsers, skiërs
en fabrikanten van schaatsen en
sneeuwkettingen klagen steen en
been. Skilifteigenaren verkopen
hun installaties. De meeste auto
mobilisten halen evenwel opge
lucht adem: er wordt minder
gegleden en het risico van botsin
gen is veel kleiner.
Geen gas
Diesel
In één keer
Aanduwen
Woensdag 6 januari 1993
DE FAAM - DE VLISSINGER
17
-ssN^-iktrQ-
Op de komende Auto Rai zal het 1993-model
van de Fiat Croma zijn tentoonstellingsdebuut
beleven. De auto heeft enige kleine uiterlijke
veranderingen ondergaan, maar werd vooral
op het technisch vlak aangepast. IMieuw is
ondermeer een 2 liter 16-kleppenmotor terwijl
rond mei zelfs een 3 liter V6 mag worden ver
wacht. Het is duidelijk dat Fiat met de Croma
nog enige jaren vooruit wil. We reden de 2.0
16V en verbeterde Did.
Fiat heeft met de Croma een probleem. Als
succesvol producent van slim geconstrueerde
kleine auto's ontbreekt het het topmodel aan
imago. De Croma werd in 1986 op de markt
gebracht en in januari 1991 belangrijk geface-
lift. Tot en met september dit jaar werden
400.000 exemplaren van de Croma gemaakt,
waarvan 58 procent in eigen land werd
verkocht.
In Nederland ging het in 1992 met de Croma
heel goed. Nadat in 1990 minder dan 900
stuks werden afgezet en 1991 met bijna dui
zend exemplaren werd afgesloten, werden er
dit jaar maar liefst 1300 aan de man gebracht.
Wellicht dat de zakelijke rijder de Croma ein
delijk heeft ontdekt. De auto biedt immers
veel gebruiksmogelijkheden, prima presteren
de motoren en een royale uitrusting tegen
concurrerende prijzen.
Bij de Croma voor 1993 kunnen we kort zijn
over de zichtbare wijzigingen. De auto is voor
al te herkennen aan de nieuwe grille a la Fiat
Tipo 16V. De grille is meegespoten en heeft
twee luchtinlaten. Daarnaast zijn zowel de
wieldoppen als de lichtmetalen velgen van
een nieuw design. Bovendien zijn de wielen
gegroeid van 14 naar 15 inch. Het vertrouwde
uiterlijk van de auto is verder bewaard geble
ven. De vormgeving van de spiegels is echter
aangepast. De Croma is een relatief compacte
vijfdeurs auto met veel gebruiksmogelijkhe
den. De auto staat op het onderstel wat in sa
menwerking met Lancia, Alfa en Saab in de
eerste helft van de jaren tachtig werd ont
wikkeld.
De veranderingen in het interieur zijn even
eens weinig spectaculair. Fiat past in de Cro
ma nieuwe bekledingsstoffen toe, terwijl het
materiaal waaruit het dashboard is gemaakt
fraaier overkomt. Het instrumentarium ziet er
iets anders uit, doordat de controlelampjes nu
pas zichtbaar worden, als ze werkelijk
oplichten.
In Italië is de milieu-gedachte in zwang ge
raakt. Fiat presenteerde kort geleden een ei
gen recycling-programma. In de nieuwe
Croma zijn milieu-onvriendelijke stoffen uitge
bannen. De airconditioning, het schuimplastic
in de stoelen en de antiroestlaag zijn geheel
volgens de nieuwste normen. Verder zijn alle
kunststof onderdelen met een gewicht boven
de 50 gram gemerkt om te worden herge
bruikt.
Het belangrijkste nieuws vinden we op moto
risch gebied. Tussen de 117 pk 2 liter injectie
motor en de 2 liter turbo is een 2 liter
16-klepper het programma komen versterken.
We kennen deze motor al enige jaren uit de
Lancia Thema. Fiat heeft echter de electroni-
sche besturing naar eigen wensen aangepast.
De 1995 cc krachtbron levert met 4 kleppen
per cilinder een vermogen van 140 pk bij
6000 tr/min en een koppel van 180 Nm bij
4500 tr/min. Een Bosch Motronic-systeem re
gelt inspuiting en ontsteking.
De 16-klepper is al vanaf een laag toerental
bereid tot presteren, al mogen de werkelijke
topprestaties pas worden ontketend als ver in
de versnellingen wordt doorgetrokken. Er kan
een top worden behaald van 200 km/u, terwijl
de auto in 10,1 seconden vanuit stilstand de
100 km/u bereikt. De 16V kan tegen meerprijs
worden uitgerust met een ZF viertraps auto
maat die echter de prestaties beinvloedt:
topsnelheid 195 km/u, 0-100 in 13,5 secon
den. Deze automaat vormt echter in combina
tie met de 16-klepper een veel beter geheel
dan de bestaande 2 liter. De motor is niet
overdreven rumoerig, maar laat zoals je van
een Italiaanse auto mag verwachten een spor
tieve brom horen. Bij hogere snelheden is
voornamelijk wat windgeruis hoorbaar.
Wat betreft wegligging scoort de Croma uit
stekend. De ophanging is voor het
1993-model aangepast door gebruik te ma
ken van lamellaire schokdempers. De auto kan
met zeer hoge snelheden worden gereden,
zonder een onzekere indruk te geven. De af
stelling van de stuurbekrachtiging is aange
past om over het gehele snelheidsbereik
exacter te reageren.
Een andere, zeer belangrijke wijziging betreft
de achteruitversnelling die voortaan is gesyn
chroniseerd. Hierdoor behoort het kraken of
weigeren van de achteruit definitief tot het
verleden. De 16-klepper wordt net als de tur
bo standaard uitgerust met ABS. Over het
remvermogen van de Croma konden we tij
dens onze testrit weinig klachten hebben.
Naast de nieuwe 2 liter 16V zijn de twee die
selmotoren gewijzigd. De 1930 cc directe in
gespoten diesel had al eerder een compressor
met variabele geometrie en een vermogen van
94 pk. De krachtbron heeft echter een aantal
veranderingen ondergaan, waardoor zonder
gebruik te maken van een oxydatie-
katalysator toch aan de nieuwe emissie
normen kan worden voldaan. Aanpassingen
zijn doorgevoerd aan de verbrandingskamers,
de nokkenas, inspuitpomp en de zuigervering.
Verder wordt een uitlaatgas recirculatie
systeem toegepast. Een deel van de verbran
dingsgassen wordt hierbij opnieuw door de
cilinder gevoerd, waardoor een lagere uitstoot
wordt verkregen. Maximaal kan 30% worden
teruggevoerd. Wijzigingen aan de ophanging,
koppeling en isolatie in het dashboard hebben
gezorgd voor een lager geluidsniveau.
De 118 pk leverende 2.5 liter turbodiesel is
ook met uitlaatgas terugrecirculatie uitgerust
en eveneens volledig schoon volgens ide
normen.
De nieuwe 16-klepper wordt rond de Rai le
verbaar en heeft voor een deel dezelfde uit
rusting als de bestaande 2.0 liter zoals
stuurbekrachtiging, elektrisch bediende voor-
portierruiten, van binnenuit verstelbare bui
tenspiegels, ruitewisser achterop, centrale
vergrendeling en zonnegordijnen. De
16-klepper is echter nog completer met elek
trisch bediende portierruiten achter, een
check-panel, in hoogte verstelbare bestuur
dersstoel met armsteun, hoofdsteunen achter,
elektrisch bediende spiegels met verwarming,
getint glas, ABS, in twee delen neerklapbare
achterbank, mistlampen en afstandbediening
op de portiervergrendeling. Wat uitrusting be
treft komen de 16-klepper en de turbo vrijwel
met elkaar overeen. Tegen meerprijs zijn nog
leverbaar lederen bekleding, lichtmetalen vel
gen, koplampsproeiers, elektrisch verstelbare
en verwarmde voorstoelen, metaallak, elek
trisch bediend schuifdak en een automatische
versnellingsbak. Overigens kunnen ook in
klapbare buitenspiegels als optie worden ge
leverd.
Via de Fiat-dealer kan verder worden gekozen
voor een viertal Philips-stereo-installaties. De
prijs van de 16-klepper wordt nog enige we
ken achtergehouden. Wel is duidelijk dat het
bedrag zal liggen midden tussen de 2.0 liter
en de Turbo, wat op dit moment zou neerko
men op ongeveer f 54.000,-. De 3 liter V6 be
kend uit de Alfa 164 zal omstreeks mei in de
Croma worden voorgesteld. Rond dezelfde
tijd komt ook een airbag aan bestuurderskant
beschikbaar.
De Amerikaanse modellen van General Mo
tors beginnen een steeds stevigere plaats op
de Europese markt te krijgen. Het gevarieerde
aanbod zal in het komende modeljaar daarom
verder worden uitgebreid, om een nog grotere
doelgroep te bereiken. Zowel bij Chevrolet,
Pontiac, Buick en Cadillac zijn noviteiten te
verwachten, waarbij vooral de nieuwe multi-
kleppenmotoren bij de meeste exclusieve tel
gen van het GM-concern opvallen.
Het succes van de Amerikaanse modellen op
de Europese markt wordt vooral geïllustreerd
door de speciale Europese uitgave van de
Pontiac Transport die via de Opel-organisatie
wordt aangeboden.
Bij Cadillac vinden we vanaf nu de zogenaam
de Northstar motor, die beschikbaar komt in
de Seville en Eldorado, maar ook nog in de Al-
lanté convertible. Kort geleden is echter de be
slissing gevallen deze exclusieve, gedeeltelijk
in Italië bij ontwerper Pininfarina gebouwde,
cabriolet vanaf het voorjaar uit produktie te
nemen. De nieuwe motor heeft een inhoud
van 4,6 liter verdeeld over 8 cilinder die in V-
vorm staan opgesteld. Met 4 kleppen per ci
linder wordt een maximum vermogen bereikt
van 295 pk bij 6000 tr/min en een gigantisch
koppel van 393 Nm bij 4400 tr/min. Het blok
is geheel uit lichtmetaal opgetrokken en
weegt totaal niet meer dan 230 kg.
Na aflevering hoeft alleen olie ververst te wor
den en enkele kleine controlebeurten worden
uitgevoerd. Pas bij 160.000 km moet de auto
voor groot-onderhoud terug naar de dealer.
Dan pas worden bijvoorbeeld de speciale bou
gies met platina elektrode vervangen. De Ca-1'
dillacs met Northstar-motor hebben een zeer
complete standaarduitrusting met onder an
dere een elektronisch geregelde vierversnel-
lingsautomaat, dubbele airbag, ABS en
anti-slip regeling. Nieuw is ook de gewijzigde
achterwielophanging bij de Seville en El
dorado.
Verder zijn er wat kleine wijzigingen te melden
bij andere GM-produkten. De Buick Park Ave
nue met 170 pk sterke V6 motor heeft
voortaan standaard airo, cruise-control, ABS,
airbag, zijdelingse beschermingsbalken in de
deuren en een stereo-installatie. In de loop van
1993 zuilen liefhebbers van sportieve auto's
worden verrast door de geheel nieuwe Fire
bird met 138 pk sterke V6 of 181 leverende
5,7 liter V8. De Corvette viert zijn veertigjarig
jubileum. Al sinds de introductie is de carros
serie gemaakt uit polyester. De 5,7 liter V8
brengt 300 pk over via een zesbak of auto
maat op de achterwielen.
De Chevrolet Astro wordt in een verlengde
versie gepresenteerd met plaats voor acht
personen of zelfs voor 4800 liter aan bagage
(zonder banken). Aan de basis vinden we de
nieuwe Beretta GT met 127 pk sterke V6 en
een automatische transmissie De standaar
duitrusting is prettig compleet met ABS, een
airbag en stereo-installatie. Het programma
van GM begint bij de Corsica voor f 38.275,-.
Ook op een andere manier hebben de winter
veel van hun schrikeffect verloren: bij het star
ten van de motor van de auto. Bij -15 graden
Celsius start een automotor net zo betrouw
baar en gemakkelijk als in de zomer; bij het
wegrijden slaat de motor niet meer af, maar
trekt zonder problemen door. 'Dat dit zo is',
legt dr. Herman Oetting, hoofd van de afde
ling Motorenontwikkeling bij Volkswagen uit,
'is zowel het gevolg van de toepassing van
een moderne benzine-inspuiting, van sterke
elektronische ontstekingssystemen, als van
de dunne, voor meerdere doeleinden geschik
te en gemakkelijk smerende oliën en van de
moderne accu's die ook bij vorst normaal
functioneren.
Koning Winter stelt echter nog steeds zijn bij
zondere eisen. De moderne apparatuur vol
doet daaraan, als deze technisch in orde is en
bovendien op de juiste manier wordt gebruikt
en onderhouden. Wanneer een auto bij vorst
slechts met moeite kan worden gestart, dan is
de motor of niet in orde, of de berijder behan
delt de motor niet op de juiste manier. In het
eerste geval moet men snel met de auto naar
de werkplaats gaan, want anders ergert men
zich de hele winter aan de startproblemen. In
het tweede geval wordt het lezen van het in
structieboekje nadrukkelijk aanbevolen. We
geven hier enkele, wellicht nuttige tips.
'Hoe moderner de auto, des te minder hoeft
de bestuurder zich druk te maken omtrent
koude-startprocedures', aldus Oetting:
Moderne inspuitmotoren (met en ook zon
der katalysator) werken normaal zonder
kunstgrepen. Deze kunnen op de normale
manier worden gestart, totdat de motor
goed loopt.
Carburatie-motoren met een automatische
choke, die tot voor kort zeer in trek waren,
functioneren bijna net zo eenvoudig.
Meestal moet men het gaspedaal vóór het
starten één keer helemaal intrappen om de
automatische choke in werking te stellen.
Ook bij oudere motoren met een gewone
handchoke is het starten over het alge
meen geen heksentoer: knop uittrekken en
starten.
Het is heel belangrijk dat men bij het starten
géén gas geeft, of het nu een veteraan met
een handchoke, of een zeer moderne inspuit-
motor is! Weg met die voet van het gaspe
daal! Gasgeven verstoort de zorgvuldig
berekende stromingsverhoudingen in het
startsysteem, de motor slaat veel moeilijker
aan, of zelfs helemaal niet. Voor tweetakt-
motoren gelden overigens dezelfde regels.
Veel oude rotten in het vak adviseren om vóór
de koude start een paar maal met het gaspe
daal te 'pompen'. Bij een carburatiemotor kan
dat inderdaad nuttig zijn. De acceleratiepomp
spuit daardoor wat extra benzine in. Maar
slechts één- of tweemaal pompen anders
'verzuipt' de motor en slaat daardoor juist
weer extra moeilijk aan. Inspuitmotoren be
schikken niet over een acceleratiepomp en
hier heeft het 'pompen' dan ook geen enkel
effect.
Dieselmotoren vragen bij kou zoals bekend
enige voorgloeitijd (tegenwoordig meestal
maar enkele seconden). Vóór het starten
moet men wachten, totdat het controlelampje
voorzien van het gloeispiraal-symbool uitgaat,
daarna kan men de contactsleutel verder om
draaien en starten. Gasgeven heeft daarbij
geen zin: de startinstallatie van de inspuit
pomp geeft bij het starten zelf vol gas. Men
moet er bij een dieselmotor echter wel op let
ten dat de koude-startversneller is uitge
trokken.
Starten bij vorst stelt vooral erg hoge eisen
aan de accu. Het zal duidelijk zijn, dat men het
de accu zo makkelijk mogelijk maakt als men
alle andere stroomverbruikers (en vooral de
koplampen) uitschakelt bij het starten. Veel
moderne auto's schakelen bij het starten alle
niet direct noodzakelijke stroomverbruikers
automatisch uit. Bij vorst zou men tijdens het
starten bij wijze van proef bovendien een keer
de koppeling moeten intrappen. Draait de mo
tor dan hoorbaar sneller, dan is het beter in
dergelijke omstandigheden steeds te starten
met een ingetrapte koppeling: dan hoeft de
versnellingsbak met zijn dikke, stugge olie niet
meegedraaid te worden.
Een moderne motor moet tot -20 graden Cel
sius bij de eerste poging 'aanslaan'. Als dat
niet het geval is, dan moet men niet minuten
lang proberen te starten, want daardoor raakt
alleen de accu leeg. Probeer liever te achter
halen waarom de motor niet wil starten: is (als
meest eenvoudige) oorzaak de brandstoftank
misschien leeg? Heeft men echt niet de voet
op het gaspedaal?
'De meest voorkomende oorzaak van start
problemen in geval van kou, is een zwakke ac
cu', zegt motorenchef Oetting. Accu's hebben
al naar gelang het gebruik een levensduur van
twee tot maximaal vijf jaar. Vanaf de derde
winter is het verstandig om het startvermo
gen te laten testen. Is dat niet meer voldoen
de, dan moet men een nieuwe accu laten
monteren. Het opladen van de oude accu
heeft in de meeste gevallen geen zin. Moder
ne draaistroomdynamo's met een elektroni
sche regeling houden (goede) accu's bij veel
voorkomende nacht- en stadsritten goed
gevuld.
Een accu heeft bij -20 graden Celsius slechts
het vermogen om enkele keren te starten. Niet
langer dan 10 seconden proberen en vóór de
tweede poging minstens een minuut wach
ten, zodat de accu weer op verhaal kan ko
men. Draait de startmotor steeds langzamer,
dan is de accu bijna leeg: niet verder starten
dus! Hoe kleiner het aantal omwentelingen,
des te geringer is de kans dat de motor start.
Nu kan men altijd nog starten met de hulp van
een andere auto. Het meest eenvoudig gaat
dat met behulp van startkabels. De hulpverle
nende auto naast de eigen auto rijden, de ac
cupolen met elkaar verbinden: plus aan plus,
min aan min. De motor van de hulpverlenende
auto met iets meer toeren laten draaien en de
eigen motor normaal starten. Als de motor
loopt deze een poosje rustig laten draaien en
de kabels weer verwijderen (eerst van de min
pool). Bij auto's met een automatische ver
snellingsbak zijn startkabels eigenlijk de enige
mogelijkheid om in een dergelijk geval de mo
tor te starten.
Auto's met een handgeschakelde versnel
lingsbak kan men ook aanduwen of van een
helling laten rollen. Zodra de auto rolt met een
flinke wandelsnelheid kan men het contact in
schakelen, de koppeling intrappen en de ver
snellingsbak in de tweede versnelling zetten
(bij een koude versnellingsbak moet men
daarvoor soms wat nadrukkelijk schakelen) en
vervolgens het koppelingspedaal snel op laten
komen: de motor slaat dan spontaan aan.
Een hulpverlenende auto kan ook aanslepen:
bij ongeveer 30 km/h schakelt men de derde
versnelling in en laat de koppeling langzaam
op komen. Het aanslepen gaat overigens een
voudiger met een vaste stang in plaats van de
gebruikelijke sleepkabel. Zulke pogingen moet
men echter met moderne motoren voorzien
van een katalysator slechts één of twee keer
doe. Daarna brengt men de katalysator in ge
vaar. In dat geval kan men beter startkabels
gebruiken. Starthulp-spray is eigenlijk een
overbodig middel. Bij een zwakke accu helpt
ook dat niet en een gezonde motor heeft het
niet nodig.
In het hooggebergte kunnen evenwel nog
steeds problemen ontstaan met dieselmoto
ren. De hedendaagse dieselolie is vorstvrij tot
minimaal -22 graden Celsius. Daalt de tempe
ratuur nog verder, dan moet men petroleum of
normale benzine bijmengen (petroleum is be
ter, maar vaak moeilijk te bemachtigen). Voor
dat men dit mengsel toevoegt moet de
brandstoftank vrijwel leeg zijn. De motor loopt
op dit mengsel veel slechter, dus men moet
dit zo min mogelijk gebruiken. Eerst voegt
men de benzine toe en dan de dieselolie. En
men moet de brandstoftank direct weer met
dieselolie vullen als het minder koud wordt.
Het is evenwel erg belangrijk dat men over
gaat op dit mengsel voordat het te koud
wordt! Als de dieselolie bij -30 graden Celsius
'bevroren' is geraakt, dan kan men niet anders
meer doen dan de auto de warmte inslepen
(bijvoorbeeld een ondergrondse parkeergara
ge, of de werkplaats van een garagebedrijf) en
de dieselolie laten 'ontdooien'.
Startproblemen komen nog steeds vaak voor,
wanneer de temperaturen (hoog in de bergen)
duidelijk onder de -20 graden Celsius komen.
Maar dr. Oetting heeft ook hiervoor een truc
je: in een dergelijk geval kan men het beste de
accu demonteren en deze meenemen in de
warmte. Vlak vóór de koude start monteert
men de accu weer: dan beschikt deze over
net zoveel vermogen als in de zomer!
