WOORDVOERDERS VAN DE ISLAMITISCHE GEMEENSCHAP OP WALCHEREN:
Asielzoekers restaureren Ramschip Schorpioen
J.P.A. Rossël
tandprotheticus
SHEAFFER
REKLAME
P.de Klerk parkeMoeren
AANBIEDING
LAMINAAT VLOEREN
60,-
FOTO
SERVICE
«5$
KL=^)J=:=M
FOTO'S
aam
VERSCHOORE
De Nederlandse bevolking werd met name de afge
lopen weken opgeschrikt door aanslagen van ra-
scistische splinter groeperingen, die het kennelijk
hebben begrepen op de Islamitische gemeenschap
pen in ons land. ledereen kent de voorbeelden: Den
Haag, Amersfoort en in het afgelopen weekeinde
nog in Amsterdam.
Ook in Zeeland en dus ook op Walcheren, in Middel
burg en Vlissingen, bestaan islamitische groeperin
gen die zich hebben verenigd in de Migrantenraad
Zeeland. We hadden een gesprek met M. El Fadili en
met D. Zengin over hun ervaringen in het Walcherse.
PZC WEEKBLADEN
Manifest
Veel werk te doen
Stille wens
Vaag idee
Iets zinnigs doen
Tevreden
Boekje
MLTHE GAAT
VERHUIZEN
SEGEERSSTRAAT 53
MIDDELBURG
PALTHE
NIEUWE KUNSTGEBITTEN
t PARKER
de Ruiter
Hömosexuelen
staap centraal tijdens
een filmfestival
Schuttershoftheater.
Vier films worden
getoond.
Gigantisch aantal
deelnemers aan onze
Valentijnsactie, aan
staande maandag
worden de cadeaus
uitgereikt in het PZC-
gebouw in
Vlissingen.
In onze Autokrant
Extra aandacht voor
de Alfa 155, de chi
que Renault Safrane,
de Bedrijfsauto RAI
en lokaal nieuws.
Ook Middelburg
moderniseert de lot
to/tot-inname.
Rubrieken: voorlich
ting van de gemeente
en provincie, Recht
streeks, Kunst in de
Kerk en Hartgrondig
en een puzzel met
leuke prijzen.
het aanzien
verkrijgbaar bij
nu vanaf.
p/m2
seisplein 5 middelburg 01180-26721
1 KWALITEITS KLEURENFOTO'S
FOTOlVÊRSCHOORE
"Sfeervol tafelen"
WILKENS
HEt
BADHUISSTRAAT
ST JACOBSPASSAGE
22e JAARGANG NUMMER 6
5 FEBRUARI 1992
'Wij voelen ons op Walcheren
geaccepteerd als echte Nederlanders'
Zengin is secretaris en oprichter
van de Turks/Nederlandse Vereni
ging in Middelburg en voorzitter
van de Migrantenraad Zeeland. El
Fadili is voozitter van de Marok
kaanse Vereniging Middelburg,
adviseur van de Marókkaanse
Vereniging Vlissingen en secreta
ris van de Migrantenraad Zee
land. De Migrantenraad Zeeland
is een overkoepelend orgaan
waarin twaalf organisaties van
migranten in Zeeland zijn verte
genwoordigd en die zich voorna
melijk bezighoudt met de
belangenbehartiging van deze
minderheidsgroeperingen binnen
de Nederlandse samenleving.
Leven met een ander geloof.
Beide vertegenwoordigers van de
Moslim-gemeenschap in Zeeland
verwijzen al, voordat er een ge
sprek heeft plaatsgevonden, naar
een boekwerkje dat in juni 1991
WÏÏüssSmg©5T
Oplage: 24.100.
Gratis huis-aan-huis op
geheel Walcheren in
combinatie met de Faam.
Totale oplage 48.035.
Uitgave: Provinciale Zeeuwse
Courant b.v.
Administratie:
PZC
Oost-Souburgseweg 10,
postbus 18, 4380 AA
Vlissingen.
Steunpunt:
Boekhandel Bikker,
Walstraat 94, Vlissingen.
Advertentieverkoop:
G.J.A. van den Eeden
Tel. 01184-72283
Redactie: Ad Hanneman,
01180-81171 en Marien Kaat,
01180-81170.
Redactie-adres: Postbus 5017,
4330 KA Middelburg.
Bezorging: 01184-84215.
Druk: Vink-Rotadruk b.v.,
postbus 36, 4570 AA Axel.
Druktechniek: offsetrotatie.
Sluitingstijd: advertenties
vrijdag PZC, Oost-Souburgseweg
10, 17.00 uur. Postbus 18, 4380
KA Vlissingen, tel. 01184 84000
(Boekhandel Bikker vrijdag 16.00
uur).
De Faam en De Vlissinger
maken deel uit van de Zeeland
Combinatie huis-aan-huisbladen
in Zeeland.
Totale oplage: 168.170.
is verschenen mede op initiatief
van het Steunpunt Buitenlanders
van het Provinciaal Opbouwor-
gaan Stichting Zeeland, en is ge
titeld 'Moslims in Zeeland'.
Daarin wordt op verhelderende
wijze weergegeven hoe deze
'buitenlanders' in Zeeland (Ne
derland) leven (moeten) in een
vreemde gemeenschap en met
een ander geloof.
De zegsmannen van beide islami
tische groeperingen op Walche
ren laten er geen gras ov:
groeien: „We hebben tot nu toe
op geen enkele manier gemerkt
dat de Zeeuwse bevolking ons
niet accepteert. We worden naar
onze indruk volledig geaccep
teerd en kunnen hier met ons ei
gen geloof in volledige vrijheid
leven. Er heerst bij ons dan ook
geen enkele angst dat er op Wal
cheren vervelende dingen zullen
gebeuren zoals die zich bijvoor
beeld onlangs in Amersfoort heb
ben afgespeeld. Wij voelen ons
eigenlijk gewoon Nederlanders."
Deze onbevangen benadering ten
opzichte van de ontwikkelingen
elders in het land vindt zijn oor
sprong in het feit dat vanaf sep
tember 1990 diepgaande
gesprekken hebben plaatsgevon
den tussen christenen en
moslims in Middelburg en Vlis
singen. Het begon met een over
leg tussen de Raad van Kerken
enerzijds en de Moslim
gemeenschap anderzijds over de
positie van de migranten in het
algemeen op de Zeeuwse ar
beidsmarkt. De inval van Saddam
Hoessein in Koeweit bracht ech
ter de besprekingen in een
stroomversnelling. Beide verte
genwoordigende gemeenschap
pen van de Islam op Walcheren
stellen zich eensgezind op: „Wij
zijn het niet met hem (Saddam -
red.) eens maar wij worden wel
aangekeken op zijn wijze van
handelen. Het optreden van Sad
dam Hoessein heeft onze positie
op het Walcherse bepaald geen
goed gedaan."
Het overleg tussen moslims en
christenen op Walcheren leidde
uiteindelijk tot contacten tussen
tussen de Raad van Kerken in
Vlissingen en Middelburg en de
islamitische meenschappen. Een
belangrijke gebeurtenis in dit ver
band is de ondertekening op 7 fe
bruari 1991 in Middelburg van
een manifest, dat opriep tot een
dialoog tussen christenen, joden
en moslims en anderen in de
Zeeuwse samenleving. Om te be
werkstelligen dat er inderdaad
een goede dialoog zou kunnen
ontstaan, werden er over en weer
bezoeken gebracht aan eikaars
gebedsgebouwen. De moslims
bezochten de Onze Lieve Vrouwe
Kerk in Vlissingen en een deputa
tie van christen bezochten de
moskee in Middelburg. Deze uit
wisseling van bezoeken en de
voortdurende dialoog tussen de
verschillende geloofsgemeen
schappen hebben aanzienlijk bij
gedragen tot een goede
verstandhouding tussen Neder
landers en Medelanders op Wal
cheren. Of, zoals een van de
beide heren tijdens het gesprek
naar voren bracht: „Onbekend
maakt onbemind".
De stille wens van de islamitische gemeenschap op Walcheren is een eigen moskee in plaats
van een gebedsruimte.
over de islamieten, hun manier
van denken en handelen en over
hun geloofsbeleving. Men is snel
geneigd om de islam in een nega
tief daglicht te plaatsen als het
gaat om zaken als de oorlog tus
sen Iran en Iraq, de Salman
Rushdie-affaire en de ontwikke
lingen in het Midden-Oosten.
Zengin en El Fadili: „Maar het is
nog maar vijftig jaar geleden dat
West-Europa zuchtte en steunde
onder een bewind van een dicta
tor die een beleid uitstippelde
waarmee slechts een beperkt
aantal handlangers het mee eens
waren. Als in de islamistische
wereld een of twee dictators
opstaan en menen dat hun visie
de juiste is, dan betekent dat niet
dat meteen alle Islamieten zich
daarmee wensen te verenigen."
Zowel Zengin als El Fadili geven
overigens wel toe dat er binnen
de islamitische gemeenschap
discussies worden gevoerd:
„Maar die discussies gaan over
het algemeen over de fundamen
talistisch stellingname: ben je het
met de leer van de Iraanse leider
eens, of: ondersteun je de ideeën
van Saddam Hoessein. En de
praktijk bewijst dat de islamieten
in Zeeland bepaald niet gelukkig
zijn met de ontwikkelingen in het
Midden-Oosten gedurende de
laatste jaren. We hebben uitge
breide discussies gehad binnen
de verschillende islamitische ver
enigingen en ook binnen de Raad
van Kerken in Zeeland. En de
praktijk bewijst dat iedere moslim
in Zeeland tegen het beleid van
bijvoorbeeld Saddam Hoessein
is. Maar dat gegeven wordt niet
of nauwelijks naar buiten gedra
gen. En dat komt weer omdat de
doorsnee Nederlander in feite
niet of nauwelijks iets afweet van
het doen, het laten en denken
van de islamiet." Beide heren be
seffen overigens dat er nog veel
werk te doen is voordat men over
en weer eikaars standpunten
respecteert en voordat men er
van overtuigd is dat de islamiti
sche gemeenschap in Nederland
niet hetzelfde is als Saddam
Hoessein of welke andere dicta
tor dan ook.
De islamitische gemeenschap op
Walcheren heeft, los van de
wens om haar belevingswereld
als een vanzelfsprekend gemeen
goed te laten worden bij 'de Ne
derlanders' nog een grote stille
wens. Er wordt tijdens het ge
sprek enigszins terughoudend op
gereageerd maar een eigen mos
kee op Walcheren zou een bewijs
kunnen zijn van het feit dat Wal
cheren haar islamieten heeft
geaccepteerd. Men heeft nu de
beschikking over een gebeds
ruimte in een oud kerkgebouw in
de Middelburgse Vogelstraat. Het
gebouw voldoet bij lange na niet
aan de eisen, die aan een kerkge
bouw zouden mogen worden
gesteld. Restauratie is financieel
niet op te brengen en bovendien
w zullen de buurtbewoners bepaald
niet blij zijn met een dergelijke
voorziening in hun woonomge
ving. Een oplossing zou wellicht
kunnen worden gevonden in de
vorm van een gebouw of terrein
in een van de buitenwijken van
Vlissingen of Middelburg, waar
dan op (bescheiden schaal) een
echte moskee zou kunnen wor
den gebouwd. Of, om met een
zinsnede uit het boekwerkje
'Moslims in Zeeland' te eindigen:-
"Bismillahirrahmannirrahim",
hetgeen betekent: "In de naam
van God de barmhartige, bij U
zoek ik bescherming tegen de
duivel". De moslims geven er
mee aan dat God hen in ieder ge
val niet vergeet.
De doorsnee Nederlander heeft
over het algemeen een vaag idee
Op een mistige donderdagoch
tend staan twee jongemannen
voor de oude brug bij het station
in Middelburg. Met een zakje bo
terhammen in de plastic zak en
een sigaret in de mond kijken zij
naar het Ramschip Schorpioen,
dat aan de overkant van het Ka
naal wacht. Het zijn twee asiel
zoekers van het Asielcentrum De
Eendracht uit Middelburg.
Michael Moskwin uit Rusland en
Jeno Habbermann uit Hongarije
kijken niet zomaar naar het mo
numentale schip. Voor hen is dit
schip een tweede huis geworden,
omdat zij er met veel plezier
schilderen, repareren, of helpen
in de bediening als er een party
op het schip is. Zij doen het vrij
willig om de verveling te verdrij
ven die ontstaat door het lange
wachten op een verblijfsver
gunning.
Wil van Son van de Stichting
Ramschip Schorpioen is trou
wens maar al te blij met deze jon
ge Oosteuropeanen, want goede
vrijwilligers kan zij best gebruiken
tijdens de wintermaanden. De 25
jarige Jeno Habbermann wijst
trots op het tussendek van het
schip naar alle geschilderde wan
den. Terwijl hij de laatste klodders
verf uit zijn haar veegt vertelt hij:
„Dat hebben wij gedaan. Het is
gewoon heerlijk om iets zinnigs
te doen. Niet de hele dag op je
bed liggen, televisie kijken, eten
en weer naar bed. Daar word ik
echt gek van in het asiel
centrum".
Sinds juli vorig jaar verblijft hij
daar. „Toen ik naar Nederland
kwam wist ik dat het niet makke
lijk zou zijn. Ik wil trouwens hele
maal niet in Nederland blijven,
maar doorreizen naar Zweden.
Daar woont mijn familie en mijn
vriendin. Het enige wat ik nodig
heb is een visum voor Zweden en
dan ben ik weg", verzekert hij. In
Hongarije was hij barkeeper en in
de paar maanden tijd dat hij op
het schip werkt kent hij alle con
sumpties, inclusief de Hollandse
namen, die op het schip worden
geschonken. Alleen met het
woord sinaasappelsap heeft hij
de nodige moeite. Michael Mos
kwin, twee jaar jonger dan zijn
vriend Jeno, en afkomstig uit Sint
Petersburg, het voormalige Lenin
grad, spreekt in de zes maanden
dat hij in Nederland verblijft een
paar woorden Nederlands. Hij
hoopt in Nederland te kunnen
blijven. De reden is duidelijk. „Als
ik terug moet, dan kom ik in de
gevangenis omdat ik niet in
dienst wil".
Zoiets als vervangende dienst
plicht bestaat niet in Rusland, on
danks de politieke
omwentelingen. In Sint Peters
burg was hij leraar aan een eco
nomische hogeschool. In zijn
vrije tijd gaf hij ook les in body
building en aerobics. „Elke Rus
verdient wel iets bij, anders red je
het gewoon niet", bekent hij.
Over Nederland zijn beiden het
helemaal met elkaar eens. Het is
een paradijs. „Hier heb je mis
schien ook rijen voor de toonban
ken in winkels, maar je hebt wel
de zekerheid dat je iets kunt krij
gen. En als 't er niet meer is dan
ga je gewoon naar een andere
winkel. Zoiets is bij ons onmoge
lijk" vertelt Michael Moskwin.
Jeno Habbermann vult aan: „De
manier van leven hier had ik nog
nooit gezien, gewoon als je de
gezichten van de mensen op
straat ziet. Natuurlijk iedereen
heeft zijn eigen problemen, ziek
tes, werkeloosheid, en toch kij
ken de mensen tevreden op
straat. Dat is in Hongarije zeker
niet zo". Het gezicht van Jeno
Habermann laat trouwens een
glimlach zien als hij spreekt over
de Schorpioen. Hij noemt het een
'love-boat', vooral als er veel pu
bliek op het schip is. „Je kunt
met iemand praten, mensen be
dienen en helpen, en iets terug
doen voor het land waar je ver
blijft", aldus de Hongaar.
En op het schip is genoeg te
doen. Wil van Son begeleidt on
der andere de vrijwilligers op het
schip en heeft goede ervaringen
met deze asielzoekers. Voor haar
is het belangrijk dat zij Engels
spreken, vooral bij de bediening
tijdens parties. Sinds het schip in
Middelburg aan de kade ligt, heb
ben al heel wat vrijwilligers uit
Middelburg en omstreken de
loopplank betreden, om na een
paar weken weer te vertrekken.
Met Michael Moskwin en Jeno
Habbermann is dat niet het ge
val. Zolang zij in het asielcentrum
De Eendracht verblijven gaan zij
op dinsdag en donderdag stee
vast in alle vroegte naar het schip
en verlaten het pas als zij hun
werk hebben gedaan. Het Ram
schip Schorpioen is niet de enige
plek waar asielzoekers vrijwilli
gerswerk doen. Op de kinder
boerderij en het dierenasiel in
Middelburg en het reptielenzoo
Iguana in Vlissingen werken ook
asielzoekers.
Het in dit artikel genoemde boek
je 'Moslims in Zeeland' is ver
krijgbaar bij het Provinciaal
Opbouworgaan Stichting Zee
land, Steunpunt Buitenlanders,
Dam 31, Postbus 407, 4330 AK
Middelburg, tel.: 01180-82500.
Vanaf maandag
10 februari 1992
vindt u onze komplete
Palthe stomerij service
op een nieuw adres:
Ook hier zullen wij u met
dezelfde vertrouwde Palthe
kwaliteit van dienst
blijven zijn.
IS ER GOED VOOR
Spec, voor slechtzittende gebitten
en ingevallen gezichten
REPARATIES: klaar terwijl U wacht!
Informatie GRATIS
Tel. afspraken 01184-14533
HOBEINSTRAAT 52 - VLISSINGEN
Art Shop De Ruiter
Paul Krugerstraat 61
Tel. 01184-12733
De komplete kollektie
verkrijgbaar bij de Ruiter
Geopend: maandag t/m
vrijdag van 09.00-12.30 uur
en van 13.30-18.00 uur,
zaterdag van 09.00-17.00
uur.
Vrijdagavond koopavond
Paul Krugerstraat 55-61
4382 MB Vlissingen
Tel. 01184-1733
Libris. Uw Complete Boekhandel
L
WALSTRAAT 94 - VLISSINGEN
reklameadviezen, ontwerpen
en fotografie, zoals:
advertenties, affiche's
en folders
tot komplete
drukwerkvoorbereiding
KORTE LEVERTIJDEN
G.Borgesiusstraat 77 - Vlissingen
01184-65558.
u I IC
V«T
l Tl TD KODAK EXPRESS
Beter: niet duurder!
Grote Markt 7 Goes, Lange Geere 28 (naast ANWB) Middelburg
3-delig tafelcouvert f 78,50
SPECIAALZAAK
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
01180-13221
de schoonheid van
een goed ontwerp
Model
VENETO
edelstaal
Michael Moskwin en Jeno Habbermann aan het werk in het
ramschip Schorpioen.