Gele pingpongballen Filmfestival van verboden films Jan Heyse, kunstenaar uit Veere Filmlijn in Middelburg Expositie in eigen huis 1 Terrasconcert 3 MEI T/M 9 MEI IN MIDDEN ZEELAND Herdenking bombardement Middelburg DAGBOEK VAN EEN EEND DE KUNSTENAAR GESPROKEN ANS SCHILDERS OVER HAAR JONGSTE GEESTESKIND Cabaretesk Woensdag 2 mei 1990 DE FAAM - DE VLISSINGER MIDDELBURG Roosevelt Studiecentrum. (Ab dij). Leven en werk van drie Roo- sevelts: president Theodore Roosevelt (1858-1919), president Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) en zijn echtgenote Eleanor Roosevelt (1884-1962). Wo. en do. van 10 tot 12 uur en van 14 tot 16 uur. Zeeuwsche Centrale Discotheek. (Langeviele 82). Joke F/oresse en Johan Sinke, foto's. Di. t/m vr. van 10 tot 17.30 uur, wo en do. van 19 tot 21 uur, za. van 10 tot 16 uur. Galery Vincent. (St. Janstraat 3). Werken van J.W. van Trirum, Dingemans, Rob de Haan, olie verfschilderijen, aquarellen. Di. t/m za. van 10 tot 17 uur, op af spraak. Zeeuwse Bilbiotheek. (Kousteen- sedijk 7). tentoonstelling kur- sistenwerk van het Middelburgs Instituut voor Kunstzinnige Vor ming. Openingstijden Bibli otheek. Zeeuws Kunstenaarscentrum. (Kousteensedijk 7). Han ter Keurs, schilderijen, gouaches, te keningen en beelden, toestanden gesteldheden zweef, rust, drijf. Openingstijden Bibliotheek. Zeeuws Documentatiecentrum. (Kousteensedijk 7). Molens in Zeeland, overzichtstentoonstel ling. Openingstijden Bibliotheek. Holografiemuseum "Dennis Ga- bor". (Gortstraat 36). holografie. Dagelijks geopend van 10 tot 17 uur behalve maandag. Kunsthandel De Witte Swaen-t Zeepaardje. (Vlasmarkt 7-9). Per manente expositie oude- en mo derne kunst. Di. t/m za. van 9.30 tot 18 uur. PZEM-Galerie. (Poelendaelesingel 10). Eddy Quite, reisnotities. Café Dangeroe. (Vlasmarkt 39). W.G. Bout, pseudoniem van W.F. van de Kop met papiersnij- en plakwerk, (t/m 6 mei) Francois Ryckhals Museum. (Dam 71, kelder). "Vroege vo gels"; Vogels op zeldzame koper gravures van Eleazar A/bin en Veertjes van Anne Kempe ge schilderd op papier en op eieren. Openingstijden Do. t/m za. van 13 tot 17 uur. Stichting Beeldende Kunst. (Kui perspoort 22). Cor van Dixhoorn, schilderijen. Openingstijden Di. t/m za. van 13 tot 17 uur. (vanaf 4 mr»i) Balans 17. (Balans 17). Harry Vandevliet Openingstijden Wo. do. vr. van 12 tot 17 uur. Za. van 11 tot 16 uur. De Vleeshal. (Markt) Tragelaph, vernissage. Openingstijden: Di. t/m za. 11 tot 17 uur. Zo. 13 tot 17 uur. Rabobank. (Hal hoofdkantoor). Frans J. van der Heide, schilderij- en. Openingstijden bank. OOSTKAPELLE Zeeuws Biologisch Museum. (Duinvlietweg 6). Nederlandse Roofvogels, tentoonstelling. Di. t/m vr. 10 tot 17 uur. Za. t/m ma. 13.30 tot 17 uur. (t/m 6 mei) SOUBURG Openbare Bibliotheek. Oorlogs- getuigen, fototentoonstelling. Openingstij den: Ma. 13.30 tot 17.30, di. 9 tot 12.30, 13.30 tot 17.30, 18 tot 20 uur, wo. 13.30 tot 17.30, do. 18 tot 20, vr. 13.30 tot 17.30, za. 9.30 tot 12.30 uur. VEERE Museum "De Schotse Huizen". Karei van Veen schilderijen, tekeningen en plastieken. Openingstijden Ma. 13 tot 17 uur. Di. t/m Za. 10 tot 17 uur. Ir. JW. Tops-huis. Schouwen-Duiveland, foto's, (ex tra: informatie over stormen, wind, getij, hoogwaters, spring vloed en mogelijke gevolgen n.a.v. recente stormen). Dagelijks te bezichtigen. Grote Kerk. Zomertentoonstelling 1990. Wisseltentoonstelling: Beelden in brons van Jos Weiten. VLISSINGEN Inguana. (Bellamypark 35). Le vende reptielen, amfibieën en in- sekten. Gehele week geopend van 14 tot 17.30 uur. Veerboot Vlissingen/Breskens. Op dubbeldeksveerboot ms 'Prin ses Juliana' zeven wissellijsten met toeristische promotie, met als thema 'het geven van een beeld van Zeeland als vakantie land voor iedereeen. Strandhotel. (Boul. Evertsen 4). Sterrenkunde, Zeeuws Plane tarium. Technische Bibliotheek. (Edison- weg 4). Kleine collectie zonnewij zers. ma. t/m vr. 9 tot 16 uur vr. 19 tot 21 uur. Openbare Bibliotheek. Oor/ogs- getuigen, fototentoonstelling. Openingstijden bibliotheek. DONDERDAG 3 ME! O-Show, Artist Variety, music event, Happy Buccaneer, Aagje Dekenstraat 5, Vlissingen, 20 uur. Circus Bavaria, Hof van Tange, Middelburg, 16.15 uur. Hans Liberg, soloshow Kadet 4711, de Prins van Oranje, Goes, 20 uur. VRIJDAG 4 ME! Jamsessie, Jongerencentrum De Piek, Hellebardierstraat 11-13, Vlissingen, 14 uur. Ensemble Tuhu, sextet klassie ke muziek uit Latijns-Amerika, 't Beest, Beestenmarkt 3, Goes, 21 uur. ZATERDAG 5 ME! Middelburgs Minitheater met 'Alles kits', muzikale komedie, Middelburgs Mini theater, Verwe- rijstraat 53, Middelburg, 20.30 uur. De Hollandse Comedie, toneel triller 'Tien kleine negertjes' Stadsschouwburg, Molenwater 99, Middelburg, 20 uur. Vlissingse Oratoriumvereni ging, bevrijdingsconcert, Rooms- Katholieke kerk, tegenover Stad huis, Vlissingen, 20 uur. Engelse formatie Thé Whisky Priests, 't Beest, Beestenmarkt 3, Goes, 22 uur. ZONDAG 6 MEI The McCalmans, Schots folk- trio. Vestzaktheater, Bellamy park, Vlissingen, 16 uur. DINSDAG 8 ME! Jamsessie, Frapo's, Bellamy park, Vlissingen, 22 uur. Bavo Galama, theatersolo 'De vrije val van Victor Thieu' Stads schouwburg, Molenwater 99, Middelburg, 20.30 uur. WOENSDAG 9 ME! De Stichting Jeugdkomedie Amsterdam, 'Kijk naar je eigen!', musical voor kinderen vanaf 7 jaar, de Prins van Oranje, Goes, 15 uur. Wara wara, voorstelling voor kinderen vanaf 5 jaar. Wijnand Stomp, Stadsschouwburg, Mo lenwater 99, Middelburg, 14 uur. Drie onderdelen, die allemaal iets te maken hebben met de herden king van het bombardement op Middelburg, worden vrijdag 4 mei officieel gepresenteerd. Dat gebeurt vanaf 15.30 uur tijdens een speciale bijeenkomst in de aula van de Zeeuwse Bibliotheek in Middelburg. Het gaat om een lesbrief, een boek en een ten toonstelling. Ter gelegenheid van de herden king van genoemd bombarde ment is door de Werkgroep Loka le Geschiedenis een speciale les brief geschreven. Deze wordt door de voorzitter van de werk groep, P.W. Sijnke, aangeboden aan de Commissaris der Koningin in de Provincie Zeeland, C. Boer- tien. Aansluitend houdt M.C. Ver burg een lezing over het bombar dement op Middelburg, dat op 17 mei 1940 plaatsvond. De Middelburgse amateur-histori cus J.N. Houterman heeft een boek geschreven over de bevrij ding van Middelburg. Het eerste exemplaar daarvan zal hij deze middag aanbieden aan burge meester C.G.J. Rutten. Ter afsluiting van de bijeenkomst opent de heer C. Boertien een door het Zeeuws Documentatie centrum samengestelde ten toonstelling over het bombardement op Middelburg. Deze tentoonstelling is tot en met donderdag 31 mei in de Zeeuwse Bibliotheek te be zichtigen. Toen ik Blanche vanochtend op haar plekje bezocht en als altijd bemoedigend toesprak, zag ik aan haar blik en houding dat het zover was. Het nest leek één donzen dekbed en vergiste ik me, of bewoog daar echt een geel staartje onder het wit. De laatste dagen heeft zij haar eie ren niet gekeerd, want de kui kens laten door een zacht gepiep weten als zij aan hun gevecht tegen de eierschaal gaan beginnen. Je zal ook net lekker aan het werk zijn en hup je wordt weer onderste boven gekiept. door Valerie Schepers Moeder weet dus dat haar kin deren in aantocht zijn en twee dagen lang geeft zij hen de tijd geboren te worden. Terwijl het ene na het andere ei open breekt, krioelen de gele dons kinderen onder het warme lijf van de moedereend heen en weer. Daardoor worden zij niet alleen perfect droog, maar daarbij ook nog van een water afstotend vetlaagje voorzien dat hen bij hun eerste zwempo- gingen moet beschermen tegen kou en verdrinking. Als ik s'middags nog eens op kraam bezoek wil gaan is het nest ver laten. In de vijver dobberen acht donzen pingpongballetjes, nauwlettend in de gaten ge houden door een moeder, die al bezig is met haar eerste peda gogische lessen; een harde kwaak betekent een onvoor waardelijk hierkomen. Wie niet gehoorzaamt valt ten deel 2 prooi aan de reiger, een ekster of een meeuw, vooral de eerste dagen geduchte vijanden van het kleine eendekind. En on danks die niet aflatende zorg weet ik, dat er morgen al een kuiken minder zal zijn. Vana vond zal ik naast ons bed weer de zwarte herenparaplu neer zetten om morgenochtend bij de eerste angstroep van moe der Blanche terstond in alle vroegte uit te kunnen rukken. In de loop der jaren heb ik ge leerd om bijna nog slapend op de alarmkreten van mijn eend te reageren met een woest indi- anengebrul vanaf het terras. MftAi waarbij ik de zwarte paraplu on heilspellend open en dicht be weeg. Er is geen reiger die zich de eerste uren meer durft te la ten zien en de buren zijn er al aan gewend. Soms echter ben ik toch te laat en zie ik nog net hoe een geel balletje dons uit het water wordt geschept en hoog in de lucht wordt wegge voerd. Het verdrietige gekwaak van de moeder gaat daarbij door merg en been. Maar ge lukkig duurt dat kort, want het leven gaat door en er blijven nog genoeg zorgen over voor deze eendenfamilje en haar kroost. wordt vervolgd Het Zierikzeese geboortehuis van Jan Heyse is tegenwoordig bekend als hotel-restaurant "Mondragon". Hier aan schouwde de latere kunste naar op 16 september 1882 het levenslicht, als zoon van een gegoede familie. Zijn vader was Luthers predikant en zou later lid van Gedeputeerde Sta ten worden. Jan groeide op in Middelburg, naar welke plaats zijn vader als predikant beroepen was. Het gezin Heyse bewoonde daar enkele jaren een groot en zeer fraai pand aan de Lange Delft, dat later in gebruik was als Pro vinciale Bibliotheek en in 1940 verwoest werd. De jonge Jan bleek al vroeg artistiek be gaafd. Als kind maakte hij reeds tekeningen. Na les gehad te hebben van de Middelburg se schilder Cornelis Nuijs volg de Heyse de opleiding aan dé Rijksacademie te Amsterdam (1899-1902 en 1902-1904). Vervolgens kwam hij weer naar zijn geboorteplaats, vanwaar hij op 31 december 1913 naar Veere vertrok. In dit mooie oude stadje, dat zoveel kunste naars inspireerde, zou hij - met uitzondering van korte perio den te Arnemuiden en Brugge - zijn verdere leven blijven wonen. Jan Heyse raakte goed be vriend met de bekende kunste naar Jan Toorop, werd in diens "kring" opgenomen en nam ook deel aan de groepsten toonstellingen in Domburg. Veel exposeerde Heyse overi- Wisselend kunst en wisselend kits spraken hem niet aan... Liefde voor het oude dus, maar ook liefde voor de kunst. Want Jan Heyse was goed op de hoogte van kunst en kunsthistorie en was tevens zeer in Zeeuwse kunst en Zeeuwse geschiede nis geïnteresseerd. Van zijn eigen kunst is vooral het illustratieve werk (de houtsnedes) bekend gewor den. Hij heeft veel houtsnedes en lino's vervaardigd, vaak in kleine oplagen. Soms in boek vorm, de zogenaamde blok- boekjes. Jan Heyse's werken (schilderijen, tekeningen, lino's en houtsnedes) zijn over het al gemeen strak en gestyleerd. De onderwerpen zijn vaak mensen (veel portretten) en dieren en uiteraard zijn geliefde Veere. Omstreeks 1948 werd de toon .van zijn werk wat zwaarder en somberder. De dichter-schrijver-kunstenaar J.C. van Schagen, goed be vriend met Jan Heyse en sa men het hem vervaardiger van het boek "Zeeuwse Reflexen", schreef in zijn oorspronkelijk in 1954 in het "Zeeuws Tijd schrift" verschenen herden kingsartikel (later opgenomen in "Zeeuwse Reflexen en Com plexen" en in "Ik doe niet meer mee"): "En toen plotseling, in het najaar van 1953, kwam het einda In februari 1954 stierf hij. Voor de omstanders onver wacht. Hij liet een leegte na en Veere is niet helemaal Veere meer, sindsdien. Alleen zijn droom is gebleven. De droom van gans een leven van asceti sche zuiverheid, in zijn werk... Hij was een goed zoon van Walcheren". Peter Sijnke „Het idee voor 'Alles kits' had ik al jaren in m'n hoofd. Een vaag verhaal over een jong meisje met een oudere man. In ie der geval dat generatie verschil. Er zit ook een liedje in waarin een jong meisje beweert dat oudere mannen romantischer zijn. Maar dat is allemaal met een grote knipoog bedoeld". Aan het woord is toneel- en liedjesschrijfster Ans Schilders uit Kapelle. Naar aanleiding van het succes van 'Mooi Bruin', wat voor tachtig procent op haar conto komt, nodigde het Middelburgs Theater haar uit opnieuw een stuk voor dit gezelschap te schrijven. „Het is gebleken dat mensen het heerlijk vinden om een avondje ongecompliceerd te lachen". Zaterdag 5 mei wordt 'Alles Kits' vanaf 20.30 uur voor de eerste maal voor publiek opgevoerd. Dat gebeurt in het Minitheater aan de Ver- werijstraat in Middelburg „Je moet wel even in de gaten hou den dat het hier om een wereldprimeur gaat". gens niet omdat hij er niet zo van hield en bovendien finan cieel niet afhankelijk was van zijn kunstbeoefening. Wel voerde hij graag opdrachten uit, zoals het vervaardigen van portretten (onder andere van de kinderen van de Vlissingse burgemeester Van Woelderen en de Middelburgse advokaat Adriaansen). Zijn buurman in Veere was de schilder Karei van Veen (zie de vorige afleve ring van deze rubriek), van wiens werken momenteel een tentoonstelling in het Museum De Schotse Huizen te zien is. Hoewel Jan Heyse met zeer uiteenlopende mensen uit alle lagen van de bevolking contact had was hij een weinig spraak zaam, in zichzelf gekeerd man. Zijn bijnaam in Veere luidde dan ook "Jan de Zwijger". Heyse wilde liefst alles bij het oude laten. Hij was tegen ver anderingen en tegen "de voor uitgang": auto's, telefoon en zelfs stromend water in huis Het jeugdorkest van het Middel burgs Muziekkorps geeft zondag 6 mei een concert op het terras van Restaurant de Abdij op het Abdijplein in Middelburg. Ze be ginnen daarmee om 11.30 uur. In de Electro-bioscoop en het Schuttershoftheater zijn op za terdag 5 en zondag 6 mei in het middagprogramma verboden Zuid-Afrikaanse films te zien. Het betreft hier een kort filmfestival onder de titel Cinema Under Sie ge. Het unieke filmprogramma maakt een Europese toernee en Middelburg is een van de laatste steden in Nederland waar een gedeelte van het festival te zien is. In beide theaters worden twee films per middag vertoond. In het Schuttershoftheater begint het programma zaterdag om 13.30 uur met de film The Magie Garden. Deze 55 minuten duren de film uit 1952 toont een lief desverhaal in een zwart woonoord. Om 16 uur begint The Stick. De film toont de geestelijke en lichamenlijke gevolgen voor een zevental soldaten die een buurland ingestuurd worden voor een 'zoek en vernietig'-opdracht. In Electro begint zaterdag om 14 uur met My Country, My Hat uit 1981. Regisseur David Bensusan gebruikt hier het thrillergenre en pittige ironie om de vicieuze cir kel van racistische vooroordelen, angsten, kleinburgerlijkheid en in timiderend politieoptreden te la ten zien. Om 16 uur draait hier de film Shot Down, waarin een ge frustreerd, aankomend filmmaker wordt gerecruteerd door de in lichtingendienst van de politie. Shadowplay is een thriller die zich afspeelt in het wereldje van Zuidafrikaanse ballingen in Lon den. Deze film draait zondag van af 13.30 uur in het Schuttershoftheater. Om 16 uur volgt de film Have You Seen Drum Recently? Het blad Drum toonde in de jaren vijftig openlijk het plezier, verdriet, de hoop en het lijden van een zwarte bevol king, gebukt onder de apart heidspolitiek. Electro vangt zondag om 14 uur aan met de film Jobman, die gaat over het leven van een doofstom me zwarte jongeman, die vanwe ge zijn handicap door blank en zwart wordt afgewezen. The Gu est (vanaf 16 uur te zien) is geba seerd op het levensverhaal van Eugene Marais, een Zuidafrikaan se intellectueel die leefde in het begin van deze eeuw. Deze week is er een speciale te lefoonlijn in gebruik genomen waarop informatie wordt gege ven over het programma van de Electro-bioscoop en het Schut tershoftheater in Middelburg. De ze filmlijn is dag en nacht bereikbaar onder nummer 01180-16001. Wekelijks wordt op vrijdag (het programma loopt van vrijdag tot donderdag) de band ingesproken met informatie over de films die in die week te zien zijn. Behalve een beknopte inhoudsbeschrij ving van de films worden korte persrecenties gegeven in de vorm van slagzinnen. Natuurlijk wor den de aanvangstijden niet ver geten. Bij speciale gelegenheden wordt de filmlijn ingesproken door een acteur, actrice of re gisseur. „Op deze manier bereik ik de mensen beter en daarnaast wil ik ook wel eens iets verkopen". Met deze argumentatie verklaart de 68-jarige amateurschilder Fons Bal zijn besluit om in eigen huis te exposeren. Van donderdag 3 tot en met zondag 6 mei kunnen belangstellenden een bezoek brengen aan de Johan Lesa- gestraat 17 in Middelburg-Zuid. Op genoemde dagen staat de deur voor hen open van 10 tot 17 uur. Fons Bal maakt voornamelijk olie verfschilderijen en een enkele keer een tekening. Hij doet dit al 45 jaar, maar sinds zijn pensione ring is hij pas echt goed op gang gekomen. „Ik heb jaren gewerkt als onderhoudsmonteur in de metaal. Het schilderen deed ik in m'n vrije tijd. Een aangeboren hobby noem ik het maar". Een expositie thuis heeft Bal al vaker gedaan. Eén maal in de twee jaar is zijn streven, want „Je kan niet iedere keer met het zelfde aanko men". Als lid van de ABKZ (Ama teur Beeldend Kunstenaars Zeeland) krijgt hij naar zijn zeg gen te weinig mogelijkheden om te exposeren. „En ik schilder niet alleen voor mezelf, maar voor ie dereen". Verdeeld over de woon kamer, twee slaapkamers en een trappenhal zijn er zo'n kleine hon derd werken te bezichtigen. „Twee jaar geleden zijn er zestig a zeventig man geweest. Ik ver wacht dat het er nu meer zullen zijn". Een scène uit het stuk 'Alles burgs Theater. nieuwe dingen aan toe voeg. Re gisseren blijkt namelijk heel crea tief werk te zijn". Over de inhoud van het stuk: „Als alles kits is met mensen dan gebeurt er op het toneel niets. Dat komt ook in een van dè lied jes tot uiting: Voor 'alles kits' gaat geen theater open. Dat is dus al een aardige tegenstelling. Er moeten conflicten zijn. Daar- Kits', gespeeld door het Middel- naast kun je achter de titel zowel een vraagteken als een uitroepte ken zetten. Het is wisselend kits en wisselend kunst". De overige speeldata zijn weken- lijks te vinden in de rubriek 'podi um' op deze pagina. In ieder geval zijn er na de voorstellingen in mei, nog een aantal uitvoerin gen in de maanden september en oktober. 'Alles Kits' speelt zich af op een camping. Twee vriendinnen, Spin en Laura, liftend op weg naar Luxemburg, belanden midden in de nacht op een Nederlandse camping die haar beste tijd ge had heeft. De meiden verbazen zich dat er nog mensen verblij ven. Ze vragen zich af wat Diny en Herman op de camping houdt. Toch niet de bingo-avond, waar ze steevast ruzie krijgen, of de bonte avond, waar Herman een 'slippertje' maakt? Willem en Miep schijnen liever in hun cara van te zitten dan thuis. Maar die hebben dan ook hun eigen stroomvoorziening, waar ze meer dan gretig gebruik van maken. Hebben onderbroekenlol en over spel iets met elkaar te maken? Is alles kits achter de rits? Het is bijna een jaar geleden dat Ans Schilders aan haar jongste geesteskind begon te werken. „Eerst zet ik de grote lijnen op papier. Dat vul ik dan langzaam maar zeker op met dialogen. Daar gaat een lange periode van denk werk aan vooraf. Het schrijven is eigenlijk maar twintig procent van het werk". Schrijven voor to neel doet Ans al zo'n jaar of tien. 'Alles Kits' is inmiddels het der tiende stuk van haar hand. „Ik heb destijds meegedaan aan het Zeeuws Schrijvers Project onder leiding van Hugo Heinen. Daarna heb ik in drie opeenvolgende ja ren stukken geschreven die voor al op hun dramaturgische waarde door Heinen werden beoordeeld. Daar- heb ik heel veel van ge leerd". Liedjesschrijven doet ze al langer. Zo'n 25 jaar geleden had ze een UI O Q CC z> 0 ui Ans Schilders. eigen cabaretgezelschap in Til burg. „Dat was in de tijd dat Bea trix verkering kreeg met Claus. Gevoegd bij de provobeweging, de pil en ideeën over vrije sex le verde dat voldoende stof op voor ons groepje". In 'Alles Kits' zijn ook een achttal liedjes verwerkt. „Echt noodzakelijk is dat niet, maar ik vind het wel leuk. Het is een van mijn sterke kanten. Door middel van een lied kun je vaak commentaar geven op je eigen stuk. Ik doe dat dan in een caba reteske vorm". De melodieën zijn gecomponeerd door de pianist Jo den Hollander, die tijdens de op voeringen ook de muzikale bege leiding verzorgt. Het stuk wordt door Ans zelf ge regisseerd. Dat is nieuw voor haar. „Eigenlijk is het tegen mijn principe", bekent ze. „Een schrij ver is tweedimensionaal bezig, zeg maar op een plat vlak. De re gisseur maakt er dan een driedi mensionaal stuk van. Jk kon me lange tijd niet voorstellen dat schrijver en regisseur één per soon kunnen zijn. Nu moet ik op passen dat ik er niet continu Fons Bal toont een van zijn werken.

Krantenbank Zeeland

de Vlissinger | 1990 | | pagina 7