Statenvergadering
Cursussen
Nederlands
Eilanddijk Vlissingen
wordt verzwaard
Project over bouwen en wonen geslaagd
i
Schadelijke stoffen:
niet in
het riool
TIPS
waterschap
Walcheren
Wegen
Patiëntenzorg
Bibliotheek
Educatie
Zak Z-Beveland
Nutsbedrijven
4
Bij de provincie is een boekje verkrijgbaar met informatie over
cursussen Nederlands voor mensen uit minderheidsgroepe
ringen.
Hollandaca kursu.
S
(OM Ml SS IKS
ujaeterproat
Medewerking
Waterverontreiniging
Ir
Eigen energie
Woensdag 11 april 1990
ABDIJ
Grote landschapseenheid Zak van Zuid-Beveland in staten
Vrijdag 20 april, 10.00 uur, ver
gaderen provinciale staten van
Zeeland in de statenzaal. Abdij
10, Middelburg. De vergadering
is openbaar.
De staten krijgen inzicht in de
grond, die de provincie in de
tweede helft van vorig jaar heeft
gekocht dan wel verkocht voor
wegenaanleg.
De grootste aankoop was bijna
0,14 hectare voor het kruispunt
bij Vrouwenpolder. Er was 6,9
duizend gulden mee gemoeid.
Voor de verbetering van de weg
Potjes-Cadzand en de verande
ring van het kruispunt Potjes in
een mini-rotonde wordt de sta
ten een krediet gevraagd van
2,28 miljoen gulden.
In 1994 moet de weg Scherpe-
nisse-Sint Maartensdijk, ter
hoogte van Scherpenisse, wor
den verbeterd. De verkeerssitu
atie moet overzichtelijker ge
maakt worden om het aantal
ongelukken terug te dringen.
Aan voorbereidingskosten
wordt de staten 240 duizend
gulden gevraagd.
Voor de bouw van een stiltecen
trum bij het psychiatrisch zie
kenhuis Zeeland in Goes wordt
een subsidie van zeven duizend
gulden uitgetrokken. Het cen
trum moet dienst gaan doen als
ruimte, waar mensen zich kun
nen terugtrekken. Ook kunnen
er grote groepen terecht, bijvoor
beeld-voor het houden van kerk
diensten.
Ruim 245 duizend gulden is ge
moeid met drie statenvoorstellen
aangaande het bibliotheekwerk.
Alle hebben betrekking op per
sonele kosten. Voor de Zeeuwse
Bibliotheek in Middelburg gaat
het om een jaarlijks weerkerend
bedrag van ruim 33 duizend gul
den en een eenmalige betaling
van bijna 125 duizend gulden.
De Zeeuwse Bibliotheekcentrale
krijgt eenmalig bijna 88 duizend
gulden.
De staten wordt gevraagd twee
ton bij te dragen in de verbou
wing en uitbreiding van de
Volkshogeschool Zeeland in
Aardenburg. Het instituut is
ontstaan uit het samengaan van
het Van Eeghenhuis in Aarden
burg en Hedenesse in Cadzand.
De Federatie van Zeeuwse mu
sea en oudheidkamers, het
Zeeuws Museum en de provin
ciale VVV willen gezamenlijk
een museumfolder uitbrengen,
waarin ook aandacht wordt be
steed aan monumenten, die pu
bliekelijk toegankelijk zijn en
andere bezoekerscentra. Aan de
staten wordt gevraagd in de
kosten bij te dragen met 25 dui
zend gulden.
De staten wordt gevraagd voor
de Zak van Zuid-Beveland de be
grenzing aan te geven van de
grote landschapseenheid (GLE).
Een grote landschapseenheid
kenmerkt zich door belangrijke
ecologische, cultuurhistorische
en landschappelijke waarden en
is ten minste vijfduizend hecta
re groot. Het beleid in het ge
bied moet gericht zijn op
behoud van de waarden. De Zak
van Zuid-Beveland kan in vier
parten worden opgedeeld: het
noordelijke Oudland (Goese
Poel), het kleinschalig dijken-
landschap, het zuidelijk en
oostelijk oudland (Ellewoutsdijk
en Baarland) en het westelijk
nieuwland. Voor de grote land
schapseenheid wordt uitgegaan
van het noordelijk oudland en
het kleinschalig dijkenland-
schap. Gs erkennen, dat ook
daarbuiten grote natuurlijke en
landschappelijke waarden zijn,
vooral direct grenzend aan de
Westerschelde. Zij zien maar
weinig samenhang met het
noordelijke deel van de Zak en
daarom willen zij de zuidkant
niet tot de grote landschaps
eenheid rekenen. Als exacte be
grenzing aan de zuidkant stellen
zij voor de buitenste dijk van het
kleinschalig dijkenlandschap
met een kleine uitloper bij Oude-
lande. De noordgrens wordt ge
vormd door rijksweg A58 en de
Noordhoekweg.
De staten wordt gevraagd hier
mee in te stemmen.
De nutsbedrijven voor elektrici
teit en gas (PZEM) en water
(WMZ) gaan fuseren tot een
nieuw bedrijf: de nv Delta nuts
bedrijf. De aandelen van de twee
leveranciers van nutsvoorzienin
gen moeten in de nieuwe nv
worden ondergebracht. Aan de
staten wordt voorgesteld de
aandelen PZEM en WMZ in te
brengen in de nv Delta nutsbe
drijf en daarvoor aandelen van
het nieuwe bedrijf in de plaats te
krijgen. De vertegenwoordigers
uit de staten in PZEM en WMZ
moeten van de staten mandaat
krijgen om de daarbij horende
besluiten te kunnen nemen.
DE FAAM - DE VLISSINGER
I E UWS
Voor wie nog niets van de Ne
derlandse taal weet, zijn er cur
sussen voor beginners. Wie zo'n
cursus al heeft gevolgd, of wie
door werk of andere contacten
in de praktijk al wat Nederlands
heeft geleerd, heeft meer aan de
cursussen voor gevorderden.
Bovendien zijn er speciale cur
sussen die bij een beroeps
opleiding horen. Daar worden
bijvoorbeeld benamingen en ter
men die bij een vak horen extra
onder de aandacht gebracht.
Mensen, die in hun land van her
komst een hogere opleiding
hebben gevolgd, kunnen met
een cursus Nederlands, die spe
ciaal op hen is afgestemd, ge
makkelijker doorstromen in het
hoger onderwijs in Nederland.
De lessen worden in kleine groe
pen gegeven. Aan sommige is
een minimum-leeftijd verbon
den. Ook wordt bij sommige cur
sussen voorzien in kinderop
vang.
Wie meer wil weten over de cur
sussen en de plaatsen waar zij
worden gegeven, kan het boekje
Cursussen voor anderstaligen in
Zeeland 1990 aanvragen bij het
secretariaat van de Provinciale
Onderwijsraad, postbus 6001,
4330 LA Middelburg, telefoon
01180-31358. Het boekje is in
het Nederlands.
ledereen, die mensen in de buurt
kent, die gebruik zouden kunnen
maken van de cursussen wordt
vriendelijk gevraagd dit artikel
onder hun aandacht te brengen.
Ilde azinlik gruplarindaki kimselere Hollandaca kurslari üzerinde
bilgi verene bir brosür vardir.
Hollandaca dilini hic bilmeyenlere baslama kurslari, bu kurslari
bitirmis veya praktikte temaslar yolu ile biraz Hollandaca ögrenmis
olanlara ilerletme kurslari verilmektedir.
Ayrica herhangi bir meslek egitimine bagfi dil kurslari da vardir. Bu
kurslarda o meslekte kullamlan deyimler ve terimler ekstra ele
almir.
Anayurtlarinda yüksek egitim görmüs olan kimseler, onlara uygun
Hollandaca kursunu bitirdikten sonra, daha kolayca Hollanda' daki
yüksek egitime katilabilir.
Dersier ufak gruplar seklinde verilir. Bazen katilmak icin en az yas
siniri vardir. Bazi kurslarda da ders sirasinda cocuklari bakicilara
birakmak imkam vardir. Kurslar ve verildikleri yerler üzerinde daha
fazla bilgi isteyenler 1990 Zeeland' daki Yabancilara Dil Kurslari-
Cursussen voor anderstaligen in Zeeland 1990- brosürünü II
Egitim Danismanligi'ndan isteyebilir.
Adres: Secretariaat van de Provinciale Onderwijsraad, Postbus
6001, 4330 LA Middelburg. Tel.: 01180-31358. Brosür
Hollandacadir.
Civarlarinda bu kurslara katilabilecek kimseler olan herkezden bu
yaziyi onlarin dikkatine cekmelerini rica ederiz.
OUÜI
4v'a_>-y L"V1 g
J^i L*_Ui y <jy üU
y 61 y *4*1*-* i «J I iojyt L* I
y J 1 1 A—1.HH li i A—J j i— j_i_»J l yj
'isxJLx* iSy'i ï-jiUsi 1 y>As'
W-LC-J V VA-W'
LA cj L*-C J t- 1
y t£ LÜi li 0
'O—
tJ'An-JI yi V 1 "-*1)1 y I y 3 j» i
ck— y V l
H"? <y
L*-—t t IJ_; L$_. L=_J <*j yj 31 i_< Li- _s
y
k "3 y Ls^A- V i y j-xj'
J V i I y C> L~J L$s_4> 1 y j aJ i j" - t. LaJ 1
y■>-!i 1 AA W yj'
1990 i yij'xiU
I J-XA-J LJ X S t ï-> A.—<L*DL
(6001 r I -
01180-31358 :^\_<Ji£4330
i r y 0 I - i Li 1 n 'C
yJjAJl ox* y W-j
De provinciale milieuraad verga
dert donderdag 12 april, 15.00
uur, in het provinciehuis, Sint
Pieterstraat 42, Middelburg.
Agendapunten zijn de tracénota-
milieu-effectrapportage Wester
schelde oeververbinding en het
plan van aanpak voor het natio
naal milieubeleidsplan.
De raad vergadert in het open
baar.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg
telefoon 01180-31402
Begin mei start het waterschap
Walcheren met de verzwaring
van de Eilanddijk in Vlissingen.
Aannemingsbedrijf De Klerk uit
Werkendam gaat naar alle waar
schijnlijkheid het werk uitvoeren.
Dit bedrijf schreef namelijk het
laagste in voor een bedrag van
f 2.686.000,-, exclusief btw.
Voor het begin van het stormsei
zoen in november moet het kar
wei zijn afgerond.
Zo'n veertien jaar geleden werd
de zeewering tussen het KNMI-
gebouw en de Oranjemolen, de
zogenaamde Eilanddijk, al ver
zwaard omdat hij niet aan de Del
tanormen voldeed. Nu zijn de
omstandigheden veranderd en
moet de dijk worden aangepast.
Door de gewijzigde omstandig
heden blijkt dat de golfaanval en
de daarmee gepaard gaande golf-
oploop groter is dan aanvankelijk
werd verwacht. Tijdens de laat
ste stormperiode kwam het wa
ter zelfs tot één meter onder de
kruin.
De dijk geeft op dit moment niet
meer veiligheid dan tegen een
stormvloed met een gemiddelde
overschrijdingskans van 1:165
per jaar en voldoet dus bij lange
na niet aan de Deltanorm (1:4000
per jaar). Daarom moet de dijk
nogmaals worden versterkt om
aan de eisen te kunnen voldoen.
Het daartoe opgestelde plan gaat
uit van een verbreding van de
dijk, waardoor het uitzicht uit de
bovenste woningen aan de Piet
Heinkade en de Van Speykstraat
gehandhaafd blijft. De verbreding
houdt in dat de buitenzijde een
flauwer verloop krijgt (was 1:4
wordt 1:7). De dijkvoet zal daar
door meer in de richting van de
weg, cq de woningen en de flat
worden verschoven, hetgeen ten
koste gaat van de aanwezige
groenstrook.
In overleg met de
bewoners wordt voor het reste
rende groen een passende be
stemming gezocht.
De Eilanddijk vanuit de lucht (Foto Delta Photo).
'Waeterproat' is een rubriek van het Waterschap Walcheren. Voor meer informatie kunt u
aan de Groenmarkt 10 in Middelburg. Telefoon: 01180-15751
OP OPENBARE BASISSCHOOL DE BELT
Openbare basisschool De Belt in
Oost-Souburg heeft vorige week
de resultaten tentoongesteld van
een project over bouwen en wo
nen. De kinderen uit de hoogste
groepen hebben zich vooral be
ziggehouden met het onderwerp
bouwen. Dit project was een ini
tiatief van het Nederlands Ver
bond van Ondernemers in de
Bouw (NVOB) Gewest Zeeland.
De bedoeling was het promoten
van de diverse bouwberoepen.
Een en ander vond plaats in sa
menwerking met een bouwbe
drijf uit de regio en een school
voor het Voorbereidend Beroeps
Onderwijs (VBO). Basisschool De
Belt heeft het project verder uit
gebreid naar de lagere groepen.
Deze hebben zich vooral gericht
op de verschillende manieren van
wonen over de gehele wereld.
Als onderdeel van het bouwpro
ject werd gedurende een vijftal
weken de bouw gevolgd van een
douaneloods in het Vlissingse
Sloegebied. Daarbij werden de
kinderen met vragen geconfron
teerd als; waarom heeft de dou
ane een loods nodig, waarom
moet het een nieuwe loods zijn
en waarom moet die loods er zo
uitzien? De bouw van deze loods
werd gerealiseerd door de Ba
taafse Aannemings Maatschappij
(BAM). „Diverse mensen zijn hier
op school iets komen vertellen",
vertelt schoolhoofd Theo de
Badts. „Zo heeft de aannemer
iets verteld over het reilen en zei
len van een bouwonderneming.
Een metselaar heeft een kleine
demonstratie gegeven van zijn
kunnen en iemand van de veilig
heidsinspectie heeft het een en
ander verteld over veiligheid in de
bouw. Daarnaast zijn we natuur
lijk regelmatig gaan kijken naar
de bouwvorderingen aan de dou
aneloods. Verder hebben we di
verse bezoekjes afgelegd aan de
VBO-school Weijenvliet, die
eveneens aan dit project mee
werkte".
Enkele leerlingen van basisschool De Belt voor hun zelfge
maakte 'huis'. Niet minder dan 33 kinderen hebben er aan ge
werkt, en ze kunnen er nog allemaal in ook.
De kinderen hebben zelf ook la
ten zien dat ze iets kunnen bou
wen. Met afvalhout van de BAM
werd achter de school een 'huis'
gebouwd met echte ramen en
deuren. De leiding van dit project
was in handen van een van de
vaders van de kinderen. „Ja, we
hebben gelukkig veel medewer
king gehad van de ouders", ver
volgt Theo de Badts. „Een kleine
twintig ouders hebben meege
holpen aan de begeleiding van
vooral de lagere groepen die met
het woonproject bezig waren.
Dat was geen overbodige luxe.
De kinderen werden steeds in
kleine groepjes ingedeeld die dan
met elkaar één onderdeel van het
wonen behandelden. Nou, dat
kun je niet begeleiden met het
normale aantal leerkrachten".
Het woonprojekt heeft geresul
teerd in het op schaal nabootsen
van diverse woonvormen over de
hele wereld. Zo is er een stad uit
de Middeleeuwen nagebouwd,
een dorp in het Amazone gebied,
maar bijvoorbeeld ook de 'ideale'
woning. In de gewone lessen is
ook regelmatig aandacht besteed
aan de historie van het wonen.
Het hele project is vastgelegd op
video.
WATERZUIVERINGSINSTALLATIE KAN NIET ALLES HEBBEN
Vast afval hoort in de vuil
nisbak. Dus geen koffiedik,
theebladen, al of niet versne
den etensresten, peuken, me
dicijnen enzovoorts door
gootsteen of toilet spoelen.
Geen condooms, maand
verband en dergelijke door het
toilet spoelen.
Resten spijsolie, frituurvet
en ander bakvet kan worden
teruggegoten of na stolling in
de vuilniszak worden gede
poneerd.
Resten verf, terpentine,
thinner, ammoniak, petroleum
of fotochemicaliën dienen als
chemisch afval te worden in
geleverd bij een chemisch af-
valdepot. Bepaalde
chemicaliën kunnen in het ri
ool explosieve dampen ont
wikkelen. Ook tasten ze
technische onderdelen aan.
Motorolie hoort niet via de
straatkolk te verdwijnen.
Breng het terug naar de gara
ge of het inleverde pot voor
chemisch afval.
Gebruik niet meer was- en
reinigingsmiddelen dan strikt
noodzakelijk. Gebruik fosfaat
vrije wasmiddelen.
Bestrijdingsmiddelen mo
gen nooit in het water terecht
komen.
Wees zuinig met water.
Laat de kraan nooit onnodig
lopen. Koop huishoudelijke
apparaten die weinig water
gebruiken.
Bijna al het huishoudelijk afval
water van Walcheren passeert de
rioolzuiveringsinstallatie Walche
ren in Ritthem. Jammer genoeg
wordt niet alle afvalwater daar
gezuiverd. Een aantal stoffen, zo
als verfverdunner en olie die we
zo eenvoudig via toilet,
gootsteen of rioolputje laten ver
dwijnen, worden niet afgebroken
in Ritthem. Deze stoffen zijn ech
ter kwelgeesten voor het milieu
en ze beschadigen de zuivering
sinstallatie enorm.
Water is van levensbelang. Zowel
voor mens, dier als plant. Het
dient als voedingsstof, het wordt
gebruikt voor de produktie van
goederen, is een transportweg en
wordt ook gebruikt om te zeilen,
te zwemmen en te vissen. Wan
neer water vervuild is, heeft dat
grote consequenties. Dat is de
reden waarom we moeten voor
komen dat er afval in het water
terecht komt dat niet kan worden
afgebroken.
Het zuiveren van afvalwater is
één van de taken van het water
schap. Hieronder wordt iets ver
teld over de werking van een
afvalwater
van de w c.
zuiveringsinstallatie. Ook vindt u
er enige tips om te voorkomen
dat u gedachtenloos afval weg
werpt zonder te beseffen dat het
milieu op een ernstige manier
wordt aangetast.
Het verontreinigde water van
huishoudens en bedrijven wordt
ingezameld en getransporteerd
naar de rioolwaterzuiverings
installatie Walcheren in Ritthem.
Bij aankomst wordt het eerst
over een rooster gestranspor-
teerd om de grove delen er uit te
halen. Daarna komt het water in
een tank waar zand en andere
zware delen kunnen bezinken. In
de volgende fase komen de bac
teriën er aan te pas.
Door het inbrengen van lucht
wordt kunstmatig meer zuurstof
toegevoegd. Daardoor ontstaat
een ideale situatie voor de bacte
riën om hun werk te doen. Deze
bacteriën eten namelijk als het
ware de vervuiling op en er ont
staan nieuwe bacteriën en on
schuldige bijprodukten. Bij dit
proces wordt zuiveringsslib ge
produceerd dat met weer andere
bacteriën gedeeltelijk wordt om
gezet in koolzuur en methaangas.
Het methaangas wordt in de in
stallatie gebruikt dm energie op
te wekken. Ook het overige slib
kan - indien het niet teveel scha
delijke stoffen bevat - weer wor
den gebruikt. In de praktijk komt
het er op neer dat het slib van de
Walcherse rioolzuiveringsinstalla
tie te veel vervuiling bevat om
opnieuw te gebruiken. Dit slib
komt terecht op een stortplaats.
De verontreinigingen komen uit
het afvalwater van bedrijven en
huishoudens.
Niet alles kan worden afgebroken
in Ritthem. Een groot deel van de
fosfaten, zware metalen - onder
meer afkomstig uit verfresten en
fotochemicaliën - gaat met het
gezuiverde water het milieu in.
Hieruit blijkt dat rioolwaterzuive
ring geen eindoplossing is voor
het aanpakken van de waterzui
vering. Het probleem moet ook
worden aangepakt bij de bron.
Dus voor iedereen geldt: minder
afval in het riool.
