Voor boeren, journalisten
artiesten en toeristen
Creatief omgaan
met beperkingen
Hypothekendag
bij de ABN
e metamorfose
Rutten wil praten
over geluidshinder
van straaljagers
Een ware metamorfose
Jongeren willen
arbeidszekerheid
Ook Middelburg en
Valkenisse doen mee
Delta College opent
winkels in klaslokaal
Kreymborg werd
eigentijds verbouwd
Naast verkoop van wol en garens,
truien en sokken op bestelling
Future wordt Musicshop
ZILVEREN JUBILEUM S/NT JORIS MIDDELBURG
Open dag van
Interacademie
Meer groetjes
met bloemen
Roddels en agenda bekendmaken
ZEEUWEN IN DE RACE VOOR M/LIEUPRIJS 1989
GARDINA'S WOLSHOP IN OOST-SOUBURG
Artiesten
Reizen
FRAPO'S BRENGT KLANTENKRANT UIT
VAKANTIEMARKT VOOR EENOUDERGEZINNEN
Huizenpool
NAAMSVERANDERING CD-ZAAK IN VLISSINGEN
i
Woensdag 15 maart 1989
DE FAAM - DE VLISSINGER
De boeren betaalden er elkaar vroeger de aankopen van de
donderdagse markt. Dan gingen er duizenden guldens over ta
fel voor de koe, de aardappels of de bietenpartij. Ook was het
een ontmoetigsplaats van de bodes uit de dorpen die er hun
meegebrachte boterham op aten. Later werd het een druk be
zocht journalistencafé en tenslotte vonden ook artiesten na of
voor de opvoering in de Schouwburg de weg naar dit zeer
oude établissement naast het stadhuis in Middelburg. Sint Jo
ris is een café- restaurant met een verleden. Binnenkort vieren
de huidige eigenaren het feit dat zij 25 jaar geleden dit loge
ment van weleer overnamen.
Winkel in de klas in het Delta College.
Het echtpaar Mulder van het jubilerende Middelburgse eethuis.
Haar stem is nog steeds te horen
via de 008-lijn van de PTT, maar
haar hart ligt sinds enige weken
bij haar eigen winkeltje, dat zij
Gardina's Wolshop noemde. Een
verwijzing naar de tweede doop
naam van Loes Tupanwaël, de
trotse eigenaresse van deze nieu
we speciaalzaak in Oost-
Souburg.
„Mijn baan bij de inlichtingen
dienst van de PTT kon ik nog niet
ineens opgeven. Daarvoor moet
ik eerst wachten hoe mijn wol
winkeltje gaat lopen", vertelt
Loes Tupanwaël, die vanuit haar
grote passie voor handwerken
aan deze nieuwe uitdaging be
gon. Geholpen door haar vriend
Jan de Visser en diens vader ver
bouwde zij eigenhandig het oude
pandje aan de Kanaalstraat tot
winkel en maakte er een smaak
volle boutique in wol en allerlei
soorten fantasiegarens van.
Naast de verkoop wil ze zich
gaan toeleggen op het ontwer-
Interacademie Teachers houdt
zaterdag 18 maart open huis in
het gebouw aan de Se-
geersstraat in Middelburg. Tus
sen 14 en 15.30 uur wordt
voorlichting gegeven over de mo
gelijkheden die dit opleidingsin
stituut heeft te bieden.
Interacademie verzorgt éénjarige
dag- en avondopleidingen voor
secretaresses, hostesses, recep
tionistes, data-processors en toe
ristische medewerkers. Als
vooropleiding wordt doorgaans
een Mavo, Havo of VWO-diploma
gevraagd. De opleidingen zijn ge
richt op rijkserkende examens
van de Leidse Onderwijsin
stelling.
Vorig jaar verzorgden de bij Fleur-
op aangesloten bloemisten
1.307.117 bloemengroeten. In
vergelijking met 1987 was dat
een stijging van 4,2 procent. De
bloemisten zorgden daarmee
voor een omzet van ruim 40 mil
joen gulden. En dat is weer een
toename van 12,2 procent. Ge
middeld had de Nederlander zo'n
f 33,- over voor een bloe-
mengroet.
In 1988 werden 200.000 bloe
menbonnen gekocht bij de
Fleurop-organisatie. Dat is een
verdubbeling met vijf jaar
daarvoor.
Bij Fleurop Interflora Nederland
zijn 1765 bloemisten aangeslo
ten in 700 gemeenten. Wereld
wijd telt de organisatie 55.000
leden in 135 landen.
pen en vervaardigen van truien.
„De klanten kunnen ook zelf met
ideeën komen, die ik dan nader
kan uitwerken. Ook handgebrei-
de warme sokken kan ik op
bestelling leveren. Service wordt
een belangrijk begrip in mijn
zaak. Zo zullen klanten, die te
veel wol hebben gekocht hun
bollen altijd terug kunnen geven,
Frapo's in Vlissingen heeft een
eigen krantje. Afgelopen zater
dag werd het eerste exemplaar
van Frapda door bedrijfsleider Pe
ter Nette aan de Vlissingse VVV-
directeur Jan Jacobs uitgereikt.
Jacobs onderstreepte het belang
van dit soort initiatieven en
bracht ze onder de noemer van
Vlissingen promotie.
Uitbater Nette liet de champagne
vloeien bij de uitreiking. „In Fra
po's doen we meer dan pilsjes
tappen en vangen. De filosofie
van dit café is dat mensen er zich
toch thuis voelen. Ze doen een
spelletje Risk. Of we organiseren
een partijtje voetbal. Gewoon ge
zellig".
Veel activiteiten die Frapo's orga
niseerde werden echter geen
succes, mede door een gebrek
aan communicatiemogelijkheden
met de klanten. Frapda moet
daar verbetering in brengen.
Naast over evenementen en -tjes
wordt 'de inventaris' zoals Nette
de vaste klanten noemt, nader
geïnformeerd over het personeel
„Het café dat wij in 1963 kon
den kopen en in de winter van
1964 betrokken zag er zeer on
aantrekkelijk uit: een lokaal met
spaanplaat betimmerde muren
en wanden en kale tafeltjes van
verschillend formaat", vertelt de
huidige eigenaar van St.Joris in
Middelburg, Cees Mulder. Sa
men met zijn vrouw Henny had
hij al in Den Haag in de horeca
gezeten en daarvoor jarenlang
ook halve, die over zijn. Die kan ik
altijd weer zelf gebruiken voor de
truien die ik maak".
Gardina's Wolshop aan de Ka
naalstraat 85 in Oost-Souburg is
van dinsdag tot vrijdag geopend
van 9.00 tot 18.00 uur, evenals
op de donderdagse koopavond.
Op zaterdag sluit de zaak om
17.00.
en over andere klanten. Het stijl
tje is aangepast aan het imago
van het café: gezellig, ontspan
nen en met enige chaotische
humbug omgeven. Voorlopig
worden zo'n 1000 'praatpalen'
via het café verspreid. De bedoe
ling is dat de inventaris stukjes of
opmerkingen over mede-klanten
of over het personeel inlevert en
andersom.
Jan Jacobs ziet het allemaal wat
ruimer: „Ik hoop dat dit krantje
uitgroeit tot het medium van het
uitgaanscentrum Bellamypark.
Maar je moet de reacties altijd
maar afwachten", besluit hij
voorzichtig. Nette schat het wat
laconieker in. „De klanten heb
ben inspraak bij Frapda. Thuis
bepaal je ook de kleur van de gor
dijnen samen. We verwerken de
kritiek op dit eerste nummer in de
volgende Frapda. We zien wel
wat eruit komt".
VVV-directeur Jan Jacobs
(tweede van links) toast met uit
bater Peter Nette (tweede van
rechts).
als steward gevaren op passa
giersschepen van onder meer de
Holland-Amerikalijn. „De dag dat
wij naar het établissement kwa
men kijken zat het vol met volk,
dus het leek een goed lopende
zaak. Wij wisten toen niet dat
dat uitsluitend op donderdag het
geval was, als de boeren hun
marktaankopen met elkaar afre
kenden onder het genot van een
borreltje", vult Henny Mulder
aan.
„Daarna hadden wij dagen, dat
wij niet meer dan drie gulden
omzetten op een dag. Er kwam
niemand en wij hadden er slape
loze nachten van. Bovendien wa
ren wij deze klanten ook niet
gewend. We verstonden het
Zeeuws niet eens", zegt Mulder
lachend. Toen het horeca-
echtpaar begon om heel geleide
lijk de sfeer in de zaak te veran
deren viel dat niet goed bij de
boeren klandizie. De kleedjes die
Hennie Mulder op de tafels legde
werden eraf gewerkt en toen de
prijs van de koffie een stuiver
omhoog ging, dreigden de klan
ten weg te zullen lopen. De prijs
werd toen maar weer terugge
draaid. „Toch hadden die boeren
in de jaren zestig heel wat te
besteden", stelt de eigenaar
vast. „Ze kwamen met aan een
ketting verankerde dikke porte
feuilles de zaak binnen. Bedra
gen van 80.000 gulden of meer
gingen zo over de tafel. In het
opkamertje zat ook nog een man
van de Boeren Leenbank, die zit
ting hield voor uitbetaling aan de
boeren".
Toch veranderde de zaak in de
loop van de jaren zestig. Door
verbetering van de inrichting en
het houden van exposities begon
Sint Joris een ander publiek te
trekken. Journalisten, artiesten
en leerlingen van de twee kweek
scholen. De boeren bleven
steeds meer weg. Begin '69
vond een grootscheepse verbou
wing plaats. „Dat was wel nodig,
want de toiletten waren nog
steeds buiten", herinnert me
vrouw Mulder zich. „Dat gaf
soms aanleiding tot absurde si
tuaties als er een bus toeristen
uit Noord-Frankrijk aankwam.
Die stonden dan op hun pantof
fels (want zo reisden zij vaak) in
een lange rij buiten te wachten
met hun broek al half naar bene
den. Want zij hadden al zo'n lan
ge reis achter de rug". Ook
artiesten, als Wim Sonneveld,
Robert Long en Willeke Alberti,
die in de Schouwburg moesten
optreden vonden in de loop der
tijd hun weg naar de zaak, even
als politici als Luns, Schmelzer en
Nypels. „Jammer, dat ik er geen
boek van heb bij gehouden".
Nu de concurrentie in de horeca
in Middelburg sterk is toegeno
men door het verschijnen van
steeds meer eethuisjes, croisan-
terieën en coffeeshops zijn de ei
genaren van St.Joris het wat
rustiger aan gaan doen. Buiten
het seizoen gaat de zaak een
paar keer in de week dicht en
heel voorzichtig wordt er ook al
aan afbouwen gedacht. „Wij zijn
nu nog goed gezond en daarom
willen wij in de toekomst nog fijn
op reis gaan", zegt de uitbaatster
en haar echtgenoot valt haar bij.
Zover is het echter nog niet.
Voorlopig stellen beiden zich nog
in op het komende toeristensei
zoen, waarin vooral bij de buiten
landers weer veel vraag zal zijn
naar de vis- en mosselspecialitei
ten van St.Joris.
„Wij waren de laatsten op dit
rijtje in de Lange Delft, die de
zaak vernieuwden. En dat was
hard nodig", vertelt Jan van der
Sloot, eigenaar van de gelijkna
mige schoenenzaak in Middel
burg. De winkel die hij samen
met zijn vrouw Ria drijft, werd
in de afgelopen weken helemaal
veranderd. De gehele voorpui
werd vernieuwd en binnen in
het pand ontstond door het ver
plaatsen van een deel van het
magazijn, een dubbel zo breed
winkeloppervlak. De spiegels
aan de wand vergroten boven
dien het ruimtelijk effect nog
eens extra.
Jan van der Sloot nam in 1981
de schoenenzaak van de familie
Roovers over. Afkomstig uit Ter-
neuzen, groeide hij als het ware
tussen de schoenen op. Zijn fa
milie zit al generaties lang in deze
branche en aanvankelijk hielp hij
in de winkel van zijn broer in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Na zijn
komst naar de hoofdstad veran
derde hij in' 1983 het interieur
een beetje. Maar tot een grote
4
Middelburg heeft er twee winkels
bij: een supermarkt en een kle
dingzaak. Geen gewone winkels
overigens, maar oefenplaatsen
voor de leerlingen van het Delta
College. Op donderdag 16 maart
worden ze geopend in een
leslokaal.
„Het gaat niet om een uitbreiding
van de Middelburgse mid
denstand, maar om een praktijk
ruimte voor leerlingen van de af
deling Middelbaar Handels On
derwijs", legt directeur drs. C.
Zuidam van het Delta College uit.
In die praktijkruimte wordt de
leerling voorbereid op zijn stage
verbouwing kwam het pas afge
lopen maand.
Van der Sloot: „Onze zaak is ruim
drie weken dicht geweest". Dat
kon niet anders, want de winbkel
moest helemaal op z'n kop. „Ons
assortiment is niet echt uitge
breid. We hebben nu wel meer
periode. Hij oefent er de dagelijk
se gang van zaken in het
winkelbedrijf. En daarmee stemt
het Delta College haar opleiding
meer af op de praktijk.
De branches levensmiddelen en
textiel zijn gekozen omdat het
handelsonderwijs opleidt voor
deze branches. Enkele Zeeuwse
ondernemers hebben geholpen
bij de totstandkoming van de in
richting van het praktijkleslokaal.
J. Cok van Cok/Midland bv opent
de schoolwinkel. Vertegenwoor
digers uit bedrijfsleven, de provin
ciale en gemeentelijke overheid
zijn aanwezig alsook vertegen
woordigers uit het onderwijs.
damesschoenen in heel kleine en
extra grote maten (van 34 tot
44). Wij importeren veel schoei
sel uit Italië, dat vaak kleinere
maten in de collectie heeft. Ver
der kozen wij dit jaar voor een
kleurig beeld in de kinderschoe
nen, die in een apart hoekje zijn
ondergebracht".
Middelburg, Terneuzen, Sas van
Gent, Valkenisse en Wester-
schouwen azen op een schone
onderscheiding: de Milieuprijs
1989. Deze is momenteel in
handen van Harderwijk. Begin
april nomineert de jury, onder
leiding van jhr. drs. P.A.C. Bee-
laerts van Blokland, commissa
ris vart de koningin in Utrecht,
drie gemeenten en/of samen
werkingsverbanden.
Behalve gemeenten heeft ook
een aantal samenwerkingsver
banden in Zeeland ingeschreven
voor de milieuprijs. Dat zijn de
centrale dienst gemeentewerken
Walcheren, Noord-Beveland en
St. Philipsland.
Werkloze jongeren zijn niet lui.
Wel willen ze, net als iedereen,
zekerheid. Dat blijkt uit het on
langs verschenen rapport 'Zeker
heid Troef' van de CNV
jongerenorganisatie. De WJ-CNV
ondervroeg voor dit onderzoek
ruim zeshonderd jongeren. Naar
aanleiding van het rapport wordt
donderdag 23 maart de in
Amersfoort de themadag 'Jonge
ren als jojo' gehouden.
Meer dan vijftig procent van de
jongeren beschouwt arbeid als
een noodzakelijke levensvervul
lende functie. Daarbij oordeelt
het gros negatief over flexibele
arbeidscontracten. Vanwege de
onzekerheid over inkomen, werk
tijden, rechtspositie en arbeidssi
tuatie Zekerheid troef geldt ook
voor jongeren, concludeert de
WJ-CNV, die vindt dat een verde
re groei binnen de flexibele ar
beidsmarkt moet worden
Kreymborg aan de Lange Delft in
Middelburg ziet er sinds eind fe
bruari heel anders uit. Volgens -
zoals dat heet - een modern de
sign, is de modewinkel helemaal
aangepast aan de eisen van de
tijd, volgens de eigen Kreymborg-
traditie.
Kreymborg heeft zich in de loop
der jaren weten te nestelen tus
sen het grootwinkelbedrijf en de
speciaalzaak. Daarbij wordt ge
tracht de voordelen van beide
winkelvormen onder één noemer
te plaatsen. Vooral de vakkundig
heid en persoonlijke bediening
waarvoor de speciaalzaak door
gaans borg staat zijn zaken die
Kreymborg minimaal probeert te
Drs. G.J. Beijen, regionaal in
specteur milieuhygiëne, ver
heugt zich over het grote aantal
Zeeuwse plaatsen op de lijst van
deelnemers. Hieruit blijkt vol
gens hem dat steeds meer ge
meenten en
samenwerkingsverbanden het
milieu een belangrijk aandachts
gebied vinden. Hij waardeert het
dat deze zich zo actief inzetten
voor een goed milieubeleid.
De Milieuprijs 1989 bestaat uit
een fontein in de vorm van een
bronzen boom, die door de in
spectie milieugygiëne twee jaar
geleden werd ingesteld ter gele
genheid van het 25-jarige
bestaan.
voorkomen. WJ-CNV hield het
onderzoek naar aanleiding van
'de indianenverhalen over werklo
ze jongeren die niet zouden wil
len werken'.
Op de themadag in Amersfoort
treden Frans Moor (PvdA), Jaap
Kos (Dienstenbond CNV) en Mar
ten Pieters (NCW-Jong Manage
ment) op. Opgave bij Lia van Erk,
039-913715.
Bezoek - In het Middelburgse
Vijvervreugd woont een aantal
geestelijk gehandicapten dat niet
of nauwelijks bezoek krijgt. Vaak
woont de familie ver weg of zijn
de familieleden niet meer in le
ven. Vijvervreugd heeft daarom
een werkgroep bezoek vrijwilli
gers opgezet. Wie daar belang
stelling voor heeft kan zich
opgeven bij J. Kamermans of F.
Hilgersom, 01180-25751.
benadrukken. Van het grootwin
kelbedrijf heeft Kreymborg het
laagdrempelige karakter af
gekeken.
De dames- en herencollecties
van Kreymborg hebben een inter
nationaal karakter. En de prijs
kaartjes - zo meldt de
Middelburgse bedrijfsleidster J.
Herwijnen, zijn uiterst vriendelijk.
Geschiere/Wattel was de aanne
mer die de verbouwing aan de
Lange Delft voor zijn rekening
nam. De firma Houtepen en Wal
raven uit Middelburg zorgde voor
de verlichting. Bij Kreymborg
werken naast mevrouw Herwij
nen acht medewerkers.
Het Fiom-Zeeland houdt zondag 19 maart een vakantiemarkt
voor alleenstaanden en hun kinderen. Op de markt wordt een
overzicht gegeven van alle vakantiemogelijkheden voor deze
groep mensen. De vakantiemarkt wordt gehouden in het Fiom-
pand aan de Middelburgse Varkensmarkt en is geopend van 14
tot 17 uur. Koffie, muziek én de clown Goudijn vrolijken de
markt op.
De vakantie levert voor veel één
oudergezinnen problemen op.
„Als je een bijstandsuitkering
hebt, ben je constant bezig gaten
te vullen", zegt Fiom-
maatschappelijk werker Con Krij-
nen. „Het vakantiegeld gaat dan
ook meestal op aan andere din
gen". Hotels en campings zijn
dus over het algemeen te duur.
En op volledige gezinnen gericht,
wat veel alleenstaanden als een
bezwaar zien. „Pas als je voor het
eerst zonder je partner op vakan
tie gaat, merk je hoe één
oudergezinnen worden gediscri
mineerd", vertelt Neeltje Stroo,
eveneens van het Fiom. „Hotels
gaan meestal van tweepersoons
kamers uit, betaalbare kinderop
vang is er niet of nauwelijks en
tussen alle stellen heb je toch het
gevoel buiten de boot te vallen".
Toch zijn er genoeg andere va
kantiemogelijkheden, zowel in
binnen- als buitenland. Of het
nou gaat om doe-, luier-, thema-,
vrouwen-, kinder- of jongerenva
kanties gaat, het is allemaal te
vinden op de Fiom-
vakantiemarkt. Het Fiom zelf
heeft een landelijke oppashuizen-
pool opgezet, waarbij één
oudergezinnen gebruik kunnen
maken van de huizen van vakan
tiegangers. „In ruil voor het huis
verzorgt het gezin de planten en
de huisdieren. Dienst en weder
dienst dus", legt Con Krijnen uit.
De belangstelling voor deze va-
kantievorm neemt toe. „Er zijn
zelfs mensen die gewoon hun va
kantiehuisje gratis beschikbaar
stellen". Verder wordt er op de
markt speciale aandacht aan de
kinderkampen van Humanitas
besteed.
Nog geen twee jaar geleden
begonnen Ria en Ed Peeman
met de verkoop van cd's in
hun eigen zaak aan de
Walstraat m Vlissingen. Futu
re heette deze winkel en er
kwam heel wat voor kijken om
alles op rolletjes te laten lo
pen. Inkoop en organisatie
vergde zoveel tijd en energie,
dat de ondernemers besloten
zich aan te sluiten bij een in
kooporganisatie. „Dit con
cern, onderdeel van de
Expertgroep, geeft faciliteiten
en kortingen die het werk aan
merkelijk verlichten", vertelt
winkelier Peeman.
„Zodoende zijn wij toegetre
den tot de keten van Music
shop, waarvan er nu 42 in Hol
land zijn. In Zeeland zijn wij de
enigen. De zaak is pas volgens
de formule van het bedrijf ver
bouwd en vergroot, waardoor
wij de klant momenteel in
plaats van 1200 4000 cd's
kunnen leveren. Daarbij bieden
wij alle stijlen van muziek;
maar de winkel heeft extra
keus in jazz, blues en country-
muziek. Want dat is een beetje
een hobby van me", besluit de
muziekhandelaar.
De Musicshop aan de
Walstraat 21 in Vlissingen is ie
dere dag geopend van 9 tot 18
uur, behalve op maandag dan
kan de klant er vanaf 12 uur te
recht. Op de koopavond is de
zaak open van 19 tot 21 uur en
zaterdag tot 17 uur.
Wie meer wil weten over hypo
theken kan zaterdag 18 maart bij
de ABN in de Vlissingse Coosje
Buskenstraat terecht. Diverse
deskundigen geven daar tussen
10 en 16 uur informatie over alle
hypotheek-vormen die de ABN-
bank in huis heeft.
Bezoekers krijgen onder het ge
not van een kopje koffie vrijblij
vend informatie over alle
hypotheek- en aanverwante za
ken. Op de personal computer
kunnen uitvoerige en overzichte
lijke berekeningen worden ge
maakt. R. Schubert van
administratiekantoor Schubert
geeft inlichtingen over de gevol
gen van een hypotheek op de in
komstenbelasting. Een
vertegenwoordiger van het Be
middelend Orgaan van Bouw
fonds voor Nederlandse
gemeenten vertelt alles over het
aanvragen van gemeentegarantie
en de per 1 april gewijzigde
normen.
Over de mogelijkheden die Vlis
singen als woongebied heeft,
verschaft een stand van de afde
ling voorlichting van de gemeen
te duidelijkheid. P. Verhage van
notariskantoor Sauer informeert
de bezoeker over de notariële
kanten van een hypotheek en
geeft om 14 uur een lezing over
erfrecht. Ook A. van der Weele,
J. Theelen en H. Bek van Make
laardij Theelen van der Weele zijn
aanwezig met documentatiema
teriaal over bestaande of op han
den zijnde nieuwbouwprojecten.
De toegang tot de hypotheken-
dag is gratis. Voor de kinderen is
er een speelhoek.
NEN GEMODERNISEERD
Burgemeester Chris Rutten
(VVD) van Middelburg wil met de
luchtmacht gaan praten over de
geluidshinder die laagvliegende
straaljagers boven zijn stad ver
oorzaken. Vooral op dinsdag
avond oefent de luchtmacht bo
ven Zeeland.
Middelburgers klaagden steeds
meer over de tijd van oefeningen.
Vooral het feit dat de luchtmacht
met haar straaljagers kwam aan-
denderen rond de tijd dat kinde
ren moeten gaan slapen,
irriteerde de hoofdstedelingen.
Al eerder schreef mr. Rutten een
brief aan het Ministerie van De
fensie. Het ministerie antwoord
de dat de luchtmacht zich moet
houden aan het route-systeem
zoals dat is afgesproken in de Na-
vo. Rutten vindt echter dat de
luchtmacht toch nog eens goed
moet nadenken omdat er steeds
meer klagers bij hem op het stad
huis komen.
Wanneer er wordt
gepraat staat overigens nog niet
vast. Rutten wacht op een uitno
diging.
VAN DER SLOOT MODESCHOENEN GEMODERNISEERD
