'Antiek inkopen
steeds moeilijker'
Zeeland weer
dunner bevolkt
Rijke historie boeren
wordt eindelijk geboekt
Nederlandse vinding
tegen kalkaanslag
'Ik kwam hier met
vakantie en ben
toen maar gebleven'
Perfecta Chemie is
creatiefste ondernemer
Romantiek viert hoogtij
Van Ginkel Vakanties
informeert over Indonesië
Snuffelmarkt
in Vlissingen
wov
Sportschool Body Gym
veranderd en uitgebreid
Rekreavak in
Zeelandhallen
Bevolkingsgroei in 1988
INITIATIEF STICHTING HISTORISCH ONDERZOEK ZEELAND
KAMERVOORZITTER HARTOG TIJDENS NIEUWJAARSTOESPRAAK
Personeelstekort
BRUIDSSHOW FIESTA WEER GROOT SUCCES
Sponsoring
WILLEM'S WINKEL VIJFTIEN JAAR
VIDEOTHEEK VLISSINGEN VERPLAATST
DE FAAM - DE VLISSINGER
Woensdag 11 januari 1989
Het gaat goed met
Zeeuwse economie
VERVOLG VAN VOORPAGINA
grotere collega's wat achter,
maar de stijgende lijn in de omzet
is niettemin voortgezet met no
minaal twee procent. De investe
ringen zijn vorig jaar echter vrij
sterk gedaald, stelt de Kamer
voorzitter vast. Het aantal winst
gevende midden- en kleine
bedrijven is daartegenover met
twee procent gestegen naar 87
procent.
Voorzitter Hartog vreest dat er
binnen afzienbare tijd een groot
tekort zal ontstaan aan gekwalifi
ceerd technisch personeel. „Te
veel ligt het accent nu nog op
opleidingen in de administratieve
en dienstverlenende sector". De
Hartog vindt dat de Kamer ook
voor deze problematiek aandacht
moet hebben. Het Innovatiecen
trum Zeeland, met de hoofdvesti
ging in Middelburg, wordt
binnenkort geopend. Dat insti
tuut zou voor dit probleem een
oplossing kunnen zoeken. Maar
dan moet het wel opdrachten
krijgen. „Door de te verwachten
technologische ontwikkelingen
zal innovatie - het constant op
zoek zijn naar nieuwe produkten,
markten en technologiën - essen
tieel zijn voor de positie van ons
bedrijfsleven. Ik reken er op dat
Perfecta Chemie bv in Goes heeft de Prijs voor Creatief Onder
nemerschap 1989 gekregen. „Perfecta Chemie is een typisch
Zeeuws bedrijf en eind vorig jaar vierde dit bedrijf zijn halve
eeuw feest", argumenteerde drs. C. Hartog bij de uitreiking van
de prijs tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Kamer van Koop
handel.
De Kamervoorzitter roemde verder de activiteiten van het be
drijf dat de alombekende lijm Bisonkit op de markt brengt.
Sinds de jaren vijftig, toen Bisonkit werd gelanceerd, heeft Per
fecta Chemie een „erg snelle ontwikkeling" doorgemaakt. „Bi
sonkit sloeg enorm aan en daarnaast werden tal van nieuwe
lijmsoorten ontwikkeld".
Perfecta heeft in Nederland de helft van de Hjmmarkt in han
den en er wordt geëxporteerd naar talrijke landen, ook buiten
Europa. In het begin van de jaren tachtig nam de Goese onder
neming het merk Gluton over en een paar jaar later werd ook
Velpon ingelijfd. Een jaar geleden nam Perfecta een lijmfabriek
in Spanje over. De onderneming heeft meer dan 150 werkne
mers in dienst en heeft een jaaromzet van 57 miljoen gulden.
De Prijs voor Creatief Ondernemerschap werd voor het eerst
in 1981 uitgereikt, toen de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken in Midden- en Noord-Zeeland een nieuw gebouw in Mid
delburg in gebruik nam.
Een beeld van een plaatje bij Bruidshuis Fiësta.
Trouwen is een redelijk tijdloos
verschijnsel. Bruidsmode echter
niet. Dat kwam duidelijk naar vo
ren tijdens de show in het Mid
delburgse Bruidshuis Fiësta, die
afgelopen zaterdag werd gehou
den voor zo'n negentig belang
stellenden. De harembroeken die
jarenlang opgeld deden zijn ver
vangen door heerlijk romantische
jurken. Compleet met tulen stro
ken, ellenlange sluiers en glitters.
Trudy Outermans, die 36 jaar
lang de zaak voerde voordat haar
zoon die overnam, presenteerde
zelf de show. Nieuw waren de
pastelgetinte jurken in al dan niet
echte zijde. Bij het publiek sloe
gen echter de meer klassieke
witte romantische exemplaren
aan. De details werden er ook
even uitgelicht. Zo waren er ver
scheidene robe-manteaus en pel-
lerines (een grote kraag of sleep
over de schouders). De robe-
manteau bestaat uit een cape of
lang bovenstuk met een aparte
rok eronder. Apart was ook de
charleston trend met de verlaag
de taille en de rok tot op de knie.
Daarvoor werden vaak pastels
als zalm, lichtgeel en lavendel ge
bruikt.
De heren kwamen er, zoals vaak
het geval is, niet zo gevarieerd
vanaf. De bruid behoort de blik
vanger te zijn. Voor heren die
toch ook wel in het oog willen
springen was er een enkele keer
een pak in een aparte stof. Het
enige dat het woord trend kon
dragen in de herencollectie was
het feit dat de meeste jasjes kort
zijn.
Het zestiende-eeuwse pand aan
de Dam 8 van het bruidshuis her
bergt niet alleen jurken, maar ook
alle accessoires. Sieraden, tasjes,
haarspelden en sluiers zijn alle
maal apart te koop. De jurk wordt
zo stukje bij beetje aan de bruid
aangepast. Naast de geshowde
jurken werden - helaas - geen ei
gen ontwerpen van Fiesta ge
toond. Het huis heeft namelijk
stoffen in voorraad en ontwerpt
zelf naar de ideeën van klanten
als uit de 320 aanwezige 'con-
fectie'-jurken geen keus kan wor
den gemaakt.
Omdat er van elke jurk maar één
exemplaar is volgen er nog
shows met andere en nieuwere
modellen op 4 februari, 4 maart
en 8 april.
Openingstijden: Maandag 13-18
uur, dinsdag tot en met zaterdag
10-18 uur en donderdag 19-21
uur.
Van Ginkel Vakanties verzorgt op
maandag 16 januari een voorlich-
tingsbijeenkomt over Indonesië.
Daarin worden de diverse facet
ten van Indonesië als vakantie
land belicht. Deze bijeenkomst
wordt gehouden in de Concert
en Gehoorzaal en begint om 20
uur.
Deze diashow duurt twee keer
een half uur. Na het eerste deel
volgt een informatieblok met
voorlichting over onder meer
paspoorten, inentingen, klimaat,
hotels, maaltijden, vervoer, ex
cursies en reisleiding.
Kaarten voor deze bijeenkomst
kunnen worden gereserveerd bij
de ANVR-reisbureaus.
het Zeeuwse bedrijfsleven de
mogelijkheden die 'Den Haag'
ons via dit Innovatiecentrum
biedt, met beide handen zal aan
grijpen".
Verheugd is Hartog over het feit
dat Zeeland 'waarschijnlijk' nog
voor de zomermaanden een con
gresbureau zal hebben. De Ka
mer heeft volgens de voorzitter
een dikke vinger in de pap gehad
bij de totstandkoming van dit bu
reau. De opzet is om het 'con-
grestoerisme' in Zeeland te
stimuleren. Zo'n twintig Zeeuwse
hotelliers en zaalverhuurbedrijven
hebben zich al gemeld als lid van
dit bureau. Samen zullen zij een
startkapitaal van circa twee ton
op tafel leggen. „Voor een pro
fessioneel opgezette organisatie
is dit onvoldoende. Een bijdrage
vanuit de overheid is beslist nog
noodzakelijk".
De Kamer wil een nieuwe rich
ting ingaan met sponsoring, zo
meldde drs. Hartog afgelopen
maandag Bedrijven moeten cul
turele activiteiten gaan sponso
ren. „De Kamer wil hierin een
aanjaag functie vervullen". Voor
waarde is dan wel dat de activi
teiten een positieve uitstraling
hebben op het Zeeland-imago en
dus op het vestigingsklimaat.
En de Kamer wil zich volgens
Hartog inspannen om een inter-
De naam Willem
Jobse zegt nie
mand iets, maar
wie naar Willem's
Winkel vraagt
wordt zeker zon
der aarzelen naar
de Kinderdijk in
Middelburg ver
wezen. Daar drijft
de eigenaar, Wil
lem dus, alweer
vijftien jaar zijn
handel. Niet al
leen voor antieke
en oude meube
len kan de klant
daar terecht,
maar ook in
nieuw grenen
meubilair en ver
lichting is er volop
keus. Niet lang
geleden werden
in één van de
oudste VOC-
panden van Mid
delburg, waar de
ze zaak is gevestigd, een grondi
ge restauratie uitgevoerd.
„De vier verdiepingen, waar de
verkoop plaats vindt werden alle
maal van nieuwe vloeren voor-
De sporthal van het internaat van
de Zeevaartschool in Vlissingen
is zaterdag 14 januari decor voor
een groots opgezette Snuffel
markt van het Organisatie- en
Evenementenburo Zuid-West-
Nederland. Particulieren - zo
meldt het organisatiebureau -
zullen die dag weer hun zolder
opruiming of restanten van ver
huizingen te koop aanbieden.
Ruim honderd kramen zijn die
dag bezet, zeggen de mensen
van het Goese organisatiebureau.
Er is verder van alles aan gedaan
om naast koopplezier ook recrea
tief vermaak in de sporthal bin
nen te krijgen. Aan dorstigen en
hongerigen is eveneens gedacht.
Volgens het evenementenbureau
worden de meest uiteenlopende
spullen te koop aangeboden. Ze
noemen onder meer dinky toys,
munten en postzegels.
De Snuffelmarkt is van negen tot
vijf aanstaande zaterdag
geopend.
Willem Jobse
zien", vertelt Willem. „Dat was
een enorme klus, want alle meu
bels moesten er natuurlijk af. Bo
ven werd voor hout gekozen,
beneden voor een marmeren
vloer. Eigenlijk werd de hele bin
nenkant vernieuwd. Ik beschik nu
over 400 vierkante meter ver
koopruimte. Mijn antiek komt via
de groothandel uit België, Enge
land, Duitsland en de Oostblok
landen. Daarnaast koop ik oude
geverfde grenen meubelen op,
die afgeloogd worden en gerepa
reerd. Als de klant iets speciaals
wil, lever ik ook nieuwe model
len", zegt de handelaar, die vroe
ger ook timmerman was. „Het is
steeds moeilijker aan een mooi
stukje antiek te komen, want je
krijgt voortdurend meer mensen,
die een eigen nestje bouwen en
van antiek houden. De tijd van de
letterbakken en de plantentafel-
tjes is voorbij. Ook oude
bankstellen en bergmeubels raak
ik aan de straatstenen niet meer
kwijt, dus die koop ik niet meer
in", stelt Willem.
Naast zijn eigen zaak heeft de
antiekhandelaar ook alweer vijf
tien jaar de organisatie in handen
van de rommelmarkt, die iedere
eerste zaterdag van de maand
aan de Vismarkt wordt gehou^
den. Daar mag iedereen tegen
een kleine vergoeding met zijn
waar gaan staan om die aan de
man te brengen. Deze maande
lijkse markt is dan ook een begrip
geworden bij de bewoners en de
toeristen op Walcheren.
nationaal viscentrum op Neeltje
Jans van de grond te krijgen. Dat
past in de nieuwe denkrichting
over cultuursponsoring. „Een in
richtingsplan voor de bedrijfsma-
Van alles wat heeft te maken met
de recreatie is van maandag 16
tot en met woensdag 18 januari
present in de Zeelandhallen in
Goes. Daar wordt die dagen voor
de tweede keer de beurs Rekrea
vak gehouden. Dit jaar is de
beurs uitgebreider dan vorig jaar,
zegt de organisatie. Maar ook vo
rig was dit initiatief al een
succes.
Exploitanten van campings, bun
galowparken, sporthallen, hotels,
recreatieparken, jachthavens en
speeltuinen treffen op deze beurs
leveranciers die belangrijk kun
nen zijn.
tige visserij-activiteiten wordt nu
voorbereid".
Uiteraard ging de Kamervoorzit
ter ook in op het hete hangijzer
dat WOV heet. Hij had oog voor
de natuur en meende dat de mo
gelijke nieuwe verbinding tussen
Midden-Zeeland en Zeeuwsch-
Vlaanderen niet het waardevolle
natuurgebied van de Zak van
Zuid-Beveland mag doorkruisen.
Aanleg ervan zou in de buurt van
de Zeeuwse industriecentra
moeten plaatsvinden. Hartog:
„Een Westerschelde Oever Ver
binding is naar mijn mening van
grote invloed op de regionale
economie en zal de twee belang
rijkste economische centra - het
Sloegebied en de Kanaalzone -
met elkaar moeten verbinden".
Hij hield die verbinding ook tegen
het licht van de nieuwe Kanaal
tunnel (Engeland-Frankrijk) en
noemde de te bouwen transport
as een belangrijke schakel tussen
het nationale en internationale
noord-zuid-verkeer.
1 Middelburg
■326
2.
borsele
i 167
3. Hontenisse
tmmkm '45
4 Arnernuiden
WÊÊÊÊtt 112
5. Kapelle
99
6 Westerschouwen
■m 70
7 Goes
61
3 Mariekerke
60
9 Domburg
57
10
Tholen
26.
1Wissenkerke
9
12. Duiveland
4
13 Gluts
4
-7 1
14 W
■stkape
Ie
-10
15 Middenschouwen
ipmppntpn
-11
16 Brouwershaven
-i4 q
17 Valkenisse
y*7i<ai
y OV.I II
M
'19 I
18 St -Philipsland
-20
19 Zierikzee
-22
20 Bruinisse
-29
21 Kortqene
-30
22. Reimerswaal
-39
23 Aardenburg
-
45 M
24 Veere
-
46 tm
25 Hulst
-55
26. Axel
-67
27. Sas van 6
ent
-93
26Oostburq
-151 mmmmm
29 Terneuzen
30 .Vlissingen
I
i i
-600 -500 -400 -300 -200 -100 0
100 200 300 400
In 1988 is het aantal inwoners
van Zeeland met 45 afgeno
men. Op 31 december 1988 be
droeg het totale inwonertal
355.456, onderverdeeld in
176.230 mannen en 179.226
vrouwen. Slechts drie regio's
laten een toename van het in
wonertal zien: Schouwen-
Duiveland (11), Tholen en Sint
Philipsland (7) en Zuid-Beveland
(317). Op Schouwen-Duiveland
heeft met name Westerschou-
wen voor het positieve resul
taat gezorgd, op Zuid-Beveland
laat alleen Reimerswaal een af
name van het aantal inwoners
zien.
Vorig jaar hebben in totaal 841
mensen meer Zeeland verlaten
dan er zich hebben gevestigd.
Alleen de regio Zuid-Beveland
laat een positief vestigingsover
schot van 91 zien. In de andere
regio's vallen Westerschouwen,
De half december opgerichte
Stichting Historisch Onderzoek
Zeeland gaat onderzoeken onder
welke omstandigheden de boer
in Zeeland in de loop der eeuwen
zijn taak heeft verricht. Ook
wordt onderzocht of de Zeeuwen
een rol hebben gespeeld in de
verbreiding in Nederland van de
beroemde intensieve Vlaamse
landbouw. Het thema van het
onderzoek luidt 'agrarische en
demografische geschiedenis van
Zeeland van de 17e tot het begin
van de 20e eeuw'. Het onder
zoek zal ongeveer zes jaar in
beslag nemen.
Landbouw was in vroegere jaren
de kurk waarop het economische
leven in Zeeland dreef. Na Hol
land was deze eiland-provincie in
de 16e en 17e eeuw het meest
bloeiende gewest. „De produkti-
viteit moet toen al hoog geweest
zijn", meldt mevrouw drs. M.E.
Jongejan namens de nieuwe
stichting. Op het platteland was
de landbouw de belangrijkste
bron van bestaan. Maar ook in de
steden zorgden de vruchten van
de Zeeuwse klei direct en indirect
voor veel bedrijvigheid, getuige
de namen van straten en pleinen
die nu nog worden gebezigd.
In de loop van de 18e en 19e
eeuw liep de bevolking terug. „En
in economisch opzicht werd Zee
land steeds meer een achterge
bleven gebied. De periode van
neergang en stagnatie duurde tot
de twintigste eeuw", zegt Jonge
jan. Ze stelt verder vast dat het
een groot gemis is dat de Zeeuw
se geschiedenisboeken weinig
vertellen over deze belangrijke
bedrijfstak.
De vakgroep agrarische geschie
denis van de Landbouw
universiteit Wageningen is bereid
het Zeeuwse onderzoek te bege-
Amemuiden, Domburg, Middel
burg en Hontenisse op door een
positief vestigingsoverschot van
achtereenvolgens 95, 55, 63,
195 en 124. Gemeenten met
grote vertrekoverschotten zijn
Vlissingen (631), Sas van Gent
(116), Terneuzen (276) en Rei
merswaal (112).
Voor heel Zeeland bedroeg het
geboorte-overschot 796. Alleen
in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
zijn er meer mensen overleden
dan geboren. Dit is het geval in
alle drie de gemeenten in deze
regio. Alleen Sluis is door een
vestigingsoverschot nog met
vier inwoners toegenomen.
De in de bijlage weergegeven
cijfers zijn verstrekt door de 30
Zeeuwse gemeenten. Het zijn
voorlopige cijfers. In de over en
kele maanden verschijnende of
ficiële gegevens van het CBS
kunnen zich afwijkingen
voordoen.
Kalkafzetting kan voortaan op
een milieuvriendelijke wijze wor
den tegengegaan. Daarvoor
zorgt dan de Carber (calcium ab
sorber), die als noviteit op de Ho-
recava in Amsterdam wordt
gepresenteerd.
Het is een Nederlandse vinding.
Ze kan worden toegepast in huis
houdelijke apparaten en in
dustriële warmwaterinstallaties.
Poriferra bv ontwikkelde de car
ber, die er uitziet als een spons.
EPS brengt het op de markt.
leiden. De groep heeft al dertig
jaar ervaring met dit soort werk.
Overijssel, Noord-Holland, Fries
land, Veluwe en Drenthe gingen
Zeeland voor.
Het dagelijkse bestuur van de
provincie wil de stichting een
kwart miljoen geven voor dat on
derzoek. Provinciale staten
beslissen in februari of dat mag.
Verder draagt de landbouwuni
versiteit bij aan een deel van de
kosten. Sponsors, gemeente
besturen en andere fondsen wor
den benaderd om ook een
steentje bij te dragen.
Alzafari, voor zijn toen nog met filmaffiches dichtgeplakte
nieuwe pand.
Wie een film wil huren bij Video
theek Vlissingen moet voortaan
aan de Scheldestraat 22 zijn.
Vanaf 12 januari is de zaak aan
de Walstraat gesloten en voorziet
eigenaar Sam Alzafari zijn klan
ten van films vanuit zijn geheel
eigenhandig verbouwde nieuwe
onderkomen. Dag en nacht is hij
daar met een vriend mee bezig
geweest. Dat dit de derde video
theek in de Scheldestraat is,
stemt hem niet ongerust. In te
gendeel!
„Eerlijke concurrentie is goed",
zegt de jonge Alzafari, die bijna
tien jaar geleden vanuit Syrië hier
met vakantie kwam en toen in
Zeeland is blijven hangen omdat
hij werk kreeg aangeboden. „Als
je met concurrenten in de straat
zit, moet je zorgen goed bij te blij
ven, de nieuwste films te bieden
en goede service te verlenen. Die
uitdaging durf ik wel aan. Ik heb
veel klanten overgehouden uit
mijn vroegere werk. Toen stond
ik in een friteszaak en alle beken
den uit die tijd huren nu films bij
mij. Als zij een video hebben ten
minste", zegt hij lachend.
Geheimzinnig doet Alzafari nog
over het buurpand, waar hij over
vier maanden over kan beschik
ken. Daar ga ik een zaak in
vestigen, waarvan er in Zeeland
nog geen enkele is", zegt hij
mysterieus. „Maar eerst moet
mijn videotheek weer goed op
gang komen, want twee zaken
tegelijk verbouwen zie ik niet zit
ten".
MEER RUIMTE VOOR FITNESS-BEOEFENAARS
Sportschool Body Gym heeft
met een uitgekiende ingreep
meer ruimte gecreëerd voor haar
fitness-klanten. Met acht appara
ten meer en een efficiëntere
opstelling van het overige
sportspeeltuig kunnen nu niet al
leen meer mensen terecht; een
deel van de sportschool mag nu
het domein van de met minder
zwaar materiaal oefenende sport-
recreanten genoemd worden. Af
gelopen zondag hield Body Gym
open huis. Meer dan 200 geïnte
resseerden kwamen een kijkje
nemen. Ze zagen dat de sport
school onder meer ook een ver
frissende verfbeurt had gekregen
en dat de vloerbedekking was
vernieuwd.
Jarl de Hartog, één van de
oprichters van de vereniging Bo
dy Gym, meent dat aanpassing
van de sportschool past in de ei
sen van de tijd. Een sportschool,
stelt hij vast, is niet uitsluitend
het domein van bodybuilders,
hoewel die groep wel belangrijk
is voor een sportschool. „Steeds
meer mensen willen om fit te blij
ven enkele uurtjes per week trai
nen. Dat vergt een heel andere
aanpak dan een bodybuild-
training. Fitness is puur conditie
training, terwijl bodybuilden ge
richt is op het ontwikkelen van
kracht en spiermassa".
De sportschool is ingedeeld naar
behoefte, verklaart De Hartog.
„Hier", wijst hij, „staan de appa
raten voor mensen die fitnessen
en dus om de conditie te verbete
ren of op peil te houden een cir-
cuitje doen. Een stap verder zijn
apparaten en gewichten voor
mensen die wat zwaarder trainen
en aan het eind kunnen oefenin
gen worden gedaan met hele
zware gewichten. Daardoor voor
kom je dat mensen die heel licht
trainen en soms na een kwar
tiertje al klaar zijn tussen de zwa
re jongens lopen die misschien
wel anderhalf uur bezig zijn en de
oefeningen heel anders aanpak
ken. Soms kan dat vervelend zijn.
Vooral voor de groep conditietrai
ners", merkten De Hartog en de
begeleiders van de sporters.
Een deel van het nieuwe fitness-circuit in Body Gym.
FOTO EDUARD ENGEL
