U0P DE HOOGTE HET WEEKBLAD VOOR WALCHEREN BON «r)-4«<5 r Wedgwood JE HAD'T KUNNEN LEZEN IN DE KRANT VOOR JE EIGEN STUK VAN NEDERLAND. "sfeervol tafelen" De Middelburgse kunstenaar Paul de Nooijer heeft al enkele jaren niet meer in Nederland geëxposeerd. Daarom leek het hem leuk om dit jaar met twee opeenvolgende tentoonstellingen te laten zien "wat me zo raakt dat ik het publiek deelgenoot wil maken". Het liep allemaal iets anders. De Nooijer: "Doordat ik nóg een gelegenheid kreeg om te exposeren en er met de data geschoven werd, zijn er de volgende maand drie tentoonstellingen tegelijkertijd te zien: bij het Bouwfonds Hoevelaken is een overzicht van wat ik de afgelopen tien jaar heb gedaan, in de Amsterdamse galerie 'Olympus' hangt werk van de laatste twee jaar en vanaf 13 maart is er een project in De Vleeshal in Middelburg. Het is leuk voor de mensen die echt geïnteresseerd zijn: zij kunnen in één maand een aardig beeld krijgen van de verschillende technieken". Truttigheid Ingrediënten Keurslijf Reclame VOOR Kh GULDEN' J. .P. A. Rossël tandprotheticus Kunstgebitten reparaties en vernieuwingen PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Woensdag 25 februari 1987 7ISSNGER oplage 22.800. wekelijks gratis huis aan huis op geheel walcheren in combinatie met de faam. totale oplage 44.950. uitgave provinciale zeeuwse courant b.v. administratie: markt 51, postbus 5017, 4330 ka middelburg, 01180-81162. advertentie: walstraat 56-60, postbus 18, 4380 aa vlissingen, 01184-84000, privé w. melse, 01184-62320. redaktie: ad hanneman, 01180-81170. FOTOGRAAF PAUL DE NOOIJER IN DE VLEESHAL Paul de Nooijer (43) woont nu drie jaar in Middelburg. Hij verhuisde uit Eindhovenwaar hij vrijwel z'n hele leven woonde, om hier een groter en mooier huis te betrekken, waarvan de kamers vaak het decor vor men van zijn foto's. Hij exposeerde in groepsverband in vele buitenlandse steden zoals Melbourne, New York, Brussel, Lissabon en Parijs en werd voorat beroemd met zijn foto's Tarzan and Jane at home', 'Trans formation by holding a polaroid in front of the mouthen 'Losing one's head'. Verder maakt hij 26 korte füms, waaronder een videoclip voor de popgroep Golden Earring, bracht hij vier boeken uit en werkte hij als reclamefotograaf. De laatste jaren heeft hij zich vooral toegelegd op fotoserie's die gezien worden als tus senvorm van film en foto. Deze zijn te zien in enkele openbare gebouwen waar ze aangebracht werden dank zij de 'éénprocentregeling'. je omgeving is anders dan je denkt... porselein enaardewerk SERVIEZEN GESCHENKEN KINDERSERVIESJES uitgebreide kollektie bij: DOOR JAAP VAN DER VOSSEN in Amsterdam en Hoevelaken is fotografie te zien in de traditione le betekenis van het woord. In Middelburg gebruikt De Nooijer fotografie als medium om een ruimte vorm te geven: het gaat er niet om de individuele plaatjes binnen de grenzen (het kader) van de lijst maar om de verhouding tussen ruimte en toeschouwer of model. "Toen Anton van Gemert en In- grid Haan van De Vleeshal mij vroegen voor de expositie, wilde ik het graag als ik iets speciaals met de ruimte mocht doen. De hal is nauwelijks geschikt om er op de traditionele manier foto's te laten zien. Er is veel te weinig muur ruimte door al die nisjes en deur tjes. De oplossing die ze ervoor gevonden hebben is losse wanden waaraan werken kunnen hangen. Niet erg geslaagd. Volgens mij wordt de ruimte erdoor verpest. Van de tentoonstellingen die ik er tot nu toe heb gezien, vond ik die waarbij de kunstenaar reageerde op de ruimte nog het interes santst". De oplossing die De Nooijer heeft gevonden is volgens hem door de eenvoud heel doel treffend. "In mijn gedachten ziet het er goed uit, maar of het straks goed overkomt is een vraag waar ik wel eens een nacht van wakker lig". maar een stukje dat je kunt vast leggen. Dat heeft aan de ene kant voordelen omdat je kunt weglaten wat je er niet op wilt hebben en omdat je de voorwerpen op de fo to net zolang kan rangschikken totdat het er naar tevredenheid opstaat. Later blijkt trouwens dan wel eens dat het toch mooier had gekund, maar dat hou je toch. Aan de andere kant voel ik het als een keurslijf. Bij zo'n pro ject in De Vleeshal en de éénpro- centopdrachten krijg je een ruim te aangewezen die je naar je hand mag zetten. Een ruimte heeft niet de begrenzingen van een foto: en ruimte is driedimensionaal en heeft veel grotere afmetingen. Als ik er dan een serie foto's hang dan gaat het erom hoe die de ruimte verandert. Net als in de Vleeshal: het maakt niet uit of de schoenen van mevrouw x er beter opstaan dan die van meneer Y, maar dat het figuur, in dit geval de drie vierkanten de ruimte beheersen". Als het dan toch gaat om de grote vorm, waarom liggen er dan niet gewoon drie vierkanten met fo to's van allerlei verschillende vo gels of auto's of lantaarnpalen, noem maar wat? "Nee, het is niet willekeurig. Het gaat om de maat van mensen in verhouding tot die van de ruimte. En het publiek kan zich gemakke lijker identificeren met het werk. Als ze al die schoenen zien, zullen ze ook naar hun eigen voeten kij ken... Opvallend is de verschei denheid: geen schoen is hetzelfde en dus is ook geen foto gelijk. Dat maakt het menselijk en geva rieerd". Paul de Nooijer heeft opzettelijk willekeurige mensen gekozen als model. "De Vleeshal is een open bare ruimte waar iedere onbeken de binnen kan stappen, dus er moesten ook maar onbekenden op de foto's". Voorheen stond hij, soms samen met vrouw, zoon en enkele goede kennissen, model. De kamers van zijn huis waren doorgaans het de cor. Met bloemetjesbehang, sche merlampen en een interieur werd het onderwerp voor een foto of fotoserie in scène gebracht. "Bij dat soort fotografie was het kader fijn, want dat benadrukte de trut tigheid, vervelende moraal en be nauwdheid van de burgerlijkheid. Maar zie mij niet als dé kunste naar die burgelijke mensen te rechtwijst, want dat was ik nooit: ik stond zelf op de foto's, dus als iemand burgerlijk is dan sta ik voorop. Ik heb mezelf vrij bewust in de meest lullige situaties gezet als model". De laatste jaren probeert De Nooijer van de verbeelding van "die truttigheid" af te komen en zich mee te richten op werk zoals in De Vleeshal. Toch kan hij het af en toe niet laten. En hij toont een foto die hij vorige week maakte: twee beschilderde, naak te mannen op een schoorsteen mantel, tussen hen in staat een spiegel die de camera en een foto grafe weerkaatst. "Een gewoon kleurenplaatje", zegt hij ironisch. "Nee, ik wil niet moraliseren en ook geen gewoon plaatje maken dat er alleen maar mooi uitziet. Je moet het in een groter verband zien: de uitgangspunten, stand punt, tijd en ruimte, zijn bij elke foto anders, hoewel de afbeeldin gen misschien op elkaar lijken, maar dat komt omdat ik van die absurde beeldelementen houd... Hoe dat zit met die grotere ver banden is goed te lezen in de cata logus die bij de tentoonstelling uitkomt. Daarvoor heb ik ander halve dag met Hripsimé Visser uit Rotterdam gesproken". De cata logus zal 'Squares' gaan heten. Het is het vierde boek van Paul de Nooijer. behalve het werk in de Vleeshal staan er ook oude foto's en projecten in om de relatie tus sen de verschillende werken te verduidelijken. Het idee achter de foto 's is mooi: ruimte, tijd en standpunt: het beeld is verrassend ("Het laat de toeschouwer zien hoe je op een andere manier naar iets kunt kij ken"). En het plaatje is vaak 'es thetisch verantwoord'. Toch zijn deze ingrediënten nog geen ga rantie voor een goede foto. Wat moei de kunstenaar er dan nog aan toevoegen zodat de foto zijn waarde behoudt als de smaak of mode van het publiek in de loop van de tijd veranderd is? "Waarom vind ik de muziek van Satie zo mooi? Waar ligt dat aan? Ik zou het niet één, twee, drie we ten. Maar ik denk dat één van de redenen is dat het typisch 'Satie' is. Je herkent het uit duizenden, zijn oorsponkelijkheid voegt er iets aan toe. Maar zelfs oorspron kelijkheid of authenticiteit zijn geen garantie. Ik kan dat ook m'n leerlingen aan de academie van Tilburg niet uitleggen. Ik kan ze niet de ingrediënten geven en zeg gen: Schud de boel maar op een bepaalde manier door elkaar en je hebt een goede foto. Zo werkt het niet. Ik heb leerlingen die een fa belachtige techniek hebben en een goed gevoel voor kleur, vormge ving, verhoudingen en composi tie, toch stelt het resultaat niets voor, heel raar. Maar het authen tieke is het uitgangspunt, als dat er niet is, wordt het nooit wat". Toen De Nooijer enkele jaren ge leden nog les gaf in de lagere klas sen van de academie (nu alleen nog in de eindexamenklas vanwe- De laatste zeven jaar houdt De .Nooijer zich bezig met het vervor men en manipuleren van ruimten. Meerdere keren is hij gevraagd om een kunstwerk te maken voor een school of ziekenhuis: zoge naamde éénprocentopdrachten, een opdracht voor een kunstwerk in een nieuw gebouw dat één pro cent van de totale bouwkosten mag bedragen. Wat spreekt hem aan in die op drachten? "Ik kreeg enkele jaren gelden last van het kader waarin je als foto graaf moet werken. Of je nou filmt of fotografeert, er is altijd ge tijdgebrek) lag het accent van zijn les altijd op kijkoefeningen: wat zie je en hoe kun je het bin nen het kader afbeelden. Iedere leerling moest daar voor zichzelf achterkomen. Hij moest ontdek ken wat hem in het onderwerp raakte en hoe hij dat over kan brengen op de toeschouwer. "Ik wil niet iemand opleiden zodat hij later een flesje cola of zo fotogra feert dat je er dorst van krijgt. Het gaat om meer: om wat ie mand er bij ervaart als hij kijkt naar het object, om de manier waarop hij een standpunt kiest en om wat hij waardevol vindt, daar door krijg je een persoonlijke fo to. Op een fotovakschool, daar wordt naar voorbeelden gewerkt en moet je dorst krijgen van een plaat met een flesje cola. Dat is hun goed recht. Maar Tilburg leidt op tot een ander soort foto grafen". De Nooijer weet waar hij over praat. Zelf is hij een jaar lang in dienst geweest als reclamefoto graaf bij een grootwinkelbedrijf. "Nadat ik m'n opleiding had ge daan moest ik besluiten wat ik verder wilde. Ik fotografeerde de laatste twee jaar van de opleiding al heel veel en kwam toen om een heel banale reden geld verdienen voor het levensonderhoud, bij de reclamefotorgafie terecht. Het be langrijkste daarbij was dat je goed keek en op een verrassende manier een pot pindakaas, of wat dan ook, vastlegde. Ondanks mijn matige vakkennis heb ik toch een aantal leuke dingen gedaan. Zo was er een reclame voor het twee de pak koffie dat twee kwartjes goedkoper was. Daarbij moet een grote sfeerfoto. Mijn voorgangers deden het altijd met van die obli gate gezelligheidsprentjes. Ik kwam toen op het idee om een paar kopjes koffie recht van bo ven te fotograferen, in plaats van het geijkte 'schuin van boven'. Dat leverde grafisch een veel op vallender beeld op: al die cirkels. Dat is trouwens een goed voor beeld van standpuntsbepaling". "Dat verrassende probeer ik ook in m'n vrije werk te houden, daar door zet je de mensen op het ver keerde been. Met mijn 'huiselijke taferelen' zeg ik niet: Kijk eens wat een trutten jullie zijn, bur gers. Nee, ik zeg: "Kijk eens goed "om je heen, want je omgeving is niet alleen zoals je denkt dat hij is. Er is meer te beleven, daar gaat het om". Dat De Nooijer de wereld om zich heen anders ziet wil hij ook met anderen delen. Dat is de reden van zijn fotograferen. "Wat mij raakt ,wil ik laten zien. Als dat op ande ren overkomt, komt dat doordat zij mijn beelden herkennen. Daar om zak ik door de grond als ik Sa tie hoor: ik voel mij sterk met hem verwant hoewel ik geen mu ziek kan schrijven en me met heel andere dingen bezighoud. Nou ja, héél andere dingen, ik kom op het voorbeeld van Satie omdat ik af gelopen weken vaak platen van hem heb gedraaid". SERVICE KWAllIklI GARANTIE IANGE Dfclf T SO MIOOEIBURG V O 1180 32 2 t Spec, voor slechtzittende protheses en ingevallen gezichten ""•'Spoedig klaar. Tel. afspraken 01184-14533 Hobeinstraat 52, Vlissingen De opnamen voor het project in De Vleeshal. De 36 Middelburgers staan op de rand van het vierkant waar straks de foto's van hun schoenen zullen liggen. Enkele meters verder in de zaal zullen de foto's van hun buik in eenzelfde vierkant liggen. En nog verder de foto's van de gezichten. De Nooijer: "De ruimte is de inspiratiebron, de mensen brengen de variatie in de foto's en samen geven ze de verhouding tussen ruimte en bezoeker weer". MOGEN WIJ HOUDEN? nÖ~] ja. IK WIL EEN ABONNEMENT OP DE KRANT VOOR M N EIGEN STUK VAN NEDERLAND De eerste 2 weken ontvang ik de krant gratis Pas daarna betaal ik Per maand f 23,65 Per kwartaal f 68.65 Per halljaar 1 137,30 Per jaar 1262,50 (Aankruisen wat van toepassing isl Naam Adres Postcode .Tel Plaats: I Stuur deze bon in gesloten envelop (zonder postzegel) op naar PZC, Antwoordnum ZC 25/2/87 mer 2' 4330 Middelburg. WËmM: PZC Snuffelt U ook al /tussen «kKJeirtjes?

Krantenbank Zeeland

de Vlissinger | 1987 | | pagina 1