Folkloristisch Danstheater
wervelend folklore-spektakel
GIEPGIEP.
GIEP, GOERA..
Jlfl l.fh -
HET WEEKBLAD VOOR WALCHEREN
DË\£lSSINGER
ONKYO
hi-fi ses*
StAsE^V0
TEGEN BODEMPRIJZEN
P. ARossei
tandprotheti'cus
ZATERDAG 31 JANUARI:
LAATSTE DAG VAN DE BALANSOPRUIMING.
NOG EEN DAG EXTRA KOOPJES.
ENKELE SPECTRUM STANDAARDWERKEN
B l)K
K
E
R
j B O E
K
E
N
m
Het behoud
Franse invloed
Receptie
Programma:
Autorally
Zakenhart
Sport
sponsoring
Herwonnen
liefde
Rubrieken
PRIJSVERLAGING
van 10 tot 20%
OP 0
ROYAL ALBERT
-
oplage 22,800 wekelijks gratis huis aan huis op geheel walcheren in combinatie met de faam totale oplage 44 950 uitgave provinciale
zeeuwse courant b.v administratie: markt 51. postbus 5017. 4330 ka middelburg, 01180-81162 advertentie: walstraat 56-60, postbus
18, 4380 aa vlissmgen. 01184-84000, privé w. melse, 01184-62320 redaktie: ad hanneman, 01180-81170
Het Folkloristisch Danstheater
brengt op donderdag 5 februari in
de Schouwburg in Middelburg de
Zeeuwse première van het nieuwe
programma 'Reidans van helden
daden'. Dit programma van ar
tistiek leider Ferdinand van Alte-
na en regisseur/choreograaf Fe
re nc Novak is gebaseerd op de
ronde tafel-legende over Lance
lot. zijn beschermheer koning Ar
thur en de geheim/innige tove
naar Merlijn.
Het thema 'de weg naar het hart
is geplaveid met heldendaden' is
/o oud als de wereld. Om de geï
dealiseerde vrouw te veroveren
moeten er draken geveld, reuzen
verslagen, labyrinthen ontraad
seld, boze tovenaars misleid, slan
gen vertrapt, arenden vleugellam
gemaakt, meren leeggedronken,
kobolden een kopje kleiner ge
maakt en maliënkolders door
boord worden.
In het programma wordt gebruik
gemaakt van Engelse Morrisdan-
sen, Ierse voetendansen, dansma-
teriaal van de Balearen, Russische
hof- en boerendansen, Georgi
sche krijgsdansen en Bretonse
kring- en slingerdansen.
Na Middelburg treedt het Folklo
ristisch Danstheater nog op in
Goes (Prins van Oranje) op vrij
dag 6 februari en in Zierikzee
(Concertzaal) op zaterdag 7 fe
bruari.
Alle voorstellingen beginnen om
20 uur.
ZEEUWS DIALECT OP DE TELEVISIE
Hoe katholieker. hoe Franser
"Ik probeer nu op z'n burgers te praten", zegt Willem P.
Roose en met een ironisch lachje: "Hewoon Gollands". De
Zeeuwen verwisselen de g en de h nogal eens. Dialect
spreken is geen probleem: daar bestaat een g aan het begin
van een woord gewoon niet, maar als er dan 'deftig'
gesproken moet worden, is het twijfelen en fouten maken
geblazen. "Zoals die dominee", vervolgt Roose, "die altijd
plat Zeeuws sprak en een notabele uit het dorp moest
trouwen. "Gierbij verklaar ik u man en vrouw", meende hij
plechtig te zeggen. En ook het woord 'Guwelijk' rolde
meerdere keren over z'n lippen. Dat krijg je als mensen die
gewoon zijn plat te praten, het ineens op z'n burgers moeten
doen".
Willem P. Roose (85) en mevrouw Cor I. van Nieuwenhuyzen (68)
moesten onlangs voor de camera verschijnen van de RVU-educatieve
omroep. Waarom juist zij en hoe hun namen bij de omroep bekend
zijn geworden, is voor beiden een raadsel. Maar enkele weken geleden
was het zover: het huisje van Roose in Koudekerke stond vol met lam
pen, microfoons, camera's en mensen van de RVU. "We hebben een
hele middag in dialect gesproken. Ik ben benieuwd wat er in het pro
gramma komt want het wordt gevuld met ons en iemand uit Zierikzee,
geloof ik, dat houdt in dat we maar een kwartiertje te zien zijn. Ik
hoop maar dat er zonnige dingen zijn uitgekozen", zegt Van Nieuwen
huyzen. Op woensdag 4 februari zijn ze te zien in het programma
'Taaltuin', tussen 14 en 14.30 uur op Nederland L Het thema van het
programma is 'Dialect, armoede of rijkdom'.
"We kregen een lijst met zinnen
waarvan wij moesten vertellen
hoe je het op z'n Zeeuws zegt.
Het grappige was dat ze dachten
dat wij precies hetzelfde dialect
spreken, namelijk Zeeuws. Maar
dat er in Zeeland een groot ver
schil bestaat tussen de taaltjes op
de verschillende eilanden en zelfs
op de verschillende dorpen, zagen
ze over het hoofd. Affijn, we
speelden het spelletje mee", zegt
Van Nieuwenhuyzen. Dat ze ieder
een eigen taal hebben blijkt wel
tijdens ons gesprek: af en toe ra
ken Roose en Van Nieuwenhuy
zen in een verhitte discussie over
hoe iets in het ene dorp en hoe het
in een ander wordt uitgesproken.
Dat dat tot misverstanden kan lei
den vertelt Van Nieuwenhuyzen:
"ln de oorlog was ik verpleegster
(daarna heb ik in het onderwijs
gezeten). Na de overstroming zei
een Westkapelse vrouw in het zie
kenhuis tegen me, dat er door al
dat water vast geen oerletoeters
WALSTRAAT 94
I
VLISSINGEN
U zoekt mooie aparte sfeerverlichting, dan
eens bij ons komen kijken, we hebben een
prachtige collectie.
O.a. staande leeslamp, tafel- en
hanglampen.
Wij bezorgen en hangen ook voor u op,
komt u gerust eens binnen lopen.
Wij wensen u prettige kerstdagen en een
gelukkig nieuwjaar.
H illem Roose en Lor van Nieuwenhuyzen op de 'set' in de keuken van Roose. Op 4 februari zijn
zij zo op de televisie te zien. (foto's Ruben Oreel).
m'n kleindochter laatst in het
Zeeuws - dat ik gewoonlijk spreek
- om wat aalbessen uit de tuin te
plukken. Ze begreep het niet...
Voor de oorlog spraken de men
sen op een dorp altijd in hun ei
gen taal, alleen op school moest
het in het A.B.N. De schooltijd
was toen maar enkele jaren, nu
zitten de kinderen er tot hun acht
tiende en verleren daar het dia
lect. Daarbij zijn de 'import' in
de dorpen, de televisie en de radio
ook belangrijke oorzaken van de
verandering in het dialect".
Om de namen van in onbruik ge
raakt dingen zoals verouderd ge
reedschap te behouden, vroeg me
vrouw Van den Broecke-de Man
onlangs aan Roose om bij een sta
pel plaatjes de oude naam te zet
ten. Allerlei soorten schaven en
beitels benoemde hij. Roose heeft
ze allemaal gebruikt toen hij nog
timmerman was (later ging hij
werken bij de boerenleenbank).
"Je moet nu bij de oude mensen
aankloppen om de woorden te
kunnen achterhalen. Daarom kun
je niet wachten met het werk,
want over enkele jaren weet nie
mand het meer".
Fransen woorden. Hoe meer je in
het zuiden van Zeeland komt hoe
katholieker het is en hoe meer
Franse invloeden je er tegenkomt.
Van Nieuwenhuyzen: "Ik wilde
er nooit aan dat het geloof een in
vloed heeft gehad op het dialect,
totdat ik een tijdje geleden bij een
kennis op Zuid-Beveland kwam.
Het zoontje van de kennis kwam
net uit school en had natuurlijk
een hoop te vertellen. Hij deed
dat in plat Zeeuws, zo plat zelfs
dat z'n moeder zei: "Praat niet zo
rooms". Het woord rooms was
voor mij het bewijs dat het geloof
wel degelijk een invloed heeft
gehad".
Maar het dialect sterft uit. Of
wordt in elk geval beïnvloed door
het A.B.N. (algemeen beschaafd
Nederlands). Volgens Roose en
Van Nieuwenhuyzen is dat niet zo
mooi. Daarom zetten zij zich er
voor in om het dialect te bewaren.
In opdracht van mevrouw E.J.
van den Broecke-de Man van de
Zeeuwse vereniging voor Dialect
onderzoek, leggen zij de uit
spraak van bepaalde woorden en
uitdrukkingen vast en bekijken zij
waar die voorkomen. Daarvoor
krijgen zij lijsten met zinnen
waarachter zij moeten schrijven
of die zin ook in hun gebied voor
komt en zo ja, hoe het dan uit
gesproken wordt. Mevrouw Van
den Broecke-de Man bewerkt de
gegevens die zij van mensen uit
heel Zeeland binnenkrijgt en stelt
die te boek. Het dialect van enke
le eilanden van Zeeland is op deze
manier al verschenen in afzonder
lijke boeken die gezien worden als
aanvulling op 'Het woordenboek,
van de Zeeuwse dialecten'. Bin
nen enkele jaren zal de serie rond
zijn en heeft elk deel van Zeeland
een eigen boek over hun dialect.
In oktober zal het deel over Wal
cheren verschijnen.
Roose: "Ik vind het zo jammer
dat m'n kleinkinderen me af en
toe niet meer verstaan. Ik vroeg
Verder zetten beiden zich ook in
voor het behoud van het dialect
door lezingen te houden en mee te
werken aan het tijdschrift van de
Heemkundige Kring Walcheren.
Van Nieuwenhuyzen houdt regel
matig lezingen - al zou ze het lie
ver anders benoemen. Voor de
pauze is er een informatief gedeel
te waarin zij vertelt over het dia
lect en na de pauze draagt zij een
verhaal in dialect voor. Dit soort
verhaaltjes schrijft zij ook voor
het tijdschrift. "Geen hoogdra
vende literatuur, maar een leuke
anecdote met een verrassend
slot", is haar omschrijving.
Van Nieuwenhuyzen ziet echter
ook een keerzijde van het dialect
onderzoek: het zogenaamde
dialect-toerisme. "Ik hoorde het
verhaal over een vrouw uit
Utrecht die het zo heerlijk vond
om de echte Zeeuwse taal te ho
ren. Zij was op bezoek bij een
Walcherse boer en kon er maar
niet genoeg van krijgen. Ze vraagt
de boer om nog eens 'zo'n heer
lijk zinnetje' uit te spreken. "Ik
wou da je es flienk pine in je poke
'kreeg", zegt de boer. De vrouw is
in haar nopjes: "Oh, wat heer
lijk!", niet wetend dat alleen een
beest een poke heeft en een mens
een buuk".
meer zouden zijn. Ze zei het met
veel overtuigingskracht, dus ik
beaamde het, maar ik wist echt
niet waar ze het over had. Later in
de keuken vroeg ik iemand anders
uit Westkapelle wat het betekent.
Een oerletoeter is een meu/enaer
of een roenker of - in gewoon Ne
derlands - een meikever. Dat is
nog maar één voorbeeld van de
verschillen in het dialect". Van
Nieuwenhuyzen heeft dit nog niet
gezegd of Roose voegt er meteen
aan toe dat in Koudekerke het
beestje een voenkel heet.
Het verschil in de uitspraak en de
woorden ligt ook aan de opkomst
van de Franstalige monniken die
zich enkele eeuwen geleden vanuit
Vlaanderen in Zeeland vestigden.
Met tussenpozen van een of meer
eeuwen trokken ze op naar het
noorden van Zeeland en mengden
daar de plaatselijke taal aan met
Antwood Affair is één van de toppers die het tienjarig bestaan van de
Jazz Aktiviteiten Stichting Zeeland (JASZ) tot een grootse happening
moeten maken. De ruim veertig leden tellende groep met muzikanten,
zangers, zangeressen en dansers brengen een uniek spektakel vol musi
calfragmenten, jazzsongs, jazzballet en spirituals.
JASZ heeft voor dit 'kroonjaar' - dat zaterdag 14 februari in de
Schouwburg in Middelburg wordt gevierd - in totaal acht jazzformaties
uitgenodigd. Vier niet-Zeeuwse formaties en evenzoveel jazzbands van
eigen Zeeuwse bodem. De jubileumviering wordt gecombineerd met de
Zeeuwse jazzdag, vandaar de grote Zeeuwse inbreng.
Exclusieve meubelen, verlichting en buitenissigheden
Lange Delft 29. Middelburg. Telefoon 01180-12091.
Een andere - ongetwijfeld - grote
trekker is Greetje Kauffeld. De
zangeres, die in Middelburg haar
zangcarrière begon, komt met
haar eigen kwartet, bestaande uit
Frans Elzen, Ruud Brink, Johnny
Engels en Jacques Schols. Vorig
jaar tijdens de derde Zeeuwse
jazzdag was Greetje Kauffeld ook
van de partij. Bij die gelegenheid
werd zij succesvol begeleid door
Workshop, één van de Zeeuwse
jazzformaties die bij de tiende
verjaardag van JASZ ook van de
partij is.
The Original Michigan Ramblers
of Arrawarra hebben een geheel
eigen geluid in de stijl van oud
blank N.O. Territory. Verwacht
wordt dat het swingende geluid
van de Arrawarra's de dansers
naar de dansvloer zal lokken. De
vierde niet-Zeeuwse formatie is de
Willie Ashman Original Jazz
band. Zij spelen 'jazz met een
knipoog' en waren vorig jaar
'plotseling' aanwezig op het ne
gende jazzfestival in Middelburg.
Opvallend daarbij was de mimiek
van de muzikanten en ook nu zul
len zij weer voor een vrolijke en
muzikale noot zorgen.
Behalve het al genoemde Work
shop komen ook Swingchroon,
The Salt Lake Jazzband en The
Blue Jeans Big Band de Zeeuwse
bijdrage completeren.
Workshop heeft als speciale gast
oud-Middelburger Jan Verwey
(mondharmonica) in de gelede
ren. Daxieland en mainstream be
horen tot hun favoriete re
pertoire.
Softswing en latin dienen als
voornaamste ingrediënten voor
de successen van Swingchroon.
Zangeres Mei-Lan levert daarin
een belangrijke bijdrage.
The Salt Lake Jazz Band speelt
onder leiding van Hans Hamelink
(hij behoort tot de oprichters van
de jubilerende jazzclub) pittige
New Orleans-revival en Dixie-
landmuziek. The Blues Jeans Big
Band opent het muzikale feest
programma. De bigband speelt
onder meer muziek van Count
Basie, Duke Ellington en Glenn
Miller. Alle zalen van de schouw
burg worden bij het feest betrok
ken. De bands spelen beurtelings
en/of gelijktijdig in de verschil
lende zalen.
l)e Willie Ashman Original Jazzband
Voordat het muziekfeest van start
gaat, is er in het benedenrestau-
rant eerst een receptie waar de ge
nodigden door het bestuur wor
den ontvangen. De receptie begint
om zeven uur. Hostesses van het
nieuwe Zeeuwse opleidingsinsti
tuut 'Teachers' zijn de hele avond
aanwezig om de bezoekers 'weg
wijs te maken in de schouwburg-
lokaties'. JASZ-voorzitter Harry
Hendrikse geeft in het voorwoord
van het jubileumprogramma een
korte terugblik. De eerste vijfjaar
'draaide' de jazzclub onder de
naam 'Scaldis Swing Society' om
vervolgens verder te gaan als Jazz
Aktiviteiten Stichting Zeeland.
Het jazzfestival beleeft dit jaar
eveneens de tiende uitgave. Aan
vankelijk gestart met drie or
kesten is dit spektakel uitgegroeid
tot een meerdaags evenement met
maar liefst veertig orkesten, zo
blijkt uit het overzicht van de
JASZ-voorzitter.
19.00-20.00 uur: receptie voor ge
nodigden.
19.30-20.45 uur: The Blue Jeans
Big Band en Swingchroon.
21.00-22.15 uur: Antwood Affair
(grote zaal).
22.15-23.00 uur: Greetje Kauffeld
met kwartet, Salt Lake Jazz
Band, Willie Ashman Original
Jazzband, The Origiqal Michigan
Ramblers of Arrawarra.
23.00-23.45 uur: Workshop met
Jan Verwey, Swingchroon, The
Original Michigan Ramblers of
Arrawarra
23.45-00.30 uur: Salt Lake Jazz
Band, Willie Ashman Original
Jazzband, Greetje Kauffeld met
kwartet.
00.30-01.15 uur: Workshop met
Jan Verwey, Swingchroon, The
Original Michigan Ramblers of
Arrawarra.
01.15-02.00 uur: Willie Ashman
Original Jazzband, The Original
Michigan Ramblers of Ar
rawarra.
DEZE WEEK IN
•landrover stelt een
wagen beschikbaar
voor een autorally: op
onze autopagina.
•Rudi Moens advi
seert: wie een bedrijf
wil starten, moet wel
een groot aantal jaren
zijn privéleven aan de
kapstok hangen.
•Wie doelmatig de
sport sponsort, heeft
succes. Alleen: er is
verschil tussen ama
teurs en profs. De Al
gemene Zeeuwse zette
alles op een rijtje bij de
presentatie van de wie
lerploegen van Theo
Middelkamp.
Na twintig jaar (verlo
ren jaren?) hervonden
ze elkaar en bleven
voorgoed samen. Elec
tro toont dit in de film
'Un homme et une
femme, 20 ans deja'.
Korte informatie, podi
um, film. Uit, exposi
ties, boeken en zaek'n
bin zaek'n.
"Betere Geschenken"
Echt Engels Porselein
Kom eens even kijken bij de
"Royal Albert" specialist
SERVICE KWALITEIT GARANTIE
LANGE DELFT 50 MIDDELBURG
v O1180 13221
iii
3Kp_
■"55.
3SS-»
Kunstgebitten
reparaties
en
vernieuwingen
Spec, voor
slechtzittende protheses
en ingevallen gezichten
Spoedig klaar.
Tel. afspraken 01184-14533
Hooeinstraat 52 Vlissingen
t