Folkloristisch Danstheater wervelend folklore-spektakel GIEPGIEP. GIEP, GOERA.. Jlfl l.fh - HET WEEKBLAD VOOR WALCHEREN DË\£lSSINGER ONKYO hi-fi ses* StAsE^V0 TEGEN BODEMPRIJZEN P. ARossei tandprotheti'cus ZATERDAG 31 JANUARI: LAATSTE DAG VAN DE BALANSOPRUIMING. NOG EEN DAG EXTRA KOOPJES. ENKELE SPECTRUM STANDAARDWERKEN B l)K K E R j B O E K E N m Het behoud Franse invloed Receptie Programma: Autorally Zakenhart Sport sponsoring Herwonnen liefde Rubrieken PRIJSVERLAGING van 10 tot 20% OP 0 ROYAL ALBERT - oplage 22,800 wekelijks gratis huis aan huis op geheel walcheren in combinatie met de faam totale oplage 44 950 uitgave provinciale zeeuwse courant b.v administratie: markt 51. postbus 5017. 4330 ka middelburg, 01180-81162 advertentie: walstraat 56-60, postbus 18, 4380 aa vlissmgen. 01184-84000, privé w. melse, 01184-62320 redaktie: ad hanneman, 01180-81170 Het Folkloristisch Danstheater brengt op donderdag 5 februari in de Schouwburg in Middelburg de Zeeuwse première van het nieuwe programma 'Reidans van helden daden'. Dit programma van ar tistiek leider Ferdinand van Alte- na en regisseur/choreograaf Fe re nc Novak is gebaseerd op de ronde tafel-legende over Lance lot. zijn beschermheer koning Ar thur en de geheim/innige tove naar Merlijn. Het thema 'de weg naar het hart is geplaveid met heldendaden' is /o oud als de wereld. Om de geï dealiseerde vrouw te veroveren moeten er draken geveld, reuzen verslagen, labyrinthen ontraad seld, boze tovenaars misleid, slan gen vertrapt, arenden vleugellam gemaakt, meren leeggedronken, kobolden een kopje kleiner ge maakt en maliënkolders door boord worden. In het programma wordt gebruik gemaakt van Engelse Morrisdan- sen, Ierse voetendansen, dansma- teriaal van de Balearen, Russische hof- en boerendansen, Georgi sche krijgsdansen en Bretonse kring- en slingerdansen. Na Middelburg treedt het Folklo ristisch Danstheater nog op in Goes (Prins van Oranje) op vrij dag 6 februari en in Zierikzee (Concertzaal) op zaterdag 7 fe bruari. Alle voorstellingen beginnen om 20 uur. ZEEUWS DIALECT OP DE TELEVISIE Hoe katholieker. hoe Franser "Ik probeer nu op z'n burgers te praten", zegt Willem P. Roose en met een ironisch lachje: "Hewoon Gollands". De Zeeuwen verwisselen de g en de h nogal eens. Dialect spreken is geen probleem: daar bestaat een g aan het begin van een woord gewoon niet, maar als er dan 'deftig' gesproken moet worden, is het twijfelen en fouten maken geblazen. "Zoals die dominee", vervolgt Roose, "die altijd plat Zeeuws sprak en een notabele uit het dorp moest trouwen. "Gierbij verklaar ik u man en vrouw", meende hij plechtig te zeggen. En ook het woord 'Guwelijk' rolde meerdere keren over z'n lippen. Dat krijg je als mensen die gewoon zijn plat te praten, het ineens op z'n burgers moeten doen". Willem P. Roose (85) en mevrouw Cor I. van Nieuwenhuyzen (68) moesten onlangs voor de camera verschijnen van de RVU-educatieve omroep. Waarom juist zij en hoe hun namen bij de omroep bekend zijn geworden, is voor beiden een raadsel. Maar enkele weken geleden was het zover: het huisje van Roose in Koudekerke stond vol met lam pen, microfoons, camera's en mensen van de RVU. "We hebben een hele middag in dialect gesproken. Ik ben benieuwd wat er in het pro gramma komt want het wordt gevuld met ons en iemand uit Zierikzee, geloof ik, dat houdt in dat we maar een kwartiertje te zien zijn. Ik hoop maar dat er zonnige dingen zijn uitgekozen", zegt Van Nieuwen huyzen. Op woensdag 4 februari zijn ze te zien in het programma 'Taaltuin', tussen 14 en 14.30 uur op Nederland L Het thema van het programma is 'Dialect, armoede of rijkdom'. "We kregen een lijst met zinnen waarvan wij moesten vertellen hoe je het op z'n Zeeuws zegt. Het grappige was dat ze dachten dat wij precies hetzelfde dialect spreken, namelijk Zeeuws. Maar dat er in Zeeland een groot ver schil bestaat tussen de taaltjes op de verschillende eilanden en zelfs op de verschillende dorpen, zagen ze over het hoofd. Affijn, we speelden het spelletje mee", zegt Van Nieuwenhuyzen. Dat ze ieder een eigen taal hebben blijkt wel tijdens ons gesprek: af en toe ra ken Roose en Van Nieuwenhuy zen in een verhitte discussie over hoe iets in het ene dorp en hoe het in een ander wordt uitgesproken. Dat dat tot misverstanden kan lei den vertelt Van Nieuwenhuyzen: "ln de oorlog was ik verpleegster (daarna heb ik in het onderwijs gezeten). Na de overstroming zei een Westkapelse vrouw in het zie kenhuis tegen me, dat er door al dat water vast geen oerletoeters WALSTRAAT 94 I VLISSINGEN U zoekt mooie aparte sfeerverlichting, dan eens bij ons komen kijken, we hebben een prachtige collectie. O.a. staande leeslamp, tafel- en hanglampen. Wij bezorgen en hangen ook voor u op, komt u gerust eens binnen lopen. Wij wensen u prettige kerstdagen en een gelukkig nieuwjaar. H illem Roose en Lor van Nieuwenhuyzen op de 'set' in de keuken van Roose. Op 4 februari zijn zij zo op de televisie te zien. (foto's Ruben Oreel). m'n kleindochter laatst in het Zeeuws - dat ik gewoonlijk spreek - om wat aalbessen uit de tuin te plukken. Ze begreep het niet... Voor de oorlog spraken de men sen op een dorp altijd in hun ei gen taal, alleen op school moest het in het A.B.N. De schooltijd was toen maar enkele jaren, nu zitten de kinderen er tot hun acht tiende en verleren daar het dia lect. Daarbij zijn de 'import' in de dorpen, de televisie en de radio ook belangrijke oorzaken van de verandering in het dialect". Om de namen van in onbruik ge raakt dingen zoals verouderd ge reedschap te behouden, vroeg me vrouw Van den Broecke-de Man onlangs aan Roose om bij een sta pel plaatjes de oude naam te zet ten. Allerlei soorten schaven en beitels benoemde hij. Roose heeft ze allemaal gebruikt toen hij nog timmerman was (later ging hij werken bij de boerenleenbank). "Je moet nu bij de oude mensen aankloppen om de woorden te kunnen achterhalen. Daarom kun je niet wachten met het werk, want over enkele jaren weet nie mand het meer". Fransen woorden. Hoe meer je in het zuiden van Zeeland komt hoe katholieker het is en hoe meer Franse invloeden je er tegenkomt. Van Nieuwenhuyzen: "Ik wilde er nooit aan dat het geloof een in vloed heeft gehad op het dialect, totdat ik een tijdje geleden bij een kennis op Zuid-Beveland kwam. Het zoontje van de kennis kwam net uit school en had natuurlijk een hoop te vertellen. Hij deed dat in plat Zeeuws, zo plat zelfs dat z'n moeder zei: "Praat niet zo rooms". Het woord rooms was voor mij het bewijs dat het geloof wel degelijk een invloed heeft gehad". Maar het dialect sterft uit. Of wordt in elk geval beïnvloed door het A.B.N. (algemeen beschaafd Nederlands). Volgens Roose en Van Nieuwenhuyzen is dat niet zo mooi. Daarom zetten zij zich er voor in om het dialect te bewaren. In opdracht van mevrouw E.J. van den Broecke-de Man van de Zeeuwse vereniging voor Dialect onderzoek, leggen zij de uit spraak van bepaalde woorden en uitdrukkingen vast en bekijken zij waar die voorkomen. Daarvoor krijgen zij lijsten met zinnen waarachter zij moeten schrijven of die zin ook in hun gebied voor komt en zo ja, hoe het dan uit gesproken wordt. Mevrouw Van den Broecke-de Man bewerkt de gegevens die zij van mensen uit heel Zeeland binnenkrijgt en stelt die te boek. Het dialect van enke le eilanden van Zeeland is op deze manier al verschenen in afzonder lijke boeken die gezien worden als aanvulling op 'Het woordenboek, van de Zeeuwse dialecten'. Bin nen enkele jaren zal de serie rond zijn en heeft elk deel van Zeeland een eigen boek over hun dialect. In oktober zal het deel over Wal cheren verschijnen. Roose: "Ik vind het zo jammer dat m'n kleinkinderen me af en toe niet meer verstaan. Ik vroeg Verder zetten beiden zich ook in voor het behoud van het dialect door lezingen te houden en mee te werken aan het tijdschrift van de Heemkundige Kring Walcheren. Van Nieuwenhuyzen houdt regel matig lezingen - al zou ze het lie ver anders benoemen. Voor de pauze is er een informatief gedeel te waarin zij vertelt over het dia lect en na de pauze draagt zij een verhaal in dialect voor. Dit soort verhaaltjes schrijft zij ook voor het tijdschrift. "Geen hoogdra vende literatuur, maar een leuke anecdote met een verrassend slot", is haar omschrijving. Van Nieuwenhuyzen ziet echter ook een keerzijde van het dialect onderzoek: het zogenaamde dialect-toerisme. "Ik hoorde het verhaal over een vrouw uit Utrecht die het zo heerlijk vond om de echte Zeeuwse taal te ho ren. Zij was op bezoek bij een Walcherse boer en kon er maar niet genoeg van krijgen. Ze vraagt de boer om nog eens 'zo'n heer lijk zinnetje' uit te spreken. "Ik wou da je es flienk pine in je poke 'kreeg", zegt de boer. De vrouw is in haar nopjes: "Oh, wat heer lijk!", niet wetend dat alleen een beest een poke heeft en een mens een buuk". meer zouden zijn. Ze zei het met veel overtuigingskracht, dus ik beaamde het, maar ik wist echt niet waar ze het over had. Later in de keuken vroeg ik iemand anders uit Westkapelle wat het betekent. Een oerletoeter is een meu/enaer of een roenker of - in gewoon Ne derlands - een meikever. Dat is nog maar één voorbeeld van de verschillen in het dialect". Van Nieuwenhuyzen heeft dit nog niet gezegd of Roose voegt er meteen aan toe dat in Koudekerke het beestje een voenkel heet. Het verschil in de uitspraak en de woorden ligt ook aan de opkomst van de Franstalige monniken die zich enkele eeuwen geleden vanuit Vlaanderen in Zeeland vestigden. Met tussenpozen van een of meer eeuwen trokken ze op naar het noorden van Zeeland en mengden daar de plaatselijke taal aan met Antwood Affair is één van de toppers die het tienjarig bestaan van de Jazz Aktiviteiten Stichting Zeeland (JASZ) tot een grootse happening moeten maken. De ruim veertig leden tellende groep met muzikanten, zangers, zangeressen en dansers brengen een uniek spektakel vol musi calfragmenten, jazzsongs, jazzballet en spirituals. JASZ heeft voor dit 'kroonjaar' - dat zaterdag 14 februari in de Schouwburg in Middelburg wordt gevierd - in totaal acht jazzformaties uitgenodigd. Vier niet-Zeeuwse formaties en evenzoveel jazzbands van eigen Zeeuwse bodem. De jubileumviering wordt gecombineerd met de Zeeuwse jazzdag, vandaar de grote Zeeuwse inbreng. Exclusieve meubelen, verlichting en buitenissigheden Lange Delft 29. Middelburg. Telefoon 01180-12091. Een andere - ongetwijfeld - grote trekker is Greetje Kauffeld. De zangeres, die in Middelburg haar zangcarrière begon, komt met haar eigen kwartet, bestaande uit Frans Elzen, Ruud Brink, Johnny Engels en Jacques Schols. Vorig jaar tijdens de derde Zeeuwse jazzdag was Greetje Kauffeld ook van de partij. Bij die gelegenheid werd zij succesvol begeleid door Workshop, één van de Zeeuwse jazzformaties die bij de tiende verjaardag van JASZ ook van de partij is. The Original Michigan Ramblers of Arrawarra hebben een geheel eigen geluid in de stijl van oud blank N.O. Territory. Verwacht wordt dat het swingende geluid van de Arrawarra's de dansers naar de dansvloer zal lokken. De vierde niet-Zeeuwse formatie is de Willie Ashman Original Jazz band. Zij spelen 'jazz met een knipoog' en waren vorig jaar 'plotseling' aanwezig op het ne gende jazzfestival in Middelburg. Opvallend daarbij was de mimiek van de muzikanten en ook nu zul len zij weer voor een vrolijke en muzikale noot zorgen. Behalve het al genoemde Work shop komen ook Swingchroon, The Salt Lake Jazzband en The Blue Jeans Big Band de Zeeuwse bijdrage completeren. Workshop heeft als speciale gast oud-Middelburger Jan Verwey (mondharmonica) in de gelede ren. Daxieland en mainstream be horen tot hun favoriete re pertoire. Softswing en latin dienen als voornaamste ingrediënten voor de successen van Swingchroon. Zangeres Mei-Lan levert daarin een belangrijke bijdrage. The Salt Lake Jazz Band speelt onder leiding van Hans Hamelink (hij behoort tot de oprichters van de jubilerende jazzclub) pittige New Orleans-revival en Dixie- landmuziek. The Blues Jeans Big Band opent het muzikale feest programma. De bigband speelt onder meer muziek van Count Basie, Duke Ellington en Glenn Miller. Alle zalen van de schouw burg worden bij het feest betrok ken. De bands spelen beurtelings en/of gelijktijdig in de verschil lende zalen. l)e Willie Ashman Original Jazzband Voordat het muziekfeest van start gaat, is er in het benedenrestau- rant eerst een receptie waar de ge nodigden door het bestuur wor den ontvangen. De receptie begint om zeven uur. Hostesses van het nieuwe Zeeuwse opleidingsinsti tuut 'Teachers' zijn de hele avond aanwezig om de bezoekers 'weg wijs te maken in de schouwburg- lokaties'. JASZ-voorzitter Harry Hendrikse geeft in het voorwoord van het jubileumprogramma een korte terugblik. De eerste vijfjaar 'draaide' de jazzclub onder de naam 'Scaldis Swing Society' om vervolgens verder te gaan als Jazz Aktiviteiten Stichting Zeeland. Het jazzfestival beleeft dit jaar eveneens de tiende uitgave. Aan vankelijk gestart met drie or kesten is dit spektakel uitgegroeid tot een meerdaags evenement met maar liefst veertig orkesten, zo blijkt uit het overzicht van de JASZ-voorzitter. 19.00-20.00 uur: receptie voor ge nodigden. 19.30-20.45 uur: The Blue Jeans Big Band en Swingchroon. 21.00-22.15 uur: Antwood Affair (grote zaal). 22.15-23.00 uur: Greetje Kauffeld met kwartet, Salt Lake Jazz Band, Willie Ashman Original Jazzband, The Origiqal Michigan Ramblers of Arrawarra. 23.00-23.45 uur: Workshop met Jan Verwey, Swingchroon, The Original Michigan Ramblers of Arrawarra 23.45-00.30 uur: Salt Lake Jazz Band, Willie Ashman Original Jazzband, Greetje Kauffeld met kwartet. 00.30-01.15 uur: Workshop met Jan Verwey, Swingchroon, The Original Michigan Ramblers of Arrawarra. 01.15-02.00 uur: Willie Ashman Original Jazzband, The Original Michigan Ramblers of Ar rawarra. DEZE WEEK IN •landrover stelt een wagen beschikbaar voor een autorally: op onze autopagina. •Rudi Moens advi seert: wie een bedrijf wil starten, moet wel een groot aantal jaren zijn privéleven aan de kapstok hangen. •Wie doelmatig de sport sponsort, heeft succes. Alleen: er is verschil tussen ama teurs en profs. De Al gemene Zeeuwse zette alles op een rijtje bij de presentatie van de wie lerploegen van Theo Middelkamp. Na twintig jaar (verlo ren jaren?) hervonden ze elkaar en bleven voorgoed samen. Elec tro toont dit in de film 'Un homme et une femme, 20 ans deja'. Korte informatie, podi um, film. Uit, exposi ties, boeken en zaek'n bin zaek'n. "Betere Geschenken" Echt Engels Porselein Kom eens even kijken bij de "Royal Albert" specialist SERVICE KWALITEIT GARANTIE LANGE DELFT 50 MIDDELBURG v O1180 13221 iii 3Kp_ ■"55. 3SS-» Kunstgebitten reparaties en vernieuwingen Spec, voor slechtzittende protheses en ingevallen gezichten Spoedig klaar. Tel. afspraken 01184-14533 Hooeinstraat 52 Vlissingen t

Krantenbank Zeeland

de Vlissinger | 1987 | | pagina 1