VERKEER EN VERVOER:
Openbare bibliotheekVlissingen
officieel geopend
LANDSCHAPSVERZORGING
GAAT DUINVLIET TE LIJF
Four freedoms awards
Minderheden
IN BEHOEP
g, "oensdag 17 september 198(
DE FAAM - DE VLISSINGER
Gedeputeerde staten hebben het uitvoeringsprogramma
voor recreatie en toerisme 1986-1987 uitgebracht. De pro
vinciale taak is vooral een stimulerende. Verder moet de
provincie ervoor zorgen, dat de omstandigheden gunstig
zijn, zoals goede wegen.
Four Freedoms
Freedom of speech
Freedom of worship
Freedom from want
Freedom for fear
Speerpunten
Dagrecreatie
Surfcentra
Sportvissen
Verblijfsrecreatie
Kamperen bij de
boer
OM MISSIES
IJ HNIEÜWS
ABT)
Zaterdagmorgen worden in de Nieuwe Kerk in Middelburg de
Franklin Delano Roosevelt Four Freedoms Awards uitgereikt. De
onderscheidenen zijn oud-president Alessandro Pertini van Italië,
het Madrileense dagblad El Pais, Bernardus Kardinaal Alfrink en
oud-administrator Bradford Morse van het United Nations Develop
ment Program. Posthuum wordt de onderscheiding toegekend aan
Olof Palme, de begin dit jaar vermoorde minister-president van
Zweden.
Recreatie
en toerisme
De onderscheidingen zijn geba
seerd op de vier vrijheden, die
president Franklin Delano Roo
sevelt van de Verenigde Staten
van Noord-Amerika verwoord
de in zijn toespraak op 6 januari
1941 voor het Congres. Het
gaat om de vrijheid van me
ningsuiting, de vrijheid van
godsdienst, vrijwaring van ge
brek en vrijwaring van vrees.
Deze vier elementen noemde de
president als wezenskenmer
ken voor een democratie.
Tot 1 982 werden de awards al
leen uitgereikt in Amerika en
aan Amerikanen. In 1982 werd
die lijn doorbroken en werden
de onderscheidingen in Middel
burg uitgereikt. De eerste niet-
Amerikaan was prinses Juliana
die de Four Freedoms Award
ontving.
De Franklin Delano Roosevelt
Four Freedoms Award is toege
kend aan oud-president Ales
sandro Pertini van Italië. Pertini
is in 1896 geboren en hij werd
in 1 91 8 lid van de socialistische
partij. Hij was actief in de
bestrijding van het fascisme. Al
in 1925 werd hij daarom in het
gevang gezet. In de tweede we
reldoorlog vocht Pertini tegen
de Duitse troepen. Hij werd ter
dood veroordeeld, maar wist te
ontsnappen. Na de oorlog was
Pertini werkzaam als journalist.
Sinds 1 946 was hij actief in de
politiek. Van 1978 tot 1984
was hij president van Italië.
Alessandro Pertini krijgt de on
derscheiding uit handen van
Franklin Delano Roosevelt jr.
De krant El Pais - Het Land - is
in 1976 voor het eerst uitgege
ven, maar de eerste voorberei
dingen werden al tijdens het
Franco-bewind getroffen. Zes
maanden na de dood van Fran
co verscheen het eerste num
mer van El Pais - een serieuze,
zeer leesbare krant met infor
matie over allerlei stromingen in
de politiek en andere belangen,
aldus de Franklin D. Roosevelt
Four Freedoms Foundation. Het
nieuws wordt op plaatselijk, na
tionaal en internationaal niveau
gebracht en er zijn bijlagen op
het gebied van cultuur, sport,
zakenleven en financiën.
Hoofdredacteur Juan Luis Ce-
brian van El Pais neemt de on
derscheiding voor de vrijheid
van meningsuiting in Middel
burg in ontvangst. Arthur M.
Schlesinger jr. en Schuyler G.
Chapin zijn de uitreikers.
Bernardus Kardinaal Alfrink
krijgt de onderscheiding voor de
vrijheid van godsdienst.
Bernard Jan Alfrink werd in
1900 in Nijkerk geboren. In
1924 werd hij tot priester ge
wijd en in 1951 werd hij tot ti
tulair aartsbisschop van Tyana
en tot bisschop van Utrecht be
noemd. In 1955 volgde de be
noeming tot aartsbisschop van
Utrecht en in 1 960 die tot kardi
naal. Kardinaal Alfrink leverde
een belangrijke bijdrage aan het
tweede Vaticaans Concilie. In
1976 ging Alfrink met emeri
taat. Hij was voorzitter van Pax
Christi op Nederlands en inter
nationaal niveau. In 1978 werd
Alfrink ere-voorzitter van de in
ternationale rooms-katholieke
vredesbeweging. Pax Christi.
Ook is hij in het bezit van vijf
ere doctoraten, afkomstig van
universiteiten in België, de Ver
enigde Staten en Nederland.
Minister-president drs. R.F.M.
Lubbers reikt de award uit aan
kardinaal Alfrink.
De onderscheiding voor vrijwa
ring van gebrek is toegekend
aan de onlangs afgetreden ad-m
ministrator Bradford Morse van"
het United Nations Develop
ment Program. Morse is in
1921 in Lowell, Massachu
setts, geboren. Van 1961 tot
1972 was hij tweede
secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties. De UNDP is de
grootste organisatie binnen de
Verenigde Naties. Er wordt uit
voering gegeven aan 152 pro
gramma's voor ontwikke
lingslanden.
Morse is sinds januari 1985
hoofd van de United Nations
Office for Emergency Operati
ons in Africa. David Roosevelt
en oud-ambassadeur mr. H.
Scheltema overhandigen de on
derscheiding.
De onderscheiding voor vrijwa
ring van vrees is posthuum toe
gekend aan de in februari van
dit jaar vermoorde, sociaal de
mocratische minister-president
van Zweden, Olof Palme. Me
vrouw Palme komt naar Middel
burg, om de onderscheiding in
ontvangst te nemen van het
PvdA-tweede-kamerlid drs.
J.M. den Uyl. Palme werd in
1927 in Stockholm geboren. Hij
leidde het Zweedse kabinet in
de jaren van 1968 tot 1976 en
van 1982 tot zijn dood. Ook
heeft hij een aantal mi
nistersposten bekleed. Interna
tionale bekendheid kreeg hij
vooral door zijn afwijzing van de
Amerikaanse politiek in de oor
log in Vietnam. Hij ondersteun
de deserteurs vanuit het Ameri
kaanse leger en gaf hen toe
gang tot zijn land in die tijd. Hij
was speciaal afgezant van de
Verenigde Naties om te bemid
delen in de oorlog tussen Iran
en Irak.
Prinses Margriet zal de bijeen
komst in de Nieuwe Kerk in
Middelburg bijwonen.
Een belangrijk onderdeel in de
recreatie en het toerisme vor
men de speerpunten: vier gebie
den in Zeeland - West
Zeeuwsch-Vlaanderen, Vlissin-
gen, Neeltje Jans en de Dam-
aanzet Brouwersdam - worden
recreatief ontwikkeld en moe
ten hun uitstraling geven op het
omliggende gebied. Voor
Zeeuwsch-Vlaanderen is al 2,6
miljoen rijksgeld beschikbaar
gesteld. De boulevard van Cad-
zand moet worden gereconstru
eerd en de Groedse Duintjes
worden "aangekleed". Onder
zocht wordt of de jachthaven
van Breskens kan worden uitge
breid. In Vlissingen worden
plannen gemaakt voor de boule
vard, de Vissershaven en het
Arsenaalgebied. Subsidie is
voor Vlissingen nog niet aange
vraagd. Voor Neeltje Jans
wordt bekeken of de plannen
van Louis van Gasteren tot uit
voering kunnen worden ge
bracht en de Dam-
aanzet Brouwersdam kan ont
wikkeld worden als de Kabbe-
laarsbank wordt aangepakt.
Dagrecreatie kan worden uitge
breid in West Zeeuwsch-
Vlaanderen, Middelburg en Vlis
singen, Westerschouwen, Tho-
len, aan de Grevelingendam, in
de Hals van Zuid Beveland en in
de Braakman. De provincie kan
hierin overigens niet zoveel
doen, want het gaat om zaken,
die vanuit het particulier initia
tief moeten komen. Voorzienin
gen, die onder alle weersom
standigheden kunnen worden
gebruikt, zouden er ook meer
moeten komen.
Gedeputeerde staten vinden,
dat plankzeilcentra zo moeten
worden ingericht, dat overlast
voor andere recreanten wordt
vermeden of in ieder geval zo
veel mogelijk wordt voorko
men. Centra zouden er kunnen
komen in de Grevelingen, Het
Veerse Meer (daar zijn er al
twee), in het bufferbekken van
de Kreekraksluizen en het Spui-
kanaal en in de Braakman. Ook
het zeesurfen is populair en
daarom moet worden gewerkt
aan maatregelen die op de
stranden moeten worden
genomen.
Er moeten meer wateren wor
den ontsloten voor de sportvis-
serij en er moeten meer trailer
hellingen komen en parkeer
voorzieningen, aldus gs.
Door goede accommodaties
voorhanden te hebben, kan het
toeristenseizoen worden ver
lengd. Het is zaak een ruim aan
bod in onderkomens te hebben,
variërend van mogelijkheden
tot het kamperen bij de boer en
het logeren in luxe vakantiebun
galows. Ook de hotel
accommodatie is hierbij aan de
orde. Op sommige campings
kan gebruik worden gemaakt
van trekkershutten.
In een aantal gevallen heeft de
provincie in de realisering van
verblijfsaccommodatie bijge
dragen door middel van uitke
ringen uit het
werkgelegenheids- en het pro
motiefonds. Ook is het mogelijk
met provinciale steun haalbaar
heidsonderzoeken uit te voeren.
Gedeputeerde staten vinden,
dat het aantal staanplaatsen op
boerenbedrijven beperkt moet
blijven tot vijf. Bedrijven, die in
dit jaar een vergunning voor
meer plaatsen hadden, kunnen
die handhaven, evenwel met
een maximum van tien en mits
er geen planologische bezwa
ren zijn.
Provinciale staten spreken zich
over het toeristische en recrea
tieve beleid uit tijdens de begro
tingsvergadering in november.
Maandag 22 september, 14.00
uur, vergadert de statencom
missie welzijn.
Het verslag van de activiteiten
in het jongerenjaar komt aan de
orde, evenals een notitie over
tweede'kans-onderwijs en kin
deropvang in Zeeland. Er zijn
subsidievoorstellen voor een
woordenboek van de Vlaamse
dialecten, voor monumenten
restauratie, de stichting Behoud
onderwaterschatten en een
boekje over veldnamen van
Dreischor en de Gouwepolders.
Andere subsidieverzoeken zijn
die voor de restauratie van een
schilderij van de gemeente Aar
denburg en van het scheepsmo
del De Tromp, eigendom van
het stedelijk museum in Vlis
singen.
Ook op 22 september, maar om
kwart over twee, vergadert de
afdeling volwasseneneducatie
van de provinciale onderwijs
raad. Gesproken wordt over de
opzet van een studiedag over
volwasseneneducatie en over
de minderhedennota.
In Abdijnieuws van vorige week
is abusievelijk vermeld, dat de
afdeling basisonderwijs en spe
ciaal onderwijs op 16 septem
ber zou vergaderen. Dat moet
24 september, 14.00 uur, zijn.
Agendapunten zijn: de vesti
ging van een basisschool in
Bruinisse, de inrichting van het
voortgezet speciaal onderwijs
en gezondheidsvoorlichting en
- opvoeding. Ook de bezuini
gingsplannen van onderwijsmi
nister Deetman komen ter
sprake.
De statencommissie voor ruim
telijke ordening vergadert vrij
dag 26 september, 9.30 uur,
over het jaarverslag 1985 van
de Provinciale planologische
dienst.
Alle vergaderingen worden in
het provinciehuis gehouden,
Sint Pieterstraat 42, Middel
burg. De statencommissies be
ginnen met het spreekrecht
voor het publiek. m
De eerste inspraakbijeen
komsten over de discussienota
provinciaal minderhedenbeleid
zijn gehouden. De laatste bij
eenkomst is in Goes op dinsdag
23 september, 20.00 uur in de
Prins van Oranje, Nieuwstraat.
Samenvattingen van de nota
zijn bij het bureau voorlichting
van de provincie te verkrijgen in
het Nederlands, Turks, Ara
bisch en Maleis. Op de in
spraakbijeenkomsten waren
steeds tolken aanwezig en dat
zal ook in Goes het geval zijn.
De coördinerend gedeputeerde
voor het minderhedenbeleid in
Zeeland zal ook in Goes, toe
lichting geven op de ideeën, die
de provincie heeft over het min
derhedenbeleid. In de discussie
nota worden geen harde stand
punten ingenomen. Het is de
bedoeling, dat aan de hand van
de uitkomsten van de inspraak
bijeenkomsten het beleid nader
gestalte krijgt.
Dinsdag 23 september houdt de
tweede kamer uit gedeputeerde
staten viermaal zitting voor be-
roepzaken volgens de algemene
bijstandswet. De zittingen zijn
om 10.00, 10.20, 10.40 en
11.00 uur. De eerste drie heb
ben betrekking op beslissingen
van burgemeester en wethou
ders van Vlissingen, de laatste
op een besluit van het Aarden-
burgse gemeentebestuur.
Woensdag 24 september.
11.00 uur, houdt de voorzitter
van het college van gedeputeer
de staten een openbare zitting.
Op de rol staat een bezwaar
schrift van burgemeester en
wethouders van Tholen. Zij zijn
het er niet mee eens, dat de
commissaris der koningin
spoedshalve bijstand heeft
verleend.
Alle zittingen zijn openbaar en
zij worden gehouden in het pro
vinciehuis, Sint Pieterstraat 42,
Middelburg.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
Daar komt de trein
DOOR CHRIST PETERS
Zo ongeveer moet de roep
geklonken hebben toen in het
najaar van 1872 de eerste
treinen op het Walcherse stuk
van het baanvak Roosendaal-
Vlissingen gingen rijden.
Toen was aan bijna 30 jaar
plannen maken en wijzigen van
die plannen en praten een eind
gekomen.
Na, zoals gezegd, bijna dertig
jaar, want de eerste plannen tot
het aanleggen van een lijn
Roosendaal-Vlissingen dateren
uit 1846. Het was een idee van de
aannemer Dirk Dronkers, die een
studie publiceerde: "Het doelma
tige tot het daarstellen van een
spoorweg uit de hoofdstad van
Zeeland door de provinciën
Noord-Brabant en Limburg".
Ondanks tegenwerking van diver
se personen en instanties wist hij
het toch gedaan te krijgen om van
koning Willem II een concessie
tot de aanleg te krijgen van een
spoorlijn tot Middelburg met een
zijtak naar Vlissingen. Echter er
waren wat problemen om de zaak
gerealiseerd te krijgen zoals: on
der andere het feit dat de eilanden
Walcheren en Zuid-Beveland
waar de lijn op geprojecteerd
was, nog niet met het vaste land
van Brabant verbonden waren.
Iets dergelijks was ook al ge
constateerd door Napoleon, toen
hij in 1810 ons gewest bezocht.
Hij had een gedurfd plan (voor
die tijd) op laten stellen om Sloe
en Kreekrak af te laten dammen.
Soortgellijke plannen kwamen er
in 1846 ook weer boven tafel.
Echter het moest voorlopig bij
plannen blijven, want de met zo
veel gejuich in het Zeeuwse ont
vangen concessie werd in 1849 in-
getroKken.
Dit had, naast een technische,
ook een financiële oorzaak. Mede
omdat de aanleg en exploitatie
van spoorwegen in die tijd door
de staat nog louter als een parti
culiere zaak gezien werd en de
particulier? geldschieters gezien
de te overwinnen moeilijkheden
niet stonden te dringen. Toch
kwamen er, nadat onder meer de
Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Vlissingen in de weer
was gekomen om te pleiten voor
de aanleg van de spoorlijn, nieu
we plannen op tafel. Dit gebeurde
nadat regering en parlement tot
overeenstemming waren gekomen
in 1860 om de aanleg van spoor
wegen in elk geval voor rijksreke
ning te nemen.
Toch zou het tot 1866 duren eer
men er in het Zeeuwse, althans in
Walcheren, iets van zou gaan
merken.
De aanleg van de spoorlijn zou te
gelijk gebeuren met het graven
van het Kanaal door Walcheren
en de aanleg van de havens te
Vlissingen. Want deze stad zou
dan vanuit de havens via de
spoorlijn rechtstreeks met het
Duitse achterland verbonden zijn.
En een economische oppepper
had Vlissingen, juist in die jaren,
nodig. Immers de Rijkswerf waar
velen een boterham aan verdien
den was opgeheven en Vlissingen
was in 1867 formeel als vesting
opgeheven, hetgeen een vermin
dering van het garnizoen beteken
de met alle gevolgen vandien.
Zoals gezegd werd het havenbe-
leid min of meer gekoppeld aan
de spoorlijnaanleg. Het paste he
lemaal in de filosofie van die tijd.
Men was ervan overtuigd dat er
welvaart was weggelegd voor elke
stad of streek die door een spoor
lijn werd bediend en dat die wel
vaart zo gelijkmatig mogelijk
over het land moest worden
verdeeld.
Reeds in 1866 werden de benodig-
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
man.
de gronden opgekocht. Dat dit zo
snel gebeurde zal ook alleszins te
maken hebben gehad met de spe
culatiegeest onder de mensen. Im
mers bij stijging van de vraag c.q.
de behoefte (van grond in dit ge
val) stijgen de prijzen mee.
Vanaf 1867 werd er aanbesteed.
Zoals te Middelburg ondermeer
"het stationsterrein met een ge
deelte spoorbaan en het maken
van den onderbouw van een dub
bele draaibrug met vast gedeelte
in den toegangsweg naar het stati
on", op 9 mei. En, in 1968, "het
maken van de aardenbaan en
kunstwerken voor den spoorweg
tusschen Middelburg en Vlissin
gen met het gedeeltelijk daarlangs
strekkend kanaal, den onder-
bouw van de brug te West- JEUGDAFDELING ANNIE M.G. SCHMIDT BIBLIOTHEEK
souburg benevens een gedeelte
van den Middelburg- Vlissingse
een watergang en eenige verdere
werken" op 24 september. Dit
laatste voor de aanneèmsom van
1.050.000,door de aannemer
J. van de Griendt te 's-
Hertogenbosch.
De werkzaamheden stonden pre
cies omschreven in de bestekken.
Over het ontwerp van de stations
van de Ingenieur in Algemeene
dienst van de Staatsspoorwegen
leest men: (officieel heet het Ont
werp van een spoorweg van Vlis
singen naar Duitsland en België,
gedeelte Vlissingen-Goes) "Het
station te Vlissingen is het eenige
belangrijke van deze lijn. Het sta
tion te Middelburg kan zeer een
voudig zijn"!
In Vlissingen zouden er twee stati
ons komen. Vlissingen lokaalsta
tion dat door een afzonderlijk zij
lijntje bediend zou worden en
vlak langs het kanaal zou komen
te liggen (waar nu de garage van
de Reinigingsdienst is), en het in
ternationaal station aan de Bui
tenhaven.
Op 1 november 1872 reed de eer
ste trein over het baanvak
Middelburg-Vlissingen. Officieel
werd er pas feest gevierd op 8 sep
tember 1873 tegelijk met de ope
ning van de haven- en kanaalwer-
ken door koning Willem III. De
verwachtingen ten aanzien van
het effect van de spoorlijn waren
hooggespannen. Of daaraan is
beantwoord, is niet zo eenvoudig
te zeggen. Feit is dat de lijn, en
het gemak ervan, er nog steeds is.
Ja dal de lijn er onlangs nog weer
een station heeft bijgekregen na
melijk Vlissingen-Souburg.
Ondanks aanloopperikelen en na
meer dan een nieuw exploitatie
kunnen we nog steeds zeggen:
"Daar komt de trein".
Het nieuwe gebouw van de open
bare bibliotheek in Vlissingen is
zaterdagmorgen in het bijzijn van
een groot aantal genodigden offi
cieel geopend door burgemeester
J.C. Th. van der üoef. De beken
de schrijfster van kinderboeken,
Annie M.G. Schmidt, oud
directrice van de Vlissingse biblio
theek, onthulde aansluitend een
plaquette met haar naam, die ver
bonden blijft aan de jeugdafde
ling van de Vlissingse bibliotheek.
De officiële openingshandeling
van burgemeester Van der Doef
bestond uit een druk op de knop
van de lift in de jeugdafdeling, op
de bovenste etage van het gebouw
op de hoek van de Langezelke en
de Walstraat. Uit de lift kwamen
enkele kinderen, die het lied van
Dikkertje Dap zongen, een schep
ping van eregast Annie M.G.
Schmidt. De schrijfster kreeg
daarbij bloemen aangeboden en
onthulde vervolgens met behulp
van de kinderen de plaquette met
haar naam. De kinderen prikten
daarbij een groot aantal ballons
lek die voor het naambord waren
gehangen.
Burgemeester Van der Doef vond
dat het eigenlijk dubbel feest was,
want behalve de opening van het
nieuwe gebouwd bestond de bi
bliotheek in zijn gemeente tevens
75 jaar. Een veronderstelling die
even later door bibliotheekdirec
teur N.E.L. Buitinga werd tegen
gesproken. De stichting werd wel
in 1911 opgericht, maar de eigen
lijke uitleen begon pas in 1913,
Annie M.G. Schmidt tussen de Vlissingse kinderen
stelde hij vast. "Dat is dan over
twee jaar dat we 75 jaar bestaan.
Te zijner tijd zullen we dan wel
bij het gemeentebestuur aanklop
pen", beloofde de heer Buitinga
aan de eerste burger van Vlis
singen.
De werkgroep landschapsverzor
ging Walcheren gaat hel landgoed
Duinvliet bij Domburg te lijf. Dal
dreigt namelijk te verruigen. En
door uitvoerig te gaan maaien en
het maaisel af te voeren, behoudt
de werkgroep 'een leuk stuk
bloemrijk grasland'.
Het is een
nieuw initiatief van de natuur
vrienden, die nu al voor het derde
jaar knotwilgen onderhouden en
deze voor Walcheren behouden.
Het karwei in Domburg wordt op
een aantal zaterdagen geklaard.
Het betreft maaien en maaisel af
voeren. Hiervoor zijn vrijwilligers
nodig, die onder meer aanstaande
zaterdag naar Duinvliet kunnen
komen.
De werkgroep Landschapsverzor
ging Walcheren wil bovendien
particulieren helpen die stukjes
natuur in bezit hebben en dit, om
wat voor reden dan ook, niet kun
nen onderhouden.
Verder doet de contactpersoon L.
Persijn een beroep op de lezers
van dit blad. "We hebben gebrek
aan een aanhangwagentje. Mis
schien dat iemand een aantrekke
lijke aanbieding heeft", vraagt
hij.
Wie meer wil weten of een aan
hangwagentje wil verkopen kan
contact opnemen met L. Persijn,
01180-35997 of T. Novou
01180-34035.
'Een bijzondere belevenis en een
grote eer' noemde mevrouw
Schmidt het feit dat haar naam
aan de jeugdafdeling van de Vlis
singse bibliotheek verbonden is.
"Maar eigenlijk ook heel ge
woon. Ik ben er tenslotte zelf mee
begonnen", stelde zij nuchter
vast. Dat begin van de jeugdafde
ling was in de oorlogsjaren, 1943.
"Ik begon met twee boeken. Piet
je Bel en Dik Trom, en daarna
kom ik een schamele verzameling
aanleggen met jeugdboeken die ik
van vrienden en kennissen kreeg
aangeboden", herinnerde de oud
directrice van de Vlissingse bieb,
zich.
Bibliotheekvoorzitter Jaap Gelok
sprak woorden van dank tot alle
betrokkenen die hebben bijgedra
gen tot de realisering van het
nieuwe onderkomen. Voor burge
meester Van der Doef had hij een
boekwerk beschikbaar.
In de middaguren werd een cultu
reel programma afgewerkt met
onder meer Lenny Kuhr en Her
man Pieter de Boer.
I
