Commissies bijeen
Kinderopvang op de tocht
door plannen Deetman
Veerboot
Vlissingen-
Breskens
A rch iefsprokkels
Zeeland helpt
Nepal
DE FAAM - DE VLISSINGER
Woensdag 10 september 1986
Provinciale staten vergaderen vrijdag 19 september in de
Statenzaal, Abdij 11, Middelburg. De vergadering begint
om tien uur 's morgens, ledereen is er welkom, want de bij
eenkomst is openbaar.
IN HE HOK I'
Audiologie
Vrijwilligerswerk
Cultuur
Onderwijs
Kleinbedrijf
SEOZ
Natuurbehoud
Neeltje Jans
Boetes
Automatisering
De Sterre
Abdij
ABDIJ
IEUWS
De provinciale emancipatie
commissie vergadert donder
dag 11 september, 11.00 uur.
Aan de orde komen vrouwen
hulpverlening en onderzoek
naar het emancipatiebeleid voor
het provinciaal personeel. Ook
worden twee verzoeken om
subsidie behandeld: een van de
COC vrouwengroep en een van
de Molukse vrouwengroep
MAE-UKU.
Vrijdag 12 september vergadert
de statencommissie voor ruim
telijke ordening om 9.30 uur.
De begroting 1987 van de pro
vincie wordt besproken. Verder
staan op de agenda het uitvoe
ringsprogramma recreatie en
toerisme 1986-1987, het be
schikbaar stellen van vijf ton
voor verbetering van gemeente
lijke rioleringen en een subsidie
voor de stichting Het Zeeuwse
Landschap voor de aanstelling
van een algemeen beheersme-
dewerker.
De statencommissie voor milieu
vergadert ook op 1 2 september
en ook daar staan de begroting
en het half miljoen voor de riole
ringen op de agenda. Andere
voorstellen zijn kredieten te ge
ven voor de inzameling van
klein chemisch afval, het onder
zoek naar bodemsanering en de
uitvoering van taken op dat ter
rein. Ook voor de uitvoering van
het waterkwaliteitsplan is geld
nodig. Er wordt verslag gedaan
over het waterkwaliteitsbeheer
en over de werkzaamheden van
provinciale waterstaat. De mi-
lieucommissie begint om 14.00
uur.
De statencommissie welzijn
buigt zich op maandag 1 5 sep
tember, 14.00 uur, over de pro
vinciale begroting en de daar
aan gekoppelde wel-
zijnsplannen.
Dinsdag 16 september, 14.00
uur, vergadert de afdeling ba
sisonderwijs en speciaal on
derwijs van de provinciale on
derwijsraad. Er is een aanvraag
voor de stichting van een basis
school in Bruinisse en er wordt
gepraat over de inrichting van
het speciaal voortgezet onder
wijs met de richtingen mavo, in
dividueel beroepsonderwijs en
lager beroepsonderwijs. De af
deling spreekt zich verder uit
over de samenwerking in de ge
zondheidsvoorlichting en -op
voeding tussen de schoolbe
geleidingsdiensten, de districts
gezondheidsdienst en de peda
gogische academies. Het laat
ste agendapunt vormen de aan
gekondigde onderwijsbezuini-
gingen van minister Deetman
en de gevolgen daarvan op het
Zeeuwse basis- en speciale on
derwijs.
De Zeeuwse stuurgroep werk
loosheid vergadert woensdag
17 september, 9.30 uur. De
status en de werkwijze van de
groep staan ter discussie, even
als een advies aan de gemeen
ten over een nieuw beleid voor
werkgelegenheidsprojecten. In
de nieuwe aanpak wordt uitge
gaan van samenwerking met de
sociale diensten en de arbeids
bureaus. De nota vrijwilligers
werk, die vrijdags in de staten
vergadering aan de orde komt,
staat ook op de agenda. Het
laatste punt is het aanbod in
deskundigheidsbevordering
voor begeleiders van werkgele
genheidsprojecten.
Donderdag 1 8 september, 9.30
uur, is het de beurt aan de sta
tencommissie voor bestuurza
ken om zich uit te spreken over
de begroting van de provincie
voor 1987. Verder komt een
groot aantal voorstellen aan de
orde, dat betrekking heeft op
die begroting. Op de agenda
staat ook het voorstel de stuur
groep werkloosheid per 1 janua
ri 1987 op te heffen.
Alle vergaderingen worden ge
houden in het provinciehuis Sint
Pieterstraat 42, Middelburg.
Ook zijn zij alle openbaar.
Spreekrecht is er bovendien in
de bijeenkomsten van de sta
tencommissies en van de
Zeeuwse stuurgroep werk
loosheid.
Staten-
de
vergadering
De voo'rzitter van gedeputeerde VVeQen
staten, dat is de commissaris
van de koningin, houdt op
maandag 1 5 september, 11.00
uur, zitting in het provinciehuis.
Aan de orde is een bezwaar
schrift van een Terneuzenaar
tegen de weigering van de com
missaris spoedshalve bijstand
te verlenen.
De zitting wordt in het open
baar gehouden in het provincie
huis, Sint Pieterstraat 42, Mid
delburg.
Vorige week vrijdag was de
stand van de actie Zeeland
helpt Nepal f 520.678,-.
Activiteiten van de afgelopen
tijd zijn de benefietconcerten
van de Zeeuwse Koorschool in
Middelburg. Ruim zestienhon
derd mensen hebben de uitvoe
ringen bezocht en gezamenlijk
brachten zij f 3.625,— bijeen
voor het scholenproject in
West-Nepal.
In het verpleeghuis Ter Valcke
in Goes werd gecollecteerd
voor de actie. De opbrengst
was bijna honderd gulden.
"Wees 'n Zegen" - de NH-
vrouwengroep in Zierikzee -
was ook actief. En dat kwam
tot uitdrukking in een bedrag
van zevenhonderd gulden.
In Retranchement kwam ruim
driehonderd gulden binnen via
het rad van avontuur, dat de
plaatselijke VVV liet draaien.
Nieuwe bijdragen blijven na
tuurlijk welkom op gironummer
7475 van de actie Zeeland
helpt Nepal.
Op Noord-Beveland verliezen
twee stukjes weg hun functie.
Het gaat om zo'n driehonderd
meter van de Bermweg in de
Jonkvrouw Annapolder en een
goede zeshonderd meter van de
weg langs de inlaagdijk van
1897 en 1829. Door het sta
tenbesluit wordt de huidige si
tuatie bestendigd, want de
stukken worden al niet meer ge
bruikt als weg.
Voor de verbetering van gedeel
ten van de weg tussen Drie-
schouwen en de rijksgrens
wordt de staten een krediet van
f 120.000,— gevraagd.
Verder wordt geadviseerd de
stichting Studiecentrum Ver
keerstechniek in Driebergen-
Rijsenburg een subsidie van vijf
mille te geven.
Per 1 juni is in Goes een depen
dance gevestigd van het audio-
logisch centrum Ammanstich-
ting in Rotterdam. Eén dag in de
maand wordt onderzoek ge
daan en begeleiding gegeven
voor doven en slechthorenden.
Er wordt samengewerkt met de
hoofdvestiging en met de
school voor slechthorende en
spraakgebrekkige kinderen De
Kring in Goes. Ook zijn er con
tacten met de Zeeuwse keel-,
neus- en oorartsen. Gevraagd
wordt om een subsidie van
f 46.000,— om de extra
kosten in het eerste jaar van de
dependance te kunnen dekken.
De Ammanstichting zal hiervan
op termijn f 28.000,— terug
betalen.
Provinciale staten spreken zich
uit over de uitgangspunten van
beleid voor het vrijwilligerswerk
in Zeeland. De provinciale be-
Extra geld voor suppoosten musea.
moeienis zal terughoudend zijn.
Per jaar is er een ton beschik
baar voor ondersteuning van
het vrijwilligerswerk.
De Zeeuwse museumstichting
vraagt f 35.000,— om meer
hulp-suppoosten te kunnen in
zetten in de musea in Middel
burg en Domburg. De totale
provinciale subsidie komt hier
door op 5,5 ton.
Op het terrein van kunst en cul
tuur zijn zoveel activiteiten, dat
de subsidiepot is uitgeput. Aan
de staten wordt gevraagd
f 120.000,— aan de post toe
te voegen, opdat ook de rest
van het jaar de activiteiten met
provinciale steun kunnen wor
den georganiseerd. Het gaat on
der andere om een festival jon
gerencultuur in Goes en piano
recitals op de provinciale
Steinway-vleugel.
Twintig mille is nodig voor het
maken van een plaat van de Jo
hannes Passion, uitgevoerd
door de Koninklijke oratorium
vereniging Tot oefening en uit
spanning in Middelburg en het
Westvlaams orkest.
De stichting Beeldende Kunst
Zeeland (kunstuitleen) wil zich
beter herkenbaar maken en wel
door middel van het voeren van
een huisstijl. Voor het ontwerp
van een beeldmerk dat kan wor
den gebruikt op briefpapier, fol
ders en wegwijzers wordt een
provinciale bijdrage gevraagd
van achttien mille.
De staten wordt voorgesteld de
algemeen-bijzondere school
voor middelbaar dienstverle
nend en gezondheidsonderwijs
(mdgo) in Terneuzen afdelingen
toe te kennen voor verzorging
(vz), mode en kleding Imk) en
civiele en consumptie-
technische diensten (ccd). Een
advies van die strekking moet
worden gedaan aan de staats
secretaris van onderwijs, opdat
de afdelingen worden opgeno
men in het plan van scholen
voor voortgezet onderwijs
1988-1990. De mdgo-school in
Hulst is het niet eens met de af
deling verzorging voor Terneu
zen. Gevreesd wordt, dat het
gebied te klein is voor twee de
zelfde opleidingen en dat er on
voldoende stageplaatsen zullen
zijn. Van provinciezijde is ge
probeerd de twee scholen op
een lijn te brengen, maar vanuit
Hulst is de bereidheid daartoe
gestopt.
De stichting Regionaal dienst
verleningscentrum' kleinbedrijf
(RDK) in Goes krijgt jaarlijks een
bijdrage van twee cent per in
woner van de provincie. Voor
gesteld wordt die regeling te
handhaven voor de jaren 1986
tot en met 1 989. Het RDK advi
seert de provincie over aanvra
gen voor bijdragen uit het werk-
gelegenheidsfonds.
Provinciale staten wordt ge
vraagd de jaarrekening over
1985 van de stichting voor eco
nomische ontwikkeling Zeeland
(SEOZ) goed te keuren. De
stichting is opgericht met
PZEM-gelden om de Koninklijke
maatschappij De Schelde te la
ten voortbestaan. De provincie
kan op basis van de jaarstukken
aanspraak maken op een
winstaandeel van ruim 650 dui
zend gulden. Dat geld wordt
toegevoegd aan de begroting
voor het lopende jaar.
De stichting Landschapsverzor
ging Zeeland vraagt extra geld
voor het onderhoud en het be
heer van kleine landschapsele
menten - welen, karrevelden,
knotwilgen, drinkputten. Als de
staten ermee instemmen, krijgt
de stichting voor 1986 ruim
veertig mille erbij, waardoor de
provinciale bijdrage op 82 mille
komt.
De staten moeten uitspraak
doen op het bezwaarschrift van
de stichting Het Zeeuwse land
schap tegen de weigering sub
sidie te geven in de aankoop
van schorren en slikken in de
Zuidgors bij Ellewoutsdijk. Het
dagelijks bestuur van de provin
cie vindt, dat de staten in hun
weigering moeten volharden en
het bezwaarschrift ongegrond
moeten verklaren. Zij vinden,
dat de Vereniging tot behoud
van natuurmonumenten in Ne
derland de beste partij zou zijn
om het gebied aan te kopen en
zij maken bezwaar tegen het
voorbehoud over het jacht-
recht, dat de verkoper heeft
gesteld.
Als op 4 oktober de pijlerdam in
de Oosterschelde officieel in ge
bruik wordt genomen, zijn er
veel buitenlandse journalisten in
Zeeland. Het provinciaal
bestuur wil die gelegenheid
aangrijpen om de plannen voor
inrichting van het werkeiland
Neeltje Jans onder de aandacht
van die verslaggevers te bren
gen. De presentatie zou op 3
oktober moeten gebeuren en de
kosten die ermee gemoeid zijn
bedragen vijftig mille. Aan de
staten wordt gevraagd het geld
beschikbaar te stellen.
De staten wordt geadviseerd de
verordeningen met strafbepa
lingen van de provincie te ver
anderen. Het gaat om de hoog
te van de boete die bij overtre
ding van de verordening kan
worden opgelegd. Het bedrag
was ten hoogste driehonderd
gulden en als de staten het
voorstel overnemen, is het
voortaan ten hoogste vijfdui
zend gulden.
Gedeputeerde staten doen de
staten verslag van de stand van
zaken in de automatisering bij
de provincie. Uitgangspunt is,
dat zoveel mogelijk volgens één
systeem wordt gewerkt, waar
mee bij de aanschaf van appara
tuur en programma's rekening
wordt gehouden.
Stichting De Sterre in Clinge
vraagt voor de verbouwing van
het paviljoen Nobelhof aan de
provincie garant te staan voor
een geldlening van driekwart
miljoen gulden. Hoewel het
geen regel meer is, dat de pro
vincie zulke garanties verleent,
willen gedeputeerde staten
voor De Sterre een uitzondering
maken. Het gaat om het laatste
onderdeel in de verbouwing van
het instituut.
De voormalige ambtswoning
van de commissaris der konin
gin en het Thoolse Huis, beide
onderdeel van het Abdijcom
plex in Middelburg, kunnen
worden aangekocht van het
rijk. De kosten zijn drie ton en
de staten wordt gevraagd dit
bedrag beschikbaar te stellen.
Zoals gezegd vergaderen de
staten op vrijdag 19 september,
10.00 uur, in de Statenzaal,
Abdij 11 in Middelburg.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
GROTE BRAND
TEVLISSINGEN
DOOR CHRIST PETERS
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
man.
Op 5 september was het 75 jaar
geleden zijn dat deze zin een
schok veroorzaakte. In eerste
instantie natuurlijk te Vlissingen
en de rest van Walcheren,
weldra in het hele land.
Wat was er aan de hand?
In de middag van die dag brak er
brand uit in de middeleeuwse St.
Jacobskerk welke brand weldra
uitsloeg. De vlammen kwamen
metershoog boven de toren uit.
Het vuur was ontstaan tengevolge
van werkzaamheden van loodgie
ters aan het dak van wat toen de
Engelse kerk was, een noordbeuk
van de St. Jacobskerk. Misschien
ten gevolge van wat onvoorzichtig
werken, we zullen het nooit meer
precies weten. In elk geval had
een kleine oorzaak grote gevol
gen: De kerk zowel als de toren
werden flink door brand ver
woest. Hoewel de brandweer
spoedig ter plaatse was, bleek
blussen onbegonnen werk. Men
kon zich slechts beperken tot zo
als dat heet: het nathouden van
belendende panden om overslaan
te voorkomen.
Vrij snel na het uitbreken van de
brand waren er al veel nieuwsgie
rige Vlissingers op de been. Velen
staken direkt een helpende hand
toe bij het in veiligheid brengen
van de in de kerk aanwezige kost
baarheden zoals de archieven en
boeken.
De brandweer had bij het blus-
singswerk een extra handicap: in
eerste instantie gebrek aan water.
Er was wèl een waterleiding in
Vlissingen, maar voor een derge
lijke grote brand was de druk op
de leidingen onvoldoende. Boven
dien was het aantal brandkranen
niet toereikend. Daarop besloot
men water uit de Engelse of Vis
sershaven te gaan pompen. De
andere havens zoals Koopmans
haven (nu Bellamypark) waren
immers sinds 1909 gedempt.
Maar het zat de brandweer niet
mee. Het water moest dan wèl in
de Vissershaven gehouden kun
nen worden. Dus moesten de
sluisdeuren gesloten worden. Dit
lukte niet.
"Toen men de ebdeuren van de
Engelsche kade wilde sluiten om
het water binnen te houden, bleek
dat een straatkei het dichtdoen
van een der deuren onmogelijk
maakte. Daarop werd een held
haftige daad verricht door den
heer J.G. van Niftrik JGz. De
heer Van Niftrik dook in zijn
zwemcostuum vijf maal en
smaakte de voldoening den steen
te verwijderen. Ook bij het verde
re blusschingswerk hielp deze
jeugdige stadgenoot krachtig me
de" schrijft de Vlissingsche cou
rant van 6 september 1911.
Onder andere door deze daad en
door hard werken van iedereen
kon om 4 uur gezegd worden dat
gevaar voor uitbreiding van de
brand geweken was. Het nablus
sen vergde echter nog geruime
tijd.
Inmiddels had nagenoeg het hele
openbare leven in de stad plat ge
legen. De vergadering van de ge
meenteraad die middag was er
voor afgelast. Het gemeente
bestuur was aanwezig bij de
brand. De scholen waren geslo
ten. En ook bij De Schelde werd
maar op halve kracht gewerkt.
Hoe groot de hitte was geweest
blijkt uit het feit dat een groot,
deel van de klokken van het caril
lon was gesmolten. Dit hele carih
Ion moest dan ook als verloren
worden beschouwd. Het was in
1770 geleverd door Andreas van
der Gheyn te Leuven. Op 5 sep
tember 1911 had het 's middags
om kwart over twee voor het
laatst gespeeld.
Direct na de brand werd er al een
commissie gevormd onder leiding
van de burgemeester om te trach
ten geld te verzamelen om de kerk
op te bouwen.
Ook het gemeentebestuur ging
aan de slag om de toren weer op
te bouwen. De to'ren was (en is
nog steeds) al sinds 1798 eigen
dom van de gemeente Vlissingen.
Vele plannen tot opbouw van de
kerk en toren zijn ontworpen.
Sommige veroorzaakten bijna een
rel. Zoals het plan om de hele to
ren op te bouwen in beton. Een
nieuw opkomend bouwmateriaal
Brand St. Jacobstoren 1911
in die tijd. Vlissingen haalde er
zelfs de landelijke pers mee.
Uiteindelijk werd de soep niet zo
heet gegeten als ze werd opge
diend en werd er op de tot dan ge
bruikelijke manier herbouwd.
Ook wilde men in eerste instantie
geen carillon meer terug hangen.
Onder invloed van de publieke
opninie kwamen b. en w. echter
op dat punt op hun besluit terug.
Bij raadsbesluit nr. 10 van 7
maart 1913 werd een nieuw bestek
voor herbouw van de toren goed
gekeurd inclusief het aanbrengen
van een nieuw carillon. Dat werd
besteld bij de fa. John and Denis-
son Taylor te Loughborough in
Engeland.
Op 30 april 1914 werd dit carillon
in gebruik genomen. Ook de kerk
werd weer opgebouwd, dankzij
financiële steun van velen was dit
mogelijk. In 1915 kwam de we
deropbouw gereed. Daarmee was
een eind gekomen aan een sombe
re periode die op 5 september
1911 was begonnen.
De Stichting Overleg Kindercen
tra Zeeland (SKZ) is het niet eens
met de plannen van minister
Deetman (onderwijs) en Brink
man (WVC). Als de aangekondig
de maatregelen van deze ministers
doorgang vinden,dan worden de
Zeeuwse peuterspeelzalen (107)
en de kinderdagverblijven (3)
voor grote organisatorische en in
houdelijke problemen geplaatst,
zo vindt de stichting.
De maatregel houdt in, dat kinde
ren van 4 jaar in het vervolg pas
per 1 augustus naar het basison
derwijs mogen. Nu mogen kinde
ren nog op hun verjaardag naar
de basisschool. De Stichting ver
wacht dan ook een grote
toestroom naar de peuterspeelza
len en kinderdagverblijven die
ook nu al met wachtlijsten moe
ten werken.
"De toestroom van 4-jarigen eist
een volledig andere organisatie
van een kindercentrum", stelt Els
Akkermans, consulente van de
Stichting Overleg Kindercentra
Zeeland. "Momenteel spelen kin
deren van 2 en 3 jaar samen in een
groep, die begeleidt wordt door
twee vaste leidsters die een zekere
deskundigheid hebben opge
bouwd in het werken met deze
speciale leeftijdsgroep. Een
4-jarige vraagt nu eenmaal een to
taal andere aanpak van de
leidster", meent Els. "Dat niet al
leen, maar een vier-jarige is óók
groter, vraagt ander speelgoed en
meer opdrachten. Dat betekent
dat je die kinderen dus niet in één
groep kunt onderbrengen".
De oplossing moet dan ook vol
gens het SKZ gezocht worden in
het splitsen van kinderen naar
leeftijd, met het gevolg dat er
méér ruimte moet komen, dat er
extra leidsters nodig zijn, dat er
voor de leidsters bijscholing moet
komen en er moet natuurlijk an
der spel-, leer- en ontwikke
lingsmateriaal worden aange
schaft.
Dit alles vraagt van de besturen
en leiding van deze voorzieningen
extra inspanning en extra finan
ciële middelen. Om aan het geld
te komen zullen zij weer aanklop
pen bij de gemeenten en de ge
meenten zien zich geplaatst voor
gigantische kqrtingen op de
Rijksbijdrage. De SKZ, die tot
taak heeft de voorzieningen voor
kinderopvang te ondersteunen,
voorzien dan ook grote proble
men in de Zeeuwse kindercentra,
zoals lange wachtlijsten door de
toestroom van een grote groep
4-jarigen, financieringsproble
men voor de extra kosten en de
verwachting dat er in de toekomst
een hoge bijdrage van de ouders
zal worden gevraagd. "En het
mooie is nog, dat de voornemens
van deze ministers haaks staan op
de woorden van minister de Ko
ning, om de voorzieningen voor
kinderopvang en de behoefte
daaraan opnieuw serieus te bezien
in verband met de herintreding
van vrouwen in het ar
beidsproces".
Als de veerboot Prinses Ju
liana op het veer
Vlissingen-Breskens voor
onderhoud of onvoorziene
reparatiewerkzaamheden
uit de vaart moet worden
genomen, zal het verkeers
aanbod aan de Breskense
kant op de vertrektijd van
7.25 uur niet helemaal kun
nen worden verwerkt. In
zulke gevallen zal steeds
worden bekeken of een ex
tra reis moet worden ge
maakt met de tweede boot.
Dat schrijfft het dagelijks
bestuur van de provincie
aan burgemeester en wet
houders van Oostburg. Zij
wijzen erop, dat het aan
bod bij gebruik van de
Prinses Juliana steeds vol
ledig kan worden verwerkt.
Verder schrijven gedepu
teerde staten, dat de ver
koop van treinkaartjes aan
het bootkaartenloket aan
de Breskense kant tot ver
traging leidt in de verkoop
van bootkaartjes. Dat
komt, doordat het loket
maar door één persoon
wordt bemand. Voor men
sen uit Zeeuwsch-
Vlaanderen is de tijd na
aankomst in Vlissingen, om
daar op het NS-station een
treinkaartje te kopen, te
krap, vooral nu de vertrek
tijd van de trein, die aan
sluit op de boot van 7.25 uit
Breskens, met twee minu
ten is vervroegd. Reizigers
kunnen nu vaak pas in de
trein een kaartje aanschaf
fen. GS delen het Oost-
burgse gemeentebestuur
mee, dat over deze zaak
overleg gaande is tussen de
Provinciale Stoomboot
diensten, de Nederlandse
Spoorwegen en het Streek
vervoer Zuid-West-
Nederland. Doel van het
overleg is de dienstregelin
gen van de boten en de trei
nen zodanig op elkaar af te
stemmen, dat in Vlissingen
voldoende tijd wordt gebo
den een treinkaartje te ko
pen. Zodra dat is bereikt,
wordt de verkoop van
treinkaartjes in Breskens
gestopt.
Middelburg, 5 september
1986.
Bezuinigingen op (speciaal) onderwijs tersprake.
