a
Over onderwijs
Gymnasium Reïp:
Flissinganae
BEGIN HET NIEUWE JAAR
MET EXTRA VOORDEEL
Groeneveld opticiens
Archiefeprokkels
f 25,-- korting
om m issi i;k
Beroepenmanifestatie
DE FAAM - DE VLISSINGER
IN BE li O El
Bestemmingsplannen
Woensdag 15 januari 1986
De stichting Rekreatiewerk Zeeland is de spil achter de vrij
willigers die in de zomermaanden op campings, tijdens
plaatselijke evenementen of vanuit de plaatselijke VVV's ac
tiviteiten organiseren voor vakantiegangers en de Zeeuwse
bevolking.
Onderwijs
Sport en spel
Theater
Volksspelen
Recreatieteam
Subsidie
Informatie
u\e^e
Vertegenwoordigers van verschillende na-
tuurverenigingen en de baanlozenprojecten
op Walcheren krijgen op donderdag 16 ja
nuari, een rapport overhandigd, waarin de
definitieve resultaten van de inventarisatie
van kleine landschapselementen op Wal
cheren staan.
In januari krijgt u niet alleen onze beste wensen
voor het nieuwe jaar maar ook
op alle brilmonturen boven honderd gulden.
Goes, Lange Vorststraat 106.
Middelburg, Lange Delft 24.
Vlissingen, St. Jacobsstraat 14.
ABDIJ
Westkapelse zeedijk met uitgezette Deltahoogte.
gen en Middelburg. De zittingen
beginnen om 11.00, 11.20 en
1 1.40 uur.
Dinsdag 21 januari, 10.00 uuur,
behandelt de eerste Kamer uit
Gedeputeerde Staten het verzoek
van de heer J J. van Gorsel uit
Rilland-Bath ter vernietiging van
een besluit van het waterschap
Noord- en Zuid-Beveland. Het
schap heeft besloten, dat de heer
Van Gorsel de beplanting langs
een waterloop moet weghalen. De
heer Van Gorsel wil dat dat besluit
ongedaan gemaakt wordt.
De AROB-commissie uit GS houdt
21 januari een hoorzitting ter be
handeling van het bezwaarschrift
van de heer P.J. Polderman uit
's-Gravenpolder. Burgemeester
en wethouders van Borsele heb
ben verklaringen van geen be
zwaar gevraagd voor de bouw van
dertien woningen in het bestem
mingsplan 's-Gravenpolder. Wel-
tevrede deel B. GS hebben die
verklaringen verleend en de heer
Polderman is het hiermee niet
eens. De zitting is om 10.30 uur.
Ook op 21 januari. 11.00 uur
houdt de voorzitter van het colle
ge van Gedeputeerde Staten zit
ting in een AROB-zaak. Het gaat
om de weigering van spoedshalve
bijstand.
Als laatste houdt de tweede ka
mer uit GS op 21 januari driemaal
zitting om beroepschriften over
bijstandszaken te behandelen. De
bezwaren richten zich tegen be
sluiten van de gemeenten Vlissin-
De hoorcommissie bestem
mingsplannen behandelt vrij
dag 24 januari zes bezwaren
tegen vier gemeentelijke be
stemmingsplannen. Perbestem
mingsplan is er een zitting. Zo
wel de bezwaarden als de ge
meentebesturen worden ge
hoord.
De heer D. Kaijser uit Terneuzen
heeft een bezwaarschrift inge
diend tegen het bestemmings
plan Vlooswijk van de gemeente
Terneuzen. Hij maakt bezwaar
tegen de uitbreiding van een ga
rage. De zitting is om 9.45 uur.
Tegen het bestemmingsplan
Zeewering van de gemeente
Westkapelle zijn drie bezwaar
schriften ingediend. Het water
schap Walcheren acht de be
stemming "openbare en bijzon
dere doeleinden" op zijn
dienstwoning ongewenst. Het
verlangt een woonbestemming,
opdat het huis afzonderlijk kan
worden verkocht van het kan
toor en het magazijn. De heer L.
Huibregtsen uit Westkapelle
maakt bezwaar tegen het ver
dwijnen vanzijnschuur. Hijheeft
de schuur nodig voor zijn land
bouwbedrijf. Tien inwoners van
Westkapelle en een tweede-
woningbezitter uit Duitsland
maken bezwaar tegen het be
stemmingsplan, omdat zij grond
moeten afstaan voor woning
bouw aan de (nieuwe) Dijk-
straat. De zitting begint om
10.00 uur.
De derde zitting begint om 1 1.00
uur en heeft tot onderwerp het
bestemmingsplan Zaamslag (ge
deeltelijke herziening) van de ge
meente Terneuzen. Namens de
heren A.J. van Arenthals, J.A.
van Arenthals en K.A. van Arent
hals en mevrouw M.E. van Arent-
hals-van Doeselaar maakt mr.
S.C.M. Asselbergs bezwaar tegen
de mogelijke bouw van een loods
van 700 vierkante meter aan de
Weststraat in Zaamslag.
De laatste zitting van de hoor
commissie begint om 1 1.30 uur.
De gewestelijke raad voor Zeeland
van het landbouwschap heeft be
zwaar tegen het bestemmings
plan Heinkenszand, gedeelte
kampeerterrein Stelleplas, van de
gemeente Borsele. De raad vindt,
dat Gedeputeerde Staten goed
keuring moeten onthouden aan
de recreatieve bestemming van
een strook grond van honderd
meter rond twee agrarische be
drijven.
Alle zittingen van 21 en 24 ja
nuari zijn openbaar. Zij worden
gehouden in het provinciehuis.
Sint Pieterstraat 42, Middel
burg.
IEUWS
Recreatiewerk
Zeeland
De Zeeuwse provinciale onder
wijsraad vergadert woensdag 22
januari, 14.00 uur, in het staten
zaalcomplex, Abdij 11, Middel
burg.
Agendapunten zijn onder andere
adviesaanvragen voor het plan
van scholen voor het voortgezet
onderwijs 1987-1989, beleids
ontwikkelingen van het samen
werkingsverband keuzebegelei
ding en onderwijs- en arbeids-
contacten (SKOA) en extra forma
tieplaatsen voor speciale ontwik
kel- of hulpverleningstaken in de
scholen.
De onderwijsraad vergadert in het
openbaar.
De stichting organiseert trainin
gen voor de vrijwilligers, opdat zij
mensen die zelf niet goed weten
hoe zij hun vakantietijd in Zeeland
moeten besteden daarbij kunnen
helpen. De trainingen worden in
het voorjaar gehouden en beslaan
een weekeinde. Vrijwilligers die al
recreatiewerk hebben gedaan in
voorgaande seizoenen kunnen
een vervolgtraining doen.
Campings en andere vakantie-
bedrijven kunnen zich abonne
ren op de diensten van de stich
ting Rekreatiewerk Zeeland
voor ƒ170,— per jaar. Zij ver
zekeren zich dan van gratis toe
zending van een activiteiten-
wijzer, van filmcatalogi en van
een evenementenmap. Verder
kan in dat geval gratis sport- en
spelmateriaal worden geleend.
De stichting beschikt boven
dien over materiaal voor het
houden van toneel- en theater
activiteiten en over een volks-
spelenspel. Deze voorzieningen
kunnen via het abonnement
worden gehuurd voor respec
tievelijk 30,— en 75,Er
kan gebruik worden gemaakt
van centrale inkoop van mate
riaal via de Stichting en de on
dernemingen kunnen meedoen
in het filmcircuit. Tenslotte
kunnen op grond van het abon
nement recreatieteams worden
aangevraagd.
De Zeeuwse sportraad heeft aan
de stichting Rekreatiewerk Zee
land twee pakketten beschikbaar
gesteld met sport- en spelmate
riaal. Een pakket is voor de regio
Zeeuwsch-Vlaanderen beschik
baar en het andere voor Zeeland
boven de Westerschelde. Te leen
zijn allerlei soorten ballen, varië
rend van tennisballen tot skippy
ballen, hockeysticks, hoepels,
slagbalknuppels en- planken,
springtouwen, een trektouw, een
toversnoer, pylonen, stelten en
vijfpersoons skilatten.
Het materiaal kan via het bureau
van de stichting in Middelburg
worden aangevraagd. De maxi
male uitleentermijn is twee we
ken. Zoals gezegd is de uitleen
gratis.
Voor de theaterattributen moet
een huurprijs worden betaald tot
maximaal dertig gulden. Het pak
ket bestaat uit een schmink-koffer
en een geluidsinstallatie die elk
tien gulden huur kosten, en een
dekor en schimmenspelmateriaal,
elk vijf gulden per keer. De reser
vering loopt weer via het bureau
van de stichting en de uitleenter
mijn is ten hoogste twee dagen.
Ook hier is er weer een set in
Zeeuwsch-Vlaanderen en een
voor overig Zeeland. Per set wordt
een waarborgsom van honderd
gulden gevraagd.
De volksspelenkoffer kan per
twee dagen worden geleend voor
een bedrag van 75, In de
koffer zitten krulbollen, gaaibol-
len, pierbollen, trou-madame, ke
gelen, ringsteken, steltlopen, ton-
spel, hoefijzerwerpen, toptafel-
spel, tafelkegelspel, schuiftafel,
dopspel en sjoelbak. De spelen
kunnen zowel binnen als buiten
worden gedaan. De koffer is aan
te vragen bij het stichtingsbureau.
Er is er weer een voor Zeeuwsch-
Vlaanderen en een voor Zeeland
boven de Westerschelde.
De vrijwilligers die het vakan
tiewerk op de recreatiebedrij-
ven doen, worden na hun trai
ning in teams ingedeeld. Een
recreatiewerkteam bestaat
doorgaans uit twee personen.
Recreatie-ondernemers die een
team in hun bedrijf willen laten
Van 29 januari tot en met 1 fe
bruari wordt in de Veilinghallen
in Goes weer een beroepenma
nifestatie gehouden. De ope
ningstijden zijn van 8.45 -
17.00 uur en op donderdag is de
manifestatie tot 's avonds ne
gen uur te bezoeken.
Bedrijven en onderwijsinstel
lingen tonen welke beroepen er
zoal zijn en welke opleidingen
daartoe eventueel gevolgd
moeten worden.
De manifestatie is vooral ge
richt op de hoogste groepen uit
het basisonderwijs en de onder
bouw van het voortgezet on
derwijs. Alle scholen zijn bena
derd en inmiddels is er een aan
melding van negenduizend
werken, kunnen dat aanvragen
bij de stichting. Per vrijwilliger
moet 1 35,— per week als ver
goeding worden betaald. In de
werkperiode moet ook een keer
reiskostenvergoeding worden
betaald en er moet voor goede
huisvesting worden gezorgd.
Tenslotte moet aan de stichting
65,— worden betaald als te
gemoetkoming in de training
van de vrijwilligers. Ook hier
geldt dat de aanvragen moeten
worden gericht aan de stichting
Rekreatiewerk Zeeland.
De stichting Rekreatiewerk Zee
land krijgt tot en met 1986 twee
derde van de uitgaven waarte
genover geen inkomsten staan,
vergoed. Aan die vergoeding iseen
maximum van 30.000,— per
jaar verbonden. Voor administra
tieve ondersteuning van het werk
en voor extra huisvestingskosten
is een extra subsidie van nog eens
dertig mille gevraagd. Gedepu
teerde Staten schrijven in hun
voorstel aan provinciale staten,
dat voor een goede voortgang van
de werkzaamheden dat extra geld
gerechtvaardigd is. Provinciale
staten beslissen over de aanvraag
op 7 februari.
De stichting Rekreatiewerk
Zeeland kan nadere informatie
verstrekken over haar activitei
ten en dienstverlening. Het bu
reau is gevestigd in Middelburg,
Meanderlaan 368 (4337 TS),
telefoon 01180-35832. Rond 1
maart verhuist het bureau met
zijn medewerkers naar Roozen-
burglaan 89 in Middelburg. Het
telefoonnummer blijft gelijk.
scholieren die de manifestatie
in groepsverband bezoeken.
Behalve voor de leerlingen zelf
is de beroepenmanifestatie be
doeld voor hun ouders en verder
voor iedereen die met onderwijs
en arbeid te maken heeft.
De toegangsprijs voor particu
lieren bedraagt vier gulden en er
zijn gezinskaarten voor zes gul
den (op een gezinskaart krijgt
men toegang voor vijf perso
nen).
Organisator van de beroepenma
nifestatie is het Samenwerkings
verband voor keuzebegeleiding
en onderwijs— arbeidscontacten
(SKOA), onder eindverantwoor
delijkheid van het overlegplat
form contactcentrum onderwijs-
arbeid. In het SKOA werken sa
men het regionaal orgaan voor
het leerlingwezen in Zeeland, het
Contactcentrum onderwijs— ar
beid Zeeland en de Zeeuwse en
Christelijke stichting voor beroe-
penoriëntatie en school- en be
roepskeuze.
Door ervaringen, opgedaan tij
dens de twee eerdere manifesta
ties, is nu besloten de duur van de
tentoonstelling te verlengen. De
groepen kunnen dan gespreider
worden ontvangen en scholieren
kunnen zich dan beter laten voor
lichten. Behalve de langere tijds
duur is er ook meer ruimte vrijge
maakt in de Veilinghallen.
Aan de provincie is een subsidie
gevraagd in de kosten van de
manifestatie en in de reiskosten
voor de scholieren.
Het dagelijks bestuur van de pro
vincie heeft aan provinciale staten
voorgesteld 25.000,— bij te
dragen in de organisatie. Voor de
reiskosten wordt voorgesteld de
eigen bijdrage van scholieren op
vijf gulden te stellen en wat daar
boven komt voor rekening van de
provincie te nemen, met een
maximum van 1 5.000,—. Pro
vinciale staten beslissen op 7 fe
bruari.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180 31392
of 31402
DOOR CHRIST PETERS
'Archiefsprokkels' is een
rubriek die in principe we
kelijks verschijnt. Voor de
inhoud tekenen per keer
de gemeentearchivarissen
Christ Peters (Vlissingen)
of Peter Sijnke (Middel
burg).
Eindredactie Ad Hanne-
man.
Deze tekst was te lezen op een
steen die ingemetseld was in de
muur van het schoolgebouw van
de voormalige huishoudschool
aan het Groenewoud. Wat doet
een Latijnse tekst nu op een
huishoudschool? Deze steen was
ingemetseld ter herinnering aan
de openbare Latijnse school te
Vlissinge zoals die gefunctioneerd
heeft vanaf 1572 tot ca. 1796.
Wanneer die Latijnse school
precies ontstaan is, eten we niet.
Wèl weten we dat er in elk geval
in 1572 al een dergelijk instituut
was.
Toen werd namelijk tot rector be
noemd een vluchteling uit Vlaan
deren: Joris de Raad, ook bekend
onder zijn Latijnse naam Geor-
gius Consiliarus. In die periode
kwamen er meer mensen vanwege
hun geloof uit zuidelijker streken
ondermeer naar Zeeland. Onder
hen waren er diverse die zich hier
als onderwijzer wilden vestigen.
Om het peil van het onderwijs re
delijk te kunnen houden vaardig
den de Staten van Zeeland in 1583
een
"Placaet ende Ordonnantie" uit
"van de schoöl-ordeninghe die men
voorlaen sal houden en observeeren
binnen den Lande ende Graefflick-
heyt van Zeelandt
In Vlissingen was men begonnen
in een pand aan de Oude Markt.
Vanaf 16 april 1586 werd de
school echter verplaatst naar een
pand in de Nieuwstraat dat de
stad gehuurd had. Later werd een
pand in het Lange Groenewoud
gekocht. Daar werd toen de
school in gevestigd. Dit gebouw
bestond uit één verdieping met
erachter een hoger gebouw dat in
de Rioolstraat (thans Wetering
straat) uitkwam.
Als Latijnse School heeft het
dienst gedaan tot 1796. Toen werd
het in de Franse tijd bestemd tot
woning voor de generaal Osten. In
1861 is het hele gebouw gesloopt
om plaats te maken voor een heel
modern schoolgebouw. Dit is nu
in 1975 op zijn beurt weer afge
broken. Er voor in de plaats kwa
men woonhuizen: o.a. Groene
woud 41 en de drie huizen aan het
Plein Vierwinden.
Doel en opzet
De bedoeling van de Latijnse
School was om voor te bereiden
op het vervolgonderwijs aan een
universiteit of Hogeschool. Daar
immers werd alleen maar les ge
geven in het Latijn, zodat men
toch enigszins met die taal op de
hoogte moest zijn, wilde men ver
volgstudies kunnen gaan doen. Bij
de aanvang zijn de toelatingseisen
voor de Latijnse school niet zo
hoog gesteld getuige het besluit
van het stadsbestuur van Vlissin
gen van 8 oktober 1586 waarin
bepaald werd: "Geen kinderen in
de Latijnsche School te admitteren
toelaten) dan die wel Duytsch
nederlands) konden leesen ende
schrijven
Hoe de opzet van het onderwijs
geregeld was is niet meer te re
construeren, maar vanaf begin
18e eeuw is het vrij nauwkeurig
bekend.
Zo weten we dat de school was
verdeeld in zes klassen, waarbij
anders dan tegenwoordig, de zes-
Steen met inscriptie "Gymnasium Reïp Flissinganae uit de voor
malige Latijnse school, thans in Stedelijk Museum Vlissingen.
de de laagste klas was en de eerste
de hoogste. De rector gaf les in
klas 1 t/m 3, de conrector in klas 4
t/m 6. Het toezicht op de school
was in handen van curatoren
waarvan meestal een of meer pre
dikanten en enkele personen in
het stadsbestuur deel uitmaakten.
Onderwijs gaf men in de volgende
vakken: grammatica, retorica,
poëtica, logica. Vanaf de vierde
klas kregen de leerlingen Grieks.
In alle klassen werd uitvoerig
aandacht besteed aan de Heidel-
bergse catechismus. Deze moest
in de hoogste klas gelezen worden
in het Grieks, in 2 t/m 4 in het
Latijn en in 5 en 6 in het Neder
lands.
De schooltijden waren van
8.30-11 en van 13.30-16.00 uur,
doch in de wintermaanden 's
morgens een half uur later. Men
had twee keer per jaar grote va
kantie en wel van 21 december tot
10 januari en van 10 juli tot 9 au
gustus. Verder enkele dagen met
Pasen en Pinksteren. Ook was
men elke woensdag- en zaterdag
middag vrij van school. Tevens
werd er 's middags vrij gegeven als
er een nieuwe leerling kwam en
eens in de drie maanden als het
schoolgeld betaald moest worden!
Dit bedroeg vijf schellingen per
maand, ongeveer 1,50.
Het leerlingenaantal heeft door
gaans tussen de 20 en de 30 be
dragen. Een enkele keer daarbo
ven. Dat was o.a. het geval toen
Jacobus Wagenaar van 1744-1753
rector was. Deze was Duitser van
geboorte, was priester geweest,
verliefd geworden op een non en
met haar naar de Nederlanden
gevlucht. Zij werden Hervormd
en ze zijn hier getrouwd. Over zijn
onderwijs merkt Godewardus Vro
likhert in zijn Vlissingsche Kerk
hemel op: "Hij was een geleerd
man, aan wiens taalkunde alleen
ontbrak, dal zij meer naar hel
klooster-onderwijs, dat hij in zijn
jeugd genoten had, dan naar de
Hoogeschool riekte
De laatste rector van de Latijn
sche School te Vlissingen was
Henricus van Royen. Deze ging in
1795 in de politiek en vertrok uit
Vlissingen. Later werd hij Staats
raad. Hij overleed in 1844 in Den
Haag. Enkele bekende leerlingen
van de Latijnsche School te Vlis
singen waren: Jacoba Adriana
Busken (Coosje Busken) en Anto
ny van der Woordt, zoon van een
vriend van J. Bellamy en evenals
hij een jong veelbelovend dichter.
Met het vertrek van Van Royen
was de school ter ziele. Na de
Franse tijd toen het inwoneraan
tal van Vlissingen tot ca. 4700 ge
daald was, is de Latijnsche School
niet meer opnieuw ingericht. Ons
rest nog één herinnering, want in
het Stedelijk museum te Vlissin
gen valt nog steeds de steen met
het opschrift "Gymnasium Reïp:
Flissinganae" die in 1975 uit de
huishoudbundel is gered, te be
wonderen.
De inventarisatie is uitge- Blomjous, Wilma de Rooy
voerd door een drietal en Wout Kempermans.
baanloze vrijwilligers Karin Zij zijn er in de periode juni
tot oktober vorig jaar op
uitgetrokken, om te zien
wat er aan kleine land
schapselementen op Wal
cheren nog aanwezig was en
vooral naar de staat van
onderhoud.
De gegevens, die ze daarbij
verkregen, zijn weergege
ven in een rapport, dat
wordt overhandigd aan de
natuurverenigingen op
Walcheren. Uit de resulta
ten blijkt, dat een groot
aantal landschapselemen
ten in slechte onderhouds-
staat verkeren.
In totaal zijn zo'n 307 ele
menten geïnventariseerd en
89 krijgen het etiket urgent
opgeplakt. Dat betekent,
dat spoedig onderhoud
noodzakelijk is, wil het ele
ment niet verloren gaan.
Het gaat daarbij voorna
melijk om drinkputten. Bij
na de helft van de drink
putten bevindt zich in
slechte staat van onder
houd. Maar ook knotbo-
men en heggen zijn aan een
degelijke onderhoudsbeurt
toe.
Vandaar dat tijdens de
overhandiging erop aange
drongen zal worden om tot
de oprichting van een "on
derhoudsploeg kleine land
schapselementen" te ko
men.
Daarop vooruitlopend
heeft het Buro Baanlozen
Service (BBS) al een infor
matiebijeenkomst gepland
op vrijdag 24 januari om
10.00 uur 's morgens. Tij
dens die bijeenkomst zal de
Stichting Landschapsver
zorging Zeeland een
uiteenzetting geven over
wat landschapsonderhoud
is, wat de werkzaamheden
inhouden en wat voor werk
er op Walcheren te doen is.
Het ligt in de bedoeling, dat
uit die bijeenkomst een on
derhoudsploeg voortkomt.
Voor inlichtingen of opgave
voor die bijeenkomst kunt
U terecht: B.B.S., Stadhuis
straat 1, Middelburg,
01180-35790.
