HET WEEKBLAD VOOR WALCHEREN Open Delta (bodybuilding) wedstrijden in Schouwburg □e^Lissinger 'ATV levert toch geen arbeidsplaatsen op, het bezorgt alleen overwerk' J. Vader, L.A. Stof koper en L.N. Huisman-Griep: GOED ZEEUWS GOED ROND EEN SELECTIEVE Afdeling Voorlichting PZEM is één grote etalage Leden Narwal willen wrakken beschrijven s%t< ooftman ƒ100,- VOORDEEL NAPPA JACK J.P.A. R0SSËL MIDDELBURG ONTVANGT! ONDERZOEK CNV-JON GE REN IN ZEELAND: Schokkend Hard werken De Westerschelde her bergt heel wat geheimen. De bodem ligt bezaaid met oude scheepswrak ken. Over de meeste wrakken is nauwelijks iets bekend. 'Spiros Armenagos' Handicap KUNSTGEBITTEN en REPARATIES Zeeuwse vertelsels Lid NVM helpt U beslissen over Uw huis KWALITEITS- GESCHEIMKEN IN ALLE PRIJZEN VOOR JONG EN OUD BRILLEN KONTAKTLENZEN FRANK THIELEN OPTIEK kanaalstr. óO 4388 BP oost-souburg WAARDEBON GELDIG T/M 31-12- 85 op de aankoop van prachtig Brengt u de bon even mee a.u.b. oplage 22,700. wekelijks gratis huis aan huis op geheel Walcheren in combinatie met de faam, totale oplage 44.400. uitgave, provin ciale zeeuwse courant b.v administratie: markt 51, postbus 5017, 4330 ka middelburg, 01180-27651 advertentie: waistraat 56-60, postbus 18. 4380 aa vlissingen, 01184-15144, privé. w. melse. 01184-62320. redaktie: ad hanneman, 01180-27651 toestel 54 De Schouwburg in Middelburg staat op zondag 1 december open voor liefhebbers van mannen en vrouwen met goed getrainde en gespierde lichamen, bodybuilders dus. Zowel dames als heren alsook ju nioren nemen daar deel aan de Open DTC Delta wedstrijd. De heersende wereldkampioen tot 90 ki logram. Josef Grolmus, Appie Steenbeek (wereld kampioen in 1983) en de Nederlands kampioen bij de dames, Peggy Ouwerling, verzorgen een gastoptre den. De voorronde begint om 12 uur. Om 17 uur is de finale. Aad Heyermans legt tijdens de wedstrijden en de demonstraties uit wat er allemaal op het podium gebeurt. Hoewel de wedstrijd open is, komt toch het overgrote deel van de gespierde krachtsporters uit Zeeland, weet Maria Lentze van Stamina Sports. Dat komt wellicht omdat bodybuilding in Zeeland in opmars is. "Ondanks de soms negatieve kritieken". Onder de Zeeuwse deelnemers moeten dan ook de kanshebbers worden gezocht. De wedstrijden in de Schouwburg zijn klassificatie- wedstrijden. Dat houdt in dat de vijf geplaatsten in elke klasse mogen gaan deelnemen in een wedstrijd met de zogenaamde B-nominatie. De jurering wordt geregeld door de NBBF, de Nederlandse bodybuil ding federatie. DEZE WEEK IN Agnes Steketee in 'Uil het Zakenhart' Rubrieken: Korte infor matie,Podium, film, expo sitie. Een Rur-pagina vol ver strooiing De tv-programma's voor een hele week overzichtelijk bij elkaar gezet. Ondanks de hoge jeugdwerkloos heid zegt zeventig procent van de Zeeuwse werkende jongeren re gelmatig overwerk te verrichten. Het overwerk blijft in de meeste gevallen beperkt tot vijf uren in de week. In de commerciële dienst verlening en het vervoer daarente gen is tien tot vijftien uur overwerk per week geen uitzondering. Dat blijkt uit een enquête naar overwerk en arbeidstijdverkor ting, uitgevoerd door WJ-CNV (de jongerenorganisatie van het CNV distrikt Zeeland. Van de 800 aangeschreven jonge ren hebben er 150 gereageerd. Veel jongeren vinden het noodza kelijk overwerk te verrichten om dat het opgedragen werk afge maakt moet worden. In de bouw zijn het vooral de extra verdien sten die het overwerk aantrekke lijk maken. Jongeren werkzaam in de verzorging/gezondheidszorg noemen het nijpend personeelste kort als reden voor het overwer ken. Bij deze groep jongeren bes taat dan ook de meeste weerstand tegen het overwerken. Een andere opmerkelijke conclu sie uit deze enquête is het aange toonde verband tussen overwerk en arbeidstijdverkorting. In be drijven/instellingen waar op het moment van de enquête volledige ATV was ingevoerd, wordt vijf tien procent meer overgewerkt dan in bedrijven/instellingen waar de ATV niet is ingevoerd. Kortom, ATV bevordert het overwerken, aldus de onderzoe kers. Zeeuwse werkende jongeren staan positief ten opzichte van verdere ATV, als hier geen loon voor in geleverd hoeft te worden, en het arbeidsplaatsen oplevert. Over dat laatste zijn de jongeren nogal sceptisch. De veelgehoorde op merking is: "ATV levert toch geen arbeidsplaatsen op, het bezorgt mij maar extra overwerk". WJ-CNV Zeeland vindt deze conclusies schokkend. Het over werk moet teruggedrongen wor den en de ATV moet nu eindelijk eens banen opleveren. Daarom doet de jongerenorganisatie een dringend beroep op de werkge vers, werknemers, ondernemings raden en de arbeidsinspektic om hun verantwoordelijkheid te be- seffzn dsze situatie te veranderen en te zorgen voor een betere ver deling van de beschikbare arbeid. Voor WJ-CNV Zeeland geeft de ze enquête aanleiding een aantal avonden in Zeeland te organise ren voor jongeren onder het the ma: 'Wie wordt er beter van ATV,' jij soms?' De eerste bijeenkomst is op dinsdag 3 december in Mid delburg (voor jongeren uit Wal cheren) in hotel Bethsemes, Nieuwe Haven 37, aanvang 20.15 uur. Door via een foto-electrische cel een scherm omhoog te brengen en als eerste naar binnen te stappen, opende de directeur van de NV PZEM, ir. L.G. Sisouw de Zilwa, vrijdag de 'nieuwe' afdeling voor lichting van de PZEM in Middel burg. Zoals bekend, was de voormalige behuizing van het informatiecen trum aan de Korte Delft in Mid delburg te klein en mede uit oog punt van centralisatie besloot men deze afdeling in het nieuwe hoofdkantoor onder te brengen. Voorafgaand aan de opening schetste Sisouw het verschil in voorlichting tussen vroeger en nu. "Vroeger was voorlichting name lijk het verkopen van ons product; nu is het zaak om dat product zo zuinig mogelijk te gebruiken en daar is een goede voorlichting voor nodig. Publieksgericht en objectief'. Het hoofd van de afdeling voor lichting, Piet Hanse, zag 'zijn' af deling zo: "Deze afdeling moet een ontmoetingsplaats met het bedrijf zijn. De consument moet niet van het kastje naar de muur gestuurd worden, maar bij óns te recht kunnen en antwoord krijgen op vragen zoals: waar kan ik met mijn klachten terecht? en wat kan de PZEM voor mij doen?". De nieuwe afdeling mag er dan ook wezen: Eén grote etalage, waar niet alleen de talloze moge lijkheden met energie te zien zijn, maar waar de consument ook dingen zelf kan uitproberen. Er zijn ruime, gezellige zithoeken gecreeërd, waar men zich desge wenst uitvoerig door een van de zes voorlichters kan laten infor meren. Vanzelfsprekend is er een uitgebreide documentatie-hoek waar een groot aanbod van fol ders en brochures het brede scala van energie en -besparing belich ten. '"t is zestig jaar gelee en toch, ik erinner 't me nog zo goed. Voader was 'n man van weinig proatjes; 'n kalme bedaerde man, die stil z'n eigen weg gieng. Op 'n middag kreeg ie woorden mee z'n boer over het dossen (dorsen red). Vaoder was in z'n recht, och - naturelik wès er geen recht, 's Aevens las ie in de Biebel 'n kapittel. Dae kwam onderandere in voor over het graf. "Daer oue de bozen op van beroerienge, dae ruste de vermoeide van kracht. De kleine en de grote is daer en de knecht vrie van zijn 'eer. Waerom geeft Hij de ellendelingen het licht en 't leven de bitterlijk bedroefden van gemoed?"....Toen kon de goede mah nie meer; ie rees op en gieng nae buten en moeder, zo wit as 'n doek, gieng 'm achteran". Een citaat uit het kortgeleden verschenen boek 'goed zeeuws goed rond' met een selectie ver halen uit de bundels 'Oud-Wal- cheren' van J. Vader, 'Op en om de Noordzee-Boulevard' van L.A. Stofkoper en 'Zeeuwse Vertelselt jes' van L.N. Huisman-Griep. De selectie werd uitgegeven omdat - zo schrijft uitgeverij Den Boer in Middelburg in het voorwoord - er 'een regelmatige vraag was naar herdrukken van Zeeuwse verha lenbundels'. De productie van één kleine bundel is echter een kost bare zaak. Door de drie bekende bundels - waar, uiteraard, de meeste vraag naar was - bijeen te brengen, "menen wij de oplossing gevonden te hebben voor een be taalbare uitgave van Zeeuwse verhalen. De combinatie geeft te vens een prettige variatie aan v>.i- halen van belevenissen, gebruiken en zeden van het boerenland, maar ook de humor van de wa terkant". Het gebruikte citaat in de aanhef is van J. Vader, een wagenmaker uit Oostkapelle, die op 20 maart 1966 op 91-jarige leeftijd in het ziekenhuis overleed aan longont steking. Onder de titel 'Standen' wordt verhaald over hoe de Wal- chenaren met elkaar omgingen in vroege jaeren. Kort is vader over het 'erevolk' dat voor de negen tiende eeuw de landhuizen in - vooral - Koudekerke, Domburg en Oostkapelle - bewoonde. Veel aandacht besteedt de schrijver aan de landarbeiders, die met hard werken amper het hoofd boven water konden houden. Ook de hoofdonderwijzer moest er van alles bijschnabbelen om het de 'matresse' (vrouw van de hoofd- meester) nog enigszins aange naam te maken. 's Zomers werkte de arbeider 'van zuiiiïe tot zunite'(yan zonsopgang tot zonsondergang) en in de herfst was het weinig beter. Van novem ber tot april dorste hij met de vlegel of werkte al die tijd in het opstui vende stof. Ook de vrouw van de landarbeider moest werken. Zelfs als zij nog maar net een baby had. "Als de arbeidersvrouw haar baby nog zelf voedde, werd deze meege nomen naar het veld en achter een tervestuke (tien overeind staande schovengelegd, bezat zij grotere Instructeur les van Haneghem kinderen, die nog naar school gin gen, dan bracht ze die bij een ou dere vrouw, die er voor tien cent 'per stuk' een dag op paste. Kwam de vrouw 's avonds laat thuis, dan kon zij weer aan de slag gaan... In 'Op vrijersvoeten' toont de schrijver Vader hoe vroeger de paartjes elkaar ontmoetten en de nuchtere en hoogdravendheid mijdende Walchenaar het min nespel bedreven. De ouders had den een flinke vinger in de pap als zoon of dochter eenmaal had ge kozen. Niet zelden werd gewaar schuwd: 'Van 'n knap gezicht ku je nie ete en liefde in 'n kotje is praot voor 'n zotje. 't is beter de zin ge- boge as de rik (rug) geboge, kind'. Vooral als het meisje iemand uit de lagere stand verkoos werden die uitdrukkingen gebruikt. De huwelijksdag op de hoeve krijgt in dit verhaal veel aandacht. Drank speelde een belangrijke rol op zo'n dag. "De laatste uren van de bruiloftsdag brachten allen bin nen door en wanneer er twee waren. Op zoek naar de (gezonken) geheimen van Westerschelde Onderwatersportvereniging 'de Narwal' uit Oostburg wil de scheepswrakken in de Wester schelde in kaart brengen. Daar naast wil men proberen meer aan de weet te komen van de herkomst van de wrakken. Daartoe wordt begin volgend jaar een aparte stichting opgericht. Een en ander resulteert mogelijk in een 'scheepswrak'-boekje en een ten toonstelling. Zover is het echter nog lang niet. Leden van de Oostburgse onder watersportvereniging duiken re gelmatig in de Westerschelde. De duikkern bestaat uit een man of twaalf. De ploeg beschikt over verschil lende rubberboten. Vijf jaar gele den doken leden van de 'Narwal' op initiatief van instructeur les van Haneghem, voor het eerst naar een wrak, de in de jaren zes tig bij Vlissingen vergane Griekse vrachtboot 'Spiros Armenagos'. Van Haneghem: "We duiken nog steeds naar de Griek. Het is een prima oefenwrak. Het duiken naar wrakken brengt echter een zeker risico met zich mee. Van Haneghem. "Je mag niet roeke loos te werk gaan. Als je een wrak ingaat, moetje weten watje doet. We mogen nooit onverantwoorde risico's nemen. Het is net als met autorijden. Je moet geen gekke dingen doen". Men kan niet het hele jaar in de Westerschelde duiken. Het duikseizoen begint in mei en eindigt, afhankelijk van de weer somstandigheden, in oktober of november. "Als de najaarsstor men beginnen is het afgelopen", aldus instructeur van Haneghem. Het zicht in de Westerschelde is zeer beperkt, het varieert van 0 tot enkele nieters, wat een extra han dicap vormt. De wrakken waarnaar gedoken wordt liggen alle buiten de vaar- teul. Om het gevaar dat de dui- ers worden overvaren door een passerend schip te beperken, wordt elke duikpoging van tevo ren gemeld aan de bevoegde in stanties. 'De Narwal' heeft aan rijkswaterstaat toestemming ge vraagd en gekregen om naar de wrakken te duiken. Zij is namelijk eigenaar van de scheepswrakken. Leden van 'de Narwal' hebben en kele favoriete wrakken, waaronder 'de Noordzee', een kleine sleper die in hqt begin van de tweede wereldoorlog verging bij Vlissin gen en een Engelse tanker voor de kust van Nieuwvliet. De tanker liep op een oorlogsmijn. De leden van de Oostburgse on derwatersportvereniging willen in de toekomst, meer gericht de wrakken in de Westerschelde en de monding van deze zeearm on derzoeken. Ze willen daarvoor een aparte stichting oprichten, die zich speciaal gaat bezighouden met de inventarisatie van de scheepswrakken. De stichtings vorm biedt verschillende voorde len. Van Haneghem: "Als stich ting krijg je gemakkelijk toegang tot archieven. Ook in financieel opzicht biedt het voordelen". De 'Narwal'-leden willen de za ken serieus aanpakken. "Wat we nodig hebben is een zeewaardig scheepje. Met die rubberboten is het maar behelpen. We willen daarvoor een beroep doen op het bedrijfsleven. Wellicht dat er be drijven zijn die het wrakkenon- derzoek willen sponsoren", werft van Haneghem. Het wrakkenonderzoek kan mo gelijk resulteren in een tentoon stelling. Regelmatig worden aar dige vondsten gedaan. De 'Nar wal-duikers haalden onder meer een oude scheepsbel boven. De verzamelde gegevens worden mo gelijk gebundeld. Instructeur van Haneghem denkt aan een uitgave Enkele 'Narwal'-leden die regelmatig de Westerschelde in duiken. in samenwerking met de heem kundige kring 'West Zeeuws- Vlaanderen'. "Wellicht dat die interesse heb ben. Het gaat tenslotte om een stukje historie, waar weinig of niets over bekend is". Speciale aandacht hebben de duikers voor wrakken van de Breskense vis sersvloot. "We willen wel eens weten wat er van al die wilde ver halen die oude vissers bij de Kaai vertellen waar is". TANDPROTHET1CUS Spoedig klaar Tel. afspraken 01184-14533 Hobeinstraat 52, Vlissingen die elkaar die dag gevonden had den, bleven ze bij elkaar zitten. Er werd nog eens gegeten, er werd nog eens (veel) gedronken". Ga£n de verhalen van J. Vader vooral over de gebruiken, karak tertrekken en typeringen over Walchenaren, Zeeuwse Vertel sels' van L.N. Huisman-Griep zijn (verzonnen) verhalen en gedichten in dialect. Mevrouw Huisman leeft nog, ze woont in een bejaardenhuis in Bergen op Zoom. Haar vertel sels beginnen met een gedicht 'Jaone op de bromfiets'. En dat duidt er al op dat dat de tien ver halen actueler zijn - meer in deze tijd. Van haar hand werden tien verhalen opgenomen. Hoogst amusant is de derde serie 'Op en om de Noordzee-Boule vard' van L.A. Stofkoper, bij leven zakenman en actief in het verenigingsleven. Ook was de drie jaar geleden op bijna negentige- jarige leeftijd overleden Vlissinger ondervoorzitter van de Kamer van Koophandel. Zijn verhalen - zoals opgenomen in de bundel - vertelde hij vaak op uitnodigingen in het openbaar. Zijn vrouw he rinnert zich dat hij 'op de dorpen' een graag gehoorde en geziene verteller was. En wie z'n verhalen leest, krijgt automatisch een glim lach op het gezicht. Zoals bij voorbeeld die Arie in 'Bootsman Arie moppert'. De nieuwe tijden breken aan en Arie ziet al dat nieuws met de no dige reserve. Het verhaal speelt zich - zoals alle verhalen - af op de 'boule' (boulevard) in Vlissingen. De boten die voorbijvaren noemt de gepensioneerde zeebonk 'drij vende petroleum- of benzinebus sen'. Hij geeft af op het toerisme. "Als ze 't wel konden hingen ze er mis schien iedere dag een andre ge schilderde lap voor - iedere week een ander stuk zee of 'n andre on dergaande zon vanwege het Vreemdelingenverkeer en verkoch ten ze kaartjes voor toegang op de Boule - hedenavond extra Noord- westerstorm! - 'n kwartje entree". 'Kankeren' doet trouwens ook Arie Bramzeil' een gewezen zee man die zijn intrek aan de wal heeft genomen bij een dame op de 'boule'. Stofkoper - in de 'ik-vorm' - zoekt Arie Bramzeil op. Bram- Letzer Ventevogel Makelaardij bv zeil is verrast. "U daar meneer - nou krijg ik werachlig in mijn kas teeltje nog offeszeele visite - toch ben 'k er blij mee". De verteller moet plaatsnemen. "Gaat u zilte maar kapseis niet met die fuwele sofa, want die is maar kaduuk - as 'k er 's nachts op leg, komme de veren er nog uit en hob bel je zo erg alsof je bij de Noord- hinder in de branding lig te rollen Dat Arie Bramzeil er moeite mee heeft ziek te zijn, geen neut meer te mogen nemen en dat ze het al lemaal aan het verkeerde eind hebben - dus ook de huisarts - wordt vol zelfspot omschreven. Het boek is geïllustreerd met een aantal tekeningen. De uitgever meldt dat de maker er van onbe kend is. 'Goed Zeeuws goed rond', een selectie verhalen uit de bundels 'Oud Walche ren van J. Vader, 'Op en om de Noord zee Boulevard' van LA. Stofkoper en 'Zeeuwse vertelsels' van L.N. Huis man-Griep. 239 hlz. uitgeverij Den Boer Middelburg f 19,75. 'De betere geschenken SERVICE KWALITEIT GARANTIE LANGE DEIf T SO MIDDELBURG 01180 1 3221 Directie B Duurtsema Badhuisstrui 71 Teiatoon 01184 - 19192 Postbus 5151 4380 KD Vlissingen vvaflr w Plein 1940 Middelburg Tel. 01180-12560 SINT KOOPAVONDEN: Donderdag 28 november Vrijdag 29 november Maandag 2 december Dinsdag 3 december Woensdag 4 december Een modern winkelcentrum. Een sfeervolle binnenstad. Gezellige winkelstraten. Speciaalzaken en warenhuizen. Veel parkeerruimte. MCO en FGB, Middelburg.

Krantenbank Zeeland

de Vlissinger | 1985 | | pagina 1