Wandelen op
de Haringvreter
Inventarisatie
zwemgelegenheden
DE LANGE DELFT EN HET HUIS
VAN WILLEM VAN ORANJE
iPKOVIKÏ;
ZEELAND
ontwerp-provinciaal
bodemsaneringsprogramma
1986
Zomerweek ZIKV: Zeeuwse primeur
Kunstzinnige
vorming en
volwassenen
educatie
Onderwijs
Werkloosheid
Zwem
gelegen
heden
Woensdag 19 juni 1985
(OM MI SS IKS
De Provinciale waterstaat heeft een gedetailleerd rapport
uitgebracht, waarin een overzicht wordt gegeven van de
plaatsen waar veel wordt gezwommen in Zeeland èn de
kwaliteit van het water ter plekke.
IN BH HO UI'
Zweminrichtingen
Controle op de
waterkwaliteit
Uitbreiding meet
punten
provinciale griffie
A B D IJ
IEÜWS
f.brfft
Op vrijdag 28 juni (tijdens de
Veerse Meerdagen) is het mogelijk
om gratis te worden vervoerd naar
het eiland "De Haringvreter" in
het Veerse Meer. Er is dan gele
genheid - ook gratis - deel te ne
men aan een wandeling onder lei
ding van deskundigen van de
Dienst der Domeinen. Het tran
sport over water vindt plaats met
"bruine schepen" (o.a. een klip
per en een kotter) van "de
Zeeuwse Stromen". De afvaarten
zijn: 17.00-18.00 - 19.00 -
20.00 en 21.00 uur. Per schip
kunnen ongeveer 30 personen
worden vervoerd. De vaartijd is
een half uur heen en een half uur
terug. De wandeling duurt onge
veer een half uur.
Voor de afsluiting van het Veerse
Gat in 1 961 was de Haringvreter
een zandplaat die bij eb voor het
grootste gedeelte droogviel en bij
vloed onderliep. Er kwamen op
deze plaat veel zeehonden voor.
Beweerd wordt dat de zeehon
denpopulatie zich rijkelijk voedde
met onder meer haring. Vandaar
wellicht de naam "Haringvreter",
maar zeker is dit niet.
Na afsluiting kwam een deel van
de plaat permanent droog te lig
gen Bij het zomerpeil van het
Veerse Meer gaat het om een op
pervlakte van 60 ha. Omdat het
gevaar bestond van afstuiving
van de bovenste voedselrijke laa g
werd in het najaar van 1 962 rog
ge ingezaaid. Een jaar later werd
het gehele eiland met speciale
grassen en klaver ingezaaid. In de
jaren daarna werd een bos aan
geplant van 20 ha.
Het beheer van het eiland is ge
richt op het zich laten ontwikkelen
van een "interessante natuur". Zo
is er een zeer waardevolle plan
tengroei ontstaan, waaronder
wilde orchideeënsoorten. Ook als
broedgebied, voedsel- en over-
winteringsgebied voor diverse
soorten watervogels speelt de
Haringvreter een belangrijke rol.
Daarom is een deel van het eiland
tijdens het broedseizoen niet toe
gankelijk voor het publiek.
De plantengroei op de Haringvre
ter gedijt zo goed doordat onder
het eiland geleidelijk aan een
zoetwaterbei is ontstaan.
Het bos bestaat uit een gemengd
loofbos, met als hoofdhoutsoort:
eik, grauwe abeel, berk en els.
Door deze bebossing, die nog in
ontwikkeling verkeert, lopen di
verse wandelpaden die vrij zijn te
betreden.
De weilanden op de Haringvreter
zijn in eerste instantie alleen be
weid door pony's. Hoewel het in
de bedoeling lag deze dieren een
heel jaar op het eiland te laten
verblijven, waren de overwinte
ringsproblemen te groot en werd
al spoedig overgegaan tot bewei
ding van het voorjaar tot in het
late najaar.
Aangezien beweiding met alleen
paarden op langere termijn pro
blemen kan geven, werd ook jong
vee naar het eiland gebracht.
In 1981 werd geprobeerd een
Het Zeeuws Steunpunt voor
kunstzinnige vorming en volwas
seneneducatie vergadert maan
dag 24 juni, 1 6.00 uur in het ge
bouw van het steunpunt,
Rouaansekaai 43 in Middelburg.
Er wordt o.a. gesproken over een
verslag van het dansoverleg over
de projecten die gehouden
zijn in 1984, het voorontwerp
deelplannen onderwijs, sociaal-
cultureel werk, kunst- en cultuur
behoud en de knelpunten die
voortkomen uit werkplannen vol
wasseneneducatie binnen het
steunpunt.
Woensdag 26 juni, 14.00 uur
vergadert de Provinciale Onder
wijsraad.
In deze extra vergadering zal ge
sproken worden over de hoofdlij
nennotitie provinciaal onderwijs
beleid. Plaats van samenkomst:
statencomplex, Abdij 1 1 in Mid
delburg.
De Zeeuwse Stuurgroep Werk
loosheid (ZSW) spreekt in haar
vergadering van 27 juni o.a. over
een reactie van de ZSW op het
wetsontwerp onbetaalde arbeid
uitkeringsgerechtigden (BOAU)
aan de Tweede Kamer; de knel
punten in de financiering van
werkloosheidsprojecten; vooront
werp deelplannen 1986-1989
onderwijs educatief en sociaal-
cultureel werk en over de inven
tarisatie van werkloosheidspro
jecten in Zeeland. De vergadering
begint om 14.00 uur en wordt
gehouden in het Provinciehuis,
Snt Pieterstraat 42 in Middel
burg.
Alle vergaderingen zijn openbaar.
gedeelte te beweiden met dam
herten. Eind vorig jaar werd deze
proef beëindigd omdat het te
moeilijk bleek de dieren te laten
overwinteren.
De inventarisatie is gemaakt om
dat er een wettelijk voorschrift is;
volgens artikel 10b van de Wet
hygiëne veiligheid zwemgelegen
heden dienen gedeputeerde sta
ten over een lijst te beschikken
van de zweminrichtingen in het
oppervlaktewater en van andere
plaatsen waar door veel mensen
wordt gezwommen. (Het gaat
hierbij niet om zwembaden). Aan
gezien Zeeland voor een derde uit
water bestaat en overal stranden
en plekjes aan de oever te vinden
zijn waar het goed zwemmen is, is
er een flink rapport ontstaan.
De inventarisatie heeft zich be
perkt tot de zeearmen in Zeeland:
het Grevelingenmeer, de Ooster-
schelde, het Veerse Meer en de
Westerschelde. De gegevens van
de Noodzeestranden zijn uit aller
lei andere onderzoeken voldoen
de bekend. Hetzelfde geldt voor
zwemgelegenheden in de bin
nenwateren: de kreken bij
Schelphoek en Ouwerkerk, het
Goese Sas, zwembad Sluis,
Braakmankreek, Otheensekreek,
Groot-Vogel en de Zandput bij
Clinge.
In totaal zijn wel zo n 130 plaat
sen bezocht, waarvan mag wor
den aangenomen dat er wordt
gezwommen, variërend van mas
saal tot sporadisch.
Het is voor de Provinciale water
staat belangrijk te weten welke
plaatsen als zwemgelegenhe
den" moeten worden aange
merkt, aangezien er namelijk
wettelijke voorschriften zijn voor
de controle van het water.
De AROB-commissie uit Gedepu
teerde Staten houdt dinsdag 25
juni twee hoorzittingen.
De eerste begint om 10 00 uur.
Het gaat om een bezwaar van
mevrouw G. van Tiggelen-Baecke
en de heer en mevrouw P de
Smet-Verschraegen uii Uzendij-
ke.
Burgemeester en Wethouders
van Oostburg hebben verklarin
gen van geen bezwaar gevraagd
voor de bouw van een bedrijfsge
bouw aan de Oranjestraat in IJ-
zendijke. GS hebben die verkla
ringen verleend.
De tweede hoorzitting is om
11.00 uur. De heer A. Nijssen uit
Zaamslag maakt bezwaar tegen
het weigeren van verklaringen
van geen bezwaar door G S voor
de bouw van een loods aan de
Weststraat in Zaamslag.
De Tweede Kamer uit Gedepu
teerde Staten houdt die dag (25
juni) tweemaal zitting om beroep
schriften tegen gemeentelijke be
slissingen over bijstandszaken te
behandelen.
Beslissingen van de colleges van
B en W. van Vlissingen en Hon-
tenisse worden aangevochten De
zittingen beginnen om 10.20 en
1 1.40 uur.
De hoorcommissie bestemmings
plannen houdt vrijdag 28 juni,
10.00 uur zitting.
Gehoord worden 1 5 bewoners uit
de Swaalingestraat en één be
woonster uit de Molenweg allen
te Zoutelande over hun bezwaar
tegen het bestemmingsplan "Be
drijventerrein Molenweg" te Zou
telande (gemeente Valkenisse).
Ook het gemeentebestuur van
Valkenisse wordt in de gelegen
heid gesteld zijn visie te geven-.
De hoorcommissie bestemmings
plannen adviseert het dagelijks
bestuur van de provincie over
goedkeuring van gemeentelijke
bestemmingsplannen.
Zoals altijd zijn alle zittingen
openbaar en worden gehouden in
het Provinciehuis, Sint Pieter
straat 42 in Middelburg h
Het spreekt vanzelf dat niet op el
ke plaats aan de oever waar wei
eens een zwemmer wordt gesig
naleerd de waterstaat meteen met
de meetapparatuur klaar moet
staan. Wel zijn er bepaalde maat
staven waardoor een plek aan de
oever als een (te bemonsteren)
"zwemgelegenheid" moet wor
den bestempeld.
De maatstaf die provinciale wa
terstaat - in overeenstemming met
de wetgeving - hanteert is; een
plek waar op een bepaald moment
meer dan 50 mensen aanwezig
zijn' met een bezetting van 1 per
soon per twee meter oeverlengte.
Of het gaat om zwemmers, poot
je-baders of zonaanbidders speelt
verder geen rol.
Langs de Zeeuwse zeearmen zijn
er 42 van dergelijke plaatsen te
vinden, (dus afgezien van de
Noordzeestranden en de binnen
wateren).
Een andere plaats waar men kan
zwemmen zijn de zg. "zwemin
richtingen". Dat zijn plaatsen
waar het mogelijk is te zwemmen
en waar voorzieningen zijn aan
gebracht, zoals bv. douches,
kleedruimten etc. Er is echter pas
sprake van een zweminrichting
als het gaat om een bedrijfsmati
ge exploitatie (als er entree wordt
geheven). Voor alle duidelijkheid:
het gaat hier niet om speciaal
aangelegde, al of niet overdekte
zwembaden, maar om water dat
al aanwezig is en als zweminrich
ting wordt gebruikt. Er zijn in
Zeeland drie van dergelijke in
richtingen: De Groot Vogel, de
Braakman en het zwembad Sluis.
De aanwijzing tot "zwemgele
genheid" of "zweminrichting"
betekent dat er controle moet
worden uitgeoefend op de ge
schiktheid van het water als
zwemwater. Bij zweminrichtingen
moet dit gebeuren door de ex
ploitant. In Zeeland wordt dit ge
daan door de Technologische
dienst van de waterschappen en
voor het zwembad Sluis door de
gemeente.
De Technologische dienst verricht
ook de metingen in de andere
binnenwateren die geschikt zijn
om te zwemmen.
Bij de controle van het water aan
de badstranden en in de zeearmen
ligt de zaak minder eenvoudig De
wet schrijft wel voor dat het water
dient te voldoen aan bepaalde
normen, wil het als zwemwater
dienst kunnen doen, maar er is
niet voorgeschreven welke in
stantie dit moet onderzoeken.
In feite zijn er twee in aanmerking
komende instanties: rijkswater
staat en de provincie Zeeland.
In 1 984 heeft rijkswaterstaat op
14 punten metingen gedaan,
waarvan slechts op drie plaatsen
op het strand Voor het overige
wordt er gemeten voor de kust en
in de stromen. Men gaat ervan uit
dat de resultaten hiervan genoeg
zeggen over de kwaliteit van het
water aan het strand. De provin
ciale waterstaat is het hiermee
niet eens. Men vindt dat de me
tingen in de badzöne moeten
worden verricht. Pogingen om
rijkswaterstaat hiertoe over te ha
len zijn echter mislukt.
Omdat er toch iemand moet me
ten, stelt provinciale waterstaat
voor het eigen bemonsteringspro
gramma (tot nu toe op vier plaat
sen) flink uit te breiden tot in to
taal 21 plaatsen.
Het argumenten hiervoor is dat
het onderzoek van rijkswaterstaat
duidelijk niet de goede cijfers op
levert voorde badzóne. Bovendien
is er sprake van het nakomen van
wettelijke voorschriften. De wa
terstaat vindt het verder belangrijk
dat een goede voorlichting aan het
publiek kan worden gegeven over
de zeewaterkwaliteit.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
DOOR PETER SIJNKE
'Archiefsprokkels' is een ru
briek die in principe weke
lijks op deze pagina ver
schijnt. Voor de inhoud te
kenen per keer de gemeen
tearchivarissen Christ Peters
(Vlissingen) of Peter Sijnke
(Middelburg). Eindredactie
Ad Hanneman.
De Lange Delft,
winkelpromenade sinds 1976,
heeft een lange en bewogen
geschiedenis. De straat
ontleent haar naam aan het
water. Dilf(t), delf of delft
betekent namelijk gedolven
waterloop, gracht. Dezelfde
naam komt ook elders voor,
vergelijk bijvoorbeeld Oude
Delft (Antwerpen) en Korte
Delft (Delft).
Het oudste stadsdeel van de
Zeeuwse hoofdstad, de concentri
sche "burcht" van vóór 1254, nog
goed waar te nemen op platte
gronden en luchtfoto's, wordt
omsloten door Markt - Lange
Noordstraat - Hofplein - Wage-
naarstraat Sint Pieterstraat - Kor
te Delft - Lange Delft. Waar nu
Hofplein, Wagenaarstraat en Sint
Pieterstraat liggen stroomde eens
het riviertje de Arne. Door, of
langs, de Korte en de Lange Delft
liep een stadsgracht.
In de middeleeuwse stadsreke
ningen wordt de Lange Delft ver
schillende keren genoemd. Deze
(winkel)straal vormde een be
langrijke verbinding tussen de
Dam en de Markt. 400 Jaar gele
den bevonden zich zo'n 95 huizen
in de Lange Delft. In het begin
van de 20ste eeuw waren er slechts
weinig meer over.
De Lange Delft telde vele be
langrijke monumenten. Zo stond
er het oude Gasthuis, met de er-
bijbehorende al in I396/1397 ge
noemde kerk. Deze gebouwen
werden in 1867 afgebroken toen
een nieuw Gasthuis aan het
Noordpoortplein gereed was ge
komen. Schuin achter de kerk
bouwde men in 1493/1494 een
aan St. Barbara gewijde kapel, die
thans nog bestaat en in gebruik is
bij de Christelijk Gereformeerde
Gemeente. Ook de unieke laat
middeleeuwse houten gevel, die
zich thans in de tuin van het
voormalige Zeeuws Museum in
de Wagenaarstraat bevindt, stond
tot 1888 in de Lange Delft. Het
middeleeuwse steenhuis "Rosen-
burch" (verloren gegaan in 1940)
bevond zich aan dezelfde zijde als
de houten gevel (komende vanaf
de Markt aan de linkerkant).
Aan de andere zijde van de straat
stond op de hoek van de Sint Jan
straat (op de plaats waar nu een
optiekzaak is gevestigd) het zoge
naamde West-Indische Huis. Bij
dit gebouw staan we wat langer
stil. Begin 16de eeuw woonde hier
Andries, ridder, heer van Wacke-
ne, die tussen 1501 en 1515 het
ambt van rentmeester Bewester
Schelde bekleedde. Zijn schoon
zoon Anton van Bourgondië ver
kocht het huis aan de stad Mid
delburg. Vervolgens kocht Adolf
Hardinck, rentmeester Bewester
Schelde van 1517-1535, het ter
rein, bestaande uit een huis,
boomgaard en zomerhuis (achter
het huis) aan. Het woonhuis liet
hij grondig in renaissancestijl ver
bouwen. Na de overgang van
Middelburg naar Willem van
Oranje (1574) kwam het fraaie
pand in het bezit van de prins. Hij
verbleef er regelmatig. In 1582
kocht de stad het weer terug van
Oranje, die sedert dat jaar over
een nieuwe behuizing in Vlissin
gen kon beschikken. Kooplieden
van de Engelse Merchant Adven
turers betrokken het vervolgens
T West-Indische Huis te Middelburg. Naar een 18de eeuwse gravure.
Middelburg, huis Hardinck
(1583-1621). De zetel van de Ka
mer Zeeland der West-Indische
Compagnie werd er in 1621 in ge
vestigd. 170 jaar bleef het die
kantoorbestemming houden (tot
1791). In het achterste deel, aan de
Sint Janstraat, was inmiddels in
1633 de Bank van Lening (Lom
merd of pandjeshuis) gevestigd.
Het gedeelte aan de Lange Delft
diende sedert 1820 als militair
magazijn, later werd het groten
deels armenschool. Men heeft het
in 1883 afgebroken en vervangen
door een lelijk schoolgebouw.
Deze school werd echter, met de
Bank van Lening aan de Sint
Janstraat, in 1940 verwoest.
De Lange Delft bevatte vóór 1940
nog meer monumentale gebou
wen, zoals de prachtige renais-
sancegevel "De Gouden Sonne"
en het imposante gebouw van de
Provinciale Bibliotheek (uit 1733).
Bij een grote brand in 1929 gingen
het mooie grand-hotel Verseput
en 7 andere panden verloren. Het
verwoestende Duitse bombarde
ment van 17 mei 1940 veranderde
vrijwel de gehele straat in een ro
kende puinhoop. Slechts een klein
gedeelte bij de Korte Delft bleef
gespaard.
Spoedig na die fatale dag in mei
'40, die altijd de zwartse dag in het
Middelburgse historieboek zal
blijven, begon men met de her
bouw van de Lange Delft. De loop
van de straat werd echter iets ve
randerd (met name het gedeelte
aan de kant van de Markt).
Gedeputeerde Staten van Zeeland maken bekend dat vanaf 24 juni tot 24 juli 1985 het
ontwerp-bodemsaneringsprogramma 1986 van de provincie Zeeland voor een ieder ter
inzage ligt.
In het programma wordt aangegeven welke locaties in Zeeland wanneer onderzocht c.q.
gesaneerd dienen te worden omdat de mogelijkheid bestaat c.q. bewezen is dat de
bodem ter plaatse zodanig is of dreigt te worden verontreinigd, dat ernstig gevaar
bestaat voor de volksgezondheid of het milieu.
Het ontwerp-programma ligt ter inzage op:
- gemeente-secretarieën;
- de provinciale bibliotheek in Middelburg;
- de openbare bibliotheken in Goes, Hulst, Oostburg, Sas van Gent, Terneuzen,
Tholen, Vlissingen, Zierikzee en Axel.
Het ontwerp-programma met de op het moment beschikbare bijlagen ligt ter inzage op:
- het bureau Milieuzaken van de Proyinciale Griffie, Sint Pieterstraat 42 te Middelburg;
- op de gemeentesecretarieën, voor wat betreft de onderzoeken op die locaties die zijn
gelegen op het grondgebied van deze gemeenten.
Van 24 juni tot 24 juli 1985 kan door een ieder gemotiveerde schriftelijke bezwaren tegen
het ontwerp-programma worden ingediend bij: Gedeputeerde Staten van Zeeland,
Postbus 60014330 LA Middelburg.
Gedeputeerde Staten zullen het programma na 24 juli vaststellen.
Het programma zal daarna aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening
en Milieubeheer worden toegezonden. Deze deelt zo spoedig mogelijk mee welke van de
in het programma aangewezen gevallen voor sanering of onderzoek in aanmerking
komen. Welke projecten inderdaad in 1986 uitgevoerd zullen worden is onder andere
afhankelijk van de door de minister beschikbaar te stellen financiën.
Degenen die de beschikking willen krijgen over het ontwerp-programma kunnen daartoe
kontakt opnemen met het bureau Milieuzaken van de Provinciale Griffie, Sint Pieterstraat
42 in Middelburg (telefoon 01180-31353).
De kosten van het ontwerp-programma bedragen 13,00.
Voor nadere inlichtingen kunt u zich wenden tot genoemd bureau.
Middelburg. 11 juni 1985
sint pieterstraat 42, postbus 6001,4330 la middelburg, tel. 01180-31011
OOST BURG-Lekker creatief be
zig zijn in de vrije natuur. Dat kan
deze zomer. In Oostburg. De af
deling West Zeeuws-VTaanderen
van het Zeeuws Instituut voor
Kunstzinnige Vorming houdt in de
week van 8-12 juli vier mini-cur
sussen.
Men kan kiezen uit een cursus
keramiek (8 juli), tekenen/aqua
relleren (11/12 juli), textiel/ver
ven (9/10 juli) en etsen/zeefdruk
ken (9/10 juli).
Met de cursussen wordt gemikt op
toeristen, maar ook op de eigen
bevolking. De ZlKV-afdeling liep
overigens al jaren met plannen
rond om in de zomermaanden
korte cursussen op touw te zetten.
Tot nu toe was het er echter nooit
van gekomen. De gemeente Oost
burg staat positief tegenover het
intiatief. Men heeft het ZIKV
subsidie verleend voor dit project.
Wordt de zomer-week een succes,
wordt het cursusaanbod, als het
aan het ZIKV ligt, volgend jaar
verder uitgebreid. De komende
weken probeert het ZIKV de toe
risten 'warm' te maken voor haar
zomercursussen. Er is een info-
folder gemaakt, die zal worden
verspreid via de campings.
Bij de opzet van de cursussen is
gekozen voor afwisseling. Alle
groepen trekken er op uit. De ke-
ramiek-groep gaat naar de haven
van Breskens. de textiel-cursisten
naar het Streekmuseum in IJzen-
dijke en de deelnemers aan et
sen/zeefdrukken en tekenen/a
quarelleren trekken de polders in.
De opgedane indrukken worden
in 'Den Hoekzak' creatief uitge
werkt. Belangstellenden kunnen
zich tot vrijdag 5 juli aanmelden
bij ZIK V-docente A. Soet-de
Moor. Mariastraat 9. 4506 AC
Cadzand, tel. 01179-1787 (dage
lijks tussen 18 en 20 uur). De cur
sussen gaan door bij een minimale
bezetting van 10 personen.
f
