Kerken
in Zeeland
Jongerensoos Achter het Hofplein
viert spectaculair eerste lustrum
Een foto uit de oude doos
Waterkwali-
teits-plan
KOMT DE VRIESKOU TER UG?
VERLOTING VAN SINGLES EN GRATIS BITTERBALLEN
ZEE LAM)
IN DE PEN
Emancipatie
een praktische
fototip voorn
Woensdag 23 januari 1985
DE FAAM - DE VLISSINGER
Vrijdag 1 februari vergadert het provinciaal bestuur van
Zeeland. De bijeenkomst begint tien uur 's morgens en wordt
gehouden in de statenzaal, Abdij 1 1Middelburg.
nspraak
(OM MI SS IKS
Wegenbouw
DGD
Bejaardenvoorzie
ningen
Jeugd en Gezin
Museumbeleid
Bibliotheken
Recreatie en toeris
me
Werkgelegenheids-
fonds.
Roosevelt studie
centrum
Erfpacht
De Sterre
GIDSEN VOOR FOTOGENIEKE PLEKJES
A
ABDIJ
Vroeger hebben de kerken in
Zeeland een belangrijke rol ge
speeld. Zo belangrijk zelfs dat de
afbraak van een kerk op den duur
ook het einde van het dorp bete
kende.
In de opstellenbundel Historische
geografie in meervoud is opgeno
men "De kogel door de kern" van
drs. A.. P. de Klerk: de ondertitel
verklaart: "De rol van het kerkge
bouw en de besluitvorming daar
over bij de ontwikkeling tot gere
duceerde nederzettingen in Zee
land gedurende het einde van de
16e en het begin van de 17e
eeuw". De bundel is aangeboden'
aan prof. dr. M.W. Heslinga ter
gelegenheid van dienstafscheid
als hoogleraar aan de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam.
Het opstel van De Klerk gaat uit
van de veronderstelling dat, ze
ker in de middeleeuwen, de
'kerk een centrale positie in de
nederzetting inneemt. Er is een
passage in de keur van Floris V
waar gesproken wordt over ver
erving van onroerend goed, te
weten gekocht leen, vesten en
hofsteden, die liggen in dorpen
waar kerken staan en waar ha
vens aanwezig zijn. "In de mid
deleeuwse situatie bestaat een
nauwe relatie tussen dorp en
kerk. In sommige gevallen
dankt het dorp het ontstaan aan
een kerk; in veel gevallen ont
leent het bestaan en betekenis
aan een kerk. Een dorp zonder
kerk bezit minder status dan
een dorp met kerk. Hierin ver
andert tot de Reformatie niets.
En ook daarna verandert er
maar weinig. Slechts de zorg
voor het begraven wordt door
de kerk afgestoten. Kortom: de
kerk bleef waar ze altijd gestaan
had, dat wil zeggen midden in
het dorp".
De oorlogshandelingen in de ja
ren 1572-1577 hadden veel
schade aan kerken en kloosters in
Zeeland tot gevolg. De overheid
speelt bij het herstel van de scha
de of bij de afbraak een actieve
rol. Een besluit tot afbraak heeft in
sommige gevallen het einde van
het dorp betekend; het dorp gleed
af tot een nederzetting van nau
welijks enig aanzien. Met de kerk
verdwijnt het oudste, lokale ver
zorgingselement, aldus De Klerk.
Al eerder hadden de kerken zwaar
te lijden gehad, namelijk onder de
Beeldenstorm in augustus 1566.
Gedurende de hele zestiende
eeuw hadden stormvloeden
rampzalige gevolgen. Tengevolge
van de vloeden van 1530 en
1532 waren talrijke parochies
met de kerken ten onder gegaan
op Noord-Beveland, het land van
Reimerswaal, het land van Bors-
sele enz.
Het gaat de Klerk met name om
de rol van de overheid na de ja
ren 1572-1574 en hij geeft
voorbeelden over heel toenma
lig Zeeland. "Men kan stellen
dat een aantal dorpen ten dode
was opgeschreven op het mo
ment dat een voor de wederop
bouw van hun kerk negatief be
sluit werd genomen. De gelden
voor de restauratie kwamen
deels uit geconfisqueerde gees
telijke goederen, deels uit het
heffen van belastingen of uit de
opbrengst van verkochte kerke-
goederen. Bij de sloop van de
kerken kregen de stenen meest
al de bestemming afweermid
del tegen het water of verster
king tegen de vijand. Wanneer
het fort Rammekens hersteld
moet worden, wordt hiervoor de
steen van de kerk van Boude-
wijnskerke en Sint-Janskerke
gebruikt. Niet duidelijk is het of
toen de dorpjes in hun geheel
werden gesloopt.
De Klerk: "De band tussen kerk
en staat was nauw. En de kerkge
bouwen speelden hierbij een niet
te verwaarlozen rol. Zo was het
geweest vóór de Reformatie en zo
bleef het in nog sterkere mate tij
dens en nè de Reformatie. De
kerkgebouwen hebben als zoda
nig in de hervormingsbeweging
een factor van betekenis ge
vormd: een bruikare kerk maakte
de eredienst mogelijk. Ze trok
mensen aan: naast de dikwijls
nog kleine kern van lidmaten een
bredere kring van belangstellen
den".
uws
Staten
vergadering
De provinciale èmancipatiecom-
missie vergadert dinsdag 29 ja
nuari, 9.30 uur. Aan de orde ko
men o.a. de stand van zaken bij
kinderopvang en het instellen van
een projectgroep voor het maken
van een nota over facetbeleid
emancipatie. Verder geeft de
commissie commentaar op het
concept-beleidsplan emancipatie
en op de nota hoofdlijnen wel
zijnsbeleid.
De vergadering is zoals gewoon
lijk openbaar en wordt gehouden
in het provinciehuis Sint Pieters-
straat 42 in Middelburg.
Het dagelijks bestuur van de pro
vincie heeft provinciale staten een
overzicht aangeboden van de
plannen die in 1985 voor in
spraak vanuit de bevolking in
aanmerking komen. Het gaat om
plannen in de gezondheidszorg,
de milieuhygiëne, de ruimtelijke
indeling van de provincie enz.
De stichting Studiecentrum we
genbouw (SCW) in Arnhem en de
stichting Rationalisatie en auto
matisering wegenbouw (RAW) in
Ede hebben de provincie om sub
sidie gevraagd. De SCW wil het
geld gebruiken voor onderzoek
naar gebruik van alternatieve ma
terialen (hergebruik van afvalstof
fen) in de wegenbouw. Voorge
steld wordt daarvoor in 1 985 en
1986 steeds ƒ10.000.- uit te
trekken. De RAW vraagt verho
ging van de subsidie tot 8.000,-
per jaar; tot nu toe ging het om
7.000.
Provinciale staten wordt voor
gesteld 250.000,- bij te dra
gen in de oprichting van de Dis
trictsgezondheidsdienst Zee
land (DGD). De dienst, gevormd
door een aantal Zeeuwse ge
meenten, gaat taken uitoefenen
die nu over verscheidene in
stanties zijn verspreid, zoals
schoolartsen- en schooltandart
sendienst, bureaus voor zuige
lingen- en kleuterhygiëne en
tuberculose- en geslachtsziek-
tenbestrijding.
Het onderzoek naar de bejaar
denvoorzieningen in Zeeland is
duurder uitgevallen dan was
voorzien. Er wordt daarom een
Provinciale staten behandelen beleidsplan recreatie en toerisme.
extra krediet van ruim 28.000-
gevraagd. Er was al een bedrag
van 250.000,- beschikbaar. De
kostenstijging is het gevolg van
onder andere uitbreiding van de
onderzoeksopdracht. Belang
rijkste resultaat van de studie
was, dat de kosten voor thuishulp
en die voor zorg in instellingen el
kaar niet ontlopen.
De centrale voor pleeggezinnen in
Zuid-Holland en Zeeland, de
stichting Jeugd onder Dak. kan
als de staten ermee instemmen
rekenen op een provinciale bij
drage van bijna 66.000,- in
1985
Provinciale staten spreken zich
uit over het museumbeleid voor
de komende jaren. De Zeeuwse
museumstichting krijgt hierin
een belangrijke taak; de stich
ting wordt gevormd door de
provincie, het rijk en en de ge
meente Middelburg. Met het
gemeentebestuur van Domburg
wordt overleg gevoerd over fi
nanciële deelneming als gevolg
van de vestiging van het
Zeeuws biologisch museum in
die gemeente. Het is de bedoe
ling dit museum in Middelburg
te huisvesten en in Domburg, in
de Oranjerie van kasteel West-
hove, een educatieve afdeling
te houden. De provincie wil in
het deelprogramma kunst en
cultuurbehoud ruim vijf ton
voor het museumbeleid opvoe
ren.
De integratie van de provinciale
bibliotheekcentrale en de Zeeuw
se bibliotheek en de gevolgen
daarvan voor het personeel ko
men ter sprake. Ook wordt de
staten goedkeuring gevraagd op
de jaarrekening 1 984 en de be
groting 1985 van de stichting
FedTatieve bibliotheekcentrale. In
'die begroting is al rekening ge
houden met de samenvoeging.
Het beleidsplan recreatie en
toerisme gaat uit van bevorde
ring van de werkgelegenheid,
versterking van specifieke
Zeeuwse toeristische elemen
ten, geleidelijke uitbreiding in
de verblijfsrecreatie, seizoen
verlenging, kwaliteitsverbete
ring en het tegengaan van ne
gatieve effecten van recreatie
en toerisme in andere sectoren
van de Zeeuwse samenleving.
Belangrijke onderdelen in het
plan zijn de speerpunten Neeltje
Jans, Vlissingen en Cadzand.
Op die lokaties moet de komen
de tijd de recreatie worden be
vorderd. Het beleidsplan moet
uitgangspunt zijn tot 1995.
Gedeputeerde staten willen de
zaak zo goed mogelijk aanpak
ken en daarom vragen zij van de
staten een bedrag van
150.000,— voor onderzoek
naar en oplossing van knelpun
ten op toeristisch en recreatief
gebied.
Gedeputeerde staten brengen
verslag uit over het werkgelegen-
heidsfonds. In totaal is ruim 4,4
miljoen aan steun toegezegd en
uitgekeerd. Inmiddels is bekend
dat daarvan 6,5 ton oninbaar is
wegens faillissement of uitstel
van betaling
Voorgesteld wordt de uitgangs
punten voor het fonds uit de
breiden, opdat meer bedrijven
er aanspraak op kunnen maken.
Ook moet grotere bekendheid
aan de mogelijkheden worden
gegeven en wordt geadviseerd
geld te reserveren voor het be
houd van arbeidsplaatsen.
Nu was steeds het criterium
nieuwe arbeidsplaatsen te ma
ken. Tenslotte vinden gs dat
een deel van het geld moet
worden besteed aart werk dat de
overheid laat uitvoeren' bij
voorbeeld rioleringswerken.
Het Roosevelt studiecentrum
moet volgens de plannen van gs
onderdak krijgen in het gebouw
van de provinciale bibliotheek in
de Abdij. De staten wordt een
krediet van ruim 57.000,— ge
vraagd als bijdrage in de exploita
tiekosten. Daarvan komt
25.000,— terug aan huur van
de stichting Roosevelt studiecen
trum
Dinsdag. 29 januari, acht uur 's
avonds, is in de Concert- en ge
hoorzaal. Verwerijstraat, Mid
delburg, een hoorzitting over
het waterkwaliteitsplan.
Medewerkers van provinciale
waterstaat geven toelichting op
het plan en vooral het deel dat
op Walcheren betrekking heeft.
Op het platte van Walcheren is
een deel van het oppervlakte
water van ecologische beteke
nis; dat water is door de bijzon
dere waarde voor vogels en
planten dan ook niet uitsluitend
voor landbouwkundige doelein
den te bestemmen.
Na Middelburg volgen nog infor
matiebijeenkomsten in Hulst (4
februari) en Sint-Maartensdijk (6
februari). Ook deze zittingen be
ginnen om acht uur s avonds.
Nadere aankondiging gebeurt
volgende week in Abdijnieuws
De staten krijgen een nieuw erf
pachtscontract voorgelegd voor
een deel van het havenplateau en
het water van de voormalige
veerhaven Kats, aan te gaan met
Van der Rest Nautic bv in Kats.
Met Van der Rest is afgesproken
dat in' het deel van de haven
waarop de erfpacht rust maximaal
honderd vaartuigen mogen lig
gen.
Onlangs hebben de staten zich
garant gesteld voor de verbou
wing van zwakzinningeninrich-
ting De Sterre in Clinge tot een
bedrag van 2,2 miljoen. Nu
gaat het om zes ton voor de aan
passing van het paviljoen Tibaert-
hof, waarvoor destijds nog geen
goedkeuring van het rijk was ont
vangen
De statenvergadering is open
baar. BB
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
Zaterdag 26 januari is het vijfjaar
geleden dat er Achter het Hofplein
in Middelburg een jongerensoos
begon. Elke zaterdagavond tussen
acht en elf uur kan de jeugd er
genieten van discomuziek. Aan
staande zaterdag wil de organisa
tie, die uit leeftijdsgenoten van de
bezoekers bestaat, het eerste lus
trum passend vieren tussen 19 en
24 uur.
Tijdens de feestavond worden
singles verloot en er zijn vijf mis-
tshows. Verder toont het soosbes-
tuur hoe de computer werkt, die
de gehele administratie en de his
torie van de soos in het geheugen
heeft opgeslagen. Ook alle platen
die de enthousiaste jongeren aan
Achter het Hofplein in hun bezit
hebben zijn in de computer terug
te vinden.
Hoewel de soos al vijf jaar suc
cesvol draait blijft het bestuur'
toch aan de weg timmeren. "Er
wordt langzaam maar zeker ge
werkt aan een kwalitatief zeer
goede geluidsapparatuur", schrijft
het bestuur aan deze krant. "Door
inbraak is een deel daarvan ver
loren gegaan. Maar dankzij een
behoorlijk aantal vaste bezoekers
komen we die slag wel weer te
boven".
Het ligt niet in de doelstelling op
gesloten om winst te maken. Is er
geld over, dan worden daar platen
voor gekocht. Dit om de muziek
zo actueel mogelijk te houden.
Zestien vaste vrijwilligers zetten
zich belangeloos in. De prijs voor
de comsumpties zijn onder de één
gulden, alcohol wordt er niet ver
kocht. Extra attracties in de soos
zijn de mistshow en diabeelden op
een groot projectiescherm.
Samengevat meent het bestuur dat
het op de goede weg zit en dat het
de jongeren in Middelburg weke
lijks een aantrekkelijke soos biedt.
SPORT VAN TOEN
Ook deze foto kunt u weer bestel
len bij de redactie van dit blad. De
foto kost ƒ7,50. U kunt betalen
met een cheque of met geld. Be
taalt u met geld, dan svp de brief
aantekenen. Een cheque graag op
naam van onze fotograaf Ruben
Oreel.
Het adres: De Faam-De
Vlissinger. Postbus 5017.4330 KA
in Middelburg.
En nu maar wachten of er nog
meer komt. Deskundigen voor
spellen dat de winter maar heel
even wordt onderbroken en dat
de elfstedentocht dit jaar moge
lijkerwijs toch nog kan worden
verreden. Het hangttillemaal af
van hogedrukgebieden boven
Scandinavië en Groenland. De
ze moeten het lagedrukgebied
verdringen dat zich van een
groot deel van het luchtruim
boven Europa meester maakte
en fors de winter verdrong.
Schaatsliefhebbers zoals hier in
Koudekerke hopen op een te
rugkeer van de kou. John Si-
wabessy maakte deze foto op
één van de laatste 'schaatsda-
gen'.
Uit het archief van de voetbalve
reniging Middelburg, bijgehouden
door onder andere F.H. v.d. Kop,
ontvingen we deze foto. Het be
treft het eerste team van de voet
balclub in het seizoen 1931-1932.
Op de foto staan de volgende spe
lers: heer van de Voorde, C. Merk,
P. Vogel, W.H. Remijn, H. Suyx-
erbuyk, Fr. Dirkse, J.W. Becks,
Fr. Leijnse, A. Dingemanse, P.
Lindeberg, J.W. Geelhoed en heer
van Westen.
S
Veel mensen willen in eigen land er graag op uit
trekken om mooie streken te bezoeken. De vraag
is alleen: waar vind je die? Het antwoord staat in een
serie van elf folders die worden uitgegeven door de
Stichting Amateurfotografie in Amsterdam. In die
folders wordt voor elke provincie een aantrekkelijke
autotocht beschreven die u de gelegenheid geeft on
derweg mooie foto's te maken. Dit zijn twee voorbeel
den van de onderwerpen die u voorde lens krijgt: een
van de boerderijen in het Nederlandse Openluchtmu
seum in Arnhem (fotoroute Gelderland) en een ka
rakteristiek straatje met uitzicht op de Drommedaris
in Enkhuizen (fotoroute Hollands Glorie). De set van
elf fotoroutefolders kunt u bestellen door een bedrag
van f 9,50 over te maken op postgironummer 338
t.n.v. Stichting Amateurfotografie, Amsterdam, met
vermelding dat het gaat om de set "Fotoroutefolders".
