Een foto uit de oude doos
'Ik had wel een boek kunnen
maken van 1000 pagina's
Presentatie drive in show
Nova in Zuiderbaken
Informatiecentrum
gehandicapten
ZEELAND
IN DE PEN
Minder vitale zestig plussers
op gymnastiek in Domburg
De Faam
□ÊX^ISSINGER
Encyclopedie van Zeeland
'FRONTSTAD VLISSINGEN' VAN HANS VAN SOEST
DE FAAM - DE VLISSINGER
r?
Woensdag 5 december 1984
Vrijdag 14 december, 10.00 uur. vergaderen provinciale sta
ten van Zeeland Onvoorziene zaken voorbehouden, wordt dit
de laatste statenvergadering van 1 984.
Personeel
Gezondheidszorg
Maatschappelijke
dienstverlening
Cultuur
Woonwagenplan
Overleg kindercen
tra
Sportbeleid
Stads- en
dorpsvernieuwing
Jeugdboek tweede
wereldoorlog
Inlaag
Vliegveld
PZEM
IN BEHOED
skÈtfo
ABDIJ
UWS
Z Zeelandbrug
J.H. van Dale, hoofdonderwijzer
en archivaris te Sluis, schreef acht
maanden voor zijn overlijden op
19 mei 1872 in zijn voorbericht
van het "Nieuw Woordenboek
der Nederlandsche Taal": "Het
schrijven van een Woordenboek
is een ondankbaar, een verdrietig
werk. Is er veel dat men heeft op
genomen of verbeterd, er is nog
veel meer, dat men vergeten
heeft, dat de aandacht ontsnapt is
en alzoo onverbeterd is gebleven.
Verzekerde mij een mijner letter
kundige vrienden, dat hij, die zijn
vader en moeder vermoord heeft,
nog te goed was om een Woor
denboek te schrijven, ik heb mij-
zelven vaak twijfel moedig de
vraag gedaan, of hij wel volkomen
ongelijk had".
Onlangs is het derde en laatste
deel van de Encyclopedie van
Zeeland verschenen. Wie mee
gewerkt heeft aan de samen
stelling kan de verzuchting van
Van Dale goed begrijpen, al is
een woordenboek weer iets an
ders dan een encyclopedie. De
redactie van de Encyclopedie
van Zeeland zal de woorden
kunnen onderschrijven dat veel
aan de aandacht is ontsnapt en
onverbeterd is gebleven. Over
de kwaliteit van deze driedelige
encyclopedie moet de gebruiker
oordelen.
Sommige opgenomen personen
zijn alleen in kleine kring be
kend, hoewel hun daden ver
strekkende gevolgen hebben
gehad. Eén van hen is ir.
Adriaan Gerrit Verhoeven, die
zijn loopbaan eindigde als
hoofdingenieur-directeur van
de Rijkswaterstaat. In 1924
was hij lid van een studiecom
missie voor een onderzoek in
Engeland naar het voor de land
aanwinning zeer belangrijke
slijkgras, Spartina Townsendii.
Hij liet dit gras een jaar later
naar Zeeland overbrengen. Het
is onder andere gebruikt in het
zuidelijke deel van het Sloe. Het
gevolg hiervan was, dat de op-
slibbing in veel sneller tempo
plaats vond. Een nadeel was dat
het slijkgras de andere vegeta
tie overwoekerde. Dit probleem
is nog steeds actueel. Verder
heeft Verhoeven zich met ver
schillende bedijkingsprojecten
bezig gehouden.
Over de ontwikkeling van de
vuurtorens kon men in de ency
clopedie heel wat lezen. "Lange
tijd is het brandend houden van
vuren het enige middel geweest
om 's nachts de navigatie in het
kustgebied mogelijk te maken. In
de loop van de 1 7e eeuw werd op
veel plaatsen het houtvuur ver
vangen door een kolenvuur".
Vanzelfsprekend wordt hierbij
veel aandacht besteed aan de
vuurtoren van Westkapelle.
Een ander fenomeen dat men in
het vroegere landschap kon aan
treffen zijn de stelbergen of stel
len, kunstmatige hoogten opge
worpen op de schorren. Na ver
loop van tijd kwamen zij ten ge
volge van landaanwinning binnen
de bedijkingen te liggen. De fa
milienaam Verstelle is ontleend
aan deze bergen. Onder het tref
woord "steenfabriek" kon men
lezen dat de steenfabriek te Aar
denburg ook kloostermoppen
bakte ten behoeve van restaura
tiewerken.
Velen hebben bijgedragen aan de
totstandkoming van de encyclo
pedie Het past in deze rubriek te
wijzen op de inbreng van de pro
vincie via het Documentatiecen
trum Zeeuws Deltagebied, thans
Zeeuws Documentatiecentrum.
Naast een overvloed aan illustra
tiemateriaal leverde het centrum
veel gegevens uit dossiers en
boeken.
Staten
vergadering
Het laatste deel omvat de letters
S-Z, waaronder belangrijke tref
woorden vallen als Walcheren,
Zeeland, Zeeuwsch-Vlaanderen,
Zuid-Beveland, de kinderboeken
schrijver Stamperius, de schilders
Schütz (vader en zoon) en de No
belprijswinnaar Pieter Zeeman.
Na de letter Z volgt een uitgebrei
de bibliografie met ingangen, die
de gebruiker veel nuttige infor-
De Zeeuwse stichting voor revalidatie heeft de deelnemers in het
provinciaal overlegorgaan voor de'revalidatie gevraagd naar de
behoefte aan een informatiecentrum voor gehandicapten in Zee
land. Het gaat om een centrum dat voorlichting verstrekt over
dagelijkse dingen waar gehandicapten of de mensen met wie zij
leven te maken hebben. Thema's zijn onder andere voeding, kle
ding en schoeisel, lichaamsverzorging, spel en speelgoed, onder
wijs, vrije tijd, bewegingsvrijheid en wonen.
In Utrecht bestaat een landelijk informatiecentrum met expositiehoe-
ken waarin schriftelijke en audio-visuele informatie wordt verstrekt. In
Arnhem is een centrum met regionale werking
De stichting voor revalidatie is zich ervan bewust, dat de in Zeeland
werkende gehandicaptenorganisaties zelf voorlichting geven en dat er
bovendien de beschikking is over het Gehandicapten Adviesbureau in
Middelburg. Voorkomen moet in ieder geval worden dat activiteiten,
elkaar gaan overlappen: doel van het onderzoek is dan ook of bundeling
van de afzonderlijk verstrekte informatie mogelijk is.
De Zeeuwse gehandicaptenorganisaties is gevraagd hoe zij over zo n
centrum denken en, als zij er positief tegenover staan, waar en hoe zij
dat het liefst zouden zien ingericht.
Reacties worden voor 1 januari 1 985 ingewacht bij de Zeeuwse stich
ting voor revalidatie, Beatrixlaan 24, Goes
Gedeputeerde staten delen pro
vinciale staten mee welke proce
dure wordt gevolgd bij benoe
ming van provinciaal personeel
Er komen zaken aan de orde als
werving, selectie en introductie
van personeel, de criteria die de
provincie daarbij hanteert en de
bescherming van de persoonlijke
levenssfeer van sollicitanten. De
staten wordt voorgesteld de nota
voor kennisgeving aan te nemen.
Provinciale staten hebben in
1983 een ton beschikbaar ge
steld voor een samenwerkingspro
ject in de eerstelijnsgezondheids
zorg. Ter toelichting delen gs
mee, dat het gaat om samenwer
king tussen de Provinciale vereni
ging het Zeeuwse Kruis, de ge
zinsverzorging, het algemeen
maatschappelijk werk, het district
Zeeland van de Landelijke huis
artsenvereniging, de ziektekos
tenverzekeraars, de gemeenten,
de Zeeuwse raad voor maat
schappelijke dienstverlening en
de provinciale raad voor de volks
gezondheid Er zal een functiona
ris worden aangesteld om de sa
menwerking te bewerkstelligen
De staten wordt voorgesteld ge
durende drie jaar steeds een ton
subsidie te geven.
Gs stellen de staten voor subsi
dies te verlenen in de tekorten van
de stichting Telefonische Hulp
dienst Zeeland 54.187,—). de
stichting Jeugd en Gezin
61.590,—) en de stichting Ge
handicapten Adviesbureau Zee
land 22.368,—). Het gaat om
de tekorten voor 1 985.
De Heemkundige Kring Walche
ren komt volgens gs in aanmer
king voor een stimuleringssubsi-
die van 2.500,— voor het ma
ken van een boekje met veldna
men in Biggekerke en Zoutelan-
de.
Voor de aanschaf van een Weense
vleugel willen gs aan de werk
groep muziek van het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen een waarderings
subsidie geven van ook
2.500, Tenslotte is er een
zelfde bedrag voor de werkgroep
Industriële archeologie ter beta
ling van de reis- en verblijfkosten
itfan de als vrijwilligster werkende
correspondente
Provinciale staten moeten voor
de jaren 1 985-1 990 een woon
wagenplan vaststellen. In het
plan wordt aangegeven waar in
de provincie woonwagencentra
moeten komen of uitgebreid.
Uitgangspunt is verder dat de
werkterreinen van de stand
plaatsterreinen worden ge
scheiden. Tegen het plan zijn
bezwaren ingediend, onder an
dere door de stichting Woon-
wagenwerk Zeeuwsch-Vlaan
deren en enkele gemeentebe
sturen, ook uitZeeuwsch-Vlaan-
deren. De bezwaren richten zich
vooral tegen het spreidingsbe-
leid en het relatief hoge aantal
standplaatsen in de regio. Gs
zeggen daarover dat er van
oudsher meer belangstelling
heeft bestaan bij de woonwa
genbewoners voor Zeeuwsch-
Vlaanderen. Zij vinden het niet
juist deze mensen gedwongen
naar andere regio's in de pro
vincie te dirigeren. De staten
wordt geadviseerd de bezwaar
schriften ongegrond te verkla
ren en het woonwagenplan in
de oorspronkelijke vorm vast te
stellen.
De stichting Overleg Kindercentra
Zeeland kreeg m 1 984 een pro
vinciale subsidie van ruim
95.000, De staten wordt
voorgesteld een bedrag van ge
lijke hoogte uit te trekken voor
1985
Provinciale staten moeten zich
uitspreken over het sportbeleid
voor de komende jaren. In de nota
Provinciaal Sportbeleid worden
uitgangspunten geformuleerd
voor activiteiten, kadervorming
en deskundigheidsbevordering,
sportgezondheidszorg, sportieve
recreatie/ recreatiesport, school
sport, gehandicaptensport en de
financiering, waaronder de subsi
die per lid van een sportvereni
ging
Gs stellen de staten voor per lid
ƒ1,25 aan subsidie te geven
met een minimum van 500,—
en een maximum van 60 pro
cent van de werkelijk gemaakte
kosten. Een voorwaarde is dat
de subsidie wordt gebruikt voor
propaganda en voorlichting .of
bestuurs-, secretariaat-,' admi
nistratie- of commissiekosten.
Het rijk heeft de provincies een
grotere taak gegeven dan tot nu
toe gebruikelijk was in de stads
en dorpsvernieuwing. De provin
cies krijgen daardoor grotere zeg
genschap over de besteding van
rijksgeld Voorgesteld wordt een
fonds stads- en dorpsvernieuwing
in te stellen. De (rijks)gelden die in
het fonds worden gestort, worden
voor een deel volgens een zekere
verdeelsleutel aan de gemeenten
doorbetaald Een ander deel
wordt gereserveerd voor de op
lossing van knelpunten. Op basis
van de nieuwe regeling moeten
de gemeenten meerjarenpro
gramma's maken. De grote ste
den in Zeeland krijgen hun geld
rechtstreeks van het rijk. De sta
ten wordt voorgesteld in te stem
men met de uitgangspunten van
de nota
Aan de staten wordt gevraagd
ƒ7.750,— beschikbaar te stel
len voor een boekje over de
tweede wereldoorlog. Het
boekje wordt speciaal geschre
ven voor jongeren tussen tien
en vijftien jaar en is gericht op
de toenmalige oorlogssituatie
in Zeeland, evenwel geplaatst
in een groter verband. Auteurs
zijn drs. A.J.M Visser, leraar
geschiedenis aan de Rijks Pe
dagogische Academie in Mid
delburg, en drs. C. Visser, oud-
lerares onderwijskunde aan de
zelfde academie. Het boekje is
zo geschreven, dat het ook voor
volwassenen interessant is om
te lezen. Het komt in de boek
handel en via de scholen te
koop.
Het waterschap Schouwen-Dui-
veland gaat een afrastering ma
ken en grondwerk verrichten in de
Wevers- en Flaauwersinlaag om
het natuurbeheer hier tot zijn
recht te laten komen Van provin
ciezijde wordt ƒ55 000,— be
schikbaar gesteld.
Gs stellen de staten voor aan de
stichting Vliegveld Midden-Zee
land ƒ47.000,— subsidie te ge
ven in het exploitatietekort voor
de jaren 1 984-1 985.
De staten moeten zich uitspreken
over de begroting 1 985 van de nv
Provinciale Zeeuwse Energie
Maatschappij. Ook wordt een uit
spraak gevraagd over een statu
tenwijziging waardoor een vier-
hoofdige directie bij de maat
schappij kan worden benoemd na
de pensionering van de huidige
directeur.
De statenvergadering wordt in
openbaarheid gehouden. Plaats
van handeling is de statenzaal.
Abdij 11Middelburg.
De commissaris der koningin, in
zijn functie van voorzitter van het
college van gedeputeerde staten,
houdt dinsdag 1 1 december,
1 1 .30 uur een AROB-zitting. Be
handeld wordt een beroepschrift
van een inwoner van Middelburg
tegen een beschikking van de
commissaris over spoedshalve
bijstand
De zitting is openbaar en wordt
gehouden in het provinciehuis.
Sint Pieterstraat 42 in Middel
burg.
Abdijnieuws is da
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
SPORT VAN TOEN
Het voetbal in Zeeland zit na
drukkelijk in de lift. Oostkapelle
spant de kroon in de eerste klas
zaterdag-competitie en Middel
burg en Vlissingen voeren de
ranglijst aan in hun tweede klas
van de zondagcompetitie. En wat
ook belangrijk is, er komt weer
meer publiek naar de verrichtingen
van de Zeeuwen kijken.
Op naar het niveau van weleer,
zullen vele clubbesturen denken.
En in Middelburg denkt men
daarbij ongetwijfeld onder meer
aan de jaren dertig, toen grote
massa's het eerste elftal kwam be
kijken. De heer J. A. Flipse. die
ons deze foto zond. meldt dat de
accommodaties te klein waren.
Hij schrijft: ..Omdat het terrein
achter de meelfabriek niet meer
aan de eisen van een eerste klas
vereniging voldeed, verhuisde het
eerste elftal naar de Nadorst. Of-
De kalender meldde I932 toen Wie deze foto van weleer wil ont-
schoonook hier de accommodatie deze foto werd genomen. En dat vangen kan dat doen door samen
te wensen overliet, men gebruikte er enorm veel belangstelling was mel knjpSe| 7.50 aan ons te
wagens voor staantribunes. was voor het voetbal, spreekt duidelijk zenden. U kunt betalen met een
het toch een grote vooruitgang", uit deze opname.
cheque (op naam
Oreel) of met geld.
brief aantekenen.
Postbus 5017. 4330
burg.
van Ruben
maar dan de
Het adres:
KA Middel-
Bijna vanaf het begin dat Hans van
Soest (57) zich in Vlissingen ves
tigde was hij bezig met het recon
strueren van de oorlogshandelin
gen uit de tweede Wereldoorlog.
T alrijke interviews, studie in En
gelse en Duitse documentatiecen
tra en reconstructies met oogge
tuigen leverden hem een schat aan
informatie, waarmee hij wel een
boek f^an 1000 pagina's had kun
nen vullen. Het boek 'Krontstad
Vlissingen', waarvan hij vorige
week donderdag hel eerste exem
plaar officieel aanbood aan de
Vlissingse eerste burger drs. Th. J.
Westerhout, telt 220 pagina's.
"Van vele Vlissingers heb ik hulp
gehad bij het verzamelen van ge
gevens en het reconstrueren van
bepaalde gebeurtenissen", vertel
de de auteur tijdens de aanbie
ding. En hij verhaalde hoe hij de
gegevens zo nauwkeurig mogelijk
heeft proberen neer te schrijven
door Engelse en Duitse logboeken
naast elkaar te leggen. Niettemin
voorzag hij dat er misschien men
sen zouden zijn. die zijn weergave
historisch gezien niet helemaal
juist zouden vinden. "Maar er is
ook kritiek op de boeken van De
Jong", vergeleek hij. "Hel boek is
een zo goed mogelijke weergave
van de werkelijkheid. Met de ge
gevens uit de logboeken en de
ooggetuige verslagen heb ik ge
zocht naar een gemiddelde".
Westerhout noemde het een goe
de zaak dat Van Soest de gebeur
tenissen op een rijtje heeft gezet.
We zijn nu nog bezig om de won
den in de stad te herstellen". Hij
herinnerde er aan dat Vlissingen
al eerder 'frontstad' was. namelijk
in 1809. toen de Engelsen aanvie
len tijdens de Franse bezetting.
Het boek 'Frontstad Vlissingen' is
opgedragen aan de Vlissingse pi
loot Han van der Jagt. De lucht
gevechten boven de Weslerschel-
de en de bombardementen en be
schietingen van Vlissingen nemen
een belangrijke plaats in in deze
door het ADZ gedrukte uitgave.
Van Soest tinancieerde de uitgave
1000 stuks) zelf.
Hans van Soest werd op 18 maart
1927 geboren in Rockanje. In 1956
vestigde hij zich in Vlissingen. Bij
De Schelde werkte hij lange tijd
als koperslageren in het magazijn.
In 1977 werd hij afgekeurd. Sinds
dat jaar stortte hij zich volledig op
het verzamelen van gegevens voor
het boek. waarvan hij dus nu uit
gever en auteur is. 'Frontstad
Vlissingen' kost 23.75 iu de
boekhandel.
De splinternieuwe drive in discot
heek Nova (standplaats Vlissin
gen) presenteert zich op zaterdag 8
december voor het eerst in het
Zuiderhakcn te Middelburg. Dit
flitsende gebeuren begint om acht
uur.
Nova stelt de grootste drive in
disco van Zeeland te zijn. We-
kenla rg is de Stichting Organisa
tiebureau Nova bezig geweest om
de discotheek gestalte te geven.
Gestreefd werd naar perfecte ap
paratuur. En dat is gelukt, aldus
hei organisatiebureau.
Nova richt zich op personeelsve
renigingen. sportverenigingen en
evenementencommissies, die wel
eens moeite hebben om een feest
avond te organiseren. "Met twee
disc-jockey's en een geluidstech
nicus kunnen we voor elk wat wils
bieden", zo meldt de stichting.
De toegangsprijs voor de drive in
disco show aanstaande zaterdag in
het Zuiderbaken, bedraagt 5.—
Wie informatie over Nova wil kan
contact opnemen met Anja Croe-
neveld, 01184-79366.
Na een succesvolle periode met
vitale zestig plussers, wil Jan
Eversdijk van Meer bewegen voor
ouderen nu ook in Domburg met
een groep beginnen met wat min
der ter been zijnde bejaarden. Dit
gebeurt op initiatief van de Anbo
afdeling Domburg. Dit gebeurt op
initiatief van de Anbo afdeling
Domburg. Daarbij wordt gedacht
aan oefeningen die voornamelijk
op een stoel worden gedaan.
Om de eerste stappen naar deze
gymclub wat te vergemakkelijken,
wordt op donderdag 13 december
een voorlichtingsbijeenkomst ge
houden. Tussen tien en elf uur 's
morgens vertelt de MBVO-consu-
lent Jan Eversdijk onder het genot
van een kopje koffie iets over de
opzet van de gymgroep. Hij licht
zijn verhaal toe met een video
film. Ook heeft hij een demon
stratie van wat precies de bedoe
ling is.
De voorlichtingsbijeenkomst
vindt plaats in het Schuttershof te
Domburg. Wie geen vervoer heeft
kan toch naar die bijeenkomst,
daarvoor zorgt de heer J. Pro
voost, die is te bereiken onder
nummer 01188-1932. Bij vol
doende belangstelling zal zo
spoedig mogelijk worden gestart
met een groep 'stoelengymnas-
tiek'.
De auteur Van Soest (rechts) in gesprek over zijn werk niet burgemeester Westerhout. (Foto Ruben Oreel).
