Zeehospitium
Zonneveld
Nieuwe projecten
openluchtrecreatie
Ziekenhuizen verblijd
met videoapparatuur
Schoolfoto uit de oude doos
ZZ22I
OPRUIMING...
PIX... BIJNA VOOR NIKS!
ZEELAND
IN DE PEN
GIFT NEDERLANDSE HARTSTICHTING
DE FAAM - DE VLISSINGER
Woensdag 4 juli 1984
Speeltuin
Vlissingen verontreinigd
Kortgeleden heeft de Provinciale raad voor de recreatie zich
gebogen over een groot aantal voorstellen voor nieuwe pro
jecten op het gebied van de openluchtrecreatie
Voorkeur
Fiets- en voetpaden
Veerse Meer
Overige projecten
Subsidie
groenteteelt
OüWfcKERK
INTRODUCEER!
YVUNPASPOORT
PIX VLISSINGEN Walstraat 64
PIX MIDDELBURG Lange Viele 29
ABDIJ
IEÜWS
Dat de naam Zonneveld een be
grip is geworden is middschien
te veel gezegd. Toch heeft het
zeehospitium in de loop van zijn
75-jarig bestaan steeds een rui
me, en wat meer is, goede pu
bliciteit gehad. Behalve in het
begin, bij de oprichting. Lize
van den Broecke, te Middelburg
geboren op 14 oktober 1868,
rijk gezegend met geld en goed,
dacht er omstreeks 1907 over
te Domburg een zeehospitium
te stichten waar tuberculeuze
kinderen verpleegd en verzorgd
konden worden.
De tegenstand vanuit Domburg
was groot met name van burge
meester L.J. van Voorthuisen, die
groot nadeel zag in verband met
besmettingsgevaar voor de tal
rijke en dikwijls gefortuneerde
badgasten die Domburg kwamen
bezoeken. De bekende dr. Metz-
ger dreigde zelfs uit Domburg te
verdwijnen. Lize van den Broecke
week uit naar Oostkapelle en liet
op eigen terrein het zeehospitium
bouwen.
>ln het Zeeuwse Tijdschrift, 1 984,
nr. 3 wordt de geschiedenis van
Zonneveld uitvoerig verhaald
naar aanleiding van het 75-jarig
bestaan. In 1 929 legde de sticht
ster het beheer over de instelling
neer. Door een grote schenking
maakte zij het mogelijk dat het
bestuur van de Provinciale
Zeeuwsche Vereeniging tot be
strijding der tuberculose haar taak
kon overnemen. Met steeds mo
dernere middelen werd getracht
het spook van de tuberculose en
verwante ziekten te verslaan. Na
de tweede wereldoorlog kwamen
uitstekende medicijnen beschik
baar. "Pas in de jaren vijftig ver
minderde het aanbod van kinde
ren geleidelijk en de polio-epide
mie van 1956 bracht plotseling
een nieuwe categorie patiënten
naar "ZonneveldRevalidatie en
de behandeling van kinderen met
primair motorische handicaps
werd de nieuwe taak van het in
middels vijftig jaar oude Zeehos
pitium".
Na 1960 kwam de geleidelijke
uitbreiding van de kinderrevali-
datie. Men ging zich richten op de
behandeling van zogenaamde
"spastische" kinderen. Het gaat
bij deze groep kinderen om aan
geboren afwijkingen of om afwij
kingen die tijdens de geboorte
ontstaan en zich uiten in bewe
gingsbeperkingen". In het begin
was dokter H A. Roebers medisch
gezien de enige man die altijd be
schikbaar moest zijn met bijstand
van specialisten.
Thans gaat Bet vooral om team
behandelingen waarbij ouders,
onderwijskrachten, psychologen.
De grond en het grondwater bij de
oprit van de speeltuin op het ter
rein van de voormalige gasfabriek
in Vlissingen zijn sterk verontrei
nigd met ijzercyanide. Dit blijkt uit
een onderzoek dat op dit terrein is
gehouden. Verder wijst het on
derzoek uit dat het bestrate ter
reingedeelte aan de noord- en
oostzijde van het speeltuinge
bouw sterk is vervuild met teer-
verbindingen (polycyclische aro
maten). Op het noordelijke deel
van het terrein is, voornamelijk bij
de loods, het grondwater sterk
verontreinigd met benzeen.
Deze sterk verontreinigde lokaties
moeten worden gesaneerd. Een
saneringsonderzoek moet meer
duidelijkheid geven over de wijze,
omvang en kosten van de sane
ring. Gedeputeerde staten heb
ben dit onderzoek al in het bo
demsaneringsprogramma 1984-
1 987 voor dit jaar opgevoerd.
Gs vinden nog aanvullend onder
zoek nodig naar de verontreini
ging onder het speeltuingebouw
en naar de benzeen verontreini
ging in het grondwater.
pedagogen, dokters, paramedici,
logopedisten, therapeuten,
groepsleiders en maatschappelijk
werkers een rol spelen. Aan het
onderwijs wordt in verschillende
bijdragen in het Zeeuws Tijd
schrift uitvoerig aandacht bet-
steed, te beginnen bij de in 1 946
opgerichten sanatoriumschool.
Het jaar 1 958 was het begin van
de Mytylschool. In 1972 werd
met een nieuw schoolgebouw be
gonnen, dat februari 1974 kon
worden betrokken. Het schoolge
bouw was onderdeel van een
groot complex dat in de jaren
1 969-1 975 werd gerealiseerd.
De snelle groei van de revalidatie,
het aantrekken van veel verschil
lende specialisten en vele team
besprekingen brengt het gevaar
van overorganisatie met zich mee.
Bij zijn vertrek waarschuwde de
arts Roebers dat het in zijn ont
wikkeling bedreigde kind en zijn
behandelaars hierin niet mogen
verdrinken. De bijdragen getui
gen van zin voor de werkelijkheid.
Het slot van het geheel zegt dat
het denkbaar is "dat net als tu
berculose ooit verdween en daar
mee het begrip "sanatorium" -
"Zonneveld" een andere plek in
de gezondheids- en welzijnsvoor
zieningen zal krijgen.
De raad voor de recreatie is een
instelling die het provinciaal be
stuur adviseert. In dit geval gaat
het om projecten die door gede
puteerde staten ter subsidiëring
worden voorgedragen aan het
ministerie van landbouw en vis
serij. Alvorens het college dit
doet wordt de mening gevraagd
van de recreatieraad.
In totaal ging het om 1 8 projec
ten. De raad heeft van zes plan
nen aangeven dat ze voorkeur
moeten hebben:
de aanleg van een fiets-voetpad
langs de Oude Moolweg-Hoog-
enboomlaan in de gemeente
Westerschouwen; het wind-
surfcentrum Oranjeplaat in Ar-
nemuiden; sanitaire voorzienin
gen aan het Veerse Meer; een
voetpad onderlangs de duinen
bij Koudekerke en de aanleg
van een fiets-voetpad langs een
gedeelte van de Galgeweg (ge
meente Koudekerke).
Het voetpad Oude Moolweg-
Hoogenboomlaan in Renesse is in
1976 verhard met tegels. De
wortels van de duindoorns heb
ben de tegels echter zo uit hun
verband gedrukt dat het pad niet
meer goed begaanbaar is. De ge
meente wil nu een verharding met
beton of schelpen; ook .wil men
het pad verbreden voor fietsers.
De recreatieraad is voorstander
van verharding met schelpen en
verbreding tot drie meter. De
kosten zijn geraamd op
1 75.000,Planologisch dient
de zaak nog geregeld te worden.
B. en w. van Valkenisse willen een
voetpad laten aanleggen langs de
weg onderlangs de duinen bij
Koudekerke van de Verlengde
Dishoekseweg tot het Vebonabos.
De lengte van het pad zal 500 m
zijn. Vooral in de zomermaanden
gaat het om een belangrijke ver
binding met de twee duinover
gangen ter plaatse, terwijl ook
buiten de zomervakantie veel
wandelaars het gebied bezoeken.
De recreatieraad onderschrijft de
ze opvatting. Kosten van het pro
ject: 45.000,—.
De aanleg van een fiets- en voet
pad langs de Galgeweg in Valke
nisse' is al eerder aan de orde ge
weest. De zaak is nu defnitief in
een bestemmingsplan geregeld:
een fietspad in twee richtingen te
berijden (3m breed) en een voet
pad van anderhalve meter breed).
De Galgeweg is (vooral in de zo
mer) een bijzonder druk gebruikte
weg. Het is nodig auto's en fiet
sers en voetgangers van elkaar te
scheiden. De recreatieraad is
voorstander van het project, dat
383.000 kost.
Ter realisering van het beleids-
en beheersplan Veerse Meer wil
de inspectie der domeinen ko
men tot de stichting van een
tweede windsurfcentrum, na
melijk op het dagrecreatieter
rein "Oranjeplaat". (In totaal
wil men drie centra realiseren;
één functioneert reeds bij de
Schotsman).
Het surfcentrum op de "Oran
jeplaat" zal worden gebouwd
en geëxploiteerd door de cam
ping "De Witte Raaf". Ter ont
sluiting van het gebied is echter
een aantal maatregelen nodig.
Er wordt dan 750 m oever toe
gankelijk en 500 strekkende
meter parkeerplaats.
De kosten van het project zijn
565.000,—. De recreatieraad
stemt ermee in dat de zaak voor
subsidie wordt voorgedragen,
maar wijst erop dat de gemeen
teraad van Arnemuiden bezwa
ren heeft.
Het toenemende aantal dagre
creanten op en aan het Veerse
Meer maakt het nodig de sanitaire
voorzieningen uit te breiden.
Het gaat om: uitbreiding mgt twee
toiletten op de Mosselplaat;
plaatsen van toiletten en stortput
chemische toiletten op dagre
creatieterrein Sint Felixweg;
plaatsen van twee toiletten op
Haringvreter; twee toiletten en
stortput chemisch toiletten dag-
recreatieterreintjes Schotsman-
weg; vervanging van de tijdelijke
toiletten dagrecreatieterrein oever
Vrouwenpolder door nieuwe ac
commodatie. De totale kosten zijn
becijferd op ca. ƒ325.000,
Afgezien van de zojuist genoemde
projecten heeft de recreatieraad
een aantal andere voorzieningen
onder de loep genomen. Het ging
o.a. om de reconstructie van een
gedeelte van de oude zeedijk in
Ouwerkerk, recreatieve voorzie
ningen in Wemeldinge, de aanleg
van fietspaden langs de Buiten
haven in Vlissingen en langs het
Kanaal door Walcheren tussen
Middelburg en Veere, de aanslui
ting van strandpaviljoens op de
riolering en de inrichting van par
keerterreinen.
Over deze laatste voorzieningen
merkte de raad overigens op dat
ook eens zou moeten worden
bekeken in hoeverre hier het
profijtbeginsel moet worden
toegepast, met andere woor
den: in hoeverre en tot welke
bedrag is het redelijk de re
creant te laten betalen voor het
stallen van zijn auto.
Gedeputeerde staten stellen
prov. staten voor de Vereniging
"Meer Onderzoek Groente
teelt" (M.O.G.) een jaarlijkse
subsidie te verstrekken van
max. ƒ10.000,— voor de ex
ploitatie van een nieuwe proef
tuin voor groenteteelt in West
maas.
Dit bedrag is afgeleid van de pro
vinciale subsidies voor soortge
lijke instellingen en van de bijdra
ge van de provincie Zuid-Holland
13.750.—) De Vereniging
M.O.G. is in 1979 in Goes opge
richt en heeft tot doel het bevor
deren van de groenteteelt in
Zuid-West-Nederland door mid
del van onderzoek. De nauruk valt1
hierbij op de teelt van volle-
grondsgroenten en "glasgroen
ten".
De proeftuin is 4 ha groot, te ver
delen in 0.4 ha voor glastuin-
bouwonderzoek, 1.5 ha. voor on
derzoek vollegrondsgroenteteelt
en 8 ha voor extensieve groente
teelt.
Omdat de proeftuin bij de akker-
proefboerderij Westmaas ligt ont
staan er voordelen via onderlinge
uitwisseling van kennis, appara
tuur en mankracht.
Voor de komende jaren zal naar
verwachting een bedrijfsverlies
ontstaan van ƒ800.000,—. Dit
exploitatie-resultaat wordt voor
50% gedekt door het ministerie
van Landbouw en Visserij. De
andere 50% komen voor reke
ning van de deelnemende be-
drijfsleden. Dit laatste is een
subsidievoorwaarde van het
ministerie.
Gs menen dat ondersteuning
van deze activiteit geheel in de
lijn ligt van het ontwikkelde be
leid voor de subsidiëring in de
agrarische sector en vinden dit
werk een stimulans om in Zee
land tot een uitbreiding van di
verse soorten groenteteelt te
komen.
Abdijnieuws is de
informatierubriek van de
provincie Zeeland.
Redactie:
bureau voorlichting.
Sint Pieterstraat 42,
4331 EW Middelburg,
telefoon 01180-31392
of 31402
Het Middelburgse Casthuis en het
Bethesda Sint Joseph ziekenhuis
in Vlissingen werden vorige week
verrast met de overhandiging van
een kleurentelevisie, een videore
corder en een filmpje. Deze giften
waren afkomstig van de Neder
landse Hartstichting die, na een
landelijke puzzelactie, de op
brengst daarvan bestemde voor
aanschaf van genoemde appara
tuur voor ruim honderddertig zie
kenhuizen in Nederland, met name
voor de hartafdelingen.
In Middelburg vond, wat Wal
cheren betrof, de officiële over
handiging plaats door de heer M.
Wondergem. Hij deed dat namens
de afdelingen Middelburg en
Vlissingen van de vereniging
'Vrienden van de Hartstichting'.
De spullen werden in ontvangst
genomen door de directeur van
beide .ziekenhuizen, de heer C.
Kostense.
De waarde van de apparatuur be
draagt ('per stuk') ongeveer vijf
duizend gulden. De heer Kostense
zei het een beetje gênant te vinden
de gift in ontvangst te nemen.
"Maar aan de andere kant", zo zei
hij, "is die gêne ook weer niet zo
groot. Onze hartafdeling heeft
nog een heel verlanglijstje waarop
apparatuur voorkomt die we dol
graag zouden willen hebben".
Het videofilmpje, met als titel
'Een nieuw begin' duurt dertien
minuten en geeft voorlichting aan
patiënten en hun familieleden,
hoe het beste gehandeld kan wor
den na een hartinfarct. Het biedt
tevens een soort handvat aan de
hand waarvan een patiënt vragen
aan de arts en de verpleegkundige
kan stellen, waaraan hij anders
(zonder het zien van het filmpje)
waarschijnlijk niet gedacht zou
hebben.
Omdat het filmpje maar dertien
minuten duurt, blijft er genoeg
ruimte over voor het draaien van
ander videomateriaal. Daarom
ook zullen er in de naaste toe- gehuurd voor de nieuwe vi-
komst filmpjes voor diabetici op deoapparatuur, antwoordde de
vertoond worden. Op een vraag of heer Kostense dat dat zeker niet
er ook speelfilms zullen worden de bedoeling is.
Bewonderende blikken voor de prachtige geschenken van de Nederlandse Hartstichting. (Foto Ruben Oreel).
L f i
- N
if.
AAP, NOOT, MIES
Gerrit Zuidema. die woont aan de
Irislaan 38 in Vlissingen meldt
ons: "Dit is de Bouwen F.wout-
school anno 1927, nog met gas
licht".
De heer Zuidema zegt zich uil
deze klas 5 nog de volgende na
men te herinneren.
Staand naast de banken: de jon
gens: Wim Goedbloed, Tinus van
de Ent, Leen de Bruin. Piel van de
Eik, Dolf van Oppen. Nico Lako
en Wim van Oepen. De meisjes:
Rap. Rika Brasser. Magda Wee-
lancl. Van Leeuwen, Jannetje de
Nooier, Beun en Maatje de Lan
ge.
Vervolgens noemt de inzender:
Sommeling, Hendrik Leuveling.
Henk Kopmels, Leen Cupido,
Piet de Pun. Wim Verburg. Piet
Schot, Gilles van Oorschot. Piet
Schenkel. Piet van het Oft. Chris
Spui, Gerrit Zuidema en Jo van
Wijnen. De leerlingen werden
onderwezen door de heer Was.
foto kost ƒ7,50. U kunt betalen geld. maar dan wel aantekenen. Tiet wordt ook weer teruggezon-
Ook deze foto kunt u weer bestel- met een cheque (svp op naam van dat moet van de PTT. Stuurt u met den. Het adres: Postbus 5017.
len bij de redactie van dit blad. De fotograaf Ruben Oreel) of met hel geld dit volledige knipsel op. 4330 KA in Middelburg.
OV|R H|T wil IN Wfl
AOVtRTCIRDÏRS VIRSCMIJNT IXCIUSH» IN DEZC KRANT
Va» Ouwekerks Wijnkelder in
Vlissingen introduceert voor
de liefhebbers het Nederlands
Wijnpaspoort. In dat paspoort
kunnen geïnteresseerden veel
informatie halen omtrent wij
nen. Behandeld worden het
proeven van wijn. en het be
waren er van. Tips worden ge
geven over hoe een voorraad-
lijst is samen te stellen en er is
ruimte voor proefnotities. On
der het hoofdstuk algemene
wetenswaardigheden vindt
men allerlei zaken die direct of
zijdelings met wijn hebben te
maken.
Het paspoort is af te
halen bij Ouwekerk in Vlissin
gen aan de VValstraat 104.
r
