r
9e wederopbouw van Middelburg
Zeeland nog geïsoleerd*
IJrouinciale
W.O. de G0ESCHE COURANT A° 1813
België geeft zich over
y Kommer 119 - 183e Jaargang
Dinsdag 28 Mei 1940
0.
Distributie van koffie
en thee.
Aan de verbindingen wordt hard gewerkt.
Weer een Autobusdienst
Goes-Middelburg
ONZE REDACTIE
!ad Uitgave C.V. De Middelburgsche Courant,
„x te GOESredactie en administratie Turfkade 15,
863 te MIDDELBURG redactie Langeviele 67, Tel.
administratie Klein Vlaanderen 24, Tel. 575, Postgiro
Abonnementsprijs voor Middelburg en Goes ƒ2.30,
2.50 per kwartaal. Weekabonnementen in Middelburg
en Goes 18 cent.
Advertentiën 30 cent per regel, ingezonden mededee
60 cent per regel. Bij contract lager. Tarief op aan
Familieberichten en dankbetuigingen minimum ƒ2.10.
Advertenties", maximum 6 regels, 75 cent, bij vooru
ling. „Brieven, of adres bureau van dit blad" 10 cent
Bewijsnummers 5 cent.
»nc
^stfl
Autoriteiten oriënteeren zich.
Het is alleszins begrijpelijk, dat, wij in-
ners van Middelburg, nu de eerste
r.etting over de ramp, die onze goede
schoone stad trof, eenigszins geluwd
ons naarstig verdiepen in het toekoms-
qe uiterlijk van onze woonplaats.
Men kan bijna niemand treffen, die niet
er den wederopbouw denkt, en
iraat.
Allerlei geruchten over plannen, die
3ds vast zouden staan, doen de ronde.
De een weet, dat het in de bedoeling
er autorit*-iten ligt, alle gronden, waar-
p thans de steenresten van huizen en
rinkels liggen, te onteigenen een ander
©eft vernomen, dat Rijkskanselier Hitier
lelcofd zou hebben, het stadhuis en de
^dü-cebouwen zoo spoedig mogelijk te
- en, een derde heeft uit de beste
momen, dat met het puin, waar-
idelburg thans zoo rijk is, het
op den Dam zal worden ge-
mpt
Rij de bevoegde autoriteiten hebben
geinformeerd, wat van al deze be
lten waar is.
Niets" deelde men ons mede.
..Omtrent den wederopbouw van Mid-
ieiburg staat nog niets vast".
Er zijn weliswaar reeds verschillende
n'gevaardigden van Dr. Ir. J. A. RINGERS,
ngeeringscommissaris voor den weder
houw, in onze stad geweest, maar deze
hben zich uitsluitend van den toestand
de hoogte gesteld, en ze hebben Mid-
lburg weer verlaten, zonder zelfs ook
xar vage lijnen voor de restauratie uit
stippelen.
Dit geldt zoowel Mr. Dr. Frederiks, se-
itaris-generaal van binnenlandsche za-
•n, die Zaterdag hier vertoefde, als de
chitecten van den Rijksgebouwen-dienst
van Monumentenzorg, die naar Mid-
ulburg kwamen.
Niemand weet nog, hoe Middelburg uit
le -overgangsperiode te voorschijn zal
roden, en het heeft dus niet den minsten
n, zich thans te verheugen of te ergeren
,rer allerlei plannen met betrekking tot
m wederopbouw, die de ronde doen.
Iets anders is, dat enkele bouwkundi
ge rijksambtenaren een voorloopig onder
zoek hebben ingesteld naar de resten van
enkele gebouwen, teneinde na te gaan,
in hoeverre het eventueel mogelijk zou
zijn, deze in vroegeren staat te herstellen.
Dit onderzoek gold o.a. het stadhuis
en de Abdij-gebouwen. Volgens deze des
kundigen is het technisch zeer wel mo
gelijk zoowel het stadhuis als de abdij
gebouwen in hun luister te herstellen.
Op het abdij-plein zijn de architectoni
sche waarden vrijwel alle in stand geble
ven de meeste verwoestingen werden
aangericht aan de panden, die uit bouw
kundige overwegingen te veroordeelen
Waren.
Van de Abdij-gebouwen zijn de kapit
telzaal, de kloostergang met gewelven, de
kelder onder de Statenzaal, het Munt-
poortje met gewelven en de daarboven
gelegen ruimten, volkomen in tact geble
ven.
In verband met de restauratie-plannen,
die reeds voor het uitbreken van den oor
log bestonden, heeft de vernieling van
sommige onderdeelen der Abdij (we den
ken aan het hotel, en aan de gebouwen
in de Burg, achter de ambtswoning van
den commissaris) om het eens kras uit
te drukken, niet eens zulk een tragisch
karakter als op het eerste gezicht lijkt.
We dienen ons te verheugen over het
feit, dat herstel van twee belangrijke Mid
delburgsche waarden, van het stadhuis
en van de Abdij, technisch mogelijk is
gebleken, en dat dus, zoo de overheid
er het geld voor over heeft, Zeeland's
hoofdstad eerlang opnieuw zal beschik
ken over de bouwkundige juweelen, die
mede onze stad een wereld-reputatie
hebben bezorgd.
Over den wederopbouw van de ge
schonden straten in de binnenstad, staat
al evenmin iets vast als over het herstel
van de officieele gebouwen.
Er is weliswaar door den inspecteur der
volkshuisvesting reeds een zeer voorloo
pig schetsplan gemaakt, dat acm het oor
deel van den regeeringscommissaris voor
den wederopbouw zal worden onderwor
pen, doch dit is ook alles
Met ingang van heden, is de
verkoop voorloopig verboden.
Het departement van handel, nijverheid
i scheepvaart maakt bekend, dat in ver-
md met de beschikbare hoeveelheid
offie er thee, binnenkort tot distributie
an deze artikelen zal worden overge-
:tan.
Teneinde er voor te kunnen zorgdragen,
at bij den aanvang van de distributie
3 winkels over voldoende voorraden
eschikken, is de aflevering en verkoop
/an thee en koffie aan consumenten met
agang van Dinsdag 28 Mei geheel ver-
joden. Met ingang van genoemden
latum is voorts verboden het koopen, ver-
oqpen en afleveren aan den handel,
rnder de vereischte schriftelijke vergun
ing.
Deze verbodsbepalingen gelden ook
oor het uitvoeren van reeds gedane
/estellingen.
Kapelle na den oorlogsstorm.
Met man en macht aan
den opbouw..
Men schrijft ons uit KapelleAan de
terstelling van de Ned. Herv. kerk alhier,
velke dateert uit 1427 (volgens den kro-
ïiekschrijver Bijlo nog eerder), wordt met
die ten dienste staande krachten ge-
Verkt.
De godsdienstoefening is gehouden
iondag j.l. in het lokaal Obadja.
Een groot, wijd gat is geslagen in de
lakbedekking naast den toren, welke ook
el beschoten is (Enkele jaren geleden
yerd hij gerestaureerd). Verder is een
Ier pilaren, waarop de kerk rust, ernstig
teschadigd. Vele zitplaatsen zijn ver-
lield.
Kapelle heeft 5 burgers te betreuren,
lie het leven verloren.
Aan de dakloozen werd reeds de eerste
rulp verleendaanschaffing van huis
de i en kleeding.
Door de burgerij wordt mild gegeven.
'apelle-Biezelinge telt ruim 3000 inwoners,
en bedrag van ƒ4106.— werd door de
'aartoe gevormde commissie ingezameld.
Doodgeschoten.
^Het Italiaansche blad Popoio dl Roma
irijft, dat twee Fransche generaals en
'ele officieren zijn doodgeschoten, in
Vereeniging voor Ziekenhuls-
verplegïng op Zuid- en Noord-
Beveland.
Ook deze vereeniging heeft, blijkens
een circulaire aan de onderafdeelingen
en boden, haar normalen arbeid weer
hervat.
Deze arbeid is trouwens practisch niet
onderbroken geweest, want ook ln de
oorlogsweek werden nog patiënten voor
operaties enz. opgenomen.
Een vereeniging als deze kan nu een
maal niet gemist worden.
Het bestuur verzoekt dan ook, blijkens
de advertentie in dif nr, om met de be
taling en inning der contributies ten
spoedigste regelmatig voort te gaan. Er
moet, om moeilijkheden bij opname te
voorkomen, tegen gewaakt worden, dat
achterstand in de contributiebetaling
ontstaat.
Natuurlijk zal in sommige gevallen,
(b.v. in die gemeenten, welker bewoners
geëvacueerd zijn geweest, of die door
oorlogsomstandigheden alles zijn kwijt
geraakt) eenige soepelheid worden be
tracht, om den achterstand in te halen.
Zooals in een vorige advertentie is
medegedeeld, worden krachtens besluit
der alg. vergadering in Sept. j.l. alleen
normale opnamen vergoed, als het
dus patiënten betreft, die ook in nor
male omstandigheden zouden zijn op
genomen.
Het bestuur zal zich later nog moeten
beraden, of voor hen, die door oorlogs
geweld zijn gewond, iets kan worden ge
daan.
Veere niet ernstig getroffen.
VEERE. Veere is met betrekkelijk wei
nig kleerscheuren van de achter ons lig
gende oorlogsdagen afgekomen.
De monumentale gebouwen hebben niet
geleden. De grootste ravage is aan de
sluishuizen aangericht, waarvan sommige
onbewoonbaar zijn geworden. Hierop
volgt dat deel der kade, dat tusschen de
Wagenaarstraat en de Kapellestraat ligt,
Door een drietal bommen, waarvan een
tegen den kademuur in den modder te
recht kwam en twee achter de kadehui
zen ln het land vielen, 13 vrij groote schade
aan huisruiten en het glaswerk der kas
sen ln de Kwartierstraat aangebracht.
Verder bepaalt zich de schade tot ruiten,
die door den luchtdruk of door mitrailleur
kogels vernield werden. Dooden of ge
wonden zijn tengevolge der luchtaanval-
betreuren.
Uit Berlijn wordt gemeld:
Onder den druk van de vernietigende
uitwerking van de Duitsche wapenen,
heeft de Koning der Belgen het besluit
genomen den verderen tegenstand te sta
ken en om wapenstilstand te verzoeken.
Hij heeft ingestemd met den Duitschen
eisch tot onvoorwaardelijke capitulatie.
Het Belgische leger heeft daarom op den
dag van heden de wapenen neergelegd
en opgehouden te bestaan.
Duitschland, Noorwegen en
Denemarken.
Regeling van econo
mische vraagstukken.
Naar het D.N.B. uit Oslo meldt, spreekt
een Noorsch blad met waardeering over
Duitschland's tegemoetkoming aan de
economische problemen in Noorwegen en
Denemarken. Het gevolg hiervan is o.a.
geweest een verhooging van de prijzen
der landbouwproducten. De afzet van de
enorme Deensche varkensproductie naar
Duitschland werd-geregeld, waardoor het
Duitsche vet-probleem meteen is opgelost.
Italië wil zich van zijn boeien
bevrijden".
't Italiaansche blad „Giomale d'Italia"
schrijft, dat het tijd wordt de drie knoop
punten in de Middellandsche zee Suez,
Gibraltar en de Dardanellen door te hak
ken. Engeland wil zijn macht en hege
monie in de Middellandsche zee voort
zetten, maar Italië wil zich van deze
boeien bevrijden. De willekeur van Groot
Brittannië kan, zoo schrijft het blad, niet
verder gehandhaafd worden. Engeland
controleert met zijn controle-stations de
zee, die niet zijn zee is. Engeland heeft
steeds vermeden dat Italië zijn invloed
deed gelden. Italië heeft de vernederin
gen lang genoeg geduld. Thans moet,
zoo vervolgt het blad, Italië baas in eigen
zee zijn en de drie genoemde knooppun
ten moeten nu worden doorgehakt.
Ook het Italiaansche blad „Tevere"
houdt zich met de kwestie der Middelland
sche zee bezig. Het blad betoogt, dat
het Suezkanaal gemakkelijk versperd kan
worden door een gezonken schip, waar
door de- Engelscher: - hier schaakmat zou
den zijn gezet.
Italië heeft een overwicht in de lucht
en kan uit dien hoofde het Oosten van
de Middellandsche zee beheerschen. Ook
de machtige duikbooten-vloot van Italië is
ten deze van groote beteekenis.
Het Italiaansche blad Livomo Fascista
schrijft, dat in Nice (Frankrijk) 50.000 Ita
lianen leven, welke stad volledig het Ita-
liaansch karakter heeft behouden.
Bijna zonder onderbreking is Nice, van
1388 tot 1880 Italiaansch geweest, aldus
het blad. Men twijfelt er aan dat door
overeenkomsten of door verklaringen de
kwestie tot welke natie Nice behoort, kan
worden opgelost.
Bommen op niet-militaire doelen,
Uit Keulen wordt gemeld, dat tot de
steden in West Duitschland, waarop
vijandelijke vliegtuigen des nachts bom
men hebben geworpen op niet-militaire
doelen, de stad Gulik behoort.
In het nabijgelegen Selgersdorff heb
ben eveneens vijandelijke vliegtuigen
bommen geworpen, waarbij enkele hui
zen werden verwoest. Een persoon werd
gedood en eenige anderen zwaar gewond.
„Gibraltar voor Spanje".
In verschillende Spaansche steden zijn
gisteren betoogingen tegen Engeland ge
houden. De demonstranten voerden doe
ken met zich mede, met de opschriften
„Gibraltar voor Spanje".
GRUWEL-BERICHTEN.
Uit Berlijn wordt gemeld:
De Duitsche bladen houden zich op
nieuw bezig met de talrijke gruwelbe-
richten, welke door de vijanden van
Duitschland worden verspreid. Het doel
van deze ophitsingen, zoo schrijft de
.Berliner Lokalanzeiger", is, om tot eiken
prijs hulp van andere volkeren te krijgen
en de bevolking van België en Frankrijk
aan te zetten tot een wilden strijd tegen
de Duitsche soldaten, teneinde de Duit
sche weermacht in nieuwe moeilijkheden
te brengen.
De „Berliner Boersenzeitung" wijst in
dit verband op het vermoorden van Duit
sche vliegers door Fransche soldaten, en
constateert ten aanzien van deze schen
ding van het volkerenrecht, dat generaal-
veldmaarschalk Goering heeft aangekon
digd, elk afzonderlijk geval te zullen la
ten onderzoeken, teneinde daaruit de noo-
dige gevolgen te trekken.
In tegenstelling tot een vorigen oorlog,
zoo schrijft de ,,Völkische Beobachter", is
Duitschland zijn tegenstander ook de baas
op het gebied van de oorlogvoering in
het geschreven en gesproken woord.
Wij Zeeuwen hebben de laatste weken
aan den lijve ondervonden wat het be-
teekent „op een eiland te wonen".
Terwijl elders in den lande vrijwel alles'
weer normaal functionneerde, waren wij
verstoken van de voornaamste verbin
dingsmiddelen met overig Nederland, en
van onderlinge communicatie. Omdat we
in de oorlogszone zaten, konden we niet
telegrafeeren of telefoneerenonze post
was dagen lang onderweg, en alleen de
genen die fietsbeenen of een auto, ben
zine en een rij-vergunning hadden, zagen
kans familieleden, buiten Zeeland wo
nend, te bezoeken.
De Zeeuwen, aan den overkant van de
Wester-Schelde waren er nog erger aan
toe. Hun bereikte zelfs geen post.
Het ergste leed schijnt thans echter te
zijn geleden. Doordat de Duitsche troe
pen ook Zeeuwsch-Vlaanderen hebben
bezet, zal Zeeland binnenkort ophouden
oorlogszone te zijn, en zullen wij weldra
weer op overig Nederland worden inge
schakeld.
Zoolang dit nog niet het geval is, kan
het zijn nut hebben, onze lezers mede te
deelen hoe thans de post in onze pro
vincie werkt.
Eenmaal per dag, tegen den avond,
bereikt de Zeetfwsche middengroep een
post-auto uit Utrecht. De daarmee aan
gevoerde poststukken worden in den loop
van den volgenden dag bezorgd.
De post-auto vertrekt des morgens uit
Zeeland naar Utrecht, vanwaar de post
stukken over het land worden gedistri
bueerd.
Men dient te zorgen, dat men brieven
enz. des avonds vóór 9 uur gebust heeft.
De post voor Schouwen-Duiveland
wordt in Roozendaal afgezonderd en via
Steenbergen naar haar bestemming
voerd.
Tot gisteren was het niet mod
Zeeuwsch-Vlaanderen per post te 1
ken. Thans echter worden de poststu
voor dit deel van Zeeland, met be
van een particuliere boot, die de ve
ding tusschen Hans weert en Walsoq
onderhoudt, verzonden.
Voorloopig zal dit wel zoo blijven,
de provinciale bootdiensten zullen
niet kunnen worden hersteld. De pr
cie heeft n.l. al haar booten, bestemd
de Wester-Schelde, op één na verl
Zij beschikt voor de Wester-Scheld
leen nog over de „Koningin Wilhelm
en deze is dermate door een bom g
fen, dat zij op de helling zal moeter
vorens zij weer kan varen.
We verwachten, dat na het joi
succes der Duitsche troepen, het tele
en telegraafverkeer tusschen Zeelan
overig Nederland, en tusschen de Ze
sche gebieden eveneens, weldra zal
den vrij gegeven.
Het zal nog wel enkele weken c
alvorens we weer per trein naar „Holl
kunnen reizen. De nieuwe spoorbru
Vlake is ernstig beschadigd, en oo
spoorbaan is op Zuid-Beveland ei
Walcheren op verschillende plaatsen
nield. We hebben evenwel goede r
om aan te nemen, dat weldra autobi
het inter-provinciale verkeer zullen
dienen, en dat tal van autobussen
taak voor de verbinding tusschen ver
lende Zeeuwsche gemeenten weer z
kunnen hervatten. Met ingang van
daag wordt reeds de verbinding Mi
burg-Goes hersteld.
Het isolement, dat remmend werl
het gansche Zeeuwsche leven, heef
langsten tijd wel gehad.
De verbindingen tusschen de verschil
lende plaatsen in Zeeland en tusschen de
eilanden, is door den oorlogstoestand de
laatste weken geheel ontwricht geweest.
Er is hard Vewerkt om het verkeer in onze
provincie zoo spoedig mogelijk weer in
goede banen te leiden.
Naar wij vernemen heeft de autobus
ondernemer J. van Fraassen te Goes he
den vergunning gekregen zijn autobus
diensten Goes-Middelburg en terug weer
uit te voeren. Hedenmiddag te 2 uur ver
trok de eerste bus van de Markt te Goes
naar Middelburg, terwijl ook te 5 uur een
bus naar Zeelands hoofdstad zou rijden.
Uit Middelburg vertrokken van de Los-
kade te kwart over vier en te 8 uur auto
bussen naar Goes.
Voor morgen is de regeling als volgt
samengesteld
Vertrek Goes te 8 uur, 11 uur, 14 uur
en 17 uur; uit Middelburg te 9 uur, 12
uur, 16.15 en te 20 uur.
Flinke middenstanders werken
Het is zeer te waardeeren, dat vele
middenstanders te Middelburg, wier be
drijven door het gebeurde op 17 Mei ver
nietigd zijn, niet bij de pakken neerzitten
en óf afzonderlijk óf te samen met perso
nen uit hun eigen branche, maatregelen
nemen om hun zaken, al is het aanvan
kelijk in bescheider vorm, voort te zetten.
De lust om in bijzonderheden af te dalen
moeten wij beteugelen, omdat dit prece
denten zou kunnen scheppen en omdat
onze plaatsruimte beperkt is.
Houdt u aan de verkeersregelen.
De laatste weken, toen in Middelburg
er bijzondere toestanden heerschten,
is er op verbazingwekkende wijze met de
verkeersregelen gesold. Het was of er
geen éénrichtingsverkeer meer bestond.
Daaraan is nu een einde gekomen, al
thans de politie zal als voorheen weder
krachtig toezien, dat men zich aan de
door de borden aangewezen voorschrif
ten houdt.
Het adres van onze Middelburgsche
Redactie is gewijzigd. Het is thans:
LANGEVIELE 67
Telefoon 617
Stukkon uit Middelburg dienen des
morgens vóór 10 uur bil het boven
genoemde adres bezorgd te zijn.
AUTOBUSDIENSTEN OP
WALCHEREN.
Met ingang van morgen zullen
aansluiting op twee autobusdie;
Goes-Middelburg autobusdienste
Walcheren worden ingesteld, voorlt
over de volgende route
Middelburg, Vlissingen, Koudel*
Westkapelle, Domburg, Oostkapelle
rooskerke, Middelburg.
"s Morgens om 9 uur vertrekt eei
uit Middelburg en 's avonds om 18
De dienstregeling vindt men in d
vertentie-rubriek in dit nummer.
MEER BEWEGINGSVRIJHE]
De Duitsche militaire autoriteiten
wnd. Commissaris der Koningin in
land, mr. P. Dïeleman, deelen ons r
dat vanaf heden 28 Mei de
gerbevolking zich na 10 uur des ar
weer vrij op den openbaren weg
bewegen. Deze bepaling geldt intusi
niet voor Zeeuwsch-Vlaanderen, V
gen en Oost- en West-Souburg.
Nog grooter beperking van
benzïnegebruik te verwachi
Van officieele zijde te Middelburcl
nemen vrij, dat het benzinegebruik bi
kort nog meer beperkt zal moeten wc
De regeling zal in handen gelegd!
den van* de burgemeesters, zooda|
niet langer de Duitsche autoriteiten
beslissen over de toewijzing van be:
Elk particulier autoverkeer zal voc|
uitgesloten zijn.
M©n zij echter niet te haastig metl
vragen te richten tot den burgeme:
want een definitieve regeling is no|
getroffen.
In hun eigen belang wordt alle
zitters van auto's aangeraden zich
reeds aan te melden acm het p
bureau.
Daar worden lijsten aangelegd v<J
auto-bezitters, met alle gegevens,
eventueel noodig zijn.
Een provinciaal hulp-comï
Naar men ons mededeelt zal er b
kort een Provinciaal Comité voor Hil
Herstel voor de geteisterde gemq
worden ingesteld, op initiatief van
Dieleman.
Binnenkort hopen wij uitvoerigej|
deze hulp-actie mededeelingen te k
doen.
WOLPHAARTSDIJK. Zaterdag h
de leden en aandeelhouders van ij
bouw Tavenu de iaarlijksche alge:
vergadering.
Uit het verslag van den secretaris
dat in het afgeloopen jaar weder ee
gebruik is gemaakt van de zalen V
gebouw.
Als bestuurslid werd herkozenf
heer I. C. Koert en gekozen in de
van den heer L de Jager, de h
Molhoek.
