Breskensche Courant
EERSTE BLAD
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
Veelzeggende dooi
Weinig nieuws van het
Noorsche strijdtooneel.
Verloven ingetrokken.
Strenge controle op
vreemdelingen.
Nog steeds gevechten
in China.
Noorwegen had geen j Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Duitschen inval
verwacht.
Fransche en Poolsche
torpedojager gezonken
§cl>cttrlc«»»s8c«
unn dew clog
De 21 geïnterneerden.
Zweden wil neutraal
blijven.
De briefwisseling
tusschen Hitier en
Koning Gustaaf
VJissingsche Courant
78ste JAARGANG NUMMER 107
DINSDAG 7 MEI 1940
ADonnementsprgs:" 17 ct. pei week ol 2.2U pei
kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitemand neme men eeD
aboimement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprijs: van 1—5 regels 11.25, tedere
regel meer 25 cent. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max. 10
regels). Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: Firma F.VAN DL VELDE Jr., Bureaus
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 lonen). Giro No. 66287
Eigen kantoren tBreskens,Dorpsstraat,TeL21
Oost- en West-Souburg. Kanaalstraat 45. Tel. 3!
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
koet commentaar.
het lot van zweden op het spel.
Elders in ons blad vindt men een klein
berichthet ijs in de Bothnische^, Golf is in
beweging gekomen.
Men zou geneigdzijn, hier over heen te
lezen, ware het niet, dat deze woorden
herinneringen in ons oproepen. Herinne
ringen, die nauw verband houden met de
tragische gebeurtenissen die zich thans in
de Noordsche landen afspelen. Het in den
oorlog betrekken van Noorwegen (waar
voor Denemarken ten deele als „spring
plank" moest dienen) vond immers zijn
voornaamste oorzaak in het kostbare
Zweedsche ijzererts, dat 's winters via de
Noorsche haven Narvik pleegt te worden
vervoerd. Via Narvik, omdat 's winters de
Bothnische Golf dicht vriest, zoodat het
transport langs den naasten weg niet mo
gelijk is.
De geallieerden verzamelen thans hun
strijdkrachten in Noord-Noorwegen en
speciaal in de omgeving van Narvik. Aan
het bezit van die, den laatsten tijd tallooze
malen genoemde,haven is hun veel gelegen
om redenen die'wij, na het bovenstaande,
niet behoeven uiteen te zetten.
Zoolang het kostbare Zweedsche erts dat
voor de oorlogsindustrie onmisbaar is, via
Narvik wordt vervoerd, spreekt het van
zelf dat deze stad van groote beteekenis
is wie haar bezit, heeft tevens een groo-
ten voorsprong op den tegenstander mits
hij ook hét verdere transport mogelijk kan
'maken.
Intusschen is de natuur een element dat
rale oorlogvoerende partijen de laatste ja
ren tot hun schade wel eens te zeer hebben
verwaarloosd. Staat dit ook thans in Scan
dinavië te gebeuren Het begint er op te
lijken.
De beteekenis van Narvik vermindert
o.i. nl. in dezelfde mate waarin het ijs in de
Bothnische Golf smeltBinnen enkele we
ken zal de scheepvaart daar weer mogelijk
worden. Dat beteekent tevens, dat het
Zweedsche erts niet langer via Narvik
wordt vervoerd, maar in de Zweedsche ha
ven Lulea aan boord wordt gebracht om,
via de Bothnische Golf, te worden ver
scheept naar de afnemers, waaronder
Duitschland
9
Dit kan de heele situatie ingrijpend wij
zigen. En het roept nieuwe gevaren op
voor de zelfstandigheid van Zweden
Natuurlijk blijft Narvik van belang. Men
kan van daar uit immers vrij gemakkelijk
Lulea bereiken en daarmede invloed oefe
nen op hetgeen met het erts gaat gebeuren.
Dit beteekent echter onvermijdelijk, dat
Zweden in het gedrang komt en slechts de
houding van Rusland zal het oogenblik
Waarop dit een feit wordt, kunnen uitstel
len, maar naar onze meening niet verhin
deren.
Rusland schijnt Duitschland namelijk
kort geleden hebben doen verstaan, dat het
een overweldiging van Zweden als een on
vriendelijke daad zou beschouwen. En het
feit, dat Rusland na het „vredesverdrag"
met Finland de b: schikking heeft gekregen
over Hangö, beteekent dat de Sovjets vrij
gemakkelijk invloed kunnen oefenen op de
scheepvaart door de Bothnische Golf. Bo
vendien is Rusland thans bezig met het
aanleggen van nieuwe versterkingen in het
om dezelfde redenen belangrijke Estland,
terwijl de pas voltooide Kandalaksja
Kemijarvi spoorweg door Finland de moge
lijkheid biedt, snel Russisch krijgsmateriaal
naar het Noorden, van de Bothnische Golf
over te brengen.
Wie zich de moeite getroost, dit alles
even op de kaart na te gaan, zal bemerken,
dat Rusland troeven in handen heeft, waar
mede de andere spelers geducht rekening
moeten houden. Ongetwijfeld zal Rusland
de partij die zich van de Russische mede
werking of afzijdigheid wil verzekeren, een
hoogen prijs laten betalen.
De politieke situatie wordt dus hoe lan
ger hoe ingewikkelder. En het ziet er zeker
niet naar uit, dat het einde van den oorlog
spoedig verwacht mag worden. Arme ver
dwaasde wereld, waarin menschen elkaar
zóó onmenschelijk kunnen behandelen
Van „Ergens in Noorwegen" wordt ge
meld De Noorsche troepen houden nog
stand in het woeste Gul-dal tusschen
Roeros en Stoeren, aldus het Noorsche te-
tegraafagentschap.
Zij hebben stellingen in de bergen inge
nomen. Een detachement van ongeveer 250
Duitschers is Maandag door Roeros getrok
ken op weg naar het Guldal.
Gemeld wordt dat de Duitschers vele
Noorsche burgers gearresteerd hebben, be
werende, dat zij de Noorsche troepen heb
ben bijgestaan. De Noorsche troepen te
Tryssil, ten noordoosten van Elverum zijn
teruggetrokken op grond van bevelen, die
zij ontvangen hebben na de evacuatie der
geallieerden. Men gelooft, dat de troepen
uiteen zullen gaan.
De „Aftonbladet" verneemt van de Noor
sche grens, dat fel wordt gestreden tus
schen Rognes en Singsas, ten zuidoosten
van Stoéren. De Noren verklaren de Duit
schers in een net te hebben, dat zij thans
trachten te sluiten.
Het Britsche ministerie van Oorlog deelt
mede, dat uit het gebied van Narvik niets
te melden is.
Volgens Reuter verstevigen de geallieer
den hun greep op Narvik. Gemeld wordt,
dat de Noren de „ijzerertslijn" van Narvik
naar de Zweedsche grens hebben bereikt.
Volgens Zweedsche berichten zenden de
Duitschers voortdurend groote aantallen
vliegtuigen noordwaarts, teneinde den druk
op Narvik te verminderen.
Het D.N.B. bericht uit Stockholm dat
Duitsche troepen volgens Stockholm Tid-
ningen de Noorsche steden Mosjoen eh Mo
op ongeveer 250 km. ten Noorden van
Drontheim hebben bezet.
Het Duitsche Iegerbericht.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Bij Narvik is tot dusver geen wijziging
in den toestand gekomen. Duitsche ge
vechtsvliegtuigen ondernamen aanvallen
op Britsche colonnes met bommen en ma
chinegeweren en dreven ken uiteen.
Een voor Narvik liggende kruiser werd
door een bom van middenzwaar kaliber
getroffen. Een Sunderland vliegboot werd
door een bom tot zinken gebracht.
De uit de zone van Namsos en Grong
noordwaarts trekkende Duitsche troepen
hebben Mosjoen bereikt.
Een Duitsche duikbootflottielje heeft in
het Skagerrak een vijandelijken onderzeeër
tot zinken gebracht.
Tijdens een poging om de Duitsche bocht
binnen te vliegen, werden twee Britsche
vliegtuigen door Duitsche jagers neerge
schoten.
Aan het westelijke front geen bijzondere
gebeurtenissen.
Hospitaalschip gebombardeerd?
Het Noorsche telegraafagentschap meldt
dat Duitsche vliegtuigen voortgaan onver
dedigde Noorsche hospitaalschepen en
passagiersschepen aan te vallen. Er zijn
29 personen gedood of gewond, toen het
Noorsche schip „Queen Maud", dat gewon
den aan boord had, bij Gratanger werd ge
bombardeerd.
Het schip zelf werd beschadigd, hoewel
overal duidelijk groote roode kruisemble-
men waren aangebracht.
Honderd vrouwen en kinderen waren
aan boord van het kustvaartuig „Richard
With" toen dit ter hoogte van de noord
kust van Noorwegen werd gebombardeerd
en uit machinegeweren beschoten.
De passagiers begaven zich in redding-
bopten aan wal. Er werd niemand gedood
en er is slechts geringe schade.
Een ander stoomschip, de Tordensk-
jold, werd eveneens uit de lucht gebom
bardeerd en uit machinegeweren bescho
ten. Van de passagiers o.w. zich een groot
aantal Finsche vluchtelingen bevonden,
vrouwen en kinderen, die naar hun haard
steden terugkeerden, werden een paar ge
wond.
Noorsche en Duitsche troepen
naar Narvik.
Volgens heden te Stockholm ontvangen
berichten zouden Noorsche en Duitsche
troepen uit het gebied van Drontheim naar
Narvik optrekken. Aanzienlijke contingen
ten Noorsche troepen zouden zich noord
waarts haasten in de hoop zich te kunnen
vereenigen met de geallieerden en met de
Noorsche strijdkrachten aan het front van
Narvik. Ook de Duitsche troepen trekken
ijlings noordwaarts om te trachten te voor
komen, dat de Noren zich bij de gallieer-
den voegen.
Volgens de ontvangen berichten wordt de
strijd bij Narvik met overleg gevoerd.
De Noren en geallieerde troepen sluiten
de Duitschers steeds meer in, aldus Reuter.
De Duitsche troepen hebben zich in de bui
tenwijken ingegraven, blijkbaar hopen zij,
nu de geallieerde troepen uit het zuiden
van Noorwegen teruggetrokken zijn, hulp
uit het zuiden te krijgen.
In het overige deel van Noorwegen zet
ten af deelingen van het Noorsche leger den
strijd voort. Zij strijden verwoed in de ber
gen rond de woeste Gulvallei tusschen
Roeros en Stoeren en naar verluidt hebben
zg een Duitsche afdeeling van 300 man te
rug gedreven met zware verliezen. De
Duitschers hebben versterkingen gezonden
naar Roeros en de bruggen worden hersteld
om den opmarsch naar Stoeren mogelijk
te maken,
De regeeringspersdienst meldt:
Periodieke, vacantie-, buitengewone, klei
ne, zaken-, en studieverloven worden voor
Zee- en Landmacht ingetrokken. Bovendien
worden ingetrokken de weermachtsindus-
trieverloven van het personeel, ingedeeld bg
de luchtdoelartillerie, luchtdoelraitrailleurs,
de luchtstrijdkrachten, de zoeklichtafdee-
lingen en de zeemacht.
De verlofgangers moeten onverwijld naar
hun onderdeelen terugkeeren.
Zij aan wie buitengewoon verlof is ver
leend wegens ernstige ziekte of overigden
van gezinsleden, keeren na afloop van dit
verlof naar hun onderdeeien terug.
Naar wij vernemen moet de intrekking
van de verloven gezien worden als een
voorzorgsmaatregel met het oog op den
toegenomen onzekerheid in den interna
tionalen toestand.
Zaterdagavond is de politie-afdeeling
Vreemdelingendiënst te Amsterdam plotse
ling met een groot aantal rechercheurs en
drie overval-auto's een. onverwachte pas-
sen-contróle gaan houden onder de vreem
delingen, die in zeer groot aantal in Zuid
wonen. Het zijn voornamelijk Duitschers,
waarvan volgens de politiegegevens er
meer dan 20.000 in de hoofdstad woon
achtig zijn.
De poü^e-auto's werden volgens de Msb.
in verschillende straten opgesteld en de
rechercheurs mengden, zich onder het wan
delend publiek. Hoorden ze Duitsch spre
ken dan werden de menschen aangehouden
en vroeg men hun om hu,:, pas. Zeer velen
en vooral de dames hadden deze niet bij
zich. Dan volgde de mededeeling dat men
in den politie-auto moest plaats nemen
was de wagen vol, dan ging het snel naar
het hoofdbureauvan politie, waar men in
de administratie nazag, of de vreemdelin
gen stonden ingeschreven. Het onvrijwil
lige verblijf aan het hoofdbureau duurde
dikwijls langer dan twee uur. Bleek men
wel te zijn ingeschreven, dan werd de ver
maning medegegeven, voortaan niet meer
zonder pas uit te gaan en kon men ver
trekken. ïn totaal werden 86 mannen en
vrouwen naar het hoofdbureau overge
bracht.
De razzia's trokken natuurlijk veel be
langstelling en om de politie-auto's verza
melden zich zooveel menschen, dat de re
chercheurs enkele malen het publiek uiteen
moesten jagen. De schrik zat er bij sommi
ge emigranten zoo in, dat de tranen er bij
te pas kwamen, doch er was niets aan te
doen men moest met de auto's mede.
Ook in enkele café's werden vreemdelin
gen zonder pas aangetroffen. Ook dezen
werden verzocht af te rekenen en mede te
gaan. Vier emigranten bleken zonder gel
dige papieren te zijn en werden voorloopig
aan het hoofdbureau gehouden. Het was
dicht bij middernacht, toen de politie de
controle staakte.
Ook Zondagmiddag heeft de politie in de
binnenstad plotseling in verschillende café's
controle gehouden, en werden weer vreem
delingen zonder geldige verblijfplaatsen
aangetroffen. De zeer strenge controle zal,
naar het blad verneemt, gehandhaafd blij
ven. Ook aan de verschillende stations zal
zeer scherp op vertrekkende en komende
vreemdelingen worden gelet.
In verband met de concentratie van
40.000 man Japansche troepen in de
buurt van Sinyang, in Zuid-Honan, ver
wacht men elk oogenblik groote militaire
operaties in het gebied, dat aan de beide
provincies Honan en Hoepeh grenst. De
eerste aanval die de Japanneezen in het
Westen op Toengpo en Miyang hebben on
dernomen, is volgens Havas door de Chi-
neesche troepen afgeslagen. De Japansche
troepen leden zeer zware verliezen.
In het dal van de Han komen voort
durend Japansche versterkingen aan, op
weg naar Tsjoenghsiang, dat de Chinee-
sche luchtmacht Donderdag j.l. met suc
ces gebombardeerd heeft. Japansche mu
nitie- en benzine-opslagplaatsen werden
getroffen en mijlen in den omtrek waren
de vlammen zichtbaar. De Chineesche
bommenwerpers keerden allen behouden
terug.
In Anhwei hebben de Chineesche troe
pen het op. 50 km. ten Zuiden van Woehoe
gelegen Nanling en het op 80 km. ten Z.W.
van Poekau gelegen Hansjan heroverd.
Uit Tokio meldt Domei omtrent de ope
raties in Zuid-Honan en Noord-Hoepeh,
dat volgens Japansche militaire rapporten
ongeveer 500.000 Chineesche soldaten om
singeld zouden zijn, en dat ieder oogen
blik de val van Toengpeh wordt ver
wacht,
De Noorsche minister van buitenland-
sche zaken Koht heeft Maandagavond in
een vraaggesprek aan Reuter te Londen
verklaard, dat het noordelijke leger van
Noorwegen, het bëst uitgeruste en geoefen
de deel van zijn strijdmacht, nog steeds
onaangetast is en bereid en gereed om met.
de hulp van de geallieerde troepen den
strijd tegen de Duitsche invallers voort te
zetten.
Kont, die de sterkte der Duitsche troe
pen in Noorwegen op 50 tot 100.000 man
schatte, zei, dat het Noor.sche leger iii het
noorden de noodige oefening heeft gehad
en goed. uitgerust is. Het eenige wat wij
noodig hebben, zoo verklaarde de minister,
is vliegtuigen en luchtafweergeschut. De
geallieerden moeten omtrent de toekomst
beslissen, doch ik ben ervan overtuigd, dat.
zij ons zooveel mogélijk hulp zullen bieden.
Wij moeten geduld oefenen en wg kunnen
niet verwachten, dat alles ineens geschiedt.
De vrijheid van Noorwegen zal niet verze
kerd zijn, voor de oorlog voorbij is.
Groote verliezen.
Omtrent den strijd der laatste weken zei
KohtWij hebben groote verliezen gele
den. Een groot aantal onzer soldaten is ge
dood, verjaagd of verdwenen en het is dui
delijk, dat een groot deel van onze strijd
krachten verloren is gegaan. In midden-
Noorwegeri hebben onze soldaten gevoch
ten tot zij uitgeput waren. Zij moesten te
rugtrekken en het was hun onmogelijk, dit
als geheele eenheden te doen.
Koht verklaarde, dat de verliezen der
Noren in het zuiden het grootst waren ge-
weë^t in het Gudbrandsdal en het Oester
dal, doch hij lachte om het denkbeeld, dat
de Noren opgeofferd waren om den terug
tocht der Britsche troepen te dekken.
Geen verraad op groote schaal.
Gevraagd naar de activiteit van de
nazi's in Noorwegen, antwoordde
Koht volgens Reuter dat er nazi's wa
ren, die zeer actief waren, doch zij
waren ook zeer gering in aantal. Koht
was het er niet mede eens, dat in het
begin van den oorlog op groote schaal
verraad was gepleegd. Wij hebben, zei
hij, geen enkel duidelijk bewijs van
verraad in ons land kunnen ontdekken.
De Duitschers zijn ons land gemakke
lijk binnengekomen, geholpen door het
element van verrassing. Gij kunt ons
er een verwijt van maken, dat wij
hen niet verwachtten, doch ik geef er
de voorkeur aan, de waarheid te ver
tellen en te zeggen, dat wij dezen inval
niet verwacht hadden.
Koht zei, dat Noorwegen zich niet om
hulp tot Zweden heeft gewend en dat in
Noorwegen niet de wensch bestaat, dat
Zweden in den oorlog wordt betrokken. Er
is in Noorwegen genoeg ellende en wij
willen niet, dat Zweden zoo zal lijden als
wij. Wij hebben niet getracht Zweden in
den oorlog mee te sleepen.
Koht verklaarde tenslotte, dat hij Maan
dag met Chamberlain en Halifax de nauwe
samenwerking bij de oorlogvoering had be
sproken.
De Fransche admiraliteit deelt mede:
„Op 3 Mei is een in convooi varend
troepentransport op de Noordzee door vij
andelijke vliegtuigen aangevallen. Geen der
schepen van het geallieerde convooi werd
geti-offen. De torpedojager „Bison", die
tot het escorte behoorde, is echter ge
zonken. Een groot,deel der opvarenden kon
gered worden.
Te Londen werd officieel medegedeeld,
dat de Poolsche torpedojager From tijdens
operaties voor de Noorsche kust als ge
volg van een bomaanval is gezonken. Een
officier en 65 manschappen worden ver
mist.
Het aanbod der Britsche regeering, den
torpedojager te vei*vangen door een, die
thans op een Britsche werf in aanbouw is,
is door de Poolsche autoriteiten in dank
aanvaard, aldus Reuter.
Het lot van Zweden op het spel,
(Kort Commentaar)j
Nog steeds gevechten in China.
(Pag. 1, eerste blad),
Verschillende landen verscherpen het
toezicht op vreemdelingen.
(Buitenland);
Een Fransche en een Poolsche torpedo
jager gezonken. (Pag. 1, eerste blad);
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERKTOTEN.
Naar verluidt behooren tot de 21 perso
nen, die in verband met hun persoonlijke
gedragingen door het militair gezag in be
waring zijn gesteld ook vier personen, af
komstig uit Limburg. Zij werden aangehou
den te Eindhoven, meldt de Tijd.
Het Hbld. verneemt voorts uit Arnhem,
dat daar de oud-inspecteur van politie te
Enschede H. A. van Hilteu, werd gearres
teerd en te Enschede de directeur van de
Enschedesche Taxi-onderneming „Eeto",
F. Hasperhoven, afkomstig uit Overdinkel,
waar hij vrachtauto-chauffeur was.
Naar de Tijd verder bericht, zou ook in
arrest gesteld zijn de heer J. H. Calenfels,
directeur van het postkantoor te Wasse
naar. Deze was reeds eenige dagen te voren
uit zijn functie ontslagen, omdat was ko
men vast te staan, dat hij als overheids
ambtenaar lid van een verboden organisa
tie was.
Ook te Zwolle zoo meldt de correspon
dent van de Tel. is één der 21 Nederlan
ders gearresteerd, die in het belang van 's
lands veiligheid geïnterneerd zijn. Het is de
Utrechtenaar Feltmeyer, leider van de zoo
genaamde Mussert-garde.
BRIEFWISSELING TUSSCHEN HITLER
EN DEN KONING VAN ZWEDEN.
In de tweede helft van April hebben
de Koning van Zweden en de Fuehrer
schriftelijk van gedachten gewisseld over
den politieken toestand, aldus het D.N.B.
Deze gedachtenwisseling heeft naar de
Duitsche en Zweedsche regeering openlijk
hebben verklaard de volledige overeenstem
ming inzake de toekomstige politieke hou
ding van beide landen jegens elkaar be
krachtigd.
Het Zweedsche ministerie van Buiten-
landsche Zaken bevestigt deze Duitsche
mededeeling. Bg deze gelegenheid heeft
Zweden opnieuw met klem verklaard naar
alle zijden neutraal te willen blijven, terwijl
van Duitsche zijde de verzekering werd
gegeven, dat deze neutraliteit gehandhaafd
zal worden
Men is volgens Reuter te Stockholm van
meening, dat koning Gustaaf het initiatief
genomen heeft tot de briefwisseling met
Hitler over de neutraliteit van Zweden.
Er zijn geen aanwijzigingen wat den ko
ning er op dit oogenblik toe gebracht
heeft, den nadruk te leggen op den wil
van Zweden neutraal te blijven. Men her
innert eraan, dat de correcte neutrale
houding van Zweden openlijk door Von
Ribbentrop is erkend en geprezen, en daar
om werd niet gedacht, dat Zweden van
Duitschland een nieuwe geruststellende
verklaring zou vragen of vernachten. Het
wordt niet waarschijnlijk geacht, dat open
baarheid zal worden gegeven aan den tekst
dei brieven welke de beide staatshoofden
gewisseld hebben.
