Br@$k@nsche Courant
i
GESLAAGDE LUCHTDOOP VAN DE S 20.
Woningbouwvereeraging „Goed Wonen"
viert feest.
A
Dagblad voor Zeeland waarin opgenomen de
Nadere bijzonderheden
over het slagkruiser
plan.
Vreeselijk avontuur
van de „Protinus".
EERSTE BLAD
9 cLcwrlcmsscn
van
len
yiissingsclie Courant
78ste JAARGANG
NUMMER 77
MAANDAG 1 APRIL 1940
Abonnementsprijs: 17 ct. per week of 2.20 pei
kwartaal. Franco per post 2.50 Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zgner gemeente.
Advertentieprijs: Van 1—5 regels ƒ1.25, iedere
regel meer 25 cent Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max.^ 10
regels). Derde plaatsing gratis. Vooruitbetaling.
Uitgave: Firma F.VAN DE VELDE Jr., Bureaux
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 Hjnen), Giro No. 66287.
Eigen kantoren te: Breskens, Dorpsstraat,TeL21
Oost- en West-Souburg, Kanaalstraat 45, Tel. 85
-
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Nieuwe verkeersmachine voor het eerst de lucht in.
ONDER GBOOTE SPANNING DER KIJKERS STEEG DE MACHINE OP.
„ALLES O.K. SLOT", ZEI EEN DER DESKUNDIGEN.
De Vlissingers hebben Zaterdagmid
dag de S 20 voor de eerste maal zien
vliegen. Zwaar motorgeronk, vry on-
gewoon verschijnsel op den in de lacht
gewoonlijk stillen Zaterdagmiddag,
trok. veler aandacht. Omhoogkijkend
zag men een sierlik gevormde ma
chine met groote snelheid het lucht
ruim klieven. De S 20, de nieuwe ver
keersmachine, tevens les-toestel van
de N.V. Kon. Mij. „De Schelde" had voor
de eerste maal de aarde verlaten.
Reeds korten tijd later steeg het toe
stel andermaal op, ditmaal voor een
vlucht van langere duur.
Op het vliegveld werd men door de
tuchten voor een verrassing gesteld. Het
\eer was de laatste dagen niet gunstig,
raar het werd plotseling wat beter en
ten werd besloten de kans te wagen. De
goote deuren van de vliegtuigloods waar
6 nieuwe machine stond, gingen open, de
f20 werd naar buiten gerold en de motor
sjeg aan, om warm te draaien. Intusschen
vrschenen verschillende gewaarschuwde
fclangstellenden onder wie natuurlijk in de
erste plaats de Schelde-directie, de heeren
i: Wesseling en A. Smit, de constructeur
ór machine de heer T. E. Slot, ingenieurs,
hdrijfsleiders en mecano's van „De Schel-
e" en veel militaire vliegers.
De invlieger van De Schelde, de heer J.
'h. Reintjes nam met een mecano in het
ieuwe toestel plaats en rolde het naar het
md van het groote vliegveld. Daar werd
e machine met de neus in den straffen
*ind gedraaid. Fel ronkte de zware motor
a even later vloog de S 20 laag over het
rid om op het andere eind gekomen, te
Inden, te keeren en een en ander te her
alen. De machine heeft op deze wijze drie
sprongen" gemaakt.
En toen had invlieger Reintjes blijk
baar zooveel vertrouwen gekregen in
het nieuwe toestel, dat hy besloot het
„hooger op te zoeken". De mecanó kon
de machine verlaten, maar ook hem
was de proef zoo goed bevallen, dat hy
er de voorkeur aan gaf, te blijven
waar hij was en de eerste grootere
vlucht mee te maken
Onder geweldige spanning bij de kijkers
naakte de S 20 voor de vierde maal een
lanloop en ditmaal bleef de machine niet
dak boven het veld, maar steeg voor-
sichtig tot 60 meter hoogte om in een
vijde boog rond het vliegveld te cirkelen.
Constructeur Slot volgde, evenals trouwens
Jle aanwezigen, met een in spanning ver
tild gezicht de eerste vlucht van zijn
.'eesteskind. Ongetwijfeld vertrouwde hij
lp zijn berekeningen en die 'zijner mede
werkers. Maar een eerste vlucht van een
lieuw proto-type orengt toch altijd risico's
In kan verrassingen opleveren die dan
meestal van onaangenamen aard zyn. Men
iton op het vliegveld dan ook bijna de
spreekwoordelijke speld hooren vallen,
toen het sierlijk gelijnde toestel voor het
eerst den aardbodem verliet. De spanning
bleef. Tot een der aanwezige vliegers, een
oude rot in het vak, zei „Nou, 't is O.K.,
Slot". Pas toen veranderde er iets op de
strakke gezichten. En toen bleek Slot
weer te kunnen lachen.
Invlieger Reintjes liet de machine na de
landing tot voor de aanwezigen rollen en
toen hij uitstapte regende het van alle
zijden gelukwenschen die natuurlijk ook
in ruime mate aan de Schelde-directie en
den constructeur ten deel vielen. Intus
schen had men in de omgeving gemerkt,
dat er op het vliegveld iets byzonders
gaande was. Van alle kanten kwamen de
belangstellenden opdagen. En zij kregen
waar voor hun geld Er werd benzine
W1NK£LB£DI£NDG
Ja het spijt mij wèl, meneer
Zoo U zietik heb niets meer.
t Kleintje" in het Vlissingsch
blad,
Bracht mij klanten, meer dan zat
Tot 5 regels 50 cent.
Iedere regel meer 10 ct.
Derde plaatsing gratis.
bygeladen. Even later steeg de S 20 voor
de tweede maal op. Dit keer werd een
vlucht van ongeveer 10 minuten gemaakt.
Reintjes steeg tot 300 meter hoogte en
maakte een vlucht boven Vlissingen waar
het luide geronk van den motor aller aan
dacht trok, zoodat zeer velen deze eerste
grootere vlucht van het nieuwste Neder-
landsche verkeersvliegtuig hebben gade
geslagen. De machine van zoo ongewoon
type, maakt in de lucht met zijn open
staart en slank model een uitstekenden
indruk en bereikte een groote snelheid,
terwijl het. bochtenwerk volmaakt zeker
werd verricht. Invlieger Reintjes en con
structeur Slot verklaarden na de tweede
landing dan ook, in ieder opzicht volmaakt
tevreden te zijn. „Het is een mooie, ge
hoorzame kist en ook technisch is alles in
orde", zei de heer Reintjes. Een oordeel
waar de ontwerpers tevreden mee kunnen
sijn.
Het zal wel niet meer zoo heel lang
duren, of de S 20 zal worden onderworpen
aan de proeven die voor het verkrijgen
van de luchtvaardigheids-documenten ge
bruikelijk zijn.
Nederland neemt niet deel aan
de Olympische spelen
te Helsingfors.
De jaarlyksche vergadering van het Ne-
Iandsch Olympisch Comité heeft Zaterdag
middag te Amsterdam een belangrijk be
sluit genomen
Nederland zal in geen geval deelnemen
aan de Olympische Spelen, welke dit jaar
voor Helsingfors zijn vastgesteld en die, on
danks het feit, dat er oorlog werd gevoerd
en ook Finland zelf in een oorlog was ge
wikkeld. nog niet door het organisatie
comité zijn afgelast.
Men acht het niet verantwoord thans een
ploeg jonge menschen geruimen tijd uit te
zenden, ver weg van eigen land en boven
dien, het karakter van de Olympische Spe
len moet zijn een \*erbroederingsfeest, een
feest van de sport, een feest van de jeugd
der geheele wereld. En dit is in dezen tijd
toch zeker niet wel mogelijk.
De opbrengst van den olympischen dag,
welke 23 Juni a.s. te Amsterdam wordt ge
houden, is geheel bestemd voor het O. en
O.-werk.
De spelen worden afgelast.
Volgens de tot heden verzamelde infor
maties wordt te Helsingfors aangenomen,
dat de Olympische Spelen geen doorgang
zullen vinden. In verband met den oorlog
hebben reeds 17 landen, waaronder Neder
land, medegedeeld, dat zij niet aan de spe
len kunnen deelnemen. Niettemin is men
in Finland algemeen van meening, dat
indien de toestand het toelaat men de or
ganisatie der spelen van de 12e Olympiade
aan Helsingfors zal overlaten.
By den Indischen Volksraad is, zooals
gemeld het ontwerp tot versterking van
de maritieme verdediging van Neder-
landsch-Indië (het zgn. slagkruiserplan)
ingediend.
Ten aanzien van de slagkruisers wordt
gerekend op een werkelijken bouwtijd van
vier jaar (tot den aanvang van de proef
tochten).
De schepen zullen met een onderling
tijdsverschil van vijf maanden gereed ko
men.
De eerste slagkruiser zal op 1 Mei 1944
gereed zyn voor het maken van proeftoch
ten, terwijl de in dienst stelling daarvan
is bepaald op 1 December 1944.
Een der onderzeebootjagers zal zoo
spoedig mogelijk worden gebouwd, ten
einde deze in Nedei'landsch-Indië te be
proeven, alvorens tot den bouw van de
volgende over te gaan.
Voor de noodzakelijke werken aan de
vlootbasis Soerabaja wordt een bedrag
van 25.000.000 Uitgetrokken en ten be
hoeve van verdedigingswerken een bedrag
van 15.000.000.
De slagschepen krijgen een artillerie
bewapening van 9 kanons van 28 cm., een
gordelpantser van 225 m.m., een drietal
pantserdekken van tezamen 130 m.m.,
terwijl de maximumsnelheid 33 mijl zal
zijn.
De jaarlijksche exploitatie-uitgaven voor
het geheele vlootplan (dus inclusief het
overige materieel en de vlootbasis) bedra
gen 16.500.000.
Voor het dienstjaar 1940 wordt in ver
band met het geheele vlootplan 43.100.000
aangevraagd, zijnde 38.100.000 voor aan
bouw, enz. en 5.00.0000 voor kapitaals
verstrekking aan Nederlandsch-Indië ten
behoeve van le uitbreiding en verbetering
en verdediging van de vlootbasis Soera-
baja.
DEN
DUITSCH VLIEGTUIG BRACHT
TREILER TOT ZINKEN.
KAPITEIN EN MATROOS WERDEN BIJ
AANVAT. GEDOOD TWEE ANDEREN
BEZWEKEN VAN UITPUTTING IN DE
ROEIBOOT.
A.chfc Nederlandsclie zeelieden, de
overlevenden van de uit twaalf koppen
bestaan hebbende bemanning van den
Nederlandschen treiler „Protinus", die
door een Duitsch vliegtuig tot zinken
werd gebracht, liggen thans in een
ziekenhuis in een havenstad aan de
Schotsche Oostkust. Zes dagen hebben
de mannen volgens Reuter op de
Noordzee rondgedobberd in een open
boot, zonder voedsel, zonder water,
tot zy eindelijk werden opgepikt door
een Engelsche duikbooteenheid.
Een der schipbreukelingen, de tweede
machinist Bertus Glazemaker, heeft in een
onderhoud verklaard, dat de opvarenden
van de „Protinus''^ toen het Duitsche vlieg
tuig verscheen, in de meening verkeerden,
dat het een geallieerd toetsel was. Zij wuif
den het toestel toe. Dit werd beantwoord
met een regen van bommen. Een bom trof
de brug en doodde den kapitein en een ma
troos. Het vliegtuig maakte toen een duik
vlucht en richtte mitrailleurvuur op het
schip, terwijl de bemanning naar de red
dingboot snelde. Hierbij werd niemand ge
troffen. Helaas was de reddingboot niet
van provisie voorzien en was het drink
water brak.
De schipbreukelingen hadden vree-
sel'jk te lijden, zoo erg, dat een hun
ner op Goeden Vrydag en een tweede
op Paschen bezweek. De hoop op red
ding begon reeds te wijken, toen op
den tweeden Paaschd ig een Britsche
duikboot in zicht kw>m. Deze duik
boot hield, zoolang het licht was, con
tact met hen en toen de nacht was
aangebroken, nam zy hen aan boord.
De duikboot zette haar patrouille nog
vier dagen voort, alvorens zij de ge
redden aan land bracht. Tydens deze
patrouille dook zy nog eenmaal onder
om aan de aandacht van een Duitsch
vliegtuig te ontsnappen.
Nog twee IJmuIder treilers met
bommen bestookt.
SCHEPEN NIET GERAAKT.
De schipper van den Zaterdagmiddag te
IJmuiden aangekomen treiler „Viking-
bank" IJm. 183 rapporteerde, dat zijn
schip Donderdagmiddag jl. om vyf uur
door Duitsche vliegtuigen is gebombar
deerd. Een eskader van zes Duitsche bom
menwerpers vloog over het schip. Drie ma
chines zetten hun reis voort. De andere
drie onderbraken hun tocht en wierpen in
totaal vijf bommen naar de LJm. 183. Geen
der bommen raakten echter het schip. Alle
leden van de bemanning zijn veilig. De
IJm. 183 zette onn Idellijk na het gebeur
de koers naar IJmuiden. Hier zal nader
worden onderzocht of het bombardement
inderdaad geen schade aan het schip heeft
toegebracht.
Tevens rapporteerde de schipper van de
„Vikingbank", dat hij bericht had ontvan
gen van den schipper van de „J. S. Groen",
IJm. 130, dat ook dit schip door Duitsche
vliegtuigen was aangevallen, eveneens zon
der schade op te loopen.
De 352 bruto ton metende stoomtreiler
„Vikingbank" behoort toe aan de Nationa
le Stoomvisscherij te IJmuiden. De „J. S
Groen" meet 195 bruto ton en behoort toe
aan de stoomvisscherij „Eendracht".
Te Oostende wordt volgens Havas by
geruchte vernomen, dat een Belgische trei
ler, die vischte op de Noordzee, eveneens
met mitrailleurs is beschoten door een
vliegtuig. Twee torpedobootjagers openden
het vuur op het toestel, waardoor het ge
dwongen was te vertrekken.
Monument op het Ravesteynpleln onthuld.
Drukbezochte receptie.
Zaterdag was het een groote dag voor
de Woningbouwvereeniging „Goed Wonen"
Niet alleen werd het feit herdacht dat de
vereeniging twintig jaar geleden aanving
met haar arbeid in het belang der volks
huisvesting, doch het gereed komen van
het nieuwe woningcomplex waarmee het
destijds ontworpen plan is voltooid, vorm
de mede een reden tot feestvieren.
Monument onthuld.
De feestelijkheden zyn des middags be
gonnen met het onthullen van een monu
ment op het Ravesteinplein. Een groot
aantal autoritei een enz. was bij deze
plechtigheid tegenwoordig. Wij merkten
o.m. op burgemeester van Woelderen, de
wethouders W. P. Edelman, A. Rorye en
J. L. Verhagen, den oud-wethouder van
openbare werken, den heer W. Anker, den
secretaris van den Nationalen Woningraad,
den heer J. Bommer, den inspecteur voor
de Volksgezondheid jhr. J. Ranitz, ver
schillende gemeenteraadsleden, den archi
tect der vereeniging, den heer M. Vrijen-
hoek, den directeur van het gemeentelijk
waterleidingbedrijf, den heer D. L. H. van
Raalte, den directeur van de Gasfabriek,
den heer J. J. van der Jagt, verschillende
ambtenaren van gemeentewerken, be
stuursleden van de woningbouwvereenigin-
gen „Gemeenschappelijk Belang" en „St.
Willibrord".
Nadat allen zich rond het te onthullen
monument hadden verzameld er was
ook vry veel publieke belangstelling
nam de voorzitter van de jubileumcommis
sie, de heer A. Rorye het woord, die het
een groot voorrecht noemde dat zoovelen
aan den oproep aanwezig te willen zijn,
gehoor hadden gegeven. De vraag of dit
jubileum feestelijk gevierd diende te wor
den, meende spr. bevestigend te moeten
beantwoorden, gezien hetgeen in de afge-
loopen 20 jaren bereikt is. Met toenemen-
den trots aanschouwen de bewoners het
woningcomplex dat thans gereed geko
men is.
Hierna memoreerde spr. het totstand
komen van de jubileumcommissie voor het
aanbieden van een aandenken en gewaagde
hier met dankbaarheid van de belangelooze
medewerking van den architect Vrijenhoek
en de moeilijkheden die zich hadden voor
gedaan tengevolge van het uitbreken van
de mobilisatie. De begrooting werd over
schreden, doch door de hulp van de bewo
ners, stille bewonderaars van „Goed Wo
nen" en van leveranciers is het toch moge
lijk geweest het monument uit te voeren,
zooals men dat zich gedacht had.
Vervolgens bracht spreker dank aan den
architect, den aannemer Vader, die het
plan heeft uitgewerkt en den dienst van
gemeentewerken die" in een kort tijdsbe
stek het plaveisel en de plantsoenen in
orde heeft gebracht. Zich tot den voorzit
ter richtend, zei spr. dat men dit monu
ment moet zien als een stille hulde aan de
initiatiefnemers voor de oprichting van
„Goed Wonen", als blijk van erkentelijk
heid jegens architect en bestuur, als dank
betuiging van de leden en als een aanspo
ring op den ingeslagen weg voort te gaan.
Er wordt veel gesproken over geestelijke
herbewapening. Spr. noemde ook het wer
ken voor een goede volkshuisvesting een
stuk geestelijke herbewapening. Men moet
blijven streven naar een zoo goed moge-
lyke woning. Voorts bracht spr. den bur
gemeester als vechter voor een goede
volkshuisvesting, dank voor hetgeen hij in
den loop der jaren heeft gedaan en hoopte
dat hij ook in de enkele jaren dat hij nog
burgemeester dezer gemeente zal zijn, erin
zal slagen den woningbouw op nog hooger
plan te brengen dan hij is. Tenslotte sprak
spreker de hoop uit dat dit monument ook
voor hem een mijlpaal zal zijn, waarna hij
den burgemeester verzocht het monument
te willen onthullen.
De burgemeester spreekt.
Alvorens deze hieraan voldeed, stelde hij
er prijs op het bestuur van „Goed Wonen"
geluk te wenschen. Spr. heeft de geheele
geschiedenis der vereeniging van naby
meegemaakt en noemde het een verstan
dige daad van de S.D.A.P.-raadsfractie
destijds de moeilijke taak voor goede wo
ningen te zorgen, aan dit bestuur over
te laten. Voorts richtte spreker eenige
waardeerende woorden tot de verschillende
bestuursleden en den architect en wees op
de vele medewerking die men steeds ge
had heeft van het gemeentebestuur en den
raad. Als de oude Vlissingers nagaan hoe
het er voor twintig jaar uitzag op de
plaats waar thans de woningen zyn ver
rezen, is er alle aanleiding voor blijdschap
en dankbaarheid. Moge dit monument een
mylpaal, doch geen eindpaal zijn. Er is
nog groote woningnood. Spr. hoopte van
harte dat nog meer gebouwd zal worden
en eindigde met den wensch dat het het
bestuur gegeven moge zijn tot in lengte
van dagen aan den arbeid voor de gemeen
schap op bekwame en getrouwe wijze te
kunnen medewerken.
Hierna verrichtte de burgemeester de
onthulling en werd het fraaie monument
dat door een doek aan het oog onttrokken
was, zichtbaar. Het is een smaakvol mo
nument waarvan het voetstuk uit bak
steen is opgetrokken, het lichaam uit
r len zuursteen, met daarop een stuk
zandsteen en een massief koperen lan
taarn. Rondom waren enkele fraaie bloe
men geplant. Nadat vervolgens architect
Vrijenhoek de oorkonde, waarin melding
wordt gemaakt van de aanbieding van dit
monument, had voorgelezen, werd dit stuk
in een looden koker gedaan, waarna de
«9
Nederland niet naar de Olympische
spelen van dit jaar.
(Pag. 1, eerste blod)
Geslaagde luchtdoop van de S 20.
(Stadsnieuws)
Nederlandsche treiler tot zinken ge
bracht. Verschillende opvarenden om
gekomen. (Pag. 1, eerste bla)d
De Vierdaagsche gaat toch grooten-
deels door. (Sportnieuws)
ZIE VERDEK EVENTI'KEL
LAATSTE BERICHTEN
burgemeester deze
metselde
op kundige wijze ih-
Vervolgens nam de voorzitter der ver
eeniging, de heer A. C. van de Velde het
woord, die namens het bestuur de dank
baarheid uitsprak voor de aanbieding van
dit monument dat de saamhoorigheid tus-
schen bewoners en bestuur weergeeft.
Voorts bracht hij hulde aan de commissie
en den ontwerper. Het monument zal ze
ker een mijlpaal zijn. Verder wees spr. er
op dat, hoewel de S.D.A.P.-fractie steeds
voor woningbouw op de bres staat, de bur
gemeester toch zeker als aanvoerder ge
noemd mag worden.
De burgemeester nam hierop het monu
ment in behee en onderhoud van de ge
meente over. Hij wees hierbij nog op het
verschil tusschen twintig jaar geleden en
thans t.en aanzien van de gezondheid der
kinderen. Vroeger zag men in de arbei
derswijken bleekneusjes, doch thans ge
zonde kinderen.. Dit is wel de grootste be
looning van het werk. Spr. wekte de kin
deren echter op goed voor het monument
te zorgen. Wanneer spr. vreemdelingen den
vooruitgang van onze gemeente wil too-
nen, is altijd een van de punten die hij uit
kiest „Goed Wonen". Hij hoopte dat het
monument steeds getuigenis zal blijven
afleggen van de energie en de bekwaam
heid van het bestuur.
Hiermede behoorde deze plechtigheid tot
het verleden.
Receptie in hotel „Oosterhuis".
Tegen vieren verzamelden zich de reeds
genoemde heeren met het bestuur der ver
eeniging in het hotel „Oosterhuis", waar
een receptie werd gehouden. Voorts kwa
men daar nog verschillende andere heeren
hun gelukwenschen aanbieden o.m. de ge
meentesecretaris, de heer F. Bisschop, no
taris J. C. Paap als bestuurslid van de
Vereeniging tot verbetering der volkshuis
vesting, verschillende doktoren, de heer J.
Slooves, directeur P.Z.E.M., de heer N. F.
Hartland, administrateur van Sociale Za
ken, bestuursleden van de S.D.A.P. en den
Vlissingschen Bestuurdersbond. Verschil
lende heeren hadden bericht van verhinde
ring gezonden, terwijl ook velen schrifte
lijke felicitaties deden toekomen.
Nadat de dames en heeren plaats had
den genomen temidden van de vele bloem
stukken die men ter gelegenheid van het
jubileum had ontvangen, nam de voorzit
ter, de heer A. C. van de Velde het woord
om allen welkom te heeten en een her
denkingsrede uit te spreken.
Herdenkingsrede van den voorzitter.
Spr. begon met te wijzen op den tijd
waarin wij thans leven. De lust om een
jubileum te vieren komt wellicht juist,
aldus spr. door het groote contrast, hetwelk
de vereeniging belichaamt met de krachten
welke momenteel over de wereld vaardig
zijn. De laatsten zijn niets anders dan af
brekend, terwijl de vereeniging juist het
tegendeel beoogt. Het eenige doel is de
verbetering en volmaking der volkshuis
vesting, met welk doel de harmonische op
bouw van het gezin samengaat. Spr. ging
hierna uitvoerig het ontstaan en den op
bouw der vereeniging en haar woning
complex na, waarbij hij wees op de groote
medewerking van het gemeentebestuur on
der leiding van burgemeester van Woel
deren, waarvoor hij dank bracht. Momen
teel heeft de vereeniging 443 woningen,
een winkel, een badhuis en een fietsen
bergplaats in exploitatie. Het aantal ge
gadigden schommelt rond de 150, voorts
zijn er ruim 300 gezinnen buiten de stad
die hier hun inkomen verdienen, waarbij
nog gerekend moeten worden ruim 600 die
in Middelburg wonen, zoodat spr. dit een
minder goed te noemen toestand vond. Er
is daarom volgens spr. reden te over om,
wanneer de omstandigheden zulks veroor-
oven, nog minstens een 500-tal woningen
te bouwen. De vraag of de bouwvereeni-
gingen bereid en in staat zijn aan de ver
betering der volkshuisvesting hun daad
werkelijke medewerking te verleenen, be
antwoordde spreker bevestigend. Alleen
deze vereenigingen zyn volgens spr. in
staat de arbeiderswoningen zonder finan-
