Breskensche Courant
EERSTE BL
Dagblad voor Zeeland waarin opgenomen de
Een geknecht Finland beteekent een
bedreiging voor de Scandinavische rijken.
Van een defensief verbond niet veel
te verwachten.
Finnen willen Finnen
blijven.
Zouden de geall'eerden door
Noorwegen en Zweden zijn
getrokken
FINSCHE PERS IS
OVER DEN
NIET TE SPREKEN
VREDE".
ff
Uittocht uit de afgestane gebieden aangevangen.
Oplaag 6800 e
15
De Vlissingsche spionnage-affaire.
VJissingsche Courant
78ste JAARGANG
NUMMER 64
VRIJDAG 15 MAART 1940
Abonnementsprijs: XV ct. pei week ot 2.2U per
kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderiijkt fc
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men eeD |j
abonnement op het postkantooi zyner gemeente .1
Advertentieprijs: Van 1 5 regels t 1 25, iedere 't
regel meer 25 cent. Bg abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1 -5 regeis
50 cent, iedere regel meei 10 cent imax. 10
•egels) Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Oitgave: i irma I. V AN Ot VELDE Jr.,Bureaus
Walstr. 58-60, Tel. 10 (2 lijnen). Giro No. 66287
Ëigen kantoren te: Breskens, Dorpsstraat, Tel.21
Oost- en West-Souturg, Kanaalstraat 45, Tel. 85J
.lUIIIllllUUlMljlJilMIHIir
Verbittering en machtelooze woede onder het Zweedsche volk.
Ongelooflijk is de beroering, onder het
Zweedsche volk te weeg gebracht door de
bijlegging van het conflict tusschen Fin
land en Rusland. Men steekt zijn veront
waardiging over de zware eischen van de
Sovjet-republiek niet onder stoelen of
banken.
Stockholm is in rep en roer. Geheel Zwe
den is in rep en roer. Buiten bemerkt men
dat niet zoo, want de Zweed is niet de
monstratief. Maar wien men ook ontmoet
en met wien men spreekt en waarover
zou het gesprek anders kunnen loopen dan
over den zgn. vrede? bij iedereen treft
men dezelfde verbitterde stemming aan.
Natuurlijk wist men reeds lang, dat er iets
in die richting gaande was maar dat dit
het einde zou zijn, dat ten slotte toch nog
onverwacht komt neen, dat had men
niet verwacht. In alle gesprekken straalt
de onverzoenlijke haat door tegen Rusland,
den aartsvijand van Zweden, den tegen
stander, met wien Zweden het reeds zoo
herhaalde malen aan den stok heeft gehad.
En de machtelooze woede. Want men be
seft zeer goed, dat de Scandinavische rij
ken in de onmogelijkheid verkeerden, meer
te doen, dan zij gedaan hebben voor Fin
land. Men mócht het niet laten aankomen
op inmenging in den oorlog.
GEEN ONWIL, MAAR ONMACHT.
Men is het er over eens, dat Zweden
niet kon voldoen aan Finlands verzoek,
om het gewapenderhand bijstand te ver-
leenen. En toch zou men het over het al
gemeen graag gezien hebben. Er ligt een
zekere tweeslachtigheid in deze houding
van het Zweedsche volk, een strijd tus
schen hart. en verstand. Zoo ook ten aan
zien van de regeering, over welker hou
ding veleri zich scherp uitlaten. Doch
spreek geen kwaad van den grijzen koning,
die tenslotte toch niets anders heeft ge
daan, dan zijn goedkeuring hechten aan
het beleid van diezelfde regeering.... Dit
is het dualisme van de Scandnavische
ziel. In den grond is dit alles, zooals wij
reeds zeiden, niets meer of minder dan
een uitvloeisel van de machtelooze woede,
die de Zweedsche natie bezielt. Zij had de
Finnen willen helpen met goed en bloed,
maar zij moest haars ondanks erkènnen,
dat het te eenenmale onmogelijk was, tot
de uiterste consequenties te gaan. En dat
zit lederen Zweed dwars.
NIET GEHEEL EN AL BROE
DERLIEFDE EN ALTRUÏSME.
Bovendien wij wezen er reeds vroeger
op wordt deze geestesgesteldheid nu
niet" in alle opzichten ingegeven door een
gevoel van broederliefde en altruïsme, al
geven deze eigenschappen wel den zuiveren
grondtoon aan. Er zijn ook andere gronden
voor aan te wijzen, die in de richting van
welbegrepen eigenbelang gaan. Zweden is
er zich maar al te goed van bewust, dat
een door Rusland geknecht Finland voor
Zweden (en Noorwegen!) beteekent het
verlies van een borstwering van onschat
bare waarde. Dit blijkt ook duidelijk uit
den ondertoon, welke reeds thans in de
openbare meening valt te beluisteren. Onze
indruk is, dat men er hier van overtuigd
is, dat deze „vrede" slechts het voorspel
vormt voor de totale Russificatie van Fin
land, welke vroeger of later zal moeten
volgen, tenzij het verdere verloop van den
oorlog tusschen de Westersche mogend
heden en Duitschland een belangrijke wij
ziging mocht brengen in de komende ge
beurtenissen, welke wijziging ook van in
vloed zou kunnen zijn op de toekomstige
gedragslijn van de Sovjet-republiek.
ZWEDEN MOET ZICH VOOR
BEREIDEN.
De gedachten van het Zweedsche volk
concentreeren zich op dit ééne het land
moet zich voorbereiden op alle eventuali
teiten, welke uit den huidigen toestand
kunnen voortvloeien. M.a.w., het moet
krachtig werken aan z'n verdedigingen. Dit
is de tendenz van de meeste gesprekken.
Door de nederlaag van Finland een eer
volle nederlaag, maar met dat al een ge
voelige nederlaag wordt de veiligheid
van Zweden in niet onbelangrijke mate in
gevaar gebracht. Het is de stem van het
eigenbelang, welke zich laat hooren en die
steeds luider zal worden. In dit opzicht
althans bestaat er geen verschil tusschen
de openbare meening en de regeering.
welke laatste met de grootste energie laat
werken aan het moderniseeren en op peil
brengen van de verdedigingswerken, vooral
in het noorden. En daarbij verliest men
ook allerminst uit het oog, dat het bezit
van Hangö een voortdurende, duistere Rus
sische bedreiging vormt voor Zweden, dat
in het Zuiden veel minder paraat is, dan in
het noorden. Hiermede is een nieuwe zorg
gerchapen voor de landsverdediging.
EEN DEFENSIEF VERBOND
Finland, Noorwegen en Zweden overwe
gen thans het sluiten van een defensief
Verbond. De Noorsche en Zweedsche re
geeringen hebben reeds medegedeeld, de
mogelijkheid te willen bestüdeeren. 'En
Reuter berichtte ons hedenmorgen uit
Moskou, dat de Sovjets tegen het tot stand
komen van een zuiver defensief verbond
tusschen genoemde landen geen bezwaar
zou hebben. Een speciaal tegen de Sovjet-
Unie gerichte combinatie zou echter on-
vereenigbaar met het Finsch-Russische
vredesverdrag worden geacht.
Naar onze meening, zal dit defensieve
verbond er niet komen. Of het zal dus
danig vage bepalingen bevatten, dat het in
de practijk niets om het lijf heeft. Tegen
wien zouden de Scandinavische landen een
defensief verbond moeten sluiten wanneer
het niet tegen Rusland is?
Daarom zijn wij er van overtuigd, dat
Rusland Finland in een nabije toekomst
zal herinneren aan artikel 3 van het vre
desverdrag, waarin immers o.m. staat dat
de verdragsluitende partijen zich verplich
ten geen bondgenootschappen te sluiten of
deel te nemen aan coalities die zich tegen
een der verdragsluitende partijen richten.
Het defensief verbond tusschen Finland,
Noorwegen en Zweden zal als het tot
stand komt een toekomstige belemme
ring voor de te verwachten verdere Rus
sische verlangens worden. Dus zullen de
Sovjets ongetwijfeld pogen, de tot stand
koming van zulk een verdrag te beletten.
Hiertoe kunnen zij Finland dwingen, krach
tens artikel 3 van het zoo juist gesloten,
maar nog niet geratificeerde vredesver
drag
MASSA-VERHUIZING UIT DE
AFGESTANE GEBIEDEN.
Bijna een zesde van Finlands totale be
volking zal een nieuwe woonplaats moeten
vinden. Volgens schattingen die men te
Stockholm hoort, zijn in totaal ongeveer
400.000 Finnen op weg naar hun nieuwe
woonplaatsen.
Te Wiborg hebben de laatste drie dagen
groote groepen burgers alle waardevolle
zaken, welke vervoerd konden worden, uit
de stad verwijderd.
Alle Finsche spoorwegen zijn voor de
evacuatie gemobiliseerd en van automobi
listen is de medewerking ingeroepen. De
kosten van deze volksverhuizingen zijn
enorm.
DAN ZOU DUITSCHLAND
GEÏNTERVENIEERD HEBBEN.
De Deensche minister van buitenland-
sche zaken Koht heeft g%teravond in een
radioredevoering o.m. gezegd
Van betrouwbare zijde hebben wij de in
lichting verkregen, dat indien wij den
beiden Westersehen mogendheden verlof
zouden hebben Verleend Zweed sch of
No'orsch grondgebied te gebruiken voor
oorlogsdaden tegen de Sovjet-Unie Duitsch
land dit als een vijandelijke daad zou heb
ben beschouwd en direct zou hebben ge-
intervenieer*.
Wij zouden dan dus in. den grooten oor
log betrokken zijn geworden en het slag
veld voor de groote mogendheden hebben
kunnen worden.
Op die wijze zouden' wjj Finland groot
nadeel hebben berokkend. Indien Duitsch
land den oorlog tegen Finland zou zijn in
gegaan, zou de Finsche nederlaag zeker
zijn.
Wordt een Karelische republiek gesticht
De Finsche bladen noemen den dag van
Woensdag een somberen en tragischen dag
in de Finsche geschiedenis en wyzen. op de
verantwoording, welke de Finsche leiders
op zich hebben genomen door het accoord
met de Sovjets te teekenen. De mannen,
die aan het bewind zijn, schrijft „Helsinki
Sandmat" namen een besluit voor het wel
zijn des lands, maar dat neemt niet weg,
dat zij een verklaring moeten geven.
Het blad „Usi Suomi" verwijt minister
Tanner, dat hij zich altijd tegen uitgaven
voor het leger heeft verzet. Het blad „So
cial Demokraatti" vraagt waarom Finland
niet terstond na de verklaring van den
Zweedschen minister-president, die zei, dat
de neutraliteit van Zweden niet vereenig-
baar was met Zweedsche militaire inmen
ging door het zenden van troepen, officieel
een beroep gedaan heeft op de Westelijke
mogendheden. In Finsche politieke krin
gen is men ervan oyertuigd, dat deze zaak
nog een breeden weerklank zal hebben in
Finland en in de rest van Europa.
De ontruiming van de afgestane
gebieden.
Het Finsche ministerie van de voorraden
heeft alle vrachtauto's en andere vervoer
middelen opgevorderd om de ontruiming
van goederen en eigendommen te verge
makkelijken van de bevolking in de aan
Rusland afgestanegebieden. De bevolking
hiervan omvat ongeveer 500.000 zielen.
Drie belangrijke plaatsen komen aan de
Sovjéts, t.w. Viipuri, de derde stad van
Finland met 80.000 inwoners, Kexholm of
Kakisalmi met 6000 inwoners en Sortavala
met 5000 inwoners. Maar de 50.000 lyken
van Russische soldaten die in de sneeuw
begraven liggen, zullen een geheele streek
ten noorden van het Ladogameer tot een
ongezond oord maken. Zoodra het zal be
ginnen te dooien, zal dit een afschuwelijk
kerkhof zijn, waar geen grassprietje meei
kan groeien.
De Finnen zullen talrijke moeilijkheden
moeten overwinnen. Men vraagt zich af
wat moet geschieden met de 85.000 inwo
ners van Sortavala, Wiborg en Kexholm.
hoofdzakelijk bestaande uit arbeiders,
handwerkslieden en kantoorbedienden. Ook
zal een groot deel van het vee geëvacueerd
moeten worden, daar de boeren niet onder
overheersching der Sovjets willen leven
Reeds zijn 100.000 stuks vee onderweg.
Tenslotte zullen ook de Russische minder
heden geëvacueerd moeten worden en in
het bijzonder de orthodoxe monniken van
het klooster van Valam, die eeuwenlang in
Finland hebben gewoond. Van het schier
eiland Hangoe zullen 2000 personen naar
het centrum van Finland worden overge
bracht.
Het eerste convooi bewoners van Viipuri
is volgens Havas gisteren uit Helsingfors
vertrokken om hun in de vernielde stad ach
tergebleven bezittingen te gaan halen. De
regeering heeft speciale treinen te hunner
beschikking gesteld, evenals auto's. De
evacuatie zal in den sector Viipuri op 19
Maart gereed moeten zijn, op 23 Maart in
den sector van Hanko, en op 26 Maart in
Sortavala en Vartsila. Men laat de keuze
der nieuwe haardsteden voor de geëvacu
eerde bevolking aan het individueel initia
tief over. Zij, die ouders of vrienden in het
binnenland hebben, zullen eerst daarheen
gaan. De anderen zullen waarschijnlijk op
kosten der regeering ondergebracht wor
den in kantonnementen, die voorbereid
worden. Wat de oppervlakte betreft krij
gen de Sovjets ongeveer 30.000 KM2., d.w.
z. minder dan een tiende deel van de totale
oppervlakte des lands.
Besloten is, dat de evacuatie van inva
liden en gewonden uit den oorlog in Fin
land naar Zweden voortgezet zal worden.
De straatverlichting; te Helsingfors
heeft weer gebrand.
De autoriteiten te Helsingfors hebben
gisteravond de maatregelen ingetrokken,
welke bij het begin van den oorlog waren
genomen voor de passieve verdediging.
Voor den eersten keer sinds 106 dagen
is de stad weer verlicht. De trams rijden
en ook de auto's hebben de lichten aan. De
etalages der winkels zijn 'weer ontstoken.
Wel bevinden zich nog stapels zandzakken
langs de huizen en rond monumenten.
Stichting van een Karelische
republiek
De Moskousche correspondent van het
Zweedsche „Aftonbladet" meldt dat Rus
land op de thans door Finland afgestane
landengte een Karelische republiek wil
stichten, waarvan Viipuri de hoofdstad zou
worden, en waarin de leidende regeerings-
posten gegeven zullen worden aan thans
in Rusland wonende Finsche communisten.
In het Noorden trekken de Rus
sen terug.
Volgens een bericht uit Noord-Fmland
zijn de Russen begonnen terug te trekken.
De Finsche troepen en de vrijwilligers aan
dit deel van het front blijven in hun stel
lingen in afwachting van orders.
De Finsche troepen moeten tusschen 15
en 25 Maart teruggetrokken worden, be
halve in den sector van Petsamo, waar de
termijn tot 10 April loopt. Hanko moet
vóór 23 Maart overgedragen zijn.
Zweedsche vrijwilligers lontstemd
jegens hun regeering.
Het blad der Zweedsche vrijwilligers is,
naar de correspondent van „Stockholm
Tidningen" aan het noordelijk front in
Finland meldt, vandaag met een zwarten
rouwrand verschenen. De vrijwilligers-
krant toont zich uiterst verbitterd tegen
over de Zweedsche regeering. De comman
dant der vrijwilligers Linder heeft gewei
gerd een verklaring af te leggen.
De vrijwilligers zijn van oordeel, dat het
belachelijk is, thans te spreken van een
verdedigend verbond met Finland, nu dit
land zijn verdedigingsmiddelen heeft ver
loren. Zij stellen de vraag, waarom dit ver
bond niet is gesloten toen Finland nog
sterk was en zich kon verdedigen.
Dit nummer bestaat uit
Scl»ci»rle«i'ssew
won
len
lag
Nieuwe arrestaties in de Vlissingsche
spionnage-affaire.
(Pag. 1, eerste blad)
De straffen op spionnage worden ver
moedelijk verhoogd. (Binnenland)
De Nederlandsche Roode Kruis-ambu-
lance vertrekt binnenkort naar Fin
land. (Pag. 1, eerste blad)
Nieuwe arrestaties verricht.
MEER AANHOUDINGEN MOGELIJK GEACHT.
Scheepvaart-bewegingen werden
aan vreemde mogendheid verraden.
Hoewel het uiterst moeilijk is, over
de spionnage-affaire hier ter stede na
dere bijzonderheden te verkrijgen (de
autoriteiten zijn zoo gesloten als een
bus en laten niets los) kunnen wij nu
toch wat meer vertellen over de aan
leiding tot de arrestaties te Vlissingen
en elders.
Op zichzelf is het niet bezwaarlijk over
deze opzienbarende kwestie zooveel de
tails te krijgen als wij maar verlangen.
Opgewonden praatjes doen de ronde en
men weet ons de meest tegenstrijdige bij
zonderheden te vertellen. Dikwijls bijzondei
interessant. Doch met slechts één gebrek
de feiten zijngeen feiten, maar fan
tasie. Ook weet het publiek vele namen te
noemen van menschen die gearresteerd
zijn. Als wij de groote „men" moesten ge-
looven, zou op het moment ongeveer half
Vlissingen achter de tralies zitten
Intusschen is het begrijpelijk dat een en
ander in deze omgeving groote aandacht
trekt en dat het gebeurde de gemoederen
blijft bezig houden. Onware geruchten
kunnen vele onschuldigen groot nadeel be
rokkenen. Daarom leek het ons ge'wenscht.
na voorzichtig onderzoek in verschillende
richtingen, van het gebeurde zóóveel te
vertellen, als raadzaam kan worden geacht
en dienstig om de zaak tot haar ware
proporties terug te brengen.
In dit verband moet ons de opmer
king van het hart, dat de geslotenheid
der Justitie, hoe begrijpelijk op zich
zelf misschien ook, niet in het
algemeen belang is. Men kan ook on-
noodig zwaar op de hand zijn. Nu in
ons land in zoo groote mate wordt
gespionneerd, is het een landsbelang
dat het publiek weet van welke prac-
tijken de spionnen zich bedienen en
voor welk soort onderwerpen de „hee-
ren" belangstelling hebben. Dan, daar
zijn wij zeker van, zal het herhaalde
lijk voorkomen, dat een burger de
aandacht vestigt op handelingen die
hem verdacht voorkomen en dat op
deze wijze een spionnage-complot kan
worden ontmaskerd. Hetzelfde is ette
lijke malen met misdrijven van ande
ren aard het geval geweest en de
Zeeuwsche justitie heeft in een zeer
recent verleden nog de gunstige gevol
gen kunnen bespeuren van nauwe en
vertrouwelijke samenwerking met de
Pers in een belangrijke strafzaak.
Bij ons onderzoek is komen vast te
staan, dat de spionnage-affaire betrekking
heeft op scheepvaart-aangelegenheden
Toen eenigen tijd geleden de „Heemskerk"
een tijdlang te Vlissingen lag en vervol
gens naar Zuid-Afrika ging vertrekkeh,
werd ons dringend verzocht van dit ver
trek geen melding te maken en te bevor
deren dat dit ook elders niet gebeurde.
Men vreesde, dat de „Heemskerk" anders
misschien het lot zou r \oeten deelen van
het getorpedeerde zusterschip de „Arends-
kerk".
EEN „VERTROUWENSPOSITIE".
Intusschen blijkt deze discretie weinig
zin te hebben (al zullen wij haar natuurlijk
ook in de toekomst blijven betrachten).
Gewetenlooze lieden blijken oereid te zijn
gevonden, tegen betaling allerlei bijzonder
heden op scheepvaartgebied aan een vreem
de mogendheid bekend te maken. Een ex-
stuurman van de groote vaart, zekere B.
te Vlissingen woonachtig, is enkele maan
den geleden afgekeurd en had sindsdien
„een vertrouwenspositie" gekregen. Ook
zijn echtgenoote wist van zijn nieuwe
werkzaamheden niet méér, dan dat het om
een vertrouwenspositie ging. B. legde zich
toe op het verkrijgen van bijzonderheden
over de; ondanks den oorlog toch nog altijd
vrij talrijke, schepen die te Vlissingen aan
komen, er passeeren of van hier vertrek
ken; hun naam, nationaliteit, lading, plaats
van bestemming, datum van vertrek, enz.
enz. Het behoeft geen betoog dat en waar
om zulke bijzonderheden voor oorlogvoe
rende mogendheden van groot belang zjjn.
Om dezelfde reden zal men tegenwoordig
in de Pers niet veel scheepvaartbewegin
gen meer aantreffen, daar onze neutrali-
teitshandhaving dit ongewenscht doet zijn.
B. moest zijn materiaal naar een adres
in Rotterdam zenden en ontving voor zijn
moeite geregeld geld. Naar verluidt (maar
hieromtrent hebben wij ons geen zekerheid
kunnen verschaffen) is het uitbetalen van
dit salaris aanleiding geworden tot het
aan het licht komen dezer spionnage-af
faire. Dit zou namelijk een keer in een der
Vlissingsche hotels hebben plaats gehad
en de aandacht hebben getrokken van an
dere bezoekers die de zaak verdacht von
den en er de aandacht van derden op ves
tigden, zoodat het onderzoek aan het rol
len kwam.
De hier bedoelde B. is de Vlissingsche
arrestant waarvan in het eerste bericht
over deze aangelegenheid melding werd ge
maakt. De tweede daarin bedoelde aange
houdene komt uit het midden des lands en
wel uit een gemeente wier naam een auto
riteit ons vertrouwelijk mededeelde, zoodat
wij dezen niet kunnen publiceeren. Dit feit
is trouwens ook slechts van bijkomstige
beteekenis. Voorts zijn hier ter stede ver
schillende huiszoekingen verricht.
NIEUWE ARRESTATIES.
Intusschen is het bij deze twee arresta
ties niet gebleven. Oud-stuurman B. had
natuurlijk relaties noodig wom de scheep-
vaart-gegevens waarvoor zekere mogend
heid geld over heeft, te kunnen verkrij
gen. Een dezer relaties was een Vlissing
sche cargadoorsbediende, die zich kort ge
leden zelfstandig als cargadoor heeft ge
vestigd, zekére B., en die uit hoofde van
zjjn beroep natuurlijk uitstekend op de
hoogte is van belangwekkende bijzonderhe
den der hier vertoevende vaartuigen.
Deze B. is jl, Maandagnamiddag op
straat in de omgeving van het station door
twéé marechaussees aangehouden en naar
Zevenaar overgebracht. Denverdachte werd
niet de minste gelegenheid gelaten, even
tueel bezwarende stukken te vernietigen
of derden te waarschuwen. Direct na de
arrestatie werd hij naar Zevènaar overge
bracht. Naar verluidt zal ook deze ver
dachte binnenkort ter beschikking van de
Middelburgsche Justitie worden gesteld
hij blijft in bewaring.
Elders in den lande heeft sindsdien een
vierde arrestatie plaats gevonden. Ook in
dit geval is ons de plaatsnaam op ver
trouwelijke wjjze ter oore gekomen, zoodat
wy dezen niet nader kunnen aanduiden.
In tot oordeelen bevoegde kringen acht
men de mogelijkheid van meerdere arres
taties niet uitgesloten; men verwacht deze
zelfs.
