tweede blad
Vlissingsche Courant
Gemeentebestuur Vlissingen
Neutraliteit
,/s het wel Sanostol?
BINNENLAND
Wat bij evacuatie komt kijken.
SpvuSfiges
ïoi Jekranl
Hagbtad vooi Zeeland, waarin opgenomen de
Breskensche Courant
O
Dinsdag 5 Maart 1S40 - No. 55
Burgemeester en Wethouders van Vlis-
lingen;
Gelezen een verzoek van het bestuur van
de afdeeling Vlissingen van den Neder-
jandschen Christelijken Vrouwenbond, dd. 12
Februari 1940, om ontheffing van het be
paalde bij artikel 2 der winkelsluitingswet
1930 (Stbl. No. 460), ten aanzien van de
winkels op de door genoemd bestuur te
houden in het Concertgebouw aan de
Emmastraat alhier, op 11, 12, 13, 14 en 15
Haart a.s.;
Gelet op het advies van den commissaris
van politie alhier, dd. 17 Februari jl.
No. 296;
Medegelet op artikel 9, 5e lid, der win
kelsluitingswet 1930, (Stbl. No. 460);
besluiten aan het bestuur voornoemd de
gevraagde ontheffing te verleenen onder
voorwaarde, dat de winkels hiervorenom-
schreven op 11, 12, 13, 14 en 15 Maart
a,s. voor het publiek geopendmogen zijn
tusschen 5 uur des voormiddrgs en 11 uur
des namiddags.
Vlissingen, 4 Maart 1940.
Burgm. en Weth. voornoemd,
VAN WOELDEREN.
De Secretaris,
F BISSCHOP.
BEZ. ZANDVOORT.
SCHIETOEFENINGEN.
De Burgemeester van Vlissingen maakt
aan zeevarenden bekend, dat op 6, 8, 13 en
15 Maart a.s. beW Vogelenzang zal worden
geschoten met geschut. Gevaarlijk is het
zeegebied, begrensd door de lijnen, getrok
ken loodrecht op de kust uit de strandpalen
70 en 75 tot 2.5 km uit den wal en tot
een hoogte van 650 m.
Zeevarenden wordt verzocht zich niet
zonder noodzaak in bovenbedoeld gebied op
te houden.
Vlissingen, 5 Maart 1940.
De Burgemeester voornoemd,
VAN WOELDEREN.
ONS VOLKSBESTAAN
ZOU ZIJN VERDEDIGING NIET WAARD
ZLJN ALS DE VOLKSRECHTEN WER
DEN MISKEND.
In sommige, gelukkig nog maar zeer
beperkte kringen, ontwikkelt zich ten
aanzien van den neutraliteitsplicht van
het Nederlandsche volk een opvatting,
waarmee het niet in orde is. Deze op
vatting steunt niet zuiver meer op de
beginselen van het recht, maar op die
van de opportuniteit. In de practijk valt
het verschil, dat we hier aangaven, dui
delijk waar te nemen. In het Russisch-
Finsche geschil staat Nederland formeel
precies zoo neutraal als in het geschil
van de groote Westersche democratiën
met Duitschland. Tegen de Russen ech
ter mag in openbare vergaderingen en
in de pers net zoo fel worden geageerd
als men wil, niemand die (het on
machtige communistische groepje in ons
land uitgezonderd) daaraan aanstoot zal
nemen of zich verontrust betoont over
schending van onzen neutraliteitsplicht.
Let wel: ik voel allerminst behoefte om
de Russen in dit artikel te gaan ver
dedigen tegen, Nederlandsche agressie! Ik
heb groote bewondering voor den met zoo
veel moed en offerbereidheid betoonden
vrijheidszin der Finnen en ik verafschuw
het Russische imperialisme en de commu
nistische ideologie. Over den Russischen
aanval op den kleinen nabuur heb ik me
herhaaldelijk even scherp uitgelaten als
wie ten onzent ook. Ik wil er slechts de
aandacht op vestigen: dat mèg! Daar
mee schenden we blijkbaar onzen
neutraliteitsplicht niet.
Maar als vele Nederlanders telkens in
woord en schrift opkomen tegen de daden
van onrecht, welke ter zee worden be
gaan, wanneer we van onze veront
waardiging laten blijken, dat de Duitsche
duikbooten meer neutrale schepen tot
zinken brengen dan vaartuigen van den
vjjand en daarbij moeten vaststellen, dat
vele honderden zeevarenden uit de neu
trale (enkel de kleine!) landen aan kou,
dood en ellende worden prijsgegeven
wanneer we de herhaaldelijke schendingen
van Nederlandsch en ander neutraal ge
bied brandmerken, dan zijn er Nederlan
ders, die meenen, dat met dergelijke oor
deelvellingen aan onzen neutraliteitsplicht
te kort wordt gedaan.
Zij hebben het mis. Wanneer neutraliteit
zou beteekenen, dat we geen oordeel mo-
fien hebben, althans niet mogen uiten,
over de politieke situatie in Europa, over
de wijze waarop de oorlog zich ontwikkelt
en over de methoden, waarmee de oorlog
voerenden tegenover elkaar èn tegenover
de neutralen optreden, dan moet dat ook
|elden ten aanzien van het Russisch
Finsche geschil.
Anders zou men van ons kunnen zeg-
j>en. dat we pas neutraal zijn en een
«arakterloos zwijgen bewaren in gevallen,
waarin we bang zijn voor de consequen
ts van de uitgesproken meening en dat
We ^iet-neutraal zijn en dapper met den
m°ndf als het volk en de regeering, welke
We veroordeelen, onze buren niet zyn!
Regeering en volk hebben ten aanzien
van de Nederlandsche neutraliteit den-
elfden plicht: n.l. geen der oorlogvoeren
de partijen op werkelijke wijze te steunen
of te bevoordeelen. Maar tegenover ons
Zelve hebben we den plicht van behoud
en verdediging onzer menschenrechten;
het recht van oordeel en veroordeel; het
recht onzer vrije meeningsuiting, al
vereischen de omstandigheden, dat wij
daarvan een bedachtzaam (maar geen
angstig of lafhartig) gebruik maken.
Onze weermacht staat gereed om onze
nationale vrijheden, zoo noodig", met de
wapens in de hand te verdedigen. Wan
neer we van plan zijn om in onze schulp
te kruipen, vóór we worden aangevallen
en we onze nationale vrijheden prijsgeven,
opdat men maar geen geweld jegens ons
zal begaan, och, laten we de jongens
dèn maar liever naar huis terugsturen.
In daden kunnen we, moeten we
neutraal zijn, in onze meening en mee
ningsuiting moeten we „w&ór" zijn en
„objectief", maar we kunnen daarin van
geen onverschilligheid laten blijken. Dat
zou karakterloosheid wezen.
We moeten ons eerlijk onzijdig stellen
ten aanzien van de directe belangen der
oorlogvoerenden. In dat opzicht zijn we
Nederland en de Nederlanders neu
traal en we hopen dat te kunnen blijven.
We gelooven niet aan de volstrekte on
baatzuchtigheid van een de** oorlogvoeren
de partijen, zij vechten, elk voor zich,
voor hun eigen zaak. Maar ook als neu
tralen kunnen we niet vergeten, dat de
zaak van den een ons meer kan schaden
dan de zaak van den ander
We kunnen niet vergeten, hoe we ons
hebben gevoeld, toen er onrecht werd be
gaan jegens Abessinië, Albanië en Tsjecho-
Slowakije. We kunnen niet vergeten, dat
toen Polen aan de beurt scheen om te
worden aangevallen en vernietigd, we heb
ben gegloeid van verontwaardiging van
afschuw enook van vrees. We hebben
ons afgevraagd: wanneer zullen wij aan de
beurt zijn om door welke sterke mo
gendheid dan ook te worden afge
slacht
We waren na München teleurgesteld
laten we het erkennen omdat Engeland
en Frankrijk Tsjecho-Slowakije tot toe
geven tot den grooten gebiedsafstand had
den bewogen. In Augustus van het vorige
beefden wij van opwinding over de moge
lijkheid een mogelijkheid, waarvoor we
ons zelfs schaamden dat Engeland en
Frankrijk ook Polen weer aan zijn lot
zouden overlaten.
Zij hebben dat niet gedaan.
Laat ik dit artikel besluiten met enkele
regelen uit het Boek der Openbaring, naar
welke ik onlangs in verband met de
kwestie onzer „onzijdig of afzijdig"-heid
verwezen vond:
„Ik weet uwe werken, dat gij
noch koud zijt noch heet: och of
gij koud waart of heet! Zoo dan,
omdat gij lauw zijt en noch koud
noch heet ik zal u uit mijnen
mond spuwen."
Openbaring 3 1516.
Md.
BEZOEK VAN DE KONINGIN AAN HET
EERSTE LEGERKORPS.
Défilé van het regiment jagers.
H. M. de Koningin heeft gistermiddag,
vergezeld van de hofdame jvr. Van Tets en
den adjudant generaal-majoor jhr. De Jon
ge van Ellemeet, meerdere onderdeelen van
Haar eerste legerkorps in het Westland be
zocht. Als slot heeft het regiment jagers
voor Hare Majesteit gedefileerd.
-MINISTER ALBARDA TE IJMUIDEN.
De minister van waterstaat, ir. J. W. Al-
barda, bracht heden een bezoek aan IJmui-
den. Eerst werd een bezoek gebracht aan de
vischhallen en tenslotte aan de in aanbouw
zijnde sleephelling in de visschershaven.
OPTREDEN TEGEN SPIONNAGE.
Mogelijkheid van doelmatig toezicht
verhoogd.
Tegen personen, die hier te lande ten be
hoeve van buitenlands che spionnagedien-
sten trachten werkzaam te zijn, wordt door
politie en justitie met groote activiteit op
getreden, aldus verklaart minister Gerbran-
dy in de memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer inzake de begrooting van
Justitie. Door middel van de aangevangen
coördinatie en verbetering van verschillen
de documentaties is de mogelijkheid van
doelmatig toezicht te dezen verhoogd.
Ook de politieke propaganda, welke het
vertrouwen in de Nederlandsche overheid
en staatsinstellingen beoogt te ondermij
nen, heeft de volle aandacht van den Minis
ter. Zoowel met betrekking tot dit ver
schijnsel als met betrekking tot de zooeven
bedoelde activiteit ten behoeve van het bui
tenland is hij zich er van bewust, dat de
vraag kan rijzen, of de bestaande middelen
van controle de repressie toereikend zijn.
Maatregelen om te dezen tegen alle moei
lijkheden gewapend te zijn, zijn in overwe
ging.
SNEEUWRUIMEN IS EEN TAAK DER
GEMEENTEN.
In een nota, mede onderteekend door de
ministers van Financiën en Binnenland-
sche Zaken, naar aanleiding van het ver
slag in de Tweede Kamer over de begroo
ting van het werkloosheidssubsidiefonds
voor 1940 schrijft de minister van Sociale
Zaken o.m.
Gelijk reeds in de vergadering van de
Eerste Kamer der Staten-Generaal op 8
Februari jl. uiteengezet, gaat het hier niet
over de vraag, of de werkloozen zouden
sneeuwruimen, doch over de vraag, wie de
loonen zal betalen.
Deze loonen dienen, naar het hem voor
komt, te blijven ten laste van die openbare
lichamen tot wier taak het sneeuwruimen
behoort, dus in de eerste plaats ten laste
van de gemeenten. Door de loonen geheel
of gedeeltelijk voor rekening van het werk
loosheidssubsidiefonds te brengen, zouden
de middelen van dit fonds worden bestemd
voor andere doeleinden dan voor welke het
fonds in het leven is geroepen.
Wees maar gerust, kleine meid,
Moeder geeft je voortaan alleen
nog maa>" Sanostol: het lékkere
levertraanproduct Want dat heeft
niet alleen een frisschen sinaas-
appelsmaak, het is ook het eenige
levertraanprodnct.. dat zóó'n schat
aan vitaminen A B, C en D bevat.
Endaarom neemt het heele
gezin Sanostol, de natuurlijke
krachtbron. De „familieverpakking"
van f. 2.75 is voordeelig Zij bevat
2V» x zooveel als de bekende flacon
van t. 1.40
„Het lékkere levertraan -product
BROCADES STHCEMAN PHARMACIA
Voor zoover door de toeneming van het
wegverkeer ook andere dan gemeentelijke
belangen bij het sneeuwvrijmaken van be
paalde wegen zijn betrokken, behoort het
sneeuwruimen tot de taak van die openbare
lichamen, die met de zorg voor de algemee-
ne verweersbelangen zijn belast. Dienover
eenkomstig heeft o.a. de dienst van den
rijkswaterstaat getracht de belemmering
van het verkeer, voor zooveel mogelijk, te
voorkomen.
TOEPASSING VESTIGINGSWET.
Heden zijn uitgegeven de Staatsbladen no.
647, 648 en 649, houdende een algemeenen
maatregel van bestuur tot toepassing van
de vestigingswet kleinbedrijf 1937 onder
scheidenlijk ten aanzien van den brandstof -
fenhandel, het rijwielbedrijf en het schil
dersbedrijf.
Deze besluiten treden met ingang van 7
Maart 1940 in werking.
Een Haarlemsche jongeman G. W. Pieterse, heeft in ongeveer 3 y2
jaar vrijen tyd een planetarium gebouwd, waarvan het resultaat
thans te bewonderen is in het R.K. Lyceum aan den Zijlweg te Haar
lem. Dit optisch planetarium heefteen middellijn van 480 cm., en het
heelal bestaat uit 5000 sterren, zon, maan en 3 planeten. Het is te
vens mogelijk een sterrenregen weer te geven. Dit is de eerste
schol in Nederland, zoo niet in Europa, welke een planetarium be
zit. Interieur van het planetarium met links G. W. Pieterse en rechts
de amanuensis van het R.K. lyceum, broeder Pius, welke hem bij
stond dit werk tot stand te brengen.
DE 42STE JAARBEURS VANMORGEN
GEOPEND.
Deelneming bevredigend.
Een week vroeger dan in andere jaren J
is vanmorgen onder, de omstandigheden in
aanmerking nemende, alleszins bevredigen
de belangstelling de 42ste Koninklijke Ne
derlandsche Jaarbeurs te Utrecht geopend.
De deelneming aan deze „jaarbeurs in
oorlogstijd" is alleszins bevredigend. De
groote jaarbeursgebouwen zijn nagenoeg
geheel bezet en ook het terrein Vreden-
burg is geheel door exposities ingenomen.
Er zijn behalve individueele buitenland-
sche deelnemers, collectieve inzendingen
van België, Duitschland, Frankrijk, Lu
xemburg, Zuid-Afrika en Zwitserland.
SCHEEPY AARTBERICH TEN
Verkeer in de Scandinavische wateren
ondervindt nog moeilijkheden door het
kruiende ys.
Hoewel enkele der belangrijkste scheep
vaartroutes tusschen de landsdeelen weer
bevaren worden, ondervindt de Noorsche
scheepvaart nog groote moeilijkheden,
doordat het ijs is gaan kruien. De verbin
ding met Zweden over HelsingoerHelsing-
borg moest bijv. gistermiddag voor de rest
van den dag gestaakt worden. Honderd
Finsche kinderen, die verscheidene dagen
onderweg waren van Finland naar Dene
marken, moesten inderhaast in Helsingborg
worden ingekwartierd, ofschoon de vaartijd
naar Denemarken normaal slechts twinitg
minuten bedraagt.
Op verscheidene plaatsen heeft het krui
ende ys aanzienlijke schade aangericht aan
de havens en dijken. In de Deensche wate
ren nabij de mijnenvelden zijn door het
kruien van het ijs vele mijnen ontploft. Op
een punt aan de kust heeft men bijv. kort
na elkaar vijf mijnontploffingen waarge-
ALLES ÏS THANS GEREGELD.
223 gemeenten a's „vluchtoorden" aangewezen.
Vijf en twintig jaar geleden
arriveerden in Californië de
gebroeders Stephen en An
drew D'Arrigo. Van Itali-
aansche afkomst en van
huis uit expert-tuiniers,
gingen zij er toe over, om
op modern-wetenschappelij
ke wijze selderij en spruit-
kooltjes te telen. Hun pro
duct noemden zij „Ever
Sweet", later ,,Andy Boy".
Zij adverteerden in de dag
bladen, eerst weinig, later
meer.
Hoewel nog slechts een be
gin werd gemaakt met een
nieuwe groote campagne in
de dagbladen, zijn de bin
nengekomen rapporten on
verdeeld gunstig. Deze cou
rantencampagne had niet
alleen tot gevolg, dat de be-
langsteling van den consu
ment werd verhoogd, maar
tevens die van den grossier
en winkelier, met dit resul
taat dat do samenwerking
beter werd nog dan ooit te
voren.
In een vorig artikel is voornamelijk
gesproken over de beide eerste phasen
van een eventueele evacuatie van een deel
der burgerbevolking, nl. de ontruiming en
het vervoer. Thans iets meer over üe derde
phase, de huisvesting en verzorging der
afgevoerde burgerbevolking.
De gemeenten, waar de te evacueeren
bevolking zal worden ondergebracht, 'wor
den „vluchtoorden" genoemd. Door de re
geering worden de streken aangewezen,
waar de af te voeren bevolking, indien
tot ontruiming van bepaalde gebieden zal
moeten worden overgegaan, zal worden
gehuisvest. De in die streken gelegen ge
meenten worden in algemeenen zin
als vluchtoord gebezigd.
Zooals wij reeds mededeelden, gaat het
Niettemin wordt voorbereid om op het
eerste sein bloem en meel te zenden van
bepaalde depóts uit naar de betrokken
gemeente.
Ten aanzien van aardappelen kan wor
den. aangenomen, dat ie voorraden groot
genoeg zijn om ook ae geëvacueerde be
volking te voeden.
Geen enkele zorg behoeft voor de voor
ziening met boter en margarine te be
staan.
De vleeschpositie is van dien aard, dat
de vleeschvoorziening van de geëvacu
eerde bevolking verzekerd is. Bovendien
zijn door het departement van Sociale
Zaken in een groot aantal Nederlandsche
gemeenten busjes vleesch opgeslagen, en
beschikt ook de Nederlandsche Veehoude-
hier om de onderbrenging van rond een i r^centrale zelf over een voorraad blik-
half millioen burgers, afkomstig uit rond
100 verschillende gemeenten.
De voor een bepaald geval aangewezen
vluchtstreken omvatten in totaal 223 ge
meenten, ressorteerende onder 5 verschil
lende commissarissen afvoer burgerbevol
king.
Ten einde de zoo belangrijk toegenomen
volkshuishouding in de vluchtoorden zoo
goed mogelijk te doen ^unctionneeren, zijn
„aanwijzingen voor de burgemeesters in de
vluchtoorden" opgemaakt. Er worden daar
in verschillende wenken gegeven aan de
burgemeesters.
Ten aanzien van voorzieningen die ge
troffen moeten worden is een onderzoek
ingesteld naar de behoefte aan beddenzak-
ken, hoofdkussens, kachels en kookketels.
De zorg voor de evacuatie-aangelegen
heden, die de volksgezondheid raken, is
opgedragen aan een afzonderlijke sub
commissie.
Zij moet in de eerste plaats nagaan
voor welk deel der te evacueeren bevol
king maatregelen moeten worden getroffen
met het oog op de gezondheidszorg. In de
tweede plaats moet zij haar aandacht
schenken aan de gezondheidszorg in de
vluchtoorden.
Een vraagstuk op zichzelf bij een eva
cuatie op groote schaal, is dat der voedsel
voorziening voor de geëvacueerden.
Eerst moge geconstateerd worden, dat
de bevolkingsvermeerdering in dat ge
deelte des lands, waar de vluchtoorden
gelegen zullen zijn, ongeveer 10 pet. be
draagt van de bevolking, welke daar
reeds woonachtig is.
Als geheel gezien behoeft men dus geen
vrees te koesteren, dat deze bevolkings
vermeerdering tot bijzondere moeilijkheden
bij de voedselvoorziening aanleiding zal
geven.
Waar men echter wel in het bijzonder
op bedacht moet zijn is, dat het vervoer
in dien tijd min of meer ontwricht kan
zijn en dus onmiddellijke toevoer van grond
stoffen niet altijd mogelijk zal zijn.
Het rijksbureau voedselvoorziening in
oorlogstijd heeft dan ook nauwkeurig na
gegaan of er gedurende de eerste dagen
in de eerste levensbehoeften, ter plaatse
waar geëvacueerde bevolking zal worden
ondergebracht, kan worden voorzien, om
dat weliswaar de geheele bevolking in
het gebied, waar de vluchtoorden gelegen
zijn, slechts met 10 pet. toeneemt, doch
In sommige gemeenten «'e bevolkingstoe
name tot 70 en 80 pet. in een enkel geval
zelfs 100 pet bedraagt.
In het algemeen nebben de bakkers een
paar weken voorraad bloem en meel, zoo
dat zelfs by een totale verdubbeling van
het inwonerstal in een gemeente toch
altijd nog voor de eigen bevolking, ver
meerderd met de geëvacueerde, een week
voorraad aanwezig is voor het bakken van
brood.
vleesch. Deze centrale beschikt verder
over zoodanige voorraden varkensvleesch
en spek, dat terstond in een extra-be
hoefte kan worden voorzien.
Ook de melkvoorziening is verzekerd.
Maatregelen worden getroffen, dat ook
de voorziening van suiker, koffie, thee,
gist e.d. voor de geëvacueerde bevolking
gewaarborgd is.
Als geheel gezien (groene erwten, bruine
en witte boonen) behoeft voor peulvruch
ten geen enkele zorg te bestaan.
Groenten zijn in zeer ruime mate aan
wezig.
Resumeerend mag derhalve geconsta
teerd worden, dat de voedselvoorziening
ook gedurende de eerste dagen voor de
geëvacueerden zonder al te groote moei
lijkheden verzekerd >s. Incidenteel worden
nog maatregelen getroffen om, waar dit
noodig is, de plaatselijke voorraden van
enkele producten te vergrooten. Overigens
is het een kwestie van organisatie van
een snel vervoer, waarvoor dan ook in
samenwerking met den etappen- en ver
keersdienst auto's beschikbaar moeten
worden gehouden, opdat ~ar die plaatsen,
waar een tekort zou dreigen, het benoo-
digde kan worden verzonden.
KERK- EN SCH00LNIEUWS
Geref. Kerken. Op een drietal te do
HeyTuindorp komt voor W. J. de Ruiter,
cand. en hulpprediker te Axel.
Myron Taylor by den Paus.
Z.H. Paus Pius XH heeft gisteren den
bijzonderen vertegenwoordiger van presi
dent Roosevelt, Myron Taylor, ontvangen.
r
Mgr. Hopmans onderscheiden.
De Belgische gezant te Den Haag, de
heer Leon Nemry, heeft zich gisteren met
den Belgischen gezantschapsraad, baron
Ruzette, naar Breda begeven om den bis
schop, mgr. A. P. W. Hopmans, de versier
selen uit te reiken van grootofficier van de
Kroonorde van België.
Deze plechtigheid had plaats in een van
de zalen van het bisschoppelijk paleis. Ook
de heer Ch. Smit, consul van België in Bre
da, was hierbij aanwezig.
R.-Kath. Kerk. Benoemd tot deken
van het dekenaat Middelburg en tot pas
toor te Goes, de zeereerw. heer R. M. A.
xSieveen van Dijkum.
Benoeming tijdelijk onderwijzer.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de Chr.
School, Singelstraat, Middelburg, is be
noemd de heer D. Wisselo te Utrecht.
