Breskensche Courant
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
J
„Populair" kan heel goed beschaafd zijn.
De spionnage-affaire.
Hevige Russische aan
vallen op de Karelische
landengte.
Vreemde vliegtuigen
beschoten.
Het vergaan van de
„Den Haag".
De positie van den
Balkan en Scandinavië.
Sumner Welles zal
waarschijnlijk onder
houd met Hitier hebben
Als de oorlog voorbij
EERSTE BLAD
DE GEVOLGEN VAN
DEN ZEE-OORLOG.
Vilssingsche Courant
78ste JAARGANG NUMMER 47
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1940
•\bonnementsprys: 17 ct, per ween of 2.2U pe>
kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men eeD
abonnement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprys: Van 1- -5 regels f1 25. iedere
"egel meer 25 een-. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van 1—5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max 10
regels). Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: Firma bVAM DE. VELDE Jr.,Bureaux
VValstr. 58-60. Tel. 10 (2 lijnen). Giro No. 66287
Eigen Kantoren te:Breskens, Dorpsstraat, Tel.21:
Oost- en »Vest-Sou burg. Kanaalstraat 15. Tel. 85
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOORPUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEKEENIGING ..DE N E D E R L A N D S C H E DAGBLADPERS"
RADIO EN CULTUUR
Nu zijn vele programma's beslist vulgair.
Ik hoop, dat de lezer er geen bezwaar
tegen heeft, dat ik wel eens een partijtje
biljart. Van de verschillende takken van
sport, welke ik graag mocht beoefenen, is
het biljarten de eenige, welke me bij het
Klimmen der jaren en mijn groeiend em
bonpoint ter lichamelijke ontspanning is
gelaten. Helaas moet men voor het biljart
spel naar het café, een gang, welke de
overheid nog steeds blijft bevorderen door
het heffen van een onmogelijk hooge be
lasting op biljarts, welke men ter bevor
dering van huiselijkheid en gezelligheid in
een of andere kamer van de eigen woning
installeert. Uitgezonderd dan het kinder
speelgoed, dat men. „tafelbiilards" heet.
De lezer stelle het zich dus voor: ik ben
aan het biljarten in een café en terwijl ik
een mooie serie aan het opbouwen ben,
zeurt een stem door de radio over de men
ging van geklopt eiwit en geraspte aman
deltjes plus geschilferde citroenschilletjes,
jnet de bedoeling om daarvan ik-weet-niet-
wat-voor-lekkers te maken. Juist heb ik
mijn queue hoog geheven voor een moeilijke
piqué, als de leuteraar met nadruk waar
schuwt: denk om den slagboom! Natuur-
ljjk raak ik mijn bal nu veel te zacht en
mis ik mijn piqué.
c
Onlangs zat ik by een kapper, toen ik
te hooren kreeg, hoe een mijnheer in Bre
men het onderwerp „Gott strafe Engelland"
voor den microfoon behandelde. Gelukkig
kon ik me er van overtuigd houden, dat mijn
kapper m'n onvervalschte Nederlandsche
nationaliteit kent en dus geen behoefte zou
krijgen om de Voorzienigheid een handje
te helpen, maar toen even later blijkbaar
in de huiskamer van station verwisseld
werd en een grimmig mensch de vivisectie
kwam te verdedigen tegenover de volge
lingen van Dr. Pijl, kreeg ik een wee ge
voel in de maag.
a
Het gebeurt me wel eens, dat ik hier of
daar beleefd vraag, of de radio misschien
ook een oogenblik mag worden afgezet.
Meermalen kijkt men dan verbaasd op. De
radio? O ja, gunst, ik had er niet eens
erg in! Niet altijd wordt zoo'n „zonderling"
verzoek ingewilligdmen vergenoegt er
zich soms mee om een schikking te treffen
tusschen de wederzijdsche behoeften door
het ding wat zachter te stellen.
De radio is voor zeer vele menschen een
geluidsfeer geworden, waaraan zij zich heb
ben gewend en welke zij niet meer kunnen
missen, al verschaft het geluid hun geen
enkel genoegen meer. Ze zijn als de men
schen, die vlak aan de kust wonen en
steeds het ruischen van de zee om zich
heen hebben zonder het geniisch te beluis
teren. Ze hooren het niet nieer; ze zijn nog
slechts in staat om het gemis van het
ruischende geluid waar te nemen, wanneer
't plotseling zou ophouden.
Talloozen zetten 's morgens om 6 uur de
radio aan om met een half oor de pers
berichten op te nemen en daarna laten ze
het apparaat gedachteloos aanstaan.
Het programma vervolgt automatisch:
gramofoonplaten, de morgenwijding, kook
les, piano-recital, een praatje over kunst
meststoffen, en vervolgens. Zou men op een
gegeven moment het toestel afzetten en
den „luisteraars" vragen, wat ze het laatst
gehoord hebben, dan zouden, ze het in vele
gevallen niet weten.
s
Het is een onzinnig gebruik van een tech
nische vinding, welke op zich zelf voor de
menschheid van een hooge cultureele
waarde zou kunnen zijn. Gemakzucht en
egoisme, (de drift om zich niets te laten
ontgaan van wat geboden wordt) voert tot
het geschetste misbruik van de radio. De
ondeugd straft zich zelf, want wat een ge
not zou kunnen zijn, wordt smaakloos of
erger door oververzadiging;
Het vraagstuk van radio en cultuur
staat op het oogenblik midden in de be
langstelling van onze Nederlandsche pers.
Bladen van allerlei richting klagen over te
ver gaande populariseering der radio, tot
bij het banale of scandaleuze af. De cultu
reele taak van den omroep komt in de ver
drukking en de terrerrabondiejé-program-
ria's vormen, vooral sedert de mobilisatie
is „uitgebroken", schering en inslag. Het
karakter van de vele levensliedjes, welke
thans voor den microfoon worden gezongen
e& de „moppen", welke in conférences wor-
ren ten beste gegeven, hebben, vaak öf een
te „bont" karakter öf ze zijn van een zoute-
looze dan wel brutale geestigheid.
Zóó is de vrij algemeene beoordeeling in
de pers.
De misvorming van de radio-program-
hia's houdt m.i. nauw verband met wat
We hiervoren schreven over het misbruik
van het luistergenot. Waar talloozen hun
toestel den geheelen dag hebben „aan"
staan, is de aandacht verslapt en trachten
de omroepen deze voor zich de iuister-
vinkbijdragen te wekken en te boeien
door programma's, welke aan de volksche
sentimenten in het gevlei komen banale,
huilerige melodieën, vulgaire beeldspraak,
sentimenteel geleuter, bombastische spec
tacles e.d., welke de aandacht van de mas
sa uit haar verslapping moeten opwekken.
Sensatie-stukken zyn eveneens geliefde
programma-nummers. De microfoon wordt
overal heengesleept, waar men ze niet
verwachten zou. Verrassing, enormiteit
Van deze sensatiezucht in het omroep
bedrijf gaf de gewezen Avro-reporter Gus-
tav Czopp een „treffend" staaltje in een
boekje, dat hij over zijn ervaringen schreef
By de begrafenis van een minister
werd de microfoon onzichtbaar tus
schen de bloemen op de kist verstopt.
„Het ging gesmeerd zegt de vroe
gere A.V.R.O.-reporter. Maar hij had te
vroeg gejuicht, want even later ver
stijfde hij van schrik, toen „bij het
omlaag-laten van de kist onze kost
bare electro-dynamische microfoon
meedaalde" gelukkig kon „het ding"
echter nog nèt van een „ontijdige ter-
aardbestelling" worden gered.
De „Avondpost" teekent hierbij terecht
aan „Een voorbeéld, tot welke excessen en
tot welk cynisme de ontwikkeling der
radio, ook op het gebied der reportage
leidt. En tal van andere voorbeelden, die
de heer Czopp geeft, wettigen deze con
clusie".
Nu is de pers aan het zoeken gegaan,
wat er in de programma's dient te veran
deren. De benoeming wordt aanbevolen van
omroepadviseurs en van adviesraden. Vóór
alles moet de omroep zich weer zijn op
voedende, cultureele taak bewust worden.
Dat is ontegenzeggelijk waar.
Maar wy vreezen zoozeer het tegenge
stelde uiterste van wat thans wordt gebo
den. Het verzet tegen de populai iseering
van de radio mag niet „ontaarden" in een
streven om slechts lezingen e.d. voor den
microfoon te doen uitspreken, welke de
intellectualiteit van de massa te boven
gaan. En het verschrikkelijkste zou zijn,
als men weer eens zooals eerder de
massa vatbaar ging pogen te maken voor
de verhevenheid van de zeer klassieke of
heel erg moderne muziek. Deze muziek
heeft niet enkel met de intellectualiteit van
den mensch te maken, maar vooral met
diens muzikale gevoelens. Het is een hope
loos werk om te trachten, die gevoelens om
te vormen. De meeste menschen kunnen
enkel melodieuze klanken verstaan som
mige klassieke en veel moderne muziek
komt slechts tot de massa als een cacopho-
nie van wangeluiden, die van binnen ver
scheurt. Zelf kan ik dat zoo goed weten,
omdat ik die muziek niet anders voel
dan de massa. Ik vind ze iets verschrikke
lijks en dat gevoel is volkomen gelijk ge
bleven, nadat ik mijn uiterste best heb ge
daan om mijn geest door muziek-paedago-
gen in dat opzicht te laten verheffen.
Ik heb eens van een spotter gelezen, dat
het aantal zelfmoorden onrustbarend toe
nam, toen voor den microfoon een tijd lang
veel moderne muziek ten beste werd ge
geven. Ik geloof haast in de droeve werke
lijkheid van dezen spot mijn eigen leven
althans heb ik enkele keeren slechts weten
te redden door tijdig mijn toestel af te
zetten.
too
De radio-programma's behooren populair
te wezen, omdat ze voor de bont samen
gestelde massa bestemd zijn. Populair kan
zeer goed samengaan met beschaafd, hoog
staand en opvoedend. De fout der huidige
programma's is niet, dat ze populair zijn,
maar vaak althans vulgair.
Tegen het misbruik van de radio door de
luisteraars en het verkeerde streven der
omroepleiding om de slechte instincten der
massa te voeden, zou slechts beperking in
de uitzending dienstig kunnen zijn. De uit
zendingen moesten nu en dan eens een uur
of enkele uren op den dag worden* onder
broken. Dan zou er weer aandacht groeien
voor-wat er stréks (éven naslaan, wat
er komt zal worden geboden.
En de omroepzendvereenigingen dienen,
hoe dan ook, door de heffing van een
radiobelasting of anderszins, onafhankelijk
te worden gemaakt van de gunst, de gril
len der luisteraars. Md.
EEN NIEUWE ARRESTATIE.
Men meldt aan het Vad., dat ten huize
van J. K. te Sint-Pacras, één der ver
dachten in de spionnagezaak in Noord-
Holland en Groningen, een schrijfmachine
met allerlei papieren met verdachten in
houd in beslag is genomen. By den tim
merman P. B., eveneens te St. Pancras,
heeft de recherche een boekje met aan-
teekeningen over aankomst en vertrek van
Nederlandsche schepen in beslag genomen.
Dergelijke stukken z^jn ook nog bij K.
gevonden.
Gistermorgen is te Graft, een dorpje in
de buurt van Uitgeest, in verband met
de spionnagezaak nog gearresteerd de
handelaar in autobanden J. J. B. aldaar.
Alle verdachten zijn overgebracht naar
Groningen waar de hoofdverdachte woont,
die ook isgearresteerd.
DE FINNEN BRENGEN DEN AAN
VALLERS ZWARE VERLIEZEN TOE.
Ondanks den hevigen sneeuwstorm,
die reeds langer dan 24 uur woedt,
vallen de Russen na een korte periode
van kalmte in alle sectoren van de
Karelische Landengte met toenemende
hevigheid aan. Zij trachten thans
door te dringen tot Viborg, waarvan
zij gisteren nog een tiental kilometers
verwijderd waren.
Finseh legerbericht.
Het Finsche legerbericht meldt o.m.
Op de Landengte van Karelië tusschen
de Finsche Golf en het Muolameer hebben
de Finsche troepen alle vijandelijke aan
vallen afgeslagen alsook de aanvallen in
de richting Hasome, Naekkijaervi, het
station Kaemere en Leipasuo. Gedurende
den dag werden zestien tanks vernield.
Tusschen het Muolameer en het
Aurapaameer heeii de vijand twee
aanvallen gedaan, beide keeren liet
hij een bataljon, dooden op het slag
veld achter. Een detachement, dat
over het ijs van het Aurupaameer
by Stikamiemi poogde aan te vallen,
werd teruggeslagen en verloor 800
dooden en meer dan 100 gevangenen.
De Finnen hebben bovendien tiental
len mitrailleurs en ander oorlogstuig
buitgemaakt.
Een aanval ten oosten van Salmenkaitas
werd afgeslagen, evenals een reeks aan
vallen bij de Taipale.
Ten noordoosten van het Ladogameer
gaan de Finnen voort met het zuiveren
van de steunpunten der Russen, welke gis
teren zijn bezet; nog een aantal Russische
steunpunten werden veroverd. De oorlogs
buit is hier belangrijk, o.a. twaalf stukken
geschut, meer dan vrftig mitrailleurs, tien
veldkeukens.' tractors, pantserwagens en
munitie. Bovendien werden zes pantser
wagens vernield. In den sector Kuhmo
waren patrouilles zeer actief, verscheidene
vijandelijke detachementen werden ver
nield.
De Finsche luchtmacht heeft op 22 Fe
bruari de verkennings-en bombardements-
vluchten boven de kantonnementen en
concentraties van de Russische troepen
voortgezet. Boven de operatie-zone was
de activiteit van de Sovjet-Russische
luchtmacht zeer levendig, vooral benoor
den het Ladogameer en Lapland.
Bij deze bombardementen zijn twaalf
vrouwen en kinderen gedood. De vijand
liet een aantal parachute-springers om
laag springen, doch zij werden gedood of
gevangen genomen.
Volgens bevestigde mededeelingen ia een
vijandelijk vliegtuig omlaag geschoten,
terwijl een ander vermoedlijk is vernield.
Verder zijn de wrakken gevonden van
vliegtuigen, welke Donderdag als vermoe
delijk verloren werden gemeld.
Het Russische legerbericht.
Het gisteren uitgegeven Russische leger
bericht luidt:
Op 23 Februari heeft zich niets van
belang aan het front voorgedaan. De diepe
sneeuw en de mist op de Karelische
Landengte verhinderen operaties. De Sov
jet-troepen hebben twaalf vijandelijke ver
dedigingswerken bezet, waaronder vier
stalen en betonnen artillerieforten. Gezien
het slechte weer bleef het optreden der
luchtmacht beperkt tot verkenningsvluch
ten.
De regeeringspersdienst meldt dat heden
nacht in het centrum en in het westen des
lands op vliegtuigen van vreemde, doch on
bekend gebleven nationaliteit door afdeelin-
gen luchtafweergeschut is geschoten.
TWEEDE SLOEP GEVONDEN.
De 13 inzittenden waarschijnlijk verdronken.
By de directie van de Standard Ameri-
kaansche Petroleum Compagnie- is bericht
ingekomen, dat in de buurt van Falmouth
(Z.W. Engeland) de tweede vermiste sloep
van de, vergane tankboot „Den Haag" ledig
is gevonden, ongeveer terzelfdertijd als
waarop het lijk van den bediende C. van dei-
Horst, zooals elders in dit nummer wordt
gemeld, is aangespoeld.
Volgens inlichtingen van den kapitein van
het motortankschip hadden in deze sloep 13
opvarenden plaats genomen, zoodat thans
moet worden aangenomen, dat deze men
schen allen zijn verdronken. Er wordt dus
ook nog steeds een derde sloep met beman
ning vermist.
ONGERUSTHEID IN DE
SCANDINAVISCHE LANDEN.
De diplomatieke redacteur van het Ita-
liaansche agentschap Stefani brengt in
herinnering, dat men nog eenige weken
geleden den indruk had, dat het conflict
zich spoedig zou uitbreiden tót den Bal
kan. Men is dienaangaande evenwel niet
meer zoo ongerust, hetzij, omdat men van
Italiaansche zijde duidelijk te verstaan
heeft gegeven, dat geen enkele poging der
Russen ten zuiden van de Karpathen zou
worden geduld, hetzij omdat de Finsche
tegenstand de Russische strijdkrachten
dwingt een dergelijke belangrijke krachts
inspanning te voltooien, omdat het moeilijk,
zoo al niet onmogelijk is, dat Moskou el
ders andere ondernemingen zou willen pro-
beeren.
s
Daar zich de zaak met de „Altmark"
heeft voorgedaan, schijnen gevaren voor
een uitbreiding van het conflict zich nu
veeleer in het noorden voor te doen. De
entering van een Duitsch schip door de En-
gelschen in de Noorsche territoriale wate-
.ren wordt in feite in verband gebracht met
een waarschuwing, welke de eerste lord
der Britsche admiraliteit openlijk aan de
neutralen had gegeven, opdat zij een dui
delijke houding aannemen tegenover het
aan den gang zijnde conflict.
Overigens wordt dezelfde aangelegenheid
uitgelegd als een eerste manifestatie van
nieuwe methoden voorden oeconomischen
zeeoorlog, welke men zou willen toepassen
om de blokkade steeds doeltreffender te
maken.
Het is tenslotte 4 de politiek van het ge
weld, welke zal worden toegepast.
Groot-Brittannië zou vooral beoogen te
verhinderen, dat Scandinavische mijnpró-
ducten over de Noorsche territoriale wate
ren naar Duitschland zouden worden ver
voerd.
De aanwezigheid van een Britsch eska
der in de buurt van den noordkust van
Noorwegen zou wijzen op den vastberaden
wil zelfs door directe interventies te ver
hinderen, dat deze voorziening zou kunnen
voortgaan.
Indien, naar het den schijn heeft, dit
de bedoelingen van Engeland zijn, dan zou
men andere incidenten niet moeten uit
sluiten.
Men begrijpt bijgevolg, dat de ongerust
heid in de Scandinavische landen toeneemt.
Naar de New-Yorksche Radio gister
avond meedeelde, verwacht men, dat Sum
ner Welles, wanneer hij de volgende week
op zijn informatie-reis Berlijn bezoekt, ook
een onderhoud met Hitler zal hebben. De
Amerikaansche Ambassadeur te Berlijn
heeft gisteren een bezoek aan de Wilhelm-
strasse gebracht om een regeling* voor deze
ontmoeting te treffen. Welles wordt Dins
dag te Berlijn verwacht en „zal dan een
onderhoud met Von Ribbentrop .hebben.
MOETEN DE GEMOBILISEERDEN HUN
WERKKRING TERUG VINDEN.
De Minister van Defensie kan mededee-
len, dat ongeacht' wat door verschillende
instanties ter zake reeds is verricht de
regeering een commissie heeft samenge
steld, waarin zijn opgenomen een verte
genwoordiger van den minister van finan
ciën, Sociale Zaken, Economische Zaken,
Binnenlandsche Zaken en Defensie, welke
commisie opdracht heeft de regeei'ing
te adviseeren omtrent het vraagstuk van
den terugkeer van de gemobiliseerden in
het burgerleven, met inbegrip van de even
tueel te treffen wettelijke voorzieningen.
Dit nummer bestaat uit 4 bladen
Sclieurlewissew
«ni» Jen Jqfl
Hevige Russische aanvallen op de Ka-
relisch landengte.
(Pag. 1, eerste blad)
Ongerustheid in de Scandinavische lan
den over de bedoelingen van Engeland.
(Pag. 1, eerste blad)
Geruchten over een RussischTurksch
grensincident. (Pag. 2, eerste blad)
Weer neutrale vaartuigen vernietigd of
beschadigd. (Pag. 1, eerste blad)
De Raad voor de Scheepvaart behandelt
het vergaan van de „Simon Bolivar".
(Pag. 3, eerste blad)
Mededeeling aan de beide Kamers over
den eventueelen slagkruiserbouvv.
(Binnenland)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
DE NEUTRALEN KRIJGEN WEER
ZWARE KLAPPEN.
Twee Noorsche schepen gebombardeerd.
Donderdag zijn bij de Britsche oostkust
twee Noorsche stoomschepen door Duitsche
bombardementsvliegtuigen aangevallen. De
1524 ton metende „Akabahra" geraakte in
brand. 'Toen een reddingboot te hulp
kwam, bleek het vuur reed s overmeesterd
te zijn, terwijl er bovendien een lek ge
stopt was.' Het schip kon zijn reis voort
zetten. De kapitein deelde mede, dat een
tweede Noorsch schip, dat eveneens ge
bombardeerd was, tot zinken was ge
bracht. De naam van dit schip is niet be
kend een marinevaartuig heeft naar de
opvarenden gezocht.
De reeders van het Nooi'sche stoomschip
„Telnes" (2550 br. reg. ton) verklaren, dat
er ernstige reden is te onderstellen, dat dit
schip op weg van New York naar Neder
land en België met een gemengde lading
en een bemanning van achttien koppen
verloren is gegaan. Sinds het schip op 9
Februari uit New York was vertrokken,
heeft men niets meer vernomen.
BELGISCH VTSSCHERSVAARTUIG OP
DE NOORDZEE BESCHOTEN.
En door oorlogsschip naar buitenlandsche
haven gesleept.
De reeders van de Belgische visschers-
sloep „Heyst 48" hebben draadloos bericht
ontvangen, dat het schip op de Noordzee
met mitrailleurs is beschoten, doch dat het
zijn weg vervolgde. Aan boord bevinden
zich vier man, het vaartuig wordt volgende
week te Zeebrugge verwacht.
De reeders van de „Heyst 78" hebben
draadloos bericht ontvangen, dat dit schip
door een oorlogsschip naar een buitenland
sche haven wordt gesleept. Het bericht
werd gestoord, zoodat men niet kon hoo
ren, wie het schip had aangehouden en
waarheen het werd gebracht.
TWEE DUITSCHE DUIKBOOTEN
VERNIELD?
Vrijdagavond deden in Londen berichten
de ronde, dat weer twee Duitsche duik-
booten op de noordzee tot zinken waren
gebracht. Officieele bijzonderheden waren
niet te verkrijgen. Er verluidt, dat de Brit
sche luchtstrijdkrachten een. rol gespeeld
hebben bij het tot zinken brengen dezer
duikbooten.
BRITSCH SCHIP AANGEVALLEN.
Het Britsche schip „Gothic" (2429 ton)
dat Donderdagavond was uitgevaren is
een paar uur later teruggekeerd, na door
Duitsche vliegtuigen te zijn aangevallen.
De kapitein en de tweede stuurman zijn
gewond, de laatste ernstig, door mitrail
leurkogels. De bovenbouw van het schip
werd door kogels gehavend.
Het Britsche stoomschip „Leo Dawson"
(4330 ton) is bijna drie weken over tijd.
ïen vermoedt dat het met man en muis is
/ergaan.
ENGELSCHEN MAKEN DUITSCHEN
TREILER BUIT.
Een officieel Duitsch radiobericht meldt,
'at de Duitsche treiler „Herrlichkeit" buit-
;emaakt is door Britsche oorlogsschepen
ouiten de Noorsche kust.
