HUD
Breskensche Courant
Hoe de Poolsche onderzeeboot
„OrzdT ontsnapte*
io
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
r
Onze millionnairs.
Turkije opnieuw door
aardschok geteisterd.
Motortankscïip „Den Haag" na explosie vergaan.
Vreemde vliegtuigen
boven ons land.
De treiler „Petten" door een
ontploffing getroffen.
Wijdvertakte
spionnageaffaire.
EERSTE BLAD
Herhaaldelijk aan den grond geloopen.
IIIOIIII#llll#llll
Villers-orkest.
öneel.
Philharmo-
rkest en
el-koor.
Zang.
•kest.
456 M.
)mroep-Amuse-
•kest.
Doimvuziek.
orkest, man-
rvereeniging en
oonmuziek.
rsoldt's orkest
3te,
tusschenspel.
concert,
oonmuziek.
enkoor.
istisch pro-
i.
ioneel.
oonmuziek.
obrindt's orkest
utschland-
322 M.
erd program-
Gramofoon-
oldaten.
dansorkest.
isymphonie-
en gramofoon-
isymphonie-
uit de opera
und Gretel".
484 rvi.
oonmuziek.
Radlo-orkest.
7.35 Gramo-
iziek.
oldaten.
:programma.
orkest en het
sch Russisch
"oonmuziek.
dan d sender,
71 M.
programma
en.
Krüger'S
overzicht.
Omroep
en. Hierna
on cert.
programma.
hedenmorgen 7.20
singen
ivel
Itig Z.
Den Helder
betrokken
matig Z.
—0 gr.
2 gr.
/an hedenavond tot
19 uur
itrokken tot halfbe*
n beteekenis, meest
luidwestelrjke wind.
Weerbericht.
_ren luchtdruk, dat
Dstzee was gelegen,
1-Europa verplaatst,
nis toenemend. In
barometerstanden
De temperatuur
opa en den Balkan
;gen is de luchtdruk
oorwegen belangrijk
wind in onze omge
waaide, en wij m den
e lucht komen, die
erdrijven. Opmerke-
200 droog is, tenge*
euwdek eerder ver
aardoppervlak ver-
normale aspect, dat
dooi gewend zijn.
is het veel minder
temperatuur steeg
iden. Aan de kust
foorwegen verdween
Groenland van 1037
een voor van lagen
ïum over Centraal-
ligt voor de Noor-
orlijk minimum van
Noordzijden niervan
tische lucht naar de
and verplaatste zich
diepte zich tot 985
,n de Oceaandepres-
ht naar het ZuideD
de temperatuur
daald.
JERSF.N
VJissingsche Courant
78ste JAARGANG NUMMER 45
DONDERDAG 22 FEBRUARI 1940
Abonnementsprijs: 17 ct. per week oi J 2.2U pe-
kwartaal. Franco per post 2.50. Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men eeD
abonnement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprijs: Van 1 -5 regels t 1.25. iedere
regel meer 25 cen„. Bij abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van i5 regels
50 cent, iedere regel meer 10 cent (max 10
regels). Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: Firma b .VAN DL VtihUL Jr., Bureaux
Walstr. 58-60. Tel. 10 (2 lijnen). Giro No. 66287.
Eigen kantoren te: Breskens. Dorpsstraat, Tel.21
Oost- «n West-Souburg, Kanaalstraat 45, Tel. 35
aangesloten bij het bureau voor publiciteitswaarde. ingesteld door de vereêniging „de nederlandsche dagbladpers-
of wel
de kip en de gouden eieren.
Ons land telt 816 millionnairs en onge
veer 1600 personen, die voor de inkomsten
belasting zijn aangeslagen naar een inko
men van 100.000 en meer per jaar. Aldus
uit de cijfers voor het belastingjaar 1938
1939.
Tegenover dezen rijkdom staat veel ar
moede. Er z\jn bijv. nog 1300 gemeenten in
ons land met een gemiddeld inkomen (van
de belastingplichtigen) van minder dan
1500. Als men nu bedenkt, dat in derge
lijke gemeenten de meeste gezinshoofden
en verzorgers niet in deze belasting
zjjn aangeslagen, omdat hun verdiensten
zoo gering zijn, dan kan men begrijpen, op
welke bittere armoe het algemeen gemid
delde inkomen in zulke gemeenten moet
wijzen. Rijkdom en armoe zijn uitersten,
welke elkaar dichtbij grimmig aanstaren.
De verschillen zijn groot. Tegenover de 130
gemeenten met een gemiddeld inkomen
van belastingplichtigen ad 1500 staan 8
gemeenten met een gemiddeld inkomen
van 3500 (ook 8 gemeenten met een ge
middeld vermogen van 150.000 voor de
aangeslagenen in de vermogensbelasting.
De fiscys heeft een nauwkeurig bijgehou
den lijst van de menschen, die heel rijk zijn
en hij weet dus precies, waar hij moet we
zen, wanneer de volksvertegenwoordiging
hem weer eens opdraagt om ten behoeve
van het een of ander het „geld te (gaan)
halen, waar het zit".
Wat wij hiervoren tusschen aanhalings-
teekens plaatsten, is een door demagogen
veelvuldig herhaalde leuze. Natuurlijk ko
men menschen, die bezit hebben, het eerst
in aanmerking om daarvan af te staan ten
behoeve van het algemeen. Belasting naar
het inkomen of vermogen is ontegenzegge
lijk de rechtvaardigste verdeeling van las
ten, maar... Men moet het niet voorstellen,
alsof de rijken ten onzent worden ontzien.
De cijfers der belastingstatistiek spreken
een andere taaL
o a e
Van alle Inkomens der belastingplichti
gen tezamen wordt 72 .genoten door de
menschen wier inkomen beneden 5000
per jaar blijft, maar zij dragen voor
slechts 33 in de inkomstenbelasting bij.
Dat bewijst dus, dat de „gewone burgerij"
terdege wordt ontzien door den fiscus.
Daartegenover staat, dat ongeveer 1600
menschen in ons land ieder een ton of
méér inkomen hadden, doch tesamen maar
3 genoten van het totale inkomen.
Evenwel betaalden ze uit die 3 niet
minder dan 22 van de belastingop
brengst
De millionnairs of in het algemeen
gesproken de menschen met de groote
inkomens, zijn voor de publieke kas de
kippen, die de gouden eieren leggen. Wan
neer men nu él te veel den regel van
„halen waar het zit" zou gaan toepassen,
m.a.w. voor dezulken de belastingschroef
zou gaan aandraaien, dat kapitaal
vorming en behoud van kapitaal onmoge
lijk werd, dan zou men zich één keer te
goed kunnen doen aan de kip, maar de
eieren zouden wy voortaan moeten missen.
9
Een nivelleeringsproces op groote ver
mogens en- -inkomsten, door een dl te pro
gressieve belastingheffing of onteigening
van groot bezit, zou in ons huidig econo
misch en financieel bestel de ruïne betee-
kenen van de heele staatshuishouding.
Wanneer we de 22 in de belastingop
brengst moesten missen, welke het deel is
van weinige honderden menschen, die een
inkomen genieten van een ton of meer,
dan zouden de lasten van allen, die een
inkomen van minder dan 5000 hebben,
met ongeveer 25 moeten worden ver
hoogd Dan hebben wij er nog geen reke
ning mee gehouden, dat het verdwijnen van
bet grootkapitaal de vernietiging van vele
bedrijven en bedrijfjes met zich zou mee
brengen het verlies dus ook van arbeid
en loonen.
Misschien zal de menschheid nog wel
eens komen te leven in een wereld, waarin
£eld, kapitaal en bezit, geen rol spelen
maar zoolang wij dien ideaalstaat nog niet
binnengegaan, zal het een ramp betee-
kenen voor een volk, wanneer het geen
kern heeft van rijke menschen.
Wanneer morgen aan den dag het bezit
oer rijken onder ons allen gelijkelijk zou
worden verdeeld, dan zouden wy als
v° i k in één slag doodarm zijn
^worden. Md.
ibruari, nam. 3 uur.
,43, Berlijn 75.53
al 31.67, Zwitser*
•k 1.88%.
er vielen 80 dooden.
Tengevolge van een aardschok in het
I sail- l^seri gelegen Turksche dorp Soy-
I «li zijn, volgens Reuter, tachtig personen
gedood en 22 ernstig gewond.
«*t D.N.B. meldt nog, dat de aardbe-
n& bijna twee uur duurde en dat vier
.^rpen bijna geheel verwoest werden. Ook
JV*ara en te Adana zijn lichte aard-
I bokken gevoeld.
DERTIEN OPVARENDEN NA 75 UUR GERED.
26 leden der bemanning worden vermist.
De reedery van het motortankschip. „Den
Haag" heeft gisteren van agenten te Lon
den een telegram ontvangen, waarin wordt
medegedeeld, dat het motortankschip „Den
Haag" op 15 Februari des namiddags te
13.15 uur door een explosie midscheeps aan
stuurboord is getroffen. De plaats waar
het drama zich heeft afgespeeld, vermeldt
het telegram niet. De bemanning ging in
drie sloepen. Hiervan is één sloep, waarin
13 opvarenden, na 75 uur door een En-
gelsch schip waargenomen. Dit vaartuig
heeft de 13 schipbreukelingen aan boord
genomen en gisteravond te Londen aan
wal gezet.
Het motortankschip „Den Haag" had
een totale bemanning van 39 koppen. 26
opvarenden worden dus nog vermist.
De namen der geredden zijn C. Wijker,
kapitein S. Verbeek, eerste machinist
H. G. Schimmel, assistent-machinistJ.
Vermeer, magazijnmeester W. Damen,
bootsmanG. Assenberg, oliemanH.
Johns, bediende J. Kuiper, hofmeester
A. Visser, tweede kok; N. van der Wagt,
P. G. Zevenbergen en L. Bredius, matrozen
en J. van der Meer, logiesjongen.
DE KAPITEIN VERTELT.
In een onderhoud met den Londenschen
correspondent van het Vad. vertelde de
kapitein van „Den Haag" o.m. het vol
gende:
Het was kwart over één op Donderdag
van de vorige week, toen wtj zonder eenige
waarschuwing plotseling een geweldigen
knal hoorden. Het schip brak plotseling
midden in de open zee met enorm geraas
in tweeën. Tijd om S.O.S.-signalen uit te
zenden was er niet. Alleen de booten bicven
ons nog over.
In onze begrijpelijke haast om een veilig
heenkomen te zoeken vóór het snel zinken
de schip in de golven was verdwenen, had
den wtj geen tyd om ons in gely'ke aantal
len over de drie beschikbare reddingbooten
te verdeelen. De vierde boot was door de
ontploffing vernietigd. Vandaar dat wij,
toen wtj eenmaal van het zinkende schip
los waren gekomen, ontdekten, dat de boo
ten ongelijk bemand waren. Wtj besloten,
dat wtj den strijd tegen het noodlot met de
meeste kansen op succes konden voeren,
door de booten ieder met een geltjk aantal
van ons te bemannen.
Wij heschen het zeil en zetten, terwijl wij
met onze oogen den horizon afzochten naar
rookslierten van een schip, dat ons te hulp
zou kunnen komen, koers naar „nergens".
Ik zeg: „nergens", omdat door de hooge
deining onze boot zoo slingerde, dat de
mast al spoedig bezweek en vij het zeilen
verder wel konden opgeven.
Onze positie begon er minder vroolijk
uit te zien: het weer werd slechter en er
stak een flinke wind op, die de zee zoo
roerig maakte, dat er ook met de riemen
geen koers meer in de boot te houden viel.
Het werd een eindeloos dobberen.
Het werd nacht, en kouder dan ooit, en
de stemming werd er bij ons niet beter op.
Wij kropen bij elkaar, om althans nog
eenige warmte in onze verkleumde, door
natte lijven te houden. De nacht ging
voorbij en de koude, grijze dageraad brak
aan, zonder dat onze vooruitzichten er be
ter op waren geworden. In het midden van
dien dag passeerde een visschersboot op
misschien een kilometer afstand, en ver
dween. Zij had ons bootje, dat slechts zoo
nu en dan even door den kop van een golf
zichtbaar naar boven werd genomen, niet
gezien.
De redding.
Twee eindelooze dagen en nachten van
stille ellende heeft het daarna nog geduurd
voordat uit de eindelooze verlatenheid van
de zee de rooksliert en daarna het silhouet
van het Engelsche schip opdoemde, dat wjj
ons leven lang dankbaar zullen blyven.
Eerst later hebben wy begrepen hoezeer
wy aan den kapitein van het Engelsche
schip verplicht zyn. Wy vernamen toen,
dat hjj, door zich over ons te ontfermen,
de veiligheid van zyn eigen schip en de
bemanning in doodeljjk gevaar bracht. De
Duitsche onderzeebooten schynen er de
laatsten tjjd nl. practyk van te hebben ge
maakt reddingbooten met de overlevenden
van een door hen tot zinken gebracht schip
te volgen, totdat zy de aandacht trekken
van een ander schip, dat dan eveneens
aan de vennijnige torpedo's ten prooi valt.
Om deze reden is de Engelsche Admi
raliteit dan ook gedwongen geworden En
gelsche schepen aan te raden zich niet van
hun koers af te wagen, om reddingbooten
met schipbreukelingen op te pikken. De
kapitein van het Engelsche schip heeft
zich daardoor echter niet laten weerhouden
het gevaar in de oogen te zien, om zyn
reddingwerk te kunnen verrichten.
Niets bekend van de overige
opvarenden.
Van de twee overblijvende booten met
hun gezamenlijke bemanning van 26 kop
pen is niets bekend. Er is echter een aan
wijzing, dat een van de twee booten ver
gaan is. Te Devonport, aan de Zuidoostkust
is n.l. een reddingboot van de „Den Haag"
aan gespoeld (wij meldden zulks reeds
gisteren. Red.), die mogelijkerwijs een
van de twee nóg vermiste booten kan zijn.
Het blijft natuurlijk ook mogelijk, dat dit
de boot is, waaruit de nu reeds te Londen
aangekomen schipbreukelingen gered zijn.
Wat betreft de oorzaak van de ont
ploffing valt voorloopig nog niets met
zekerheid te zeggen. De kapitein ver
telde, dat hij in den schrik van het
oogenblik natuurlijk geen tijd had ge
had om er over te gaan zitten naden
ken of het een mijn of een torpedo is
geweest. ,Wel echter meende hy met
zekerheid te kunnen vaststellen, dat
de ontploffing niet aan een interne
oorzaak te wijten kan zyn. Verder
sprak hij ook als zijn meening uit, dat
het onwaarschijnlijk zou zijn, dat in de
open zee, ver van de kust, waar de
ramp plaats had, mijnen zouden rond
drijven.
regeering protesteert te
berlijn.
De regeeringspersdienst meldt
Gelijk reeds is medegedeeld, is Dinsdag
een Duitsch vliegtuig, dat boven Friesland
en Groningen vloog, door een Nederland
sche vliegtuigpatrouille onder vuur geno
men en verjaagd en is gisternacht een
vreemd vliegtuig van onbekende nationali
teit boven Den Helder gesignaleerd, het
welk niettegenstaande de duisternis van
den grond af onder vuur is genomen. Uit
later ingekomen berichten blijkt, dat Dins
dag in den loop van den dag een viertal
vliegtuigen van Duitsche nationaliteit op
verschillende punten aan den rand van ons
land, nl. bij Winterswijk, bij Sittard, bij
Middelburg, bij Terschelling en
een vijfde bij Zutfen zyn waargenomen.
Bij Terschelling werd op het in overtre
ding zijnde vliegtuig het vuur geopend.
Voorts werd in den loop van gisternacht
een verspreid aantal vreemde vliegtuigen
gehoord, die onder dekking van de
duisternis over ons land vlogen. Niettegen
staande de duisternis is ook daarop op
een aantal plaatsen gevuurd. Van deze
vliegtuigen kon echter in die omstandig
heden en in verband met de groote hoogte,
waarop zij vlogen, de nationaliteit niet
worden vastgesteld.
Zoowel te Londen als te Berlijn worden
door de regeering inlichtingen ingewonnen
nopens de nationaliteit der betrokken
vliegtuigen. Bovendien zal te Berlijn naar
aanleiding van de bovenvermelde gevallen
van neutraliteitschending door Duitsche
vliegtuigen een protest worden uitge
bracht.
Berlyn verklaartgeen Duitsch
vliegtuig boven Nederland.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt
De Nederlandsche regeeringspersdienst
heeft medegedeeld, dat Dinsdagmiddag bo
ven Leeuwarden op Nederlandsch gebied
een Duitsch vliegtuig waargenomen en
door een Nederlandsche vliegtuigpatrouille
achtervolgd en oeschoten is. Volgens de
ter beschikking van de officieele Duitsche
instanties staande berichten is bij dit voor
val geen Duitsch vliegtuig betrokken.
Hierbij kan worden aangeteekend zoo
wordt ons van gezaghebbende Nederland
sche zyde medegedeeld dat het in over
treding zijnde vliegtuig ontwijfelbaar is
herkend als van Duitsche nationaliteit te
zijn. De kenmerken dezer nationaliteit,
zoowel als het type Heinkel mk, zijn dui
delijk herkend. (Red.)
schep na vijf uur op sleeptouw
tb zijn geweest gezonken.
Volgens een nader door de reederij
ontvangen bericht blijkt de treiler „Pet
ten", IJm. 49, welk schip gisterochtend
ten westen van de Noorsche kust door
den LJmuidenschen treiler „Vikingbank"
met een lek drijvende werd gevonden,
door een ontploffing in de machinekamer
te zijn getroffen.
De „Vikingbank" heeft de uit twaalf
koppen bestaande bemanning van de
„Petten" van boord gehaald en vervol
gens het langzaam zinkende schip op
sleeptouw genomen. Na vjjf uur is de
„Petten" evenwel gezonken. Het schip be
vond zich toen op ongeveer 60 gr. 10
min. n.o.
De „Vikingbank" wordt Vrijdag te
IJmuiden verwacht.
Zes personen, w.o. één
vreemdeling aangehouden.
Na een langdurig en uitgebreid onder
zoek, dat door de Groningsche recherche
werd ingesteld in samenwerking met de
rijksrecherche, is een spionnagegeval, dat
zyn vertakkingen in het geheele land had.
ontdekt.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
jl. kon de politie overgaan tot de arresta
tie van een aantal verdachten, zoowel in
het oosten van de provincie Groningen als
in de provincie Noord-Holland. Een zestal
verdachten werd na deze gelijktijdige ar
restatie gevankelijk overgebracht naar
Groningen en daar in het politiebureau op
gesloten.
Van deze zes gearresteerden is slechts
één vreemdeling. De zes verdachten zijn
hedenmorgen ter beschikking van den offi
cier van justitie gesteld.
Onmiddellijke aanleiding tot dit ingrij
pen van de politie was een poging tot ont
vluchting van twee geïnterneerde buiten-
landsche militairen, die in den nacht van
Maandag jl. door de marechaussee op den
afsluitdijk werden aangehouden. De gear
resteerden waren betrokken bjj deze ont
vluchtingspoging.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
fjf cl>curlcn*sscn
DUW clcw d«»g|
Het motortanKschip „Den Haag" na
explosie vergaan; 26 leden der beman
ning worden vermist.
(Pag. 1, eerste blad).
De Finnen krijgen veel oorlogsmateri
aal. (Pag. 2, eerste blad)
Protest in Berlijn wegens neutrali-
teitsschending door Duitsch vliegtuig.
(Pag. 1, eerste blad)
Hoe de „Orzel" ontsnapte.
(Pag. 1, eerste blad)
Turkije is opnieuw door een aardschok
geteisterd. Er zijn 80 slachtoffers.
(Pag. 1, eerste blad)
Wijdvertakte spionnagaffaire ontdekt.
(Pag. 1, eerste blad)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN.
Geen kaarten aan boord.
Overdag lag het schip op den zeebodem verscholen.
De lezer heeft al het een en ander ge
hoord van de avonturen van de in
Vlissingen by „De Schelde" gebouwde
Poolsche onderzeeboot „Orzel". De
duikboot werd in Estland geïnterneerd,
wist echter te ontsnappen en bereikte
na een avontuurlijke reis Engeland,
waar zy aan de Britsche vloot werd
toegevoegd.
Onze lezers zullen ongetwijfeld be
lang stellen in het volledige rapport
van dezen historischen tocht, zooals wy
dat vonden in „Shipbuilding Ship
ping Record" van 28 December 1939
De Poolsche onderzeeboot „Orzel" lag
bij het uitbreken van den oorlog te Gdy
nia. Gezien de nabijheid van Duitsche vlieg-
bases, besloot de commandant op 1 Sep
tember 1939 de haven te verlaten. Hij was
echter ziek en behoorde eigenlijk in het
hospitaal te zijn opgenomen. Gedurende 4
dagen kruiste hij onder water voor Dantzig
en zag door zijn periscoop, hoe de Duitsche
bommenwerpers met tusschenpoozen van
10 minuten Poolsche kustplaatsen bom
bardeerden. In ondiep water werd hy ver
kend en door vliegtuigen met bommen be
stookt.
Een cordon Duitsche duikbootjagers ver
spreidde zich over de baai van Dantzig,
zoodat hij besloot het ruime sop te kiezen.
Inderdaad zag hij kans aan de jagers te
ontsnappen. Van een zusteronderzeeboot
ving hij de boodschap „Ik ben omsingeld,
help mij", op. Gedurende een week zocht
hij in de Oostzee naar die boot. Hij was
toen echter zoo ziek, dat hij met een touw
naar den commandotoren moest worden
geheschen. Op den 13en dag was zijn toe
stand echter zoodanig, dat de oudste of
ficier besloot, hem aan land te zetten in
een neutrale haven. De keus viel op Tal
linn (Estland), waar de „Orzel" 15 Sep
tember binnenviel.
Deze haven had 2 ingangen, ieder 30 m.
breed. In het midden van de haven ligt een
rotsmassa schepen kunnen alleen langszij
van de werf liggen. Hier trof de „Orzel'
een tankboot, een Estlandsche kanonneer
boot, 5 jagers en 2 onderzeebooten. Zij
kregen een ligplaats tusschen de kanon
neerboot en de jagers. De onderzeeboot
werd gemeerd met 4 trossen aan den stei
ger, één tros kwam op den jager en de
voorsteven van de „Orzel" werd met een
tros aan een anker in de haven bevestigd
De zieke commandant werd aan wal gezet
en de oudste officier, luitenant ter zee le
klasse. J. Grudzinski nam het commando
op zich.
Het schip wordt geïnterneerd.
Een Duitsch koopvaardijschip was op
het punt de haven te verlaten, zoodat de
Estlandsche autoriteiten geen toestemming
gaven om de eerste 24 uur te vertrekken.
Na afloop van deze 24 uur hoorde de wnd.
commandant tot zijn groote verbazing, dat
hij als belligerent te lang in een neutrale
haven had gelegen en geïnterneerd zou
worden.
Eerewoord werd niet gevraagd, doch de
Estlanders verwijderden de sluitstukken,
namen alle kaarten en handvuurwapenen
weg en maakten voorbereidingen tot het
uit het schip hijschen van de torpedo's met
een kraan. Twee wacht slieden werden met
de bewaking belast; een aai. boord in de
centrale en een op den steiger. Het nog in
de haven aanwezige olitankschip had de
Duitsche vlag geheschen de bemanning
stond langs de verschansing, balde haar
vuisten en schold de Rolen uit.
Zondagmiddag waren 15 torpedo's
uit de „Orzel" verwijderd. De wnd.
oudste officier Piasecki had toen kans
gezien ongemerkt de talie van de
hijschkraan door te vylen, zoodat deze
op een goed moment brak. Er waren
toen nog 5 torpedo's aan boord. De
niets vermoedende Estlanders geloof
den het toen verder wel en besloten de
rest van de torpedo's den volgenden
dag nit te laden.
Middelerwijl hield de commandant,
zich onledig met het geleidelijk door
hakken en zagen der trossen, totdat
deze op een enkele na door waren.
De officier M.S.D. Pierzchewski werd be
vorderd tot officier van navigatie. Men be
schikte slechts over een lijstje van vuur
torens en lichtschepen van de Oostzee. Hij
vervaardigde echter een noodkaartje op
een vierkant stuk papier, waarop hy de
benaderde positie van de lichten zette.
Deze constructie moest hij echter verrich
ten in de enkele oogen blikken, dat de
wacht op dek klom om een sigaretje te
rooken of om een praatje te maken met
zijn collega op den steiger. In deze momen
ten werden de ontvluchtingsplannen ge
smeed. Men besloot om te middernacht de
wachtslieden te overrompelen, de laatste
strengen van de trossen, die de boot nog
met den wal verbonden, te kappen en zoo
snel mogelijk te verdwijnen. De grootste
moeilijkheid was het gyroscopische com-
pas, dat gedurende eenige uren moest loo-
pen voordat het bruikbaar was. Teneinde
het zoemen van de gyro te overstemmen,
werd de snelheid van de ventilatoren ver
hoogd onder het voorwendsel, dat er te wei
nig versche lucht was in de boot. Vervol
gens ging een ieder naar kooi.
Te middernacht gingen twee stoere le
den van de bemanning naar dek, zeggende,
dat zij wat wilden rooken. De wachtsman
op den steiger was in het gezelschap van
een vriend, die met hem bleef praten. Met
tusschenpoozen keerden de Polen naar het
bovndek terug. De „Orzel" en de steiger
er naast werden met een zoeklicht besche-
