bons
.50
ier!
Breskensche Courant
AKKEftTJÊ.
DE RUSSEN ZETTEN
ALLES OP ALLES.'
zijn
zijn
arom
lauw-
"vlleen
n, dat
echts
taling
jd de
liddelburgsche
ppij v Stoomvaart
ienst Is tot
aankondig ng
gang gestaakt.
Dagblad voor Zeeland, waarin opgenomen de
Het opperbevelhebberschap dient in
vredestijd geregeld te worden.
Kou gevat
Levendige strijd ten
oosten van de Moezel.
De torpedeering van de
„Burgerdijk".
Zeeoorlog wordt steeds meedoogenloozer.
EERSTE BLAD
Vlissingeti
raat,
at,
F Heden-
jmstandsgheden geen
middelkoor.
uw ZEEM (voordat
jn), nu nog 34, 42, 54,
148 175 ct. Alleen
BAZAR", Schelde-
schoenen 75, 95 ct.,
150, 165, 195 ct., Mo-
andschoenen gevoerd
pa 295, 365 ct,. Leren
.75 en 27.50, Lange
1 f 34.75 en f 37.50,
kKen vanaf f 1.45,
Motorcaps, enz. enz.
J. GOEDBLOED,
9, Tel. 634.
liet Uw Schilder- en
te laten uitvoeren,
■n netjes doet W. DE
lit voor U. Adres
it 37.
irief RotterdamMid-
g en omgekeerd,
i le klasse 2.251
klasse f 3.50 Enkele
sae S 1.35 Retour 2e
5.
voor het vervoer van
eren zeer billijk.
in bij
jr te Rotterdam: Erven
laringvliet 86, Tel. 22727
52018.
Gebrs. BUYTENHEK,
,e Telef. 3521.
j. SANDERS, rel 15!'
UOSTERHUUT.Tel 282,
dsduur retourbiljetten
onbeperkt.
Viissingsche Courant
78ste JAARGANG NUMMER 38
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1940
t\bonnementsprgs: li ct per week ol z.ÜU pet
Kwartaal. Franco pei post t 2. 50 Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men eeD
abonnement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprijs: Van l -ö regels 1 i 25. iedere
regel meer 25 cent Brj abonnement speciale
prijs Kleine advertenties van l -5 regets
50 cent, iedere regel me er 10 cent max. 10
regels) Derde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: firma t VAN i>* v M.lih Jr., Bureau»
Waistr. 58-60. el 10 (2 lijnen). Giro No. 66287
Eigen kantoren te: Breskens. Dorpsstraat, iel.21
Oost- «nWest Souburg. Kanaalstraat 15. Tel 35
Botsing tusschen regeering en opperbevelhebber had moeten
worden vermeden.
Ben militaire medewerker schrijft ons
Het plotseling aftreden van generaal
Reynders als opperbevelhebber van land
en zef macht en diens vervanging door
generaal Winkelman, te voren als gep.
luitenant-generaal commandant van een
luchtverdedigingskring, doch vooral het
feic, dat deze commandowisseling noodig
werd, nadat de weermacht nog geen half
jaar gemobiliseerd is, hebben het opper
bevelhebberschap in het middelpunt der
belangstelling geplaatst.
Wij denken er uiteraard niet aan, ver
moedens te uiten omtrent den aard van
het conflict tusschen regeering en opper
bevelhebber en willen, voor wat betreft de
hierbij betrokken personen, slechts vast
stellen dat de Nederlandsche weermacht en
het Nederlandsche volk in den nieuwen
functionaris niet alleen een kundig, doch
vooral een bij uitstek krachtig opperbevel
hebber hebben gekregen. Wij beperken ons
derhalve tot de beantwoording van de
vraag, wat de diepere oorzaak er van is,
dat een dergelijk conflict kon ontstaan;
want iedereen zal het wel met ons eens
zijn, dat deze hotsing tusschen regeering
en opperbevelhebber had moeten worden
vermeden.
Geen opperbevelhebber in vredestijd.
In vredestijd kent de Nederlandsche
weermacht, waaronder in dit verband te
verstaan: de koninklijke landmacht en
het gedeelte van de koninklijke marine,
dat bestemd is mede te werken aan de
verdediging van het rijk in Europa, geen
opperbevelhebber. Sterker nog: ook de
koninklijke landmacht bezit, in tegenstel
ling tot het leger in Nederlandsch Indië,
geen eenhoofdige bevelvoering. Recht
streeks onder den minister van Defensie,
den verantwoordelyken raadsman van den
Kroon, staan, voor wat betreft het leger,
drie hooge functionarissen: de chef van
dén generalen staf, de commandant van
het veldleger (tevens commandant van de
vesting Holland) en, sedert 1940, de com
mandant van de luchtverdediging.
Dé chef van den generalen staf is be
last met de voorbereiding van de lands
verdediging, met uitzondering van mari
tieme aangelegenheden, die onder den chef
van den marinestaf ressorteeren. Op zijn
bureau, gevormd door een aantal officieren
van den generalen staf en een aantal bij
dien staf werkzaam gestelde officieren,
wordt de mobilisatie voorbereid, worden
verschillende oorlogsgevallen bestudeerd
en in verband daarmede verschillende con
centraties van het leger, met al wat daar
aan verbonden is, als verpleging, spoorweg
vervoer, enz., uitgewerkt, worden vredes-
en oorlogsorganisaties ontworpen en tal
van andere werkzaamheden verricht.
Beslissen kan de chef van den generalen
staf niet; hij bezit in het algemeen geen
bevoegdheid, doch moet rich beperken tot
het doen van voorstellen aan den minister
van Defensie, dan wel het doen uitwerken
van door dien minister getroffen beslis
singen.
De rol van den minister van Defensie.
Reeds bij het doen van voorstellen is
het echter veelal noodig en ten deele ook
voorgeschreven, het oordeel in te winnen
van een der beide andere hooge aütori-
teiten. Zoo eischt het voorbereiden van een
concentratie, d.w.z. van de wijze waarop
het leger in een bepaald geval bijvoor
beeld een oorlog tusschen Duitschland
eenerzijds en Frankrijk met Engeland an
derzijds zal worden samengetrokken
uit de over het geheele land verspreide
mobilisatiecentra, nauw overleg met den
commandant van het veldleger, die het
gros der mobiele strijdkrachten comman
deert. Voor alles wat de luchtverdediging
betreft moet de chef van den staf sedert
1940 overleg plegen met den commandant
der luchtverdediging. Dat een dergelijk
overleg tusschen twee of drie prominente
persoonlijkheden aanleiding moet geven tot
langdurige en tijdroovende besprekingen,
spreekt vanzelf.
Ten slotte moet er evenwel worden be
slist en gehandeld en dit kan, by ontsten
tenis van een opperbevelhebber, slechts
geschieden door den minister ven Defensie.
In de jaren vóór den huidigen oorlog was
dit gewoonlijk een politieke, op militair
gebied niet deskundige persoonlijkheid. In
geval de drie hoogste legerautoriteiten
geen eenstemmigheid konden bereiken of
indien de voorstellen naar het oordeel
van den minister budgetair te hooge
eischen stelden, had hij dus behoefte aan
Sen deskundige. Als zoodanig fungeerde
Het hoofd van de afdeeling generale staf
(11de afd. B) van het departement van
defensie (niet te verwarren met den chef
van den generalen staf en diens bureau),
zoodat in feite de eigenaardige toestand
bestond, dat de ontbrekende opperbevel
hebber werd vervangen door een luitenant
kolonel of majoor, hoofd van de Ilde afd
33 van het departement van defensie.
Nadeelen van het systeem.
In de hezuinigingsjaren was deze toe
stand den minister van defensie gemeen
lijk aangenaam, daar van een opperbevel
hebber of daartoe aangewezen functionaris
meer verzet viel te duchten tegen afbraak
van het instrument, waarmede hij te velde
zou moeten trekken, dan van een drietal
functionarissen.
Aan een doelbewusten legeropbouw is
dit stelsel echter niet bevorderlijk. Er is
echter nog een grooter nadeel verbonden
aan het ontbreken van een hoogsten func
tionaris in vredestijd. Tal van defensie
aangelegenheden zijn zoo belangrijk, raken
zoo de levensbelangen van het Neder
landsche volk, dat niet de minister van
defensie daarover behoort te beslissen,
doch een Kroonraad, d.w.z. de ministers
onder voorzitterschap van H.M. de Ko
ningin. In dit hoogste staatscollege be
hoort dan de man te verschijnen, die be
stemd is opperbevelhebber te worden, om
van technische voorlichting te dienen. Hier
behooren de algemeene richtlijnen van het
defensiebeleid waarvan het rijn of niet
rijn van den staat afhangt te worden
vastgelegd.
Wij denken aan vraagstukken als de
volgende
Moeten in een bepaald geval de buiten
provinciën worden verdedigd en, zoo ja,
welke of alleen het hart des lands (de
vesting Holland) Kan in een bepaald
geval worden gerekend op samenwerking
met bondgenooten, of niet?
Uiteraard moeten daarbij ook de mid
delen ter sprake komen, want indien de
regeering een bepaald doel wil bereiken,
is rij verplicht, ook de middelen daarvoor
beschikbaar te stellen. Worden op deze
wijze de groote vraagstukken door regee
ring en aangewezen opperbevelhebber in
nauw contact besproken en vastgelegd, dan
wordt een vaste basis verkregen voor diens
voorbereidingen en valt na enkele maanden
mobilisatie, waarin zich geen onvoorziene
wijzigingen hebben voorgedaan, geen con
flict te vreezen.
Bezuiniging was het parool waar
het defensie betrof.
Aan het leggen van dezen grondslag
heeft ten onzent alles ontbroken. De mi
nisterraden uit de défaitistische periode heb
ben zich met defensie-aangelegenheden
uitsluitend bemoeid voor wat betreft het
vaststellen van het aandeel van defensie
in de bezuinigingen. Een aangewezen op
perbevelhebber om met klem de defensie-
belangen naar voren te brengen ontbrak.
Thans onder den drang der omstandig
heden, is dat alles anders geworden en
het noodzakelijke gevolg is, dat de wrij
vingen, die anders in vredestijd zouden
zijn overwonnen, zich nu in mobilisatietijd
hebben doen gevoelen.
Wil men dit in de toekomst vermijden,
dan moet ten eerste de regeering in haar
geheel in vredestijd de defensiegrondslagen
vaststellen en ter uitvoering de noódige
middelen beschikbaar stellen en moet er
ten tweede reeds in vredestijd een aange
wezen opperbevelhebber zijn als verant
woordelijk raadsman.
Voor laatstbedoelde functie kan o.i.
slechts de chef van den generalen staf in
aanmerking komen. Welken titel men
dezen functionaris daarbij wil geven is
byzaak.
Men zegge niet, dat de aanwijzing in
vredestijd van een dergelijken hoogen mili
tairen functionaris zich met ons demo
cratisch staatsbestel niet laat vereenigen.
In Frankrijk, dat zeker niet minder demo
cratisch is dan wij, was Generaal Gamelin
niet alleen in vredestijd reeds geruimen
tijd aangewezen als opperbevelhebber, doch
oefende hij sedert 8 Juni 1939 als „com
mandant en chef" ook het daadwerkelijk
opperbevel over de drie weermachten uit.
A/eem
*n
DUITSCHE AANVAL ZOU MISLUKT
ZIJN.
Ten Oosten van de Moezel is de strijd
Dinsdag levendiger geworden. In den loop
1 van den nacht had de Fransche artillerie
een hevig vuur geopend op den Thammels-
berg, hetgeen gisterochtend acht uur werd
hervat. De Duitsche artillerie antwoordde
en vuurde op Apasch en Kirsch. Den gehee-
len ochtend hebben de bewoners van het
Moezelgebied het geronk van vliegtuigen
gehoord.
Het Fransche legerbericht van gister
avond meldde dat ten oosten van de Moe
zel een aanval van den vijand, welke was
voorbereid door hét vuur van artillerie en
mtjnenwerpers, volkomen is mislukt. In
fanterie- en artillerievuur aan den Rijn.
Den geheelen dag activiteit van de lucht
macht.
DUIKBOOTCOMMANDANT WEIGERDE
INZAGE VAN DE PAPIEREN TE
NEMEN.
De directie van de HollandAme
rika Lyn deelt mede, dat nit de ver
klaringen door den gezagvoerder van
het s.s. „Burgerdijk" te Londen is ge
bleken, dat de kapitein van de onder
zeeboot weigerde inzage van de papie
ren te nemen en slechts onder bewe
ring, dat het schip en de lading voor
een Engelsche haven bestemd waren,
tot torpedeering is overgegaan, nadat
de gezagvoerder, état-major, beman
ning en passagiers van de „Burger
dijk" in de gelegenheid waren gesteld
in de reddingbooten te gaan.
DUITSCHE LEZING.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt be
toogd, dat de „Burgerdijk" door een Duit
sche duikboot werd getorpedeerd overeen
komstig artikel 23 van de Duitsche prijzen-
verordening van September 1939.
Volgens dit artikel moeten schepen, die
contrabande aan boord hebben en zich
naar de Duins begeven, worden beschouwd
als schepen, welke een vijandelijke haven
aandoen. Het feit, dat zij zich om welke
reden ook naar een vijandelijke haven be
geven, wordt beschouwd als een „dolus
eventuali" (een daad, welke de mogelijk
heid biedt een wederrechtelijke handeling
te plegen), aangezien zulks het vermoeden
doet opkomen, dat de goederen voor den
vijand bestemd zijn.
Kapitein, officieren en bemanning van
de „Burgerdijk" zullen eerstdaags met het
s.s. „Boskoop" van de K.N.S.M. naar Am
sterdam vertrekken.
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Duitsche koopvaardijschepen brengen zichzelf tot zinken.
ZWARE SLAGEN VOOR DE SCANDINAVISCHE SCHEEPVAART.
De duikbooten maken slachtoffers.
De meedoogenlopze oorlog ter zee
schijnt thans met den dag in hevigheid
toe te nemen. Ook heden ontvingen wij
weer talrijke berichten over het verlo
ren gaan van kostbare koopvaardij
schepen, zoowel van de neutrale als
van de oorlogvoerende landen. En
iederen keer opnieuw vinden weer een
of meerdere zeelieden den dood in de
golven.
Admiraal sir Henry Harwood, die aan
boord van den Britschen kruiser „Haw
kins" te Rio de Janeiro is aangekomen,
heeft den correspondent van Havas ver
klaard, dat het Duitsche vrachtschip „Wa-
kama" Maandag door de bemanning tot
zinken is gebracht. De geheele bemanning,
bestaande uit tien officieren en 36 man
werd opgepikt, nadat rij het schip in brand
hadden gestoken. De admiraal voegde hier
aan toe, dat de „Hawkins" hierbij tegen
woordig was geweest.
De „Wakama" was in het Zuidelijk deel
van den Atlantischen Oceaan ter hoogte
van Sao Thome waargenomen door een
vliegtuig van een Britsch oorlogsschip.
Toen het schip van het vliegtuig order
kreeg te stoppen, stak de bemanning het
in brand en bracht het tot zinken.
Ook de „Wolfsburg" tot zinken
gebracht
Naar verluidt is het Duitsche vracht
schip „Wolfsburg" (6201 ton) voor de
Noordelijke kust van Brazilië door de be
manning van de „Wakama" aanleiding gaf,
gelooft heeft de bemanning de buiten
boordskranen opengezet op het zien van
hetzelfde Britsche oorlogsschip, dat de be
manning von de „Wakama" aanleiding gaf,
dit schip tot zinken te brengen.
Verscheidene Duitsche schepen uit
neutrale havens vertrokken?
Naar de „Evening News" meldt, zijn vol
gens een te Londen ontvangen telegram
Zaterdagavond onder begunstiging van de
duisternis zes Duitsche schepen uit de
Spaansche haven Vigo vertrokken om té
trachten, door de Britsche blokkade tè
komen. Voorts zijn, behalve de „Wakama",
nog drie andere Duitsche schepen uit Bra-
riliaansche havens vertrokken. Volgens het
Engelsche blad hebben deze Duitsche sche
pen, die bij het uitbreken van den oorlog
een toevlucht in een neutrale haven heb
ben gezocht, order gekregen, pogingen te
doen om naar Duitschland terug te keeren
en, indien deze pogingen mislukken, moeten
zy tot zinken worden gebracht.
DE „ORANIA" ZONDER WAARSCHU
WING GETORPEDEERD.
Sloep met 14 inzittenden vermist.
Het Zweedsche s.s. „Orania" is volgens
Reuter Zondag zonder waarschuwing op
de Noordzee getorpedeerd. In diépe duis
ternis zonk het binnen drie minuten. De
opvarenden hadden ternauwernood den tijd
zich in de sloepen te begeven. De boot,
waarin de kapitein, zijn vrouw en 12 sche
pelingen een plaats hadden gevonden,
wordt vermist. De tien inzittenden van de
andere sloep zijn gered.
De „Orania" was van Buenos Aires op
weg naar een haven in Zuid-Zweden met
een lading graan.
Nog een Zweedsch schip
getorpedeerd.
Het Zweedsche s.s. „Dalaro" (3927 ton)
is Dinsdagochtend vroeg nabij de Noorde
lijke kust van Ierland getorpedeerd.
De uit Oostende afkomstige treiler 0-164
heeft des middags 30 leden der bemanning
opgepikt. De kapitein is kort na de redding
overleden.
De treiler heeft koers gezet naar een
Schotsche haven, waar de schipbreukelin
gen ontscheept zullen wordèn.
OOK EEN NOORSCH SCHIP
VERGAAN.
Het 4114 ton metende Noorsche motor
schip „Snestad", dat naar de Vereeenigde
Staten op weg was, is Zondag na een ont
ploffing, veroorzaakt door myn of torpedo,
gezonken. De geheele bemanning is in vei
ligheid.
Het schip had geen lading aan boord.
Het zou te Philadelpiha een lading steen
kolen voor Noorwegen halen.
BRITSCHE TREILER TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Door Duitsche duikboot onder vuur
genomen.
Na 28 uur in een open boot te hebben
rondgezwalkt, rijn Dinsdag elf leden der
bemanning van den Britschen treiler „To-
gimo", waarvan drie ernstig géwond, in
uitgeputten toestand in een haven aan de
Zuidoostkust van Eire aangekomen. De
„Togimo" (290 ton) was tot zinken ge
bracht door een Duitsche duikboot, die van
een afstand van 500 meter twintig schoten
had gelost, waardoor een lid der beman
ning werd gedood. De overlevenden wer
den door het Spaansche schip „Monte Na
vajo" opgeilikt.
BRITSCH SCHIP ZENDT NOODSEINEN
UIT.
De Britsche admiraliteit heeft medege
deeld, dat het Britsche koopvaardijschip
„Brodwall", dat 3385 ton meet, gisteren
noodseinen heeft uitgezonden. Het schip
bevindt zich in de nabijheid der Azoren.
SCHIP VOOR BRITSCHE KUST
GEKENTERD.
Na voor de kust van Norfolk te zijn ge
kenterd, dreef gisteravond een onbekend
schip niet de kiel naar boven. Enkele
overlevenden zijn door een stoomschip op
gepikt, doch het lot der overige opvarenden
is niet bekend. Een reddingboot is gister
avond na zes uur zoeken teruggekeerd met
reddingbooten van het omgeslagen schip,
die op 6 myl van de kust leeg ronddreven
De schipper van de reddingboot deelde me
de, dat de oppervlakte van het water op
sommige plaatsen bedekt was met stook
olie.
DERTIEN VERMISTEN.
Het Britsche petroleumtankschip „Gre-
tafield", 10.191 ton groot, is vanochtend
vroeg aan de Noordoostkust van Schotlanr
tot zinken gebracht. Het schip raakte in
brand. Treilers hebben 28 opvarenden ge
red, 13 zeelieden worden vermist.
ffcl»curlc«»»ssc«
van
len
tag
Steeds nieuwe slachtoffers van den
oorlog ter zee. (Pag. 1, eerste blad)
Strijd Len Oosten van de Moezel.
(Pag. 1, eerste blad)
Zeer hevige gevechten in Finland.
(Pag. 1, eerste blad)
Het blyft vriezen.
(Pag. 1, tweede blad)
ZIE VERDEK EVENTUEEL
LAATSTE BERB< HTEN
Felle gevechten
van man tegen man.
Met betrekking tot de Russische be
wering, dat 32 „defensiewerken" by
het offensief op de Mannerheimlinie
zyn veroverd, hebben gezaghebbende
Finsche kringen verklaard, dat de
Russen tijdens felle gevechten tydelyk
zekere versterkte stellingen in hun be
zit hadden gekregen, doch die werden
vervolgens door de Finnen heroverd.
Er is geen sprake van dat de Russen
de Mannerheimlinie waren binnenge
drongen.
In de streek van Summa is de strijd gis
teren uiterst .hevig geweest. Volgens de
Finnen kunnen de gevechten daar verge
leken worden met den strijd aan de Som-
me en by Yperen in den vorigen oorlog.
Groote Russische detachementen en een
enorme hoeveelheid materiaal werden by
deze aanvallen gebruikt. De Finsche weer
stand is echter intact gebleven. De Russen
hadden de beste troepen van het roode
leger in den strijd geworpen. Er werden
gevechten van man tegen man geleverd,
waarby de Finnen met messen streden.
Het optreden der Sovjet-Russische lucht
macht was zeer intensief in het gebied van
Summa. Men berekent, dat sedert den
aanvang van het offensief, d.w.z. sinds 1
Februari, de Russen 13000 tot 14.000 man
hebben verloren. De aanvallen werden ge
steund door ruim 1500 tanks.
De stad Lahti is gebombardeerd. Min
stens drie burgers werden gedood. Ook
Heinela is gebombardeerd, zonder dat men
kan verklaren waarom, aangezien deze
stad alleen door geëvacueerden bewoond
wordt.
De stad Viipuri is een geheelen dag het
doelwit geweest.
De kleine stad Borgo, op 50 km. ten
oosten van Helsingfors, is des middags om
14 uur met naar schatting 250 zware bom
men gebombardeerd. Borgo, dat geen mili
tair doel biedt, telt ongeveer 6 tot 7000
inwoners en heeft eveneens een aantal ge-
evacueerden opgenomen.
De correspondent van Havas meldt, dat
20 tot 30 Russische vliegtuigen het bom
bardement voltrokken. Op twintig plaatsen
brak brand uit.Tot dusverre weet men
nog niet of er slachtoffers zijn gevallen.
Het Russische opperbevel heeft alle re
serves by Summa in het vuur gebracht.
Voortdurend zendt het nieuwe troepen en
nieuwe tanks naar voren. Verscheidene
honderden vliegtuigen vliegen over de Fin
sche stellingen en het aantal projectielen,
dat op één enkelen dag in dezen sector is
terecht gekomen, wordt op 300.000 ge
schat.
Men berekent, dat veertig Sovjet divisies
geconcentreerd zyn op de Karelische land
engte, o.m. bevindt zich daar een divisie
Siberische skiloopers en tien bataillons
zware tanks van het nieuwe 70 tons mo
del, voorzien van drie kanonnen elk. Bo
vendien is de Russische luchtmacht ditmaal
vertegenwoordigd met een aantal vliegtui
gen, dat veel grooter is dan dat, hetwelk
by andere offensieven gebruikt werd.
Volgens een schatting van den Finschen
staf zjjn in deze zóne sedert den aanvang
van het offensief reeds 40.000 Russen ge
sneuveld. De laatste twee dagen hebben de
Finnen 200 gevechtswagens vernietigd. Zy
vechten dag en nacht door.
Het heeft er den schyn van, dat de Rus
sen naar een beslissing te hunnen gunste
juist in dezen sector streven. Zy hebben
hier hun beste troepen bijeengebracht, ter
sterkte van vijf tot zes divisies.
Russisch offensief by Saila mislukt.
De correspondent van de „Berlingske
fidende" te Rovaniemi meldt, dat een
Finsch officier, die daar Maandag is aan
gekomen, verklaard, heeft, dat een nieuw
groot offensief der Russen aan het front
