Breskensche Courant
Opruimen van slechte woningen
EERSTE BLAD
Dagblad voor Zeeland waarin opgenomen de
Moeilijk, maar zeker niet onmogelijk.
r
J
mi can
d««
Lichtseinen geneven ten dienste
van vreemden vl?«*tu:g-
bsstuurder
Duitsche duikboot
vernield.
VJissingsclie Courant
78ste JAARGANG NUMMER 27
DONDERDAG 1 FEFRUARI 1940
-vbonnementsprys: li ct. pei week oi c 21) pei
«wartaal- Franco per post t 2 50 Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente
Advertentieprijs: Van 1 5 regels t i.25, iedere
regel meer 25 cent Bij abonnement speciale
prjjs Kleine advertenties van l -ö regelt
50 cent, iedere regel meer 10 cent imax. 10
-egels) Derde plaatsing gratis Vooruit betaling
Uitgave: Firma I* VAIN i»r V r.i.HE Jr.. Bureau»
vValstr. 58-60. ei 10 (2 lijnen). Giro No. 66287
Eigen kantoren te: Breskens. Dorpsstraat, Tel.21
Oost en West Souburg. Kanaalstraat 45, Tel. 85
1
AANGESLOTEN BIJ HET BUREAU VOOR PUBLICITEITSWAARDE, INGESTELD DOOR DE VEREENIGING „DE NEDERLANDSCHE DAGBLADPERS"
C. OUWEHAND,
Directeur Gemeentewerken te Vlissingen.
/joq nu en dan hoort men in den ge
meenteraad klachten uiten omtrent den
slechten toestand waarin sommige of
meerdere woningen in deze gemeente
verkeeren, en in den regel wordt daar
aan de vraag verbonden of het gemeen
tebestuur geen maatregelen kan nemen
om deze woningen, hetzij door onbe
woonbaarverklaring, hetzij door andere
middelen op te ruimen of in belangrijke
mate te verbeteren.
Het spreekt w.el vanzelf, dat deze vragen
mij zoowel persoonlijk, als in mijn functie
van Directeur van het Bouw- en Woning
toezicht niet onberoerd hebben gelaten. Wie
zooals ik nu en dan genoodzaakt is om
ambtelijk zuike woningen te bezoeken, kan
daar onmogelijk onbewogen tegenover blij
ven staan.
En zoo moet ik ook erkennen, dat de in
den Raad geuite klachten, althans voor een
gedeelte van den Vlissingschen woningvoor
raad juist moeten worden geacht, doch te
vens moet ik daar onmiddellijk aan toevoe
gen dat het zeker niet gemakkelijk is om
met behulp van bestaande wetten en ver
ordeningen hierin op groote schaal verbe
tering te brengen.
Wat de Woningwet beoogt.
By sommigen heerscht de gedachte dat
de Woningwet uitsluitend zou zijn-vastge
steld om de Volkshuisvesting te verbeteren.
Dit is niet juist. Natuurlek was van die wet
de voornaamste strekking om die verbete
ring te krijgen, en ontkend mag niet wor
den dat deze wet, en de uitvoering daarvan,
groote zegeningen op het gebied der volks
huisvesting hebben gebracht, en wel in die
mate, dat Nederland te dien aanzien onbe
twist aan de spits staat van de geheele
wereld; doch uiteraard kan het niet zóó
zijn, dat deze wet tevens zou kunnen wor
den gehanteerd als een onteigeningswet
zonder vergoeding. Zeer terecht heeft die
wet, behalvede verbetering, ook de strek
king om het bezit te beschermen tegen èl
te voortvarende gemeentebesturen.
Nu kan men uiteraard verschillen in de
appreciatie wanneer een gemeentebestuur
al of niet te voortvarend is, en ook kan
men het al of niet met elkaar eens zijn of
een bepaalde woning nog langer als bezit
van den eigenaar mag worden beschermd,
een en ander neemt niet weg, dat men
vooralsnog rekening heeft te houden met
inhoud en strekking van de Wet.
Ik erken gaarne dat er in deze ge
meente woningen zijn welke beter zou
den kunnen verdwijnen, doch waaraan
de Overheid krachtens de bestaande
bepalingen niet raken kan.
Men zal mij misschien willen tegenwer
pen, dat men dan de bepalingen maar ver
anderen moet, doch ik wil hier tegenover
stellen dat dit niet zóó maar gaat en dat
kien altijd moet oppassen, dat men de stren
gere bepalingen niet zóó ver doorvoert dat
willekeur tegenover de bezitters bestaat.
In dit verband moet ik ook direct wijzen
°P een misvatting welke blijkens mijne er
varing bij sommigen, misschien wel bij
meerderen, bestaat. Men hoort n.l. wel eens
de meening verkondigen, dat men geen me
delijden behoeft te hebben met hen die
slechte woningen exploiteeren, en dat men
door die lieden steviger aan te pakken de
°Plossing spoedig zal bereiken.
Moeilijke gevallen
Op den voorgrond stellende, dat zij, die
er een broodwinning van maken om slechte
e£ huizen, waarop het woord
hkrot" van toepassing is, op te koopen en
daaruit naar verhouding van de waarde
°oge huren bedingen, ook niet mijne liefde
ebben, is mijne ervaring dat vele van de,
Een vereeniging kan in veiling komende woningen koopen.
Bij zuinige exploitatie alle baten en subsidies voor afschrijving
gebruiken. Woning sloopen zoodra zij is afgeschreven.
Taak voor groote instellingen, vereenigingen en de gemeente.
Veilige geldbelegging.
laat ik ze dan noemen minder goede wo
ningen eigendom zijn van de bewoners zelf,
welke woningen dan vaak nog met een min
of meer zware hypotheek zijn belast.
Het komt voor, en ik mag gerust zeggen,
vaker dan men denkt, dat ik als ambtenaar
aan zulke arme bezitters aan de hand van
de bestaande verordening verbeteringen
moet voorschrijven, terwijl blijkt dat die
bezitters niet de middelen hebben om die
verbeteringen aan te brengen, zelfs niet met
behulp van den steun, ten bedrage van 1/3
gedeelte, welke de Overheid pleegt te
schenken.
Nu kan de Overheid ingrijpen Wan
neer zulke eigenaren niet in staat zijn, door
gebrek aan middelen, om die verbeteringen
aan te brengen, dan zou inderdaad het ge
meentebestuur den moeizamen weg van on
bewoonbaarverklaring kunnen betreden.
Doch men voelt wat hiervan het di
recte gevolg is, n.L een ongelukkige
wordt nog ongelukkiger gemaakt, en
een woning wordt onbewoonbaar ver
klaard, doch niet door een andere ver
vangen.
En nu snreekt het van zelf, dat het wel
zeer moeilijk is om de categorie, welke ik
hierboven noemde, zeer terecht met de noo-
dige tegemoetkomendheid te behandelen, en
de categorie der exploitanten zonder eenige
consideratie aan te grijpen. Men voelt, dat,
indien het gemeentebestuur dat zou doen.
dit het verwijt zou krijgen, dat het met
twee maten meet, alzoo willekeur pleegt,
en voor mij staat het vast dat een Overheid
in een democratisch bèstel het terecht ge
dane verwijt van willekeurig optreden niet
lang kan overleven.
Is saneering oo eenigszins
groote schaal in Vlissingen
mogelijk
Er wordt soms oógemerkt, dat in som
mige groote gemeenten toch heele wijken
zijn gesaneerd, 'en waarom dat hier dan niet
op. bescheidener schaal kan geschieden.
Ik moge opmerken, dat ik de bouwveror
dening van ^en zeer groote gemeente in ons
land, waar men veel resultaat met sanee-
ringswerk heeft geboekt, heb vergeleken
met de bouwverordening in deze gemeente,
en dan moet ik erkennen dat de inhoud en
strekking der beide verordeningen ten aan
zien van het vraagstuk der bestaande wo
ningen elkaar wel zeer dicht benaderen.
Hoe komt het dan, dat in die groote ge
meente wel veel is gedaan en hier niet Het
is mij uiteraard niet mogelijk alle factoren
daarvan na te gaan, en nog minder om ze
alle op te sommen,
maar de voornaamste reden is wel, dat
men in die groote gemeente (n) geheele
blokken slechte woningen heeft opge
kocht of onteigend, en daarna tegen den
grond gegooid om een geheel nieuwe
wyk te scheppen.
Welnu, zoo is de toestand hier niet. en al
ware het op bescheidener schaal wèl zoo,
dan moet ik vreezen, dat de finantieele po
sitie der gemeente Vlissingen niet zoodanig
is, dat zij op eenigszins belangrijke schaal
zou kunnen overgaan tot het aankoopen en
sloopen van oude en slechte woningen.
6
Bij mij is nu de vraag gerezen of niet het
particulier initiatief het gemeentebestuur
de helpende hand kan reiken.
Ik moge eerst opmerken, dat ik uit erva
ring weet, dat het gemeentebestuur ten deze
zeker niet werkeloos is. Een geheel lijstje
van woningen staat reeds gedurende een
reeks van jaren onder voortdurende con-
tról.e, en groot is het aantal gevallen waarin
door het gemeentebestuur bepaalde verbe-
teringen, aan de slechte woningen aan te
brengen, wordt gelast, aan welke lastgevin
gen ook wordt voldaan.
Sterkere aandrang tot wo
ningverbetering van gemeen
tewege te verwachten.
Ben ik. wel ingelicht, dan koestert- het
gemeentebestuur thans het ernstige voorne
men om ten deze in de naaste toekomst wat
verder te gaan, nu in het afgeloopen jaar
ruim 300 woningen aan den voorraadzijn
toegevoegd, terwijl daartegenover de bevol
king met slechts :fc 500 zielen is toegeno
men.
Men bedenke wat dit zeggen wil. Dié 300
woningen bieden ruimte aan circa 1300 zie
len, zoodat voor 800 zielen de vroegere
woonpositie noodzakelijk moet zijn verbe
terd, zoodat. bij zulk een toestand de Over
heid ook werkelijk verder kan gaan.
In Vlissingen is woningbouw en
wat hier aan vast zit, wel bijzonder
actueel. Er is de laatste jaren heel
wat gebouwden er is nog heel
wat in het vat. Toch maakt men
geen afdoende vorderingen op het
gebied van woningverbetering en
krot opruiming
De grootscheepsche maatregelen
der voornaamste steden van ons
land, waar heele blokken huizen
tegen den grond gaan na aankoop
of onteigening door de gemeente,
zijn. hier onuitvoerbaar. Wij zitten
dus. een beetje op het doode punt.
Daarom vragen wij gaarne be-
langstelling voor dit artikel,-dat de
heer C. Ouwehand, directeur van
Gemeentewerken, voor ons blad
schreef. Hij geeft er wegen in aan,
die het naar onze meening moge-
lijk zullen maken te' Vlissingen en
in andere gemeenten van dezelfde
beteekenis) op het gebied van
krot opruiming .verder te komen
dan wij thans zijn. De schrijver is
door zijn werkkring alleszins des-
kundig wij rekenen dus op de me-
dewerking van allen die van goe-
den wille zijn, opdat zijn gezag
hebbend woord tot tastbare resul
taten zal leiden
Maar welke voornemens ook worden ge
koesterd, en welke besluiten het gemeente
bestuur ook zal nemen, van aankoopen op
eenigszins uitgebreide schaal zal wel niet
veel kunnen komen, althans zoo is tenmin
ste myne persoonlijke meening.
Juist in dit opzicht zonden particulie
ren de Overheid kunnen steunen, op de
wijze zooals ik hieronder in het kort
hoop uiteen te zetten.
Nu en dan komen kleine en (of) slechte
woningen in openbare veiling, welke vaak
nog geen duizend gulden opbrengen. Wij
kunnen de redenen, welke den eigenaar de
den besluiten tot verkoop, onbesproken laten,
doch men kan aannemen dat de nieuwe koo-
per veelai iemand is, die het huis als winst
object wil exploiteeren, dan wel de bewo
ner die het als eigenaar verder wil bewonen
(al of niet met hypotheek). In beide geval
len is het zeer aannemelijk dat de woning
nog jaren lang als slechte of te kleine wo
ning zal blijven bestaan, en vrijwel de
eenige wjjze waarop dit kan worden voor
komen is naar mijn oordeel het stichten van
een vereeniging welke ten doel heeft derge
lijke woningen aan te koopen en verder te
exploiteeren.
Taak voor een vereeniging
Men zal wellicht de vraag stellen of er
nu wérkelyk een vereeniging noodig is om
dergelijke woningen te exploiteeren, en of
dan niet beter de gemeen te. zelf dergelijke
objecten kan aankoopen.
Ik meen de eerste vraag bevestigend en
de tweede ontkennend te moeten beant
woorden.
Zou de gemeente dergelijke objecten aan
koopen, dan zal de moreele drang, welke op
haar wordt uitgeoefend, om hetzij groote
verbeteringen aan te brengen, hetzij de wo
ning direct tegen den grond te gooien, zóó
groot zijn, dat zij. als Overheid daaraan niet
kan ontkomen, en dan wordt het doel het
welk ik beoog niet bereikt.
De vereeniging is noodig om niet aan
liefdadigheid te doen. Zou de vereeniging de
liefdadigheid gaan betrachten, dan is haar
kapitaal spoedig uitgeput en daarmede een
einde aan hare werkzaamheden gemaakt,
dus moet het kapitaal zooveel mogelijk in
stand blijven. -
Dit kan alleen worden bereikt indien de
vereeniging de aangekochte woningen ver
der exploiteert, de huur met geen cent ver
laagt, en zoo weinig mogelijk aan onder
houd besteedt. Uit de verkregen exploitatie-
opbrengst worden alleen de hoogst noodige
exploitatiekosten en een matige rente van
het kapitaal in de exploitatierekening van
de vereeniging opgenomen, en de geheele
rest wordt voor afschrijving gebruikt. De
vereeniging behoeft nu niet persé een harde
huisbaas te zijn, doch een zachte en toege
vende huisbaas mag zij zeker niet wezen,
want het hoofddoel moet zijn en blijven de
panden op de snelst mogelijke wijze af te
schreven.
Zoodra een woning is afgeschreven
kan de vereeniging die zoo spoedig mo
gelijk laten afbreken en den vrijgeko
men grond om niet of tegen een kleine
vergoeding overdragen aan de gemeen
te of aan een der woningbouwvereeni-
gingen, zoo noodig zelfs aan een par
ticulier die een eigen woning wenscht
te laten bouwen.
Wie zouden nu de vereeniging moeten
vormen
Het is zeker- niet mijne bedoeling om
alleen een beroep te doen op eenige kapi
taalkrachtige sociaal voelende burgers, doch
zeker ook op de woningbouwvereen.gingen,
plaatselijke industrieën en vereenigingen
van maatschappelijk nut, als b.v. de Maat
schappij tot nut van het Algemeen. Ook is
het zeer gewenscht dat de gemeente zelf
een aandeel neemt. Naar mijn oordeel be
hoeft geen der door mij genoemden angstig
te zijn voor een niet solide belegging van
hunne gelden, omdat m.i. bij een door mij
geschetste werkwijze het kapitaal wel zeer
weinig gevaar loopt.
Ook een taak voor de wó
ningbouwvereenigingen.
Ik wil nog even uiteenzetten, waarom ik
de wóningbouwvereenigingen er in wil be
trekken.
Men moet n.l. niet denken, dat het vraag
stuk. wordt opgelost alleen door woningen
tegen den grond te gooien, want dan wordt
het kwaad slechts verplaatst. Ook heft men
het euvel niet op door het bijbouwen van
normale woningen door de wóningbouwver
eenigingen, omdat er altijd een categorie
van bewoners blijft bestaan, die de huren
van die woningen niet kan opbrengen. Bo
vendien zullen er altijd kleine woningen
noodig zijn voor lieden, en hierbij denk ik
in de eerste plaats aan ouden van dagen,
die diep ongelukkig zijn met een normale
ééngezinswoning, omdat hun de kracht ont
breekt om een grootere woning behoorlijk
schoon te houden.
Daarom zal het noodig zijn dat kleine wo
ningen voor dezulken worden bijgebouwd,
en aangezien deze volgens wet en verorde
ning alleen mogen worden gebouwd, indien
vast staat dat zij blijvend zullen worden
geëxploiteerd hetzij door de gemeente hetzij
door een wettig erkende vereeniging tot
verbetering van de volkshuisvesting, zijn de
wóningbouwvereenigingen voor dit doel on
misbaar, want het is geenszins mijne be
doeling, dat. de door mij besproken vereeni
ging als bouwvereeniging ontreedt. Haar
doel blijve uitsluitend het aankoopen, en zoo
spoedig mogelijk opruimen van slechte
woningen.
De gemeente, industrieën,
organisaties en particulie
ren dienen subsidie te
verleenen.
Ten slotte dient nog de vraag te worden
beantwoord of uitsluitend het overschot
van de exploitatieregeling kan worden aan
gewend tot afschrijving. Ik zou hierop wil
len antwoorden dat óók een beroep op de
phil3nthrcpie mag worden gedaan.
Zoo geven b.v. meerdere gemeenten vrij
groote bedragen uit voor aankoop en af
braak (onteigening) van slechte woningen.
Wanneer de vereeniging deze taak over
neemt, dan worden der gemeente deze uit
gaven bespaard, en dan is er niets tegen,
doch alles voor, dat de gemeente jaarlijks
een bedrag op hare begrooting brengt als
subsidie aan de vereeniging (welke m.i. den
vorm van een stichting zal moeten hebben),
welk subsidie uitsluitend als afschrijving
mag worden benut. Eveneens zouden ver
eenigingen van maatschappelijk nut en wel
licht ook industrieën een jaarlijksch subsidie
kunnen geven, waarbij particulieren niet
behoeven te worden uitgeschakeld.
Ik geef deze uiteenzetting gaarne ter
overweging aan die mijner medeburgers die
zich voor het vraagstuk der volkshuisves
ting interesseeren, en ik houd mij aanbevo
len voor opmerkingen welke bedoelen mijn
zienswijze te verbeteren en aan te vullen
waar dit noodig is.
Ik moge echter verzoeken dit niet te
doen in den vórm van ingezonden stukken
in de courant, aangezien ik niet altijd de
gelegenheid zal hebben daarop in te gaan,
doch men schrijve dat mij persoonlijk.
Is er aanleiding toe, dan kan later een
overzicht van de aanvullingen in deze cou
rant worden opgenomen.
Mocht men met mijn denkbeeld instem
men, zoo verzoek ik, mij daarvan mededee-
ling te doen, waarbij ik mij bereid verklaar
mijn tusschenkomst voor het oprichten van
een vereeniging of stichting te verleenen.
Dft nummer bestaat- im 2 bladen
§elieurlcn«9 sen
lef*
.F iniand heeft aringend hulp noodig.
(Pag, 1, tweede blad)
Een tragische woning-uitzetting te
Vlissingen. (Stadsnieuws)
Angstig avontuur van Groningsch kust
vaartuig, (Stadsnieuws)
De chef van den Belgischen generalen
staf heeft ontslag gevraagd.
(Pag. 1, tweede blad)
De eigenaardige gebeurtenissen te
Moerdyk. (Pag. 1, tweede blad)
ZIE VERDER EVENTUEEL
LAATSTE BERICHTEN
Aan het gisteren verschenen buitenge
woon politieblad ontleenen wij
De ccmmissaris van politie te Zeist ver
zoekt te worden bekend gemaakt met den
bestuurder van den auto, gekenmerkt H
133 38, die verdacht wordt op 27 Januari
1940 omstreeks 6.30 uur 's namiddags in
Woudenberg, in de omgeving van het kruis
punt bij Quatre-Bras, lichtseinen vermoe
delijk ten dienste van de oriënteering van
vreemde vliegtuigbestuurders te hebben
gegeven. Bij aantreffen wordt verzocht den
betreffenden auto te onderzoeken of daarin
materiaal aanwezig is om lichtseinen te
kunnen geven.
Uit een ingesteld onderzoek is gebleken,
dat nummer met letter H 13138 is opgege
ven aan Ferdina.idus Orelianus Martinus
Fontenai, geb. 23 Dec. 1878 te Antwerpen,
destijds wonende Aleidisstraat 81b te Rot
terdam. Deze persoon, die van Belgische
nationaliteit is, is echter niet meer woon
achtig te Rotterdam, doch blijkt op 29 Juni
1921 aldaar te zijn afgeschreven voor ver-
ek naar Esschen (B.). Tevens wordt ver
zacht te worden bekend gemaakt met de te
genwoordige woon- of verblijfplaats van
dien vreemdeling, die mogelijk in een der
vreemdelingen-administraties zou kunnen
voorkomen. Het moet niet onmogelijk wor
den geacht, dat de betreffende auto, waar
van het signalement niet kan worden opge
geven, van een valsch nummer is voorzien.
NA AANVAL OP CONVOOI.
Verschillende overlevenden gered.
Aan een noemaal heeft de Britsche
minister-president Chamberlain giste
ren medegedeeld dat een Duitsche
duikboot, die Dinsdag een convooi heeft
aangevallen door gezamenlijk optreden
van marine en luchtmacnt is vernie
tigd.
Ingeval het ministerie van propaganda in
Duitschland zou probeeren deze verklaring
te ontkennen, zou ik ervan op de hoog
te willen stelLen, zoo vervolgde Chamber
lain, dat, geheel verschillend van de Duit
sche practijk, wij de levens der meeste Ls-
den van de bemanning lebben gered.
Gisteravond werd officieel te Londen
verklaard, dat de duikboot, waarop Cham
berlain doelde, voordat zij tot zinken ge
bracht werd, het convooi varende Britsche
stoomschip „Vaclite" (5062 ton) in den
grond had geboord. De bemanning van de
„Vaclite" werd door een Italiaansch schip
aan boord genomen.
De escortevaartuigen wierpen dieptebom
men uit, doch verloren tenslotte het con-
t ct met de duikboot. Later zag een Britsch
watervliegtuig den onderzeeër, die blijk
baar niet meei in staat was te duiken.
Het vliegtuig liet bommen vallen, waarop
de duikboot het vuur opende, dat met mi
trailleurs werd beantwoord. Ook het vlieg
tuig verloor daarop de duikboot ten ge-
vo.ge van de bewo.king uit het oog, doch
het meldde de positie aan de schepen. Toen
deze ter plaatse aankwamen, was de duik
boot gezonken. Eenige overlevenden der
jemanning, die in een rubberboot rond
dreven, alsmede eenige anderen, die zich
ooven water hielden, werden opgepikt. Zij
zijn gisteren in Engeland aan land gebracht.
De meesten hunner teken nog geen twintig
jaar te zijn. Zij verlieten de haven van ont
scheping in twee bewaakte auto's.