Breskensche Courant
srssss
FSSss
Nieuwjaarsrede van den Burgemeester
ssrcHxSSS
wSȕi3B
swïtóSS'M
SfïïsKi-a
ssr tssztt&A 55
zsgssr**is bi~
ÉïfllpBs:
isAaSSSS'ws:
Dagblad voor Zeeland waarin opgenomen de
Iht ging ds eerste 8 maanden uitstekend.
Ook nu nog reden tot veel dankbaarheid.
?2r5Z%?^ "«g-
SFXZ? k°™en'
s-mmm
„Goedw0ne0" S vSo«
meenschappelpk Belang" 89 'envoora
Vereemging voor Volkshuiavesttav lR l d<?
we woningen, totaal 3553 2,6 b u"
}z3t\lZTei rhet
VJissingsche Courant
78ste JAARGANG NUMMER 22
VRIJDAG 26 JANUARI 194Q
Aöonnementsprys: 1/ ct. pei weeK ol f 120 pei
Kwartaal. Franco per post 2.50 Afzonderlijke
nummers 5 ct. Voor het buitenland neme men een
abonnement op het postkantoor zijner gemeente j
Advertentieprijs: Van 1 5 regels t i 25, iedere
regel meer 25 cent Bjj abonnement speciale
prijs. Kleine advertenties van l 5 regeis
50 cent. iedere regel meer 10 cent (max. 10
regelsDerde plaatsing gratis Vooruitbetaling
Uitgave: tinna tV AIS Ut Vhl.llL Jr., Bureau*
Walstr. 58 00. el 10 (2 Hjnen). Giro No. 66287
Eigen kantoren te: Breskens, Dorpsstraat, Tel,21;
Oost en West Souburg, Kanaalstraat 15, Tel. 35
AANGESLOTEN BIJ HET \B URE AU VOOR FVBLICITEITSWAASDE, INGESTELD DOOR DE VEREENI G I N G „DE N E P E R L A N D S C H E P A G B L A D P E R S"
Geringere werkloosheid en gunstige gezondheidstoestand.
Het Nollebosch-plan is geheel uitgevoerd.
Nog steeds nijpend woningtekort.
Het badbedrijf maakt winst.
De oorlog heeft het havenverkeer verlamd.
Er valt In 1940 nog heel wat te doen.
In de hedenmiddag gehouden vergade
ring vanden gemeenteraad heeft d-e bur
gemeester zijn gebruikelijke nieuwjaarsrede
uitgesproken. Deze luidde ditmaal aldus
De groei der welvaart te Vljssingen door
ruime werkgelegenheid is wegens het uit
breken van den nieuwen wereldoorlog in
begin September jl. wel zeer schril onder
broken.
Nu wij over volledige gegevens van het
afgeloopen jaar beschikken, kunnen wij
evenwel pas ten volle beseffen, hoé goed
bet ons 'in de eerste acht maanden van 1939
in Vlissingen is gegaan. Niettegenstaande
bezwarende wachtgeldregelingen voor de
stilliggende S.M. „Zeeland" en voor de
S.H.V,, de slapte in het havenbedrijf en tal
van andere zware zorgen, hebben wij ook
nu toch eigenlijk nog reden tot veel dank
baarheid, als wij onze toestanden hier ver
gelijken met de vele ellende, die in de we
reld heerscht.
DE 23000 INWONERS OVER
SCHREDEN.
De bevolking van Vlissingen bedroeg op
1 Januari jl. 23.006 personen tegen 22.554
op 1 Januari 1939 (en 21.932 op 1 Januari
1938), een toename van 452 personen er
hadden 394 geboorten plaats tegen 382 in
1938 on 243 sterfgevallen, waarvan 33 be
hoorden tot de bevolking eener andere ge
meente tegen 228 in 1938 .er vestigden
zich 2667 en er vertrokken 2381 personen,
waaronder uit en naar Nederlandsche ge
meenten buiten de provincie Zeeland res
pectievelijk 1633 en 1656, uit en naar Oost
en West-Indië resp. 166 en 183 en uit en
naar het buitenland resp. 78 en 76. Het
aantal verhuizingen, binnen de gemeente
bedroag niet minder dan 1590, omvattende
6400 personen. Het aantal kiezers nam toe
tot 13.108 tegen 12.746 in 1938.
GUNSTIGE GEZONDHEIDS
TOESTAND.
De gezondheidstoestand was in 1939 gun
stig, van besmettelijke ziekten kwamen
voor 1 geval van typhus en 14 van rood
vonk. In de ziekenhuizen werden door tus-
schenkomst van den gemeentelijken ge
neeskundigen dienst voor rekening van de
gemeente 460 personen opgenomen (533 in
1938)het aantal verpleegdagen bedroeg
9835 (11141 in 1938), de totale kosten van
öen gemeentelijken geneeskundigen dienst
bedroegen 32.726.60 (ƒ33.567.93 in 1938).
GERINGERE WERKLOOSHEID.
P© Werkloosheid was gedurende 1939
minder dan in 1938 het gemiddelde aan
tal bij de arbeidsbeurs ingeschreven werk
zoekenden bedroeg 413 (514 in 1938).
Ingevolge de Rijkssteunregeling voor
"Werkloozen werden 179 verschillende per
sonen ondersteund (409 in 1938 gemiddeld
Per week 30 (89 in 1938), waarvoor de
«osten bedroegen 12.941.20 40.064.54
*n 1938). Aan valide arbeiders, die niet in
deze- steunregeling konden worden opgeno-
h^on, werd ongeveer 7200 uitgekeerd
4800 in 1938). Terzake van de verstrek
king van kleeding, dekking en schoeisel
san armlastigen werd voor een waarde van
2855.76 verstrekt 2779.53 in 1938) en
Voor schoenreparatie 566.70 439.77 in
r7?000Tmi9^\^?d8t»
«SM -^,738.721.37 fAtSVï
hee??ii7 ?en bebben to 1939 Ui het ee-
aarf iZ rnMta1!4 man
gemiddll//2148289per we 1
14.09 in 1938).U 83'500 en
nuttige arbeid IN werk
verschaffing werk-
Van de nuttige werken, die in 193Q
gewapend betonnen dufk vLj»^!?
van den Spuiboezem op den voorrond
verkeerrmordWaardf'
werk samenvalt" m»eVhef! Z°° Man
tweede ernstige, verTel^ndeST w
bS wrveergS™Kt0eT' JaronlanS bab"
een oplolsfnT vin °m-t0t
S,o, n bet voormalige fort de Non»
gevo°erdWehd»? werkverSchaffing uit-
j wt,- egauseeren van de terra,
nen der N.V. Vlismar. terrei-
nog steeds nijpend
woningtekort.
In Vlissingen heerscht nog steeds een
nupend woningtekort ln alle catego
rieën van woningen, niettegenstaande
et groot aantal woningen, dat in het
afgeloopen jaar werd" gebouwd; het
personeel der Koninklijke Nederland
sche Marine en vele ambtenaren maar
ook honderden arbeiders, die door weer
en ont« 's ochtends vroeg en 's avonds
teat van heinde en ver in Walcheren
hunne werkgemeente Vlissingen meest
al per fiets mooten bereiken, ondervin-
en daarvan groote bezwaren. Hetaan-
leegstaande woningen te Vlissingen
IS voortdurend uitermate gering
goedkeuring fan dit h»i, over de
lllrzfeSdeeSd met GedePuteer(^1<staten
I ,'LISSLNGEN IN 19391
wat gemeentewerken deed.
Ben groot aantal straten, riolen, pleinen
en trotcoirs werd door den dienst van
gemeentewerken nieuw aangelegd of ver-
oeterd, op een verbreed gedeelte van den
nieuwen dam in de Spuihaven werd een
parkeerterrein aangelegd ook had de
nieuwe stadsuitleg uitbreiding van plant
soenen ten gevolge. Met het aanleggen van
een Persleiding tot aan het
oetje Woiffp.em en het bouwen van een
pompstation nabij den Watertoren ten be
hoeve van de stadsuitbreidingen ten noor
den van den Singel werd een aanvang' ge
maakt, waartoe het Werkfonds ons een
■voorschot van 155.000 verleende. De be
langrijke verbetering van den West-Sou-
burgschen weg met nieuw rijwielpad -en
wandelpad kwam gereed.
het watergebruik neemt
toe.
In 1939 stoeg wederom de waterafname
van het gemeentelijk waterleidingbedrijf
£?Jai!ilr® van de werd 250.000
M3. Brabantsch bronwater betrokken, van
de Midde.burgsche Waterleiding 100 000
M3, waardoor slechts 40 van de totale
hoeveelheid water aan onze prise d'eau te
Dishoex behoefde te worden onttrokken,
die daardoor, mede door den grooten regen
val, regenereerde.
In het midden van het afgeloopen jaar
werd de nieuwe watertoren nabij de Bui
tenhaven in gebruik genomen, het buizen
net werd uitgebreid en verbeterd.
de stand der financiën.
Dank zij buitengewone inkomsten, waar
op bij het maken der begrooting niet was
gerekend en het achterwege laten van ver
schillende uitgaven, bedraagt het batig
Sf aaoo^d.e £emeen^erekening over 1938
88.290.57 tegen 39.272.30 over 1937.
Dit saldo moet worden verminderd met
bedragen, die niet zullen worden ontvangen
of die moeten worden terugbetaald betref-
fende belastingbijdrage of renteloos voor-
schot, groot 64.740, bovendien moet be-
haive het batig saldo van de rekening 1937
voor restant-schuld aan renteloos voor-
fi°Rfia 2ser f 18l7 worden terugbetaald
6.663.46 ten bate van 1940 komt zoo
doende tenslotte 16.800.09.
Op 1 Januari 1939 bedroegen de vaste
geldleeningen 1.678.000. waarop in het
afgeloopen jaar werd afgelost 65.875
In November jl. werd door ons een defini.'
tieve geld eening aangegaan van 153.000.
rentende 4% zoodat op 1 Januari jl.
onze geraeenteschuld bedroeg 1.765.625,
waarbij gevoegd moet worden de oude ste
delijk gevestigde getiërceerde schu'd van 1
Januari jl groot nominaal 428.000.
Onze rijksuitkeering ingevolge de wet op
de fmancieele verhouding tusschen Rijk en
?°^entsn is voor 1940 geraamd on
2.0.100Vlissingen behoort tot de ge
meenten, die het meeste lijden onder de wij
ziging van ds wet van 4 Maart 1935, daar
de mtkeering gedurende 10 jaren jaarlijks
met 15.000 wordt verminderd de uitkee-
ring bedroeg in 1934 nog 306,511.13.
het onderwijs.
Door verderen teruggang van het aantal
leerlingen op de openbars school kon we
derom op 1 September jl. geen eerste klas
se gevormd worden in school I, waardoor
deze school is opgeheven.
Bij raadsbesluit van 18 Augustus jl is
besloten tot verbouw van het oostelijk ge
deelte van het schoolgebouw aan de Groote
Markt ten behoeve van de Vereeniging tot
bevordering van Christelijk onderwijs. In
verband met de stijging van het aantal
leerlingen aan de Avondschool voor Nijver
heidsonderwijs was uitbreiding van het
aantal lesuren noodzakelijk, de afdeeling
VVestkapelle dezer school werd 1 Januari
jl. zelfstandig.
De Zeevaartschool „De Ruyterschool"
werd in 1939, druk bezocht, nl. door 446
leerlingen tegen 411 in 1938, in de ver
schillende cursussen voor stuurman, ma
chinist en radiotelegrafist werden 159 di
ploma's behaald tegen 101 in 1938,
De Blnnenvaartschool werd door 26 leer
lingen bezocht, die 17 diploma's behaalden
lIST teerlingen met 12 diploma's in
°oor de, vordering van de voormalige
Willem IH-kazerne werd o.a. de Jeugd
herberg verplaatst naar het gebouw van
het vroegere districtbureau der telefonie
en de kindervoeding naar het voo'rmalig
Burgerweeshuis. b
de openbare veiligheid.
Het gemeente- en politiepersoneel heeft
wederom met ijver en opgewektheid zjjn
taak vervuld, een bijzonder woord van
dank zg gebracht aan ds onbezoldigde
ambtenaren van den burgerlijken stand en
aan de vrgwillige brandweer. Aan de in
richting en de uitrusting van den Lucht
beschermingsdienst wordt te Vlissingen uit
den aard der zaak bijzondere zorg gewiid
dezen Z" ,?ebl?cbt aan de medewerkers van
de?e° d'enst. en aan al en, die in ander»
vrijwillige burgerlijke diensten vrijwilligen
"if lU" ?6t" a*emaen be:an= verrichten
d» ge"00p!° Jaar kwam 1 uitslaan-
de brand voor, 4 binnenbranden werder
brons ■>maal kwam een beS'n var
brand ™br' 29 schoorsteenbranden en 6
maal kleine bijzondere branden.
VLISSINGEN ALS BADPLAATS.
Het bezoek aan de badplaats en het
vreemdelingenverkeer in het algemeen ont
wikkelde zich gunstig. Over eei hernieuw
de exploitatie van bet Grand Hotel Britan
nia hoop ik spoedig gunstige mededeelingen
te zullen kunnen doen.
De uitkomsten van het gemeentelijk
badbedrijf zjjn niettegenstaande het
slechte weer in den aanvang van het
seizoen en de vervroegde sluiting door
de mobilisatie gunstig, zoodat er weer
winst is behaald.
Er werden 54.721 baden genomen tegen
46.672 in 1938.
Door het abattoir werd in 1939 een be
langrijk winstsaldo geboekt.
NOG STEEDS GEEN BRANDVRIJ
.ARCHIEF.
Door den Raad is 24 Februari jl. beslo
ten tot den verbouw van het stalgebouw
naast bet Stadhuis tot brandvrije archief
bewaarplaats de goedkeuring van Gede
puteerde Staten is evenwel, nog niet ver
kregen, maar bet overleg hierover wordt
met dit college voortgezet. Door uw Raad
is de regeling aanvaard tot verbetering
van den ouden Middeiburg-Vlissingschen
rijweg en tot de daarmee samenhangende
iiquidatie der commissie van beheer. Vast
gesteld is een verordening tot pensionnee-
ring van weduwen en weezen van wethou
ders. De zeer omvangrijke arbeid van het
maken van een nieuwen catalogus van het
oud-archief wordt voortgezet.
DE OORLOG VERLAMT HET
HAVENVERKEER.
Het bedryf van de N.V. Haven van
Vlissingen heeft zich in de eerste acht
maanden van het afgeloopen jaar
merkwaardig gunstig ontwikkeld, er
werd in die maanden bjjna evenveel
winst behaald als in het geheele jaar
1938, toen voor het eerst 3'/2 divi
dend kon worden uitgekeerd. Aan
dezen voorspoed kwam een plotseling
einde door het uitbreken van den oor
log, waardoor het scheepvaartverkeer,
afgezien van een druk verkeer van de
Koninklijke Marine en van de Provin
ciale Stoombootdiensten, vrijwel stop
staat.
De scheepvaartbeweging in 1939 in de
haven blijkt uit de volgende cijfers
1707 zeeschepen met. 1.8 millioen N.R.T.
(vorig jaar 2031 zeeschepen metende 2.4
milJioen N.R.T.) 1839 binnenschepen, me
tende bjjna 0.5 millioen tonnen draagver
mogen (vorig jaar 1878 binnenschepen me
tende ruim 0.6 millioen T.D.V.), 5320 ge
regelde schepen van de Stoomvaart M(j.
„Zeeland" en van den Provincialen Stoom-
bootdienst, metende ongeveer 1.75 millioen
tonnen (vorig jaar 5921 schepen metende
1.9 millioen tonnen), benevens eeu groot
aantal schepen van de Koninklijke Neder
landsche Marine en het Nederlandsche en
Be gische Loodswezen, die sedert 1938 niet
meer voor de statistiek geteld worden. In
dien w(j ons btf deze laatste categorie van
schepen zouden houden aan het aantal van
1937, nl. 1669 schepen metende ongeveer
800.000 tonnen, dan werd dus de haven
binnengeloopsn in 1939 door 10.535 schepen
(vorig jaar 11.529), metende totaal onge
veer 4.85 millioen tonnen (vorig jaar 5.7
millioen tonnen).
Bij de bunkerstations bunkerden 849 zee
schepen tegen 1103 in 1938 bij het steen
kolen bunkerstation der S.H.V. 443 zeesche
pen tegen 704 in 1938 en bij het oliebun
kerstation der Vlismar 406 zeeschepen te
gen 398 in 1938. Het bunkerbedrijf ligt
sedert het einde van Augustus jl. nagenoeg
geheel stil, voor het personeel der S.H.V.
is een wachtgeldregeling getroffen.
„DE SCHELDE" HEEFT HET
DRUK.
De Koninklijke Maatschappij „De Schel
de" was het geheele jaar 1939 goed van
werk voorzien en ook in 1940 zijn verschei
dene belangrijke orders onderhanden. Het
bedrijf heeft verschillende groote uitbrei
dingen ondergaan, o.a. is het nieuwe droog
dok op het Eiland in bedrijf genomen even
als een nieuwe buitenhelling, een nieuwe
hal is aldaar in aanbouw. De ketelmakerij
en de schsepsbouwloods zijn uitgebreid, ter
wijl een groote nieuwe machinefabriek ge
bouwd werd, het montagegebouw voor de
vliegtuigbouw werd vergroot. Einde De
cember jL waren ongeveer 350 ambtenaren
en 3400 werklieden in dienst, waaraan on
geveer 4.4 millioen salaris en loon werd
uitbetaald tegen 3.5 millioén in 1938.
In 1939 werden afgeleverd h-et m.s.
„Bantam" van den Rotterdamschen Lloyd,
de Poolsche onderzeeboot „Orzel", de mail
booten „Koningin Emma" en „Prinses
Beatrix" van de N.V. Stoomvaart Mij.
„Zeeland", een zestal motoren voor onder
zeebooten der Koninklijke Nederlandsche
Marine en enkele land- en schespskete^s.
koelinstallaties en kleinere constructiewer
ken. Bij ds afdeeling vliegtuigbouw gaat
de aflevering van Dorniervleugels met mo
toren regelmatig voort. Een tweetal nieuwe
eigen modellen van vliegtuigen is in aan
bouw.
EN
„zeeland'-glorie
„zeeland "-leed.
De vlootuitbreiding der Stoomvaart Mij.
..Zeeland" in 1939 zal in de annalen var.
Vlissingen een der glorieuze bladzijden blij
ven vormen. Deze Vlissingsche resderjj liet
bii de Vlissingsche werf de Koninklijke Mjj.
„De Schelde" hare fraais nieuwe
.jassagiersschepen bouwen
schepen, resp. de „Koningin Emma door
H M. de Koningin op 14 Januari en de
.Prinses Beatrix" door Z.K.H. Prins Bem-
hard op 25 Maart jL te water Selat®°'
wïrden op 4 Juni en 3 Juli in dienst ge-
ste'd onder viel belangstelling van_de zflde
van het publiek, welke bleek uit de rsS®1*
matiee stijging van het passagiers- en
goederenvervoer tot einde Augustus JL
niettegenstaande de toenemende P°lltiek°
onrust. Het uitbreken van den oorlo».ver
brak helaas alle gunstige
na een korte onderbreking werd de dienst
tijdelijk hervat met 3 afvaarten per 14^da-
gen op de haven van Tilbury, totdat hp 18
November jl. geheel moest worden stopge
zet. Het stilleggen der schepen mag een
wijs besluit worden genoemd, waarbd
herinnerd worden aan het verlies van 4
van de 7 schepen der maatschappg tijdens
den vorigen oorlog bij heb dieba"
'nooge landsbelangen. Het mag nu vut
eroot belang worden geacht, dat bp bet
sluiten van den vrede de S.M. ..ZeeAnd
dadelijk met volle kracht haar dienst aj
kunnen hervatten. Dankbaar kan worden
vastgesteld, dat door de regeering is beslo
ten tot het instellen van een wachtgeldre
geling voor het personeel der S.M. ,,Aee»
land" na gepleegd overleg tusschen da
departementen van Financien, Soeia.e Za
ken en Binnenlandsche Zaken en onder me
dewerking der gemeente. Om een indruk te
kriieen van de exploitatie tot aan de stop
zetting in November jl. zp vermeld, dat van
Januari tot en met November jl. werden
vervoerd 70.804 passagiers (tegen 83.75» in
1938 waaronder 6101 passagiers van den
extra-dienst in Juli en Augustus die m dit
jaar wegens de tijdsomstandigheden is uit
gevallen), 14.992 ton goederen (16-488 m
1938) en 142.219 zakken post (199.596 !n
1938).
Bij de Vlissingsche Mineraalolie en As-
phalt Raffinaderij waren de bedrijfsuitkom-
sten bevredigend; door tpdigen aankoop
van grondstoffen voor 1940 wordt gehoopt
normaal te zullen kunnen doorwerken.
O
De N.V. Stoomwasscherij en Stoomver-
verij „Volharding" is uitgebreid en heeft
thans 80 personen in dienst.
DE BURGERLUCHTVAART
STAAT STIL.
Hst Rijk heeft 13.5 H.A. grond aange-
kocht voor uitbreiding van het vliegveld
Vlissingen. Sedert het uitbreken vaa den
oorlog is het burgeriuchtverkeer volkomen
stopgezet tot ongerief van het luchtreizen®
publiek. Het is ongeveer juist 20 jaar ge
leden, dat ik in overleg met den directeur
der kort tevoren gestichte K.L.M. het
Walchersch Propaganda-comite voor
Luchtvaart oprichtte, om Walcheren in te
schakelen in het luchtverkeer. De .^vorde
ring van dit verkeer is daarna niet altpd
even gemakkelijk gegaan, maar thans kun-
nen wij de Zeeuwsche Luchtlijn niet meer
voor ons verkeer missen moge deze lpn
dadelijk, nadat weer normale toestanden
zu'len intreden, herleven.
De exploitatie van de Zeeuwsche lucht
lijn die 23 Januari doorgetrokken werd
naar Knocke, is in 1939 sterk belemmerd
door de steeds toenemende politieke span
ningen gedurende dat jaar. Reeds in April
dreigde een verdere exploitatie door het
tengevolge van de militaire maatregelen
van de Nederlandsche regeering ontstane
tekort aan vliegend personeel onmogelpk
te worden. Hoewel biervoor nog een oplos
sing kon worden gevonden, heeft de gedu
rende geruimen tpd heerschende onzeker
heid over het al dan niet verder 'exploitee-
ren van de lijn niet nagelaten een ongtm-
stigen invloed op het vervoer uit te
nen, zulks temeer, daar de van de zpde
van de K.L.M. te nemen propaganda-maat-
regelen ter bevordering van het vervoer
door deze onzekerheid veelal achterwege
moesten blijven. Toen in Augustus van het
verslagjaar de internationale toestand on
tlek werd, moest met ingang van 23 Au
gustus de dienst op het geheele binnenland-
sche luchtnet en derhalve ook op de Zee-
landlijn worden gestaakt. Bp besluit van
den Minister van Waterstaat van 1 Sep
tember 1939 werd een verbod uitgevaar
digd voor het vliegen boven Nederlandsen
grondgebied met burgervUègtuigen met
uitzondering van enkele corridors, welke
voor de verdere exploitatie van enkele in
ternationale luchtlijnen werden vrijgelaten.
Daar het traject van de Zeelandlijn nist in
een dergelijken corridor gelegen is, werd
derhalve ook uit dezen hoofde een hervat
ting van de exploitatie, waartoe de K.L.M,
zeker genegen zou zijn, onmogelijk.
Ondanks verschillende pogingen, nadien
ondernomen, is het niet gelukt een oplos
sing te vinden, waardoor de diensthervat-
ting mogelijk werd.
Door genoemde oorzaken is het vervoer
ten opzichte van 1938 vrij sterk terugge-
loopen. In 1939 reisden van Vlissingen
naar Amsterdam, Rotterdam[ Haamstede
en Knocke tesamen in het tijdvak van 1
Januari t.m. 22 Augustus 1777 passagiers
(2412 in 1938) en naar Vlissingen 1749
passagiers (2420 in 1938), hetgeen een da-
Ung heteekent van 27 Het vrachtver
voer naar Vlissingen bedroeg 28107 kg. en
van Vlissingen 289 kg., derhalve totaal
28396 kg., tegenover in 1938 resp. 335o6,
158 en 33714 kg., een daling van 15
als oorzaak hiervan most worden aange
wezen het minder groote courantenveryoer
gedurende de eerste maanden van het jaar.
De tarieven, welke ln 1938 belangrijk-
werden verlaagd, bleven in 1939 ongewij-
